Yağcı’nın çalışması ‘mükemmel’ bulundu

https://i2.milimaj.com/i/milliyet/75...18284da21f.jpgİstanbul Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yusuf Yağcı’nın, çocukluk çağı Alzheimer’ı olarak bulunan Niemann-Pic Tip C (NP-C) hastalığının ‘kimyasına’ yönelik yaptığı çalışma “mükemmel inovasyon” olarak seçildi.
Prof. Dr. Yağcı, İtalyan bilim insanı Dr. Antonino Puglisi’yla ortak sürdürdüğü çalışmanın bu hastalığın tedavisine yönelik çalışmalarda büyük bir adım olduğunu belirtirken, çalışmanın biyolojik uygulamaları Oxford Üniversitesi tarafından sürdürülüyor.
Genetik bozukluk
“Çocukluk çağı Alzheimer’ı” olarak bilinen bu hastalık, Avrupa Birliği’nde 100 bin kişide bir görülen genetik bir bozukluk. Bu hastalıkta kolesterol trafiğini düzenleyen, geri dönüşümünü veya yeniden kullanımını sağlayan proteinin işlevi bozuluyor. Bu da beyin, karaciğer gibi önemli organlarda kolesterol birikmesine neden oluyor. Biriken kolesterol da beyin hasarına neden oluyor.
Prof. Dr. Yusuf Yağcı koordinatörlüğünde, Dr. Antonino Puglisi tarafından gerçekleştirilen projede, siklodestrin (CD)denilen doğal olarak oluşan şekerlerin kolesterolü uzaklaştırma yeteneği üzerine yoğunlaşarak, bunun hastalığın tedavisine katkısı ele alındı. Avrupa Birliği (AB) Horizon 2020 Marie Sklodowska-Curie Programı kapsamında yaptığı araştırma projesi NANOMOP, Avrupa Komisyonu tarafından Mükemmel İnovasyon (Excellent Innovation) seçilen Prof. Dr. Yağcı çalışmasını şöyle anlattı:
Yeni bir yaklaşım
“Özellikle beyinde kolesterol oluşturması sebebiyle bebek veya çocukluk çağı Alzheimer hastalığına çare oluşturması için polimerik nano tanecikler (küçük moleküllerin birbirlerine tekrarlar halinde eklenmesiyle oluşan çok uzun zincirli moleküller) oluşturmak için sentetik bir yöntem geliştirdik. Çalışmada bu, var olan kolestrolün dışarı atılmasına olanak sağlanıyor.
Biz temel kimya araştırmasıyla yeni bir yaklaşım bulduk. Alzheimer’a çare bulduk gibi bir durum yok, sadece kimyasını inceledik. Ama bu hastalığı çözebilecek bir yaklaşımının kimyasını ortaya koyduk. Alzheimer’in çözümü için büyük bir adım atmış olduk. Biz temel çalışmayı yaptık, gerisi bununla ilgili kişilere bağlı. Farmakoloji onu deneyecek.”
Dergide yayımlandı
Şu anda çalışmanın Oxford Üniversitesi Farmokoloji Bölümü’nde incelendiğini anlatan Prof. Dr. Yağcı, “Kovid nedeniyle şu anda çalışmalar durdu. Ama başladığında oradaki durumu ve sonuçları bekliyoruz. Çalışmamız American Chemical Society tarafından Biomacromalecules dergisinde de yayınlandı. Aynı zamanda Avrupa Birliği’nin İnovasyon Radarı’nda da yerini alarak tüm bilim insanlarına açık hale gelecek” diye konuştu.
Humboldt ödülünü aldı
İTÜ’de polimer kimyası alanında yaptığı çalışmalarla alanında dünyada adından söz ettiren Prof. Dr. Yağcı, TÜBİTAK Bilim Ödülü, Elsevier Scopus Ödülü, Mustafa Parlar Onur Ödülü, Elginkan Vakfı Teknoloji Ödülü, Japonya Polimer Derneği Uluslararası Bilim Ödülü, Fotopolimer Bilim ve Teknoloji Ödülü-En İyi Makale Ödülü, Belçika Polimer Derneği Ödülü gibi ödüllerin yanı sıra 2019 yılında Alexander von Humboldt (AvH) Vakfı tarafından verilen Almanya’nın saygın bilim ödüllerinden Humboldt Araştırma Ödülü’ne de değer görüldü.
Lisansı ve doktora derecelerini İtalya, Catania Üniversitesi’nden alan Antonino Puglisi de, doktora sonrası araştırmalarında Greenwich ve Sussex üniversitelerinde devam etti. Oxford Nanopore Teknolojileri Ltd.’de uzman mühendis olarak çalışan Puglisi, 2018-Nisan 2020 arasında İTÜ’de Prof. Dr. Yusuf Yağcı ile kolesterolü uzaklaştırma yetenekleri olan siklodestrinler içeren polimerlerin geliştirilmesi konusunda araştırmalarını tamamladı.


Devami...