‘Turizmde dünya düzeni değişecek’

https://i2.milimaj.com/i/milliyet/75...0e8c9c3ab8.jpgNijerya’nın başkenti Abuja’da uluslararası bir zincire bağlı bir otelin genel müdürlüğü görevini yürüten Deniz Işıkçı, ülkedeki koronavirüs salgınını Milliyet’e anlattı. 30 Mart’ta karantinanın başladığı ülkede şu ana kadar 11 kişinin hayatını kaybettiğini anlatan Işıkçı, “Hastaların ana kaynağı yurt dışı. Ölü sayısının azlığı test sayısının azlığından mı yoksa şu an 32 derece olan sıcak havanın faydasından mı, onu zaman gösterecek” diyor.

Standart uygulama

Turizm açısından da değerlendirmede bulunan Işıkçı, “Seyahat alışkanlıkları, restoranların oturma düzenleri, yemek servisleri, konaklama alışkanlıkları değişecek. Vize başvurularında detaylı sağlık raporu istenmesi muhtemel standart bir uygulama haline gelecek” diye konuşuyor.
Işıkçı, Nijerya’nın virüsle mücadelesini şöyle anlattı:

“İlk vakanın tespit edildiği 28 Şubat gününden itibaren Nijerya hükümeti koronavirüs ile mücadelede ne kadar ciddi davranacağının sinyallerini verdi. Halkı, her gün, hangi eyalette kaç vaka olduğu, orijinlerinin hangi ülke olduğu ve kimler ile temas ettikleri konusunda bilgilendirdiler. Hastaların ana kaynağının yurtdışı olduğu bariz bir şekilde belli olunca da, 23 Mart akşamı bütün uluslararası uçak trafiğini bir aylık bir süre için durdurdular.”

İki hafta karantina

“30 Mart günü ise, benim de yaşadığım başkent Abuja ve iki eyalette iki hafta boyunca karantina uygulaması başladı. Bu yazıyı yazdığım sırada Nijerya’da konfirme edilmiş 373 vaka ve 11 ölüm var. Hava sıcaklığı ise 32 derece, öğle saatlerinde 38 dereceye kadar çıkıyor. Bu rakamların test sayısının azlığından mı yoksa sıcak havanın faydasından mı olduğunu bize zaman gösterecek.

Geçtiğimiz yıllarda Ebola salgınını başarılı bir şekilde izole eden Nijerya, sarı humma, malaria, Lassa ateşi gibi tropik hastalıklar ile düzenli olarak mücadele etmesinin tecrübesi ile koronavirüs mücadelesine girişti ve şu ana kadar da başarılı bir sınav veriyor. İnsanlar, Afrika’nın bu en kalabalık ülkesinde sosyal mesafe kurallarına uyuyorlar, panik yok ve yetkililerin uyarıları ciddiyetle dinlenerek kabul görüyor.”

Maddi kayıp büyük

“İki buçuk yıldır Nijerya’da yaşıyorum, uluslararası bir zincire bağlı olan bir otelin genel müdürlüğünü yapmaktayım. Çalıştığım otel yeni olmasına rağmen, işlerimiz gayet iyi, doluluklarımız yüksek ve kârlılık oranımız sektör normlarının üzerindeydi. Kovid-19 ortaya çıkana kadar... İlk önce küçük iptaller ile başladı etkilenme, seyahat kısıtlamaları başlayınca asıl darbeyi yedik, diğer turizm operasyonları gibi.

Yaşadığımız maddi kaybın milyon dolarlar seviyesinde olduğunu söylemek abartı olmaz. Birçok personelimizi evlerine gönderdik, maaşlarını ödemeye devam ediyoruz. Uzun dönemli konaklama yapan misafirlerimiz ve gönüllü olarak otelde kalmayı seçen bir avuç fedakâr personelimizle birlikte bir yandan günlük işlerimizi yaparken, bir yandan da gelecek günlere hazır olmaya çalışıyoruz.”

‘İlk darbeyi biz yedik ilk biz toparlanacağız’

“Kovid-19 başladığında nasıl ilk darbeyi biz yediysek, bittiği zaman da ilk toparlanacak sektörlerden birisi biz olacağız. İçinde olduğumuz şu zorlu günleri en az hasarla atlatmaya çalışırken, bir yandan da post-korona dönemine hazırlık yapmaya başlamamız gerekiyor. Seyahat alışkanlıkları, restoranların oturma düzenleri, yemek servisleri, konaklama alışkanlıkları değişecek. Vize başvurularında detaylı sağlık raporu istenmesi muhtemel standart bir uygulama haline gelecek.
Sektörümüzde nispeten az gördüğümüz robot kullanımı hijyen endişesi sebebi ile artacak. Özellikle turizmde, konaklamada alışkın olduğumuz “insan” dokunuşunun azalacağı ve maliyetlerin her iki taraf için de artacağı bir dönemin geldiğini düşünüyorum. Her zaman olduğu gibi, geleceğe en hazırlıklı olan kazanacak.”

Suya atılan taş gibi

“Koronavirüsün konaklama sektöründe yarattığı tahribatı anlatmak çok kolay değil. Dünya genelinde on binlerce otel şu anda kapalı. Açık olanların da dolulukları yüzde 10 seviyesinde. Krizin başlaması ile birlikte Avrupa’da doluluklar yüzde 40 ila yüzde 90 arasında düştü. Ortadoğu pazarında da benzer düşüşler yaşanıyor. Sadece, Amerika’da bu sene 6 milyon turizm çalışanı işsiz kalacak. Sektörün yaşadığı zararın 910 milyar doları bulması bekleniyor, bu 11 Eylül saldırıları sırasında yaşanan kaybın tam yedi katı. Sektörün geleceğinin belirsiz olduğu aşikâr.
Ekonomik olarak turizmi, tatil olarak anlamak, göreceği zararı da sadece otellere veya acentelere indirmek, yaşanan ve yaşanacak zorlukları sadece küçümsemek olur. Turizmin yarattığı ekosistemi de görmemiz gerekiyor. Konaklama sektörü, yarattığı tedarik zinciri ile inşaat sektöründen sonra en yaygın satın alma yapan endüstri. 40’a yakın farklı endüstriden satın alma yapan sektör, kendi yarattığı istihdamın birkaç mislinin yaratılmasına da destek oluyor. Bu sektörün duraklamaya girmesi, suya atılan taş misali genişleyen dalgalar halinde diğer endüstrileri de etkileyecek.”


Devami...