Tedavide AIDS ve sıtma ilaçları

https://i2.milimaj.com/i/milliyet/75...0570bcbfad.jpgSağlık Bakanlığı, hangi hastaya hangi tedavinin uygulanacağının ayrıntılı olarak anlatıldığı Kovid-19 algoritmasını (adım adım tedavi yöntemi) yayınladı. Algoritmada, AIDS tedavisinde kullanılan ilaçların kombinasyonu ile sıtma tedavisinde kullanılan bazı ilaçların kullanılmasının kararlaştırıldığı belirtildi.
Algoritmada, 1. basamak sağlık kuruluşlarında vaka yönetimi, 2. ve 3 basamak sağlık kuruluşlarında vaka yönetimi, Kovid-19 erişkin hasta yönetimi ve tedavi akış şeması ayrıntılı olarak ele alındı. Algoritmadaki önlemler şöyle:
1. basamak sağlık kuruluşlarına (Aile Sağlığı Merkezleri) ateş veya solunum yolu enfeksiyonu bulguları (öksürük, nefes darlığı) ile başvuran kişi, tıbbi maske takılarak diğer hastalardan ayrı muayene alanına alınacak.
Bu kişinin son 14 gün içerisinde hızlı vaka artışının yaşandığı ülkelerde bulunma veya Kovid-19 tanısı almış bir kişiyle temas öyküsü olması halinde, hastanın durumu il, ilçe sağlık müdürlüğüne bildirilecek. Sağlık müdürlüklerinin organizasyonuyla hasta 2. ve 3. basamak sağlık kuruluşuna sevk edilecek.
Hastalardan örnek
2. ve 3. basamak sağlık kuruluşlarında (devlet hastaneleri ve üniversite eğitim hastaneleri) ise Kovid-19 tanısına uyan bir vaka ile karşılaşılması durumunda daha önce belirlenmiş olan birimlerde bu kişi ya da kişiler izole edilecek.
Hastadan solunum yolu örneği alınacak. Örnek negatif çıkarsa, hastaya alternatif tanıya yönelik tedavi verilecek. Tedavi sonucu semptomlarda 48 saat sonra düzelme olursa, alternatif tanıya yönelik tedavi verilerek evde 14 gün süre ile izolasyona devam etmek kaydı ile hasta taburcu edilecek. 48 saat tedaviye rağmen semptomlarda düzelme yoksa hastadan ikinci defa örnek alınacak. 2. örneğin sonucunun da negatif çıkması durumunda Kovid-19 dışlanarak diğer tedavi yöntemleri uygulanacak.
Hastalardan alınan numunenin pozitif çıkarsa Kovid-19 tanısı ile güncel literatürdeki ve Kovid-19 Rehberi’ndeki bilgiler ışığında uygun şekilde tedavi uygulanacak.
Kesinleşen olgulardan yoğun bakım ihtiyacı olan veya entübe edilen hastalar 2. 3. düzey yoğun bakım ünitelerinde izolasyon odalarında takip edilecek.
İyileşen hastaların taburcu edilmesi için en az 24 saat arayla alınan iki solunum yolu örneğinin negatif sonuçlanması beklenecek.
Tedavi süreci
Erişkinler için hazırlanan algoritmada, halihazırda Kovid-19 için güvenilirliği ve etkinliği kanıtlanmış spesifik bir antiviral tedavi bulunmadığı kaydedildi. Bununla birlikte başta Çin olmak üzere farklı ülkelerden, hastalık tablosuna ve hastalığın şiddetine göre çeşitli antiviral tedavilerin kullanıldığı çalışmalar yayımlandığı belirtildi. Bu çalışmalarda kullanılan antivirallerin etkin olduğu, klinik bulguların gerilemesinde ve hastaların iyileşme süreçlerinde olumlu katkı sağladığı ifade edildi.
Bu tedavilerden lopinavir/ritonavir(HIV ve AIDS’de kullanılan ilaçlar) kombinasyonu ve hidroksiklorokinin (sıtma tedavisinde kullanılan ilaç) Türkiye’de ruhsatlı olduğu belirtildi. Vakalarda bu ilaçların kullanılmasının kararlaştırıldığı belirtildi.
Yaşa ve hastalığa bakılacak
Kesin tanı almış erişkin Kovid-19 olgularına uygulanacak antiviral tedavi algoritması ise şöyle:
Hasta 60 yaş ve üzerinde ise kişilere lopinavir/ritonavir ve hidroksiklorokin tedavisi uygulanacak.
Hasta 60 yaşın altında ise komobird hastalıklar varsa (kardiyovasküler hastalıklar, kanser, kronik akciğer hastalıkları başta olmak üzere diğer durumlar) yine lopinavir/ritonavir ve hidroksiklorokin tedavisi uygulanacak.
Hasta 60 yaşın altında ve komorbid hastalık yoksa ve hastalığın şiddeti ağır pnömoni (zatürre) düzeyinde ise lopinavir/ritonavir ve hidroksiklorokin tedavisi uygulanacak.
Diğer durumlarda Kovid-19’a yönelik antiviral verilmeyecek, izlem yapılacak.


Devami...