Demans (bunama) hastalığı nedir? Demans hastalığı belirtileri nelerdir?

http://i.milimaj.com/i/milliyet/75/4...1f8ce59fa3.jpgDemans hastalığı halk arasında bunama olarak da adlandırılır. Demans hastaları genellikle hafıza, düşünme ve sosyal becerilerde yaşanan bir grup semptomun gerçekleşmesine verilen ad olarak tanımlanır. Özellikle belli bir yaş grubu üzerindeki insanlarda sıklıkla görülen Demans hastalığı tek bir tür olarak ortaya çıkmaz. Birden çok türü olan Demans hastalığının en fazla bilineni Alzheimer(unutkanlık) olarak bilinmektedir.
Alzheimer demansının yanı sıra bir inme sonucu oluşan vasküler demans en sık gözlenen ikinci demans türü olarak ortaya çıkan demans türü olarak gösterilebilir.
DEMANSIN TÜRLERİ NELERDİR?
İlerleyici (progresif) demanslar aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
Alzheimer Hastalığı: Her ne kadar Alzheimer hastalığının tüm nedenleri bilinmese de, uzmanlar küçük bir yüzdesinin ebeveynden çocuklara aktarılabilen üç genin mutasyonları ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Birkaç farklı gen muhtemelen Alzheimer hastalığında rol alırken, riski arttıran önemli bir gen apolipoprotein E4'tür (APOE). Alzheimer hastalığı olan hastalarda beyinlerinde beta amiloid plak denilen protein öbekleri ve tau proteinden oluşan lifli yapılar birikir. Bu öbeklerin sağlıklı nöronlara ve onları birbirine bağlayan liflere zarar verdiği düşünülmektedir.
Vasküler Demans: Bu ikinci en yaygın demans türü ise beyninize kan sağlayan damarların zarar görmesinden kaynaklanır. Vasküler demansın en yaygın semptomları problem çözme, yavaş düşünme, odaklanma ve organizasyon ile ilgili zorlukları içerir. Bunlar hafıza kaybından daha belirgin olma eğilimindedir.
Lewy Cisimciği Demansı: Lewy cisimleri, beyinde bulunan balon şeklinde anormal protein yığınlarıdır. Yaygın belirti ve semptomlar arasında; uykuda rüya görürken hareket etmek, var olmayan şeyleri görmek (görsel halüsinasyonlar), odak ve dikkat sorunları vardır.
Frontotemporal Demans: Bu hastalık genel olarak kişilik, davranış ve dil ile ilgili alanların yer aldığı beynin ön ve temporal loblarındaki sinir hücrelerinin parçalanması (dejenerasyonu) sonucu oluşan bir hastalık grubudur. Yaygın semptomlar davranış ve kişilik değişikliği, düşünme, yargılama, dil ve harekette bozulmadır.
Karışık demans: Demansı olan 80 yaş ve üstü beyinlerin otopsi çalışmaları, Alzheimer hastalığı, vasküler demans ve Lewy cisimciği demansı gibi birçok etmenin bir arada bulunabildiğini göstermektedir. Demansın karışık olmasının semptomları ve tedavileri nasıl etkilediğini belirlemeye yönelik çalışmalar devam etmektedir.
Demans evrelerinde gözlenen genel özellikler:
Erken Evre
Unutkanlık, kelime bulmada zorluk
Kişilik değişikliği
Hesaplamada zorluklar
Eşyaları kaybetme, yerini karıştırma
Soru veya cümlelerin tekrarı
Kişi, yer ve zaman kavramının karıştırılması
Orta Evre
Bellek kaybında artış
Uygunsuz kelime kullanma
Basit bakım yetenekleri kaybolur
Kişilik değişikliği, gece-gündüz ayırımının kaybı
Uzak akraba, arkadaş hatırlayamama
İletişim zorluğu
Aşırı sinirlilik, amaçsız gezinme, hayal görme
İleri Evre
Beslenmede yetersizlik
İdrar ve dışkı kaçırma
Hareket yeteneğinde kayıp-yatağa bağımlılık
Son dönemde tüm hareket, konuşma ve yeme fonksiyonlarının kaybı.
Demanslı hastalarda unutkanlık dışında davranış bozuklukları da görülebilir. Hastalar daha önceden olmayan bir şekilde içlerine kapanabilir, isteksiz, şevksiz görülebilirler. Uykusuzluk veya tam tersi uykuya düşkünlük başlayabilir. Hastalar uğraş ve hobilerini terk edebilir. Hasta televizyon seyretmek, kitap gazete okumak, komşuya gitmek gibi daha önce yapılan faaliyetlere ilgisiz kalabilir. Hasta yakınları artık onu tanıyamadıklarından şikayet ederler (Benim annem böyle değildi, babam böyle yapmazdı gibi). Eskiden çok güzel yemek yapan kişi, lezzetsiz yemekler yapabilir. Karmaşık alet kullanımı zorlaşır. Para hesabında güçlük olabilir. Bankamatikten para çekmek, fatura yatırmak hastalar için zor veya yapılamaz işler haline gelebilir.
Bunlar ile beraber bir takım psikiyatrik bulgular da olabilir. Hastalar olmayan şeylerden bahsedebilir, onları gördüğünü, işittiğini söyleyebilir. Akrabaları dahil herkesten şüphelenmeye başlar. Yakınlarını hırsızlıkla, kendini aldatmakla suçlayabilir.
Demans Hastasında Sağlığı Koruma Önlemleri:
Düzenli egzersiz
Diğer medikal hastalıkların takibi
Yıllık influenza aşısı, 5 yılda bir pnömokok aşısı
Ağız ve diş hijyeni
Gözlük gereksinimi
İşitme problemleriyle başa çıkma
İleri evrede:
Beslenme desteği
Su ihtiyacının karşılanması
Deri bakımı


Devami...