Tarihte bugün

9 EKİM

Dünya Posta Günü


1446- Kore'de Hangul alfabesi yayımlandı.
1690- Belgrad yeniden Osmanlı egemenliğine girdi.
1855- Isaac Singer dikiş makinesi motorunun patentini aldı.
1871- Büyük Chicago yangını kontrol altına alındı.
1888- Washington Anıtı resmen açıldı.
1914- I. Dünya Savaşı: Antwerp (Belçika) Alman güçlerinin eline geçti.
1936- Hoover barajı'ndan 266 mil uzaklıktaki Los Angeles'a (Kaliforniya) elektrik verilmeye başlandı.
1937- Nazilli Basma Fabrikası, Atatürk'ün de katıldığı törenle açıldı.
1944- Britanya, Çin, Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği "Birleşmiş Milletler"adlı bir örgüt kurulacağını açıkladılar. Örgütün görevi savaş sonrası barışı planlamak olacak.
1944- Başbakan Şükrü Saracoğlu, Anıtkabir'in temelini attı.
1953- Amerikalı kadın yüzücü Florance Chadwick, Çanakkale Boğazı'nın Naraburnu ile Eceabat arasını 1 saat 50 dakikada yüzdü.
1960- Yassıada'daki sanıklarla ilgili fotoğraflar basına gösterildi.
1962- İstanbul'da 8 bin kişi Beyazıt'tan Taksim'e yürüdü. Yeni İstanbul gazetesi önünde sağcı basını protesto etti.
1962- Uganda cumhuriyeti kuruldu.
1963- Kuzey doğu İtalya'da, bir barajda meydana gelen göçük sonucu oluşan su dalgası 2.000 den fazla kişinin ölümüne yol açtı.
1967- Ernesto Che Guevara Bolivya'da kurşuna dizildi.
(( 1965'te devrimi Afrika ve Latin Amerika'ya yaymak için Küba'dan ayrılmış, 8 Ekim 1967'de La Higuera kasabasında CIA destekli özel harekat birliklerinin eline düşmüştü.14 Haziran 1928'de Arjantin'de doğan Che, 1956'da Meksika'da Kübalı devrimcilerle birleşmiş, Fidel Castro ile birlikte Batista diktatörlüğünün 1959'da devrilmesinde büyük rol oynamıştı. ))
1970- Kamboçya'da Kmer Cumhuriyeti ilan edildi.
1971- Deniz Gezmiş ve 17 arkadaşı idama mahkum edildi.
1972- Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi asistanı Uğur Mumcu 12 Mart 1971 askeri müdahalesi sonrasında konulduğu askeri cezaevinden salıverildi.
1978- Ankara, Bahçelievler'de 7 sosyalist genç öldürüldü.
(( Gece yarısı bastıkları evde Türkiye İşçi Partisi üyesi Latif Can, Efraim Ezgin, Hürcan Gürses, Osman Nuri Uzunlar, Serdar Alten, Faruk Ersan ve Salih Gevenci'yi öldürenlerden Duran Demirkiran ile Ömer Özcan 12'şer yil 6'şar ay, Ahmet Ercüment Gedikli ömür boyu hapis ve Haluk Kırcı idam cezasına çarptırıldılar. ))
1983- Milli Güvenlik Kurulu yetkilerini düzenleyen yasa çıktı. Böylece,1961'den beri yürürlükte olan Kurulun hükümetle ilişkisi "danışma" ile sınırlı olmaktan çıkarıldı.
1988- Kara Sevdalı Bulut filminin gösterimi yasaklandı
1988- Kültür Bakanlığı, 36 sanatçıyı "devlet sanatçısı" ilan etti.
(( Yaşar Kemal, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Hüseyin Gezer, Füreya Koral, Zühtü Müritoğlu ve Lütfi Ömer Akad bu unvanı reddettiler. Yaşar Kemal "adı ne olursa olsun, bana verilen hiçbir payeyi, ülkemiz demokrasiye kavuşana kadar kabul etmeyeceğim "dedi. ))
1994- Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Alparslan Türkeş, parti kongresinde Nazım Hikmet şiirleri okudu.
1997- Nobel Edebiyat Ödülü İtalyan oyun yazarı Dario Fo'ya verildi.
1997- Kayseri Belediye Başkanı Şükrü Karatepe1 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
2004- ABD işgaliyle Taliban rejiminin devrilmesi sonrası düzenlenen Afganistan tarihinin ilk doğrudan devlet başkanlığı seçimi yapıldı.
(( Seçmenin parmağına sürülen mürekkep kolay silinince 18 adaydan 15'i seçimi boykot etti. Yabancı gözlemciler "oldukça adil, iptale gerek yok" dedi. Resmi sonuçlar 30 Ekim'de açıklanacak. ))
2004- Türk Hava Kurumu tarafından Eskişehir'in İnönü ilçesinde düzenlenen ''3. Türkiye Hava Oyunları''nda 433.5 metrekare ile bugüne kadar gökyüzünde açılan en büyük bayrakla atlayış yapan THK paraşütçüsü Hakan Zengin, Guinness Rekorlar Kitabı'na girmeye hak kazandı.
2004- Afganistan'da ilk demokratik seçimler yapıldı.
2005- Çin, Everest tepesinin yüksekliğinin 8848.43 m olduğunu resmi olarak açıkladı.
2005- İngiltere'de demiryollarında tütün mamulleri kullanımı tamamen yasaklandı.
2006- Kuzey Kore ilk atom bombası denemesini yaptı. BM Güvenlik Konseyi ve NATO Konseyi Kuzey Kore'yi kınadı.
2006-Google, YouTube'u 1.65 milyar dolara aldığını açıkladı.



9 Ekim – Doğanlar

1201- Fransız teolog ve Sorbonne'un kurucusu Robert de Sorbon (ö. 1274)
1757-Fransa kralı, X. Charles (ö. 1836)
1835- Senfonik şiirleri ve "Samson ve Dalila" operasıyla ünlü Fransız besteci Camille (Charles-) Saint-Saëns.
1852- Hermann Emil Fischer, Alman kimyager (ö. 1919)
1879- Alman fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi Max von Laue (ö. 1960)
1888- Bolşevik devrimci, entelektüel, Sovyet siyasetçi Nikolay Buharin (ö. 1938)
1938- Avusturyalı politikacı Heinz Fischer
1940- John Lennon İngiltere'nin Liverpool kentinde.
(( Beatles rock grubunu kurucularından biri olarak da grubun dağılmasından sonra kendi başına da rock tarihinin en önemli müzsiylenlerinden biriydi. ))
1946-Türkiye Cumhuriyeti eski başbakanı Tansu Çiller
1950-ABD’li öğretmen ve Nobel Barış Ödülü sahibi Jody Williams
1953-ABD’li sinema ve dizi oyuncusu Tony Shalhoub
1979- Brandon Routh, ABD'li oyuncu
1981- Fransız futbolcu Gaël Givet




9 Ekim - Ölenler

1934-Fransa başbakanı Louis Barthou (suikast) (d. 1862)
1934- Yugoslavya kralı I. Alexander (suikast) (d. 1888)
1943- Hollandalı fizikçi Nobel Fizik Ödülü sahibi Pieter Zeeman (b. 1865)
1967- İngiliz kimyacı Nobel Kimya Ödülü sahibi Cyril Norman Hinshelwood (d. 1897)
1967- Ernesto Che Guevara, Arjantinli devrimci (d. 1928).
(( İnandığı doğrular uğruna tutarlı bir şekilde sonuna kadar mücadele eden Che, bunun için ölmekten dahi kaçınmadı. Günümüzde ikonlaştırılıp içi boşaltılan Guevara, 68 döneminin önemli idollerindendi. ))
1967- Fransız yazar Andre Maurois.
1977- Belçikalı şarkıcı Jacques Brel.
1989- Yusuf Atılgan, Türk roman ve öykü yazarı 68 yaşında öldü.
1993- Ressam ve sanat eğitimcisi Cemal Bingöl.
2004- Fransız filozof Jacques Derrida,74 yaşında.

10 EKİM


680- Kerbela Savaşı'nda Hazreti Muhammedin torunu Hazreti Hüseyin (İmam Hüseyin bin Ali) Halife I. Yezid tarafından bozguna uğratıldı ve kafası kesilerek öldürüldü. Şii Müslümanlar bu olayı Aşure günü olarak anıyor.
1690- Belgrad'ın ikinci defa fethi.
1780- Karayipler'de kasırga: yaklaşık 20.000 kişi öldü.
1792-Fransa'da krallık kaldırıldı.
1865- John Hyatts bilardo topunun patentini aldı.
1893- İlk dizel motor prototipi Almanya'da Krupp fabrikalarında denendi.
1896- The Times gazetesinin kitap eki The Times Literary Supplement'ın ilk sayısı çıktı.
1903- Kadın hakları mücadelesinin dünyadaki ilk öncülerinden Emmeline Pankhurst, İngiltere'de kadınların kurtuluşu mücadelesini yürütmek üzere "Toplumsal ve Siyasal Kadın Birliği"ni kurdu.
1911- Çin'in son İmparatorluğu, Çing hanedanı Vuçang ayaklanmasıyla yıkıldı ve Çin Cumhuriyeti kuruldu. Sun Yat-sen liderliğindeki devrimciler Çin'de Mançu hanedanını devirdi.
1914- İngiliz donanmasından kaçan "Goeben" ve "Breslau" adlı iki Alman zırhlısı Türkiye'ye sığındı. İki zırhlı daha sonra "Yavuz" ve "Midilli" adlarını aldı.
1915-Osmanlı ordusu Anafartalar'da İngiliz, Avustralya ve Yeni Zelanda birlikleri Conk Bayırı'nda yendi.
1920- Sevr Anlaşması imzalandı.
1926- Kıyafet Kanunu'nun kabulü
1933- İlk sentetik deterjan "Dreft", Procter&Gamble tarafından satışa sunuldu.
1944- Nazi katliamı: 800 çingene çocuk sistematik bir şekilde Auschwitz kampında öldürüldü.
1952- Amerika Birleşik Devletleri'nin Harlem basketbol takımı gösteri maçları için İstanbul'a geldi.
1952- İlk Amerikan ay uydusu ORBİTER fırlatıldı.
1954- Honduras Kominist Partisi kuruldu.
1964- 18. Yaz Olimpiyatları Tokyo'da başladı.
1965- Adalet Partisi 450 üyeli Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde 240 milletvekili ile çoğunluğu elde etti.
(( Cumhuriyet Halk Partisi 134, Millet Partisi 31, Yeni Türkiye Partisi19, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi 11 milletvekili çıkardı. Türkiye tarihinde ilk kez bir sosyalist parti, Türkiye İşçi Partisi de 15 milletvekili ile Meclis'te grup kurmaya hak kazandı. ))
1969- Fikir Kulüpleri Federasyonu (FKF) Devrimci Gençlik Dernekleri Federasyonu, DEV-GENÇ adını aldı.
1969- Necmettin Erbakan milletvekili adaylığı için Adalet Partisi'ne kaydını yaptırdı.
1970- Fiji bağımsızlığını kazandı.
1975- Bandırma Sülfirik Asit Fabrikası'nda işçi direnişi başladı.
1976- Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin hukuki varlığı resmen sona erdi.
1984- Başbakan Turgut Özal, İngiliz yayın kuruluşu BBC'ye, "Türkiye'de siyasi tutuklu olmadığını" söyledi.
1985- Amerikan F-14 savaş uçakları, Achille Lauro yolcu gemisini kaçıran korsanları taşıyan bir Mısır uçağını Sicilya'daki bir Nato üssüne inmeye zorladı. Korsanlar tutuklandı.
1986- Richter ölçeğiyle 7.5 şiddetinde bir deprem El Salvador'un başkenti San Salvador'u vurdu. Bin beş yüz ölü var.
1986- Süleyman Demirel, "Halk isterse cumhurbaşkanı olurum" dedi.
1987- Fiji'de cumhuriyet ilan edildi.
1987- 12 Eylül'de kapatılan Türkiye İşçi Partisi'nin son genel başkanı, siyasetçi ve sosyolog Behice Boran (Hatko) sürgünde öldü.
1988- Dolar 1,845 liraya çıktı. Merkez Bankası ilk kez müdahale kararı aldı. Müdahaleye rağmen ertesi gün serbest piyasada dolar 1,975 liraya fırladı.
1989-İstanbul'da cezaevlerindeki açlık grevini desteklemek amacıyla siyah elbiselerle yürüyen kadınlar tutuklandı.
1990- Amerikan üsleri ile lastik işkolundaki grevler ertelendi.
1991- Alâeddin Yavaşça 'ya Devlet Sanatçısı unvanı verildi.
1991- Pink Floyd, The Wall albümleri ile yaptıkları katkı nedeniyle, İngiliz Milli Tuğla Dağıtıcıları Birliği tarafından şeref listesine alındı.
1992- Özgür Gündem gazetesi köşe yazarı Hüseyin Deniz Ceylanpınar'da vurularak öldürüldü.
1993- Andreas Papandreou 74 yaşında Yunanistan başbakanı seçildi.
1994- İlk Türk uydusu " TÜRSAT 1-B" uzaya fırlatıldı. 1780 kilogram ağırlığındaki uydunun ömrü 13 yıl. Uydunun 11 kanalı Türk özel televizyonlarına ayrıldı.
1995- Garry Kasparov, bir ay süren satranç turnuvasında rakibi Viswanathan Anand'ı yendi.
1997- Nobel Edebiyat Ödülü'nü Dario Fo aldı.
1997- Güney Afrika, insan hakları ihlalleri ve Kıbrıs sorununu gerekçe göstererek Türkiye'ye askeri helikopter satışını durdurdu.
1997- Arjantin havayollarına ait bir DC-9 uçağı Uruguay'da düştü; 74 kişi öldü.
1997- Meksika'da Pauline Kasırgası: 200 ölü.
2001- Hükümet TBMM'den "dışarı asker gönderme ve yabancı askeri kabul etme" yetkisi aldı. Yetkinin, "gereği, kapsamı, sınırı, zamanı ve süresini" Bakanlar Kurulu belirleyecek.
2002- ABD Kongresi'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi,Başkan George W. Bush'a Irak'la savaş yetkisi veren yasa tasarısını kabul etti.
2002- Nobel Edebiyat Ödülü'ne Macar yazar İmre Kertesz layık görüldü.
2003- İsrail ordusu Gazze Şeridi'nde Refah mülteci kampına 40 tank, zırhlı araçlar ve helikopterlerle baskın yaptı;ikisi çocuk altı Filistinli öldü. İsrail, Mısır'dan gizlice silah getirmek için kullanılan tünelleri yok etmeyi baskına gerekçe gösterdi.
2004- Suudi Arabistan yönetimi,ramazan ayı boyunca oruç tutulan saatlerde yabancıların kamuya açık yerlerde yemek yemesi ve sigara içmesini yasakladı. Yasağa uymayan yabancılar derhal sınırdışı edilecek.
2005- Almanya'da seçimden üç hafta sonra başbakan netleşti. Hıristiyan Demokrat Birlik (CDU/CSU) partilerinin adayı Angela Merkel Almanya'nın ilk kadın başbakanı oldu.
2006- Internet arama motoru Geogle, video paylaşım sitesi YouTube'u 1.65 milyar dolara (2.47 milyar YTL) satın aldı.
2006- Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink, Zaman Gazetesi yazarı Etyen Mahçupyan ve Belge Yayınları sahibi Ragıp Zarakolu ortak açıklama yayımladı. Fransa'daki "Ermeni soykırımının inkar yasa tasarısı"nın soykırıma karşı mücadele gibi gözükse de ifade özgürlüğünü ortadan kaldırdığını söyledi.


10 Ekim - Doğanlar
1470- Yavuz Sultan Selim (ö. 1520)
1731- ngiliz bilim insanı Henry Cavendish (ö. 1810)
1813- La Traviata, Aida ve Rigoletto operalarının yaratıcısı İtalyan besteci Giuseppe Verdi
1877- Rudolf Hilferding.
(( 1923 ve 1928'de iki kez Alman Sosyal Demokrat hükümetlerinde maliye bakanlığı yapan Avusturya doğumlu Alman politikacı, Avusturya Marksizminin önce gelen teorisyenlerinden biri olarak tanınmıştı. Marksist "emperyalizm" kavramının gelişmesi sırasında Lenin'le tartışmaları Marksist literatürde önemli yer tutmuştu. ))
1905- Eugene Dennis. Amerikan Komünist Partisi'nin genel sekreteri olarak 1945-57 arasında görev yapan sendika önderi Dennis 1959-61 arasında da ABDKP'nin başkanıydı. 61.
1912- Amado, Jorge. Brezilya'nın kuzeydoğu bölgelerinin yaşantısını işlediği eserleriyle öne çıkan yazar, uluslar arası övgü kazanan pek çok romanın yazarıydı.
1929- Türk ses sanatçısı Ayten Alpman
1930- İngiliz oyun yazarı Harold Pinter.
1930- Fransız kimyacı, Nobel Kimya Ödülü sahibi Yves Chauvin
1936- Yunan şarkıcı Nana Mouskouri
1947- Hümeyra, Müzisyen ve sinema oyuncusu
1953-ABD'li şarkıcı David Lee Roth
1963- Hülya Avşar
1968- Feridun Düzağaç



10 Ekim – Ölenler

1875- Rus yazar ve şair Tolstoy (d. 1817)
1964- Eski bakanlardan, gazeteci, yazar Cemil Sait Barlas.
1970- Fransız siyasetçi Edouard Daladier.
1977- Tarihçi İsmail Hakkı Uzunçarşılı 89 yaşında öldü.
1981- Aşık Ali İzzet
1985- Amerikalı aktör ve film yönetmeni Sinemanın harika çocuğu Orson Welles, Los Angeles'ta 70 yaşında geçirdiği kalp krizine yenik düştü.
(( "Orson Welles çocuk yüzlü bir dev, dalları kuşlarla dolu büyük bir ağaç, ipini koparıp gül bahçesinde yatan bir köpek, çalışkan bir haylaz, akıllı bir soytarı, insandan kaçan bir hümanist, sınıfta dalga geçen üstün bir öğrenci, işine geldiği zaman sarhoş gibi davranan bir taktik ustasıdır." (Cocteau) ))
1985- Rus aktör Yul Brynner (d. 1915)
1989- Milliyet gazetesi eski sahibi Ercüment Karacan.
1995- Türk sinemasında, 115 filmde rol alan "babacan" rollerin oyuncusu Kadir Savun yaşama veda etti.
1995- Şair, yazar Şemsi Belli.
2001- Amerikalı sinema yönetmeni Helbert Ross,74 yaşında. Yönettiği filmler arasında, "Tekrar Çal Sam", "Çelik Manolyalar", "Funny Girl" var.
2004- ANKA Haber Ajansı'nın Onursal Başkanı, gazeteci Müşerref Hekimoğlu, 83 yaşında.
(( Cumhuriyet gazetesinde "Ankara ANKA" adlı köşesinde ve Cumhuriyet Dergi'de yazıyordu. ))
2004-ABD'li sinema sanatçısı Christopher Reeve (d. 25 Eylül 1952)
2005- Uganda devlet başkanı Milton Obote (d. 1925)

11 EKİM


1811- İlk buharlı feribot Juliana, New York - New Jersey arasındaki seferlerine başladı.
1850- Avustralya'da Sydney Üniversitesi kuruldu: 3 profesör ve 24 öğrencisi var.
1868-Thomas Edison, ilk icadı elektrikli ses makinesi (fonograf) için patent aldı.
1881- David Houston, kameralar için rulo filmin patentini kaydettirdi.
1899- İkinci Boer Savaşı Britanya İparatorluğu ile Bağımsız Boer Cumhuriyetleri Hür Oranj Devleti ve Güney Afrika Cumhuriyeti (Transvaal Cumhuriyeti) arasında başladı. Savaş iki bağımsız cumhuriyetin Britanya İmparatorluğuna katılmasıyla 31 Mayıs 1902'de sona erdi.
1903- İspanya'nın Bilbao kentinde, Katolikler ve Cumhuriyetçiler arsında çıkan çatışmalarda 7 kişi öldü, 33 kişi yaralandı.
1910-ABD eski başkanı Theodore Roosevelt bir uçakla uçan ilk ABD başkanı oldu. Wright Kardeşler'in yaptığı uçakla Missouri'de dört dakika uçtu.
1922- Büyük Taarruzun zaferle sona ermesi üzerine İtilâf Devletleri'nin çağrısıyla Türkiye Büyük Millet Mecilisi ile 3 Ekim 1922’de Mudanya’da başlayan müzakerler sonuçlandı. Mudanya Mütarekesi imzalandı.
1924- TBMM yeni binasına taşındı; Cumhuriyet Bayramı'nın ilk kutlama töreni burada yapıldı.
1926- Kıyafet Kanunu kabul edildi.
1929- Yavuz Savaş Gemisi'nin onarımı bitti; gemi Türk Deniz Kuvvetleri'ne teslim edildi.
1939- Albert Einstein, Roosevelt'e, atom bombası konusuna dikkatini çekmek için yazdığı ünlü mektubunu kaleme aldı.
1939- Fransa Başbakanı Edouard Daladier Adolf Hitler'in barış önerisini reddetti.
1948- Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü Ulusal Komisyonu, UNESCO kuruldu.
1959- Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü "nereden buldun" yasasına karşı olduğunu açıkladı.
1963- Batman'da bir petrol damarı daha bulundu.
1967- Afganistan başbakanı Mohammad Hashim Maiwandwal sağlık nedenleriyle istifa etti.
1968- NASA, ilk insanlı uzay uçuşunda Apollo 7'yi uzaya fırlattı; astronotlar Wally Schirra, Donn Fulton Eisele ve R. Walter Cunningham.
1971- Türkiye sosyalist hareketinin önde gelen teorisyenlerinden Dr. Hikmet Kıvılcımlı, eski Yugoslavya'nın başkenti Belgrad'da sürgünde öldü.
(( 12 Mart 1971'de ilan edilen sıkıyönetim savcılıklarınca aranan Kıvılcımlı, Kıbrıs üzerinden gittiği Demokratik Almanya Cumhuriyeti, Bulgaristan ve Arnavutluk'a eski Türkiye Komünist Partisi yöneticlerinin engellemeleri yüzünden kabul edilmemişti. ))
1972- 12 Mart askeri müdahalesinin baskıları derinleşiyor. Adalet Bakanlığı, basına sert ve ağır tedbirler getiren bir yasa tasarısı hazırladı.
1972- Milli Selamet Partisi kuruldu.
1976- Çin'de, aralarında Mao Zedong'un eşi Çiang Çing'in de bulunduğu dört politbüro üyesi darbe yapmayı planladıkları gerekçesiyle tutuklandı.
1977- Deniz bilimcisi Kaptan Cousteau, ünlü teknesi Calypso ile İstanbul'a geldi.
1979- Gazeteci Abdi İpekçi cinayeti zanlısı Mehmet Ali Ağca'nın yargılanmasına başlandı.
1980- Cezayir'de deprem: 20 bin kişi öldü.
1980- Uzayda 185 gün kalarak rekor kıran Sovyet kozmonotları Leonid Popov ve Valeriy Ryumin dünyaya döndü.
1980- Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş ve Partili 28 parlamenter tutuklandı.
1980- Yönetmen Ali Özgentürk'ün "Hazal" filmi 29. Uluslararası Mannheim Film Festivali'nde 3 ödül aldı
1981- Yönetmen Erden Kıral'ın Bereketli Topraklar Üzerinde adlı filmi Avrupa Film Festivali'nde birinci oldu.
1982- Alparslan Türkeş 12 Eylül 1980 sonrasında tutuklu olarak yargılandığı askeri mahkemede, "Fikrimiz iktidarda, biz zindandayız" dedi.
1984- Challenger ile uzaya çıkan astronot Kathryn D. Sullivan, uzayda yürüyen ilk Amerikalı kadın oldu.
1984- Avrupa Parlamentosu, Türkiye-Avrupa Ekonomik Topluluğu Karma Parlamento Komisyonu'nun yeniden kurulmasına karar verdi, fiili çalışmayı askıya aldı.
1986-ABD başkanı Ronald Reagan ile Sovyetler Birliği lideri Mikhail Gorbachev, Reykjavik'te (İzlanda) bir araya gelip Avrupa'daki orta menzilli füzelerin karşılıklı azaltılması konusunu görüştüler.
1992- Turgut Kazan üçüncü kez İstanbul Barosu başkanlığına seçildi.
1995- Bosna-Hersek'te ateşkes ilan edildi.
1998- Kongo'da ulusal havayollarına ait bir Boeing 727 isyancılar tarafaından düşürüldü; 40 kişi öldü.
1999- CNN Türk yayın hayatına başladı.
2000- Kolombiya, İrlanda, Norveç, Singapur, Mauritius BM Güvenlik Konseyi'nin yeni üyeleri oldu. ABD, Afrika grubu adayı Sudan'ın seçimini engelledi. Beş daimi üyesi olan BM'nin geri kalan 10 üyesi düzenli olarak değişiyor.
2001- Boğaziçi Üniversitesi'ne alınmayan türbanlı öğrenciler protesto eylemi yaptı.
2002- ABD'de Senato'nun, Başkan George W. Bush'a Birleşmiş Milletler onayı olmaksızın tek taraflı savaş açma yetkisi verdiği gün Nobel Barış Komitesi,156 aday arasından, Bush'un Irak politikasını eleştiren ABD eski Başkanı Jimmy Carter'a Nobel Barış Ödülü verilmesini kararlaştırdı.
2004- Irak'ta kaçırılan Türkiyeli müteahhit Mahir Kemal ile Iraklı Kürt tercümanı Lokman Hüseyin kafaları kesilerek öldürüldü.
2006- Irak Meclisi Sünni vekillerin boykotuna rağmen,federalizm yasasını kabul etti. Sünnilerin en büyük partisi Ulusal Mutabakat Cephesi yasayı "Bölünme reçetesi" diye eleştirdi.



11 Ekim - Doğanlar

1675- Samuel Clarke, İngiliz filozof (ö. 1729)
1884- Amerikalı insan hakları savunucusu Eleanor Roosevelt.
1885- Nobel ödüllü Fransız yazar François Mauriac.
1928- Yıldız Kenter, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı
1928- Film müziği bestecisi, İtalyan müzikçi Ennie Morricone.
1953- David Morse, ABD'li aktör
1954- Vojislav Šešelj, Sırp siyasetçi
1955- Hans Peter Briegel, Alman futbol adamı
1961- Steve Young, ABD'li futbolcu
1983- Ruslan Ponomariov, Ukraynalı satranç oyuncusu
1985- Michelle Trachtenberg, ABD'li oyuncu
1989- Michelle Wie, ABD'li golfçu


11 Ekim - Ölenler

1689- Rus çarı büyük Petro.
1889- James Prescott Joule, İngiliz fizikçi (d. 1818)
1896- Anton Brückner, Avusturyalı besteci (d. 1824)
1938- Siirt Milletvekili İsmail Müştak Mayakon
1963- Ünlü Fransız şarkıcı Edith Piaf.
1963- Fransız yazar ve ozan Jean Cocteau.
1968- Dışişleri eski bakanlarından Selim Sarper.
1982- Tiyatro ve sinema sanatçısı Yıldırım Önal 51 yaşında öldü.
1985- Şair ve ressam Metin Eloğlu 58 yaşında öldü.
1990- Octavio Paz, Nobel Edebiyat Ödülü’nü alan ilk Meksikalı yazar oldu.
1999- "Yılanların Öcü", Onuncu Köy", "Amerikan Sargısı"nın yazarı Fakir Baykurt.
2000- İskoçya'nın ilk başbakanı ve İskoçya İşçi Partisi lideri Donald Dewar,63 yaşında.
2005- 1925 yılında Menemen'de dünyaya gelen ünlü Şair, romancı, denemeci, senaryo yazarı ve gazeteci Atilla İlhan, 80 yaşında İstanbul'da vefat etti.
2007- Yazar Mehmed Uzun 55 yaşında hayata veda etti.

12 EKİM


1492- Cenovalı denizci Kristof Kolomb Amerika'ya ayak bastı.
(( Cenova'lı denizci Karayipler'e ulaşmıştı. Fakat Doğu Asya'ya geldiğini düşünüyordu. ))
1579- Sadrazam Sokollu Mehmet Paşa, bir Boşnak saldırgan tarafından sarayda öldürüldü.
1654- Hollanda'nın Delft kentinde bir barut deposu infilak etti; 100'den fazla ölü, 1000'in üzerinde yaralı var.
1775-ABD deniz kuvvetlerinin kuruluşu.
1872- Sirkeci hamalları greve çıktı.
1882- Tatavla kunduracıları greve çıktı.
1928- Suni solunum cihazı ilk kez Boston'daki bir çocuk hastanesinde kullanıldı.
1930- Balkan Atletizm Şampiyonası'nda Türkiye 5. oldu.
1945- Ankara Radyosu alaturka saz ve ses sanatçıları toplu olarak istifa ettiler.
1958- Başbakan Adnan Menderes yurttaşlardan "vatan cephesi" kurmalarını istedi.
1962-ABD'nin kuzey batısında kasırga: 46 kişi öldü.
1962- Siyasi af çıktı. Buna göre Yüksek Adalet Divanı'nda mahkum edilenlerin cezaları kısmen affedilebilecek.
1968- Olimpiyatlar Mexico City'de (Meksika) başladı.
1968- Ekvator Ginesi, İspanya'dan bağımsızlığını kazandı.
1969- Genel seçimlerde Adalet Partisi 256 milletvekiliyle iktidarını korudu.
(( Cumhuriyet Halk Partisi 143, Güven Partisi 15, Millet Partisi 6, Milliyetçi Hareket Partisi 1, Türkiye Birlik Partisi 8, Yeni Türkiye Partisi 6, Türkiye İşçi Partisi 2 milletvekili çıkardı.))
1970- Ankara'da Hacettepe Üniversitesi işgal edildi. İstanbul'da Gislaved Lastik Fabrikası işçileri oturma grevine başladı.
1972- Sümerbank'ın 5 ildeki 13 mağazasında grev başladı.
1974-İzmir'de belediyeye bağlı işyerlerinde başlatılan grevin beşinci günü. İzmir sokak ve caddeleri çöp yığınlarıyla doldu.
1975- 27 ilde 54 senatör ve 6 milletvekilliği için yapılan araseçimlerde; AP 27 senatör, 5 milletvekilliği, CHP 25 senatör, 1 milletvekilliği, MSP 2 senatör çıkardı.
1975- Bursa'daki TOFAŞ otomobil fabrikasında 100.000 Murat otomobil üretildiği açıklandı.
1979- Türkiye'nin Hollanda Büyükelçisi Özdemir Benler'in oğlu Ahmet Benler silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
1980- 11. genel nüfus sayımı yapıldı.
(( Sokağa çıkma yasağı sırasında güvenlik güçleri operasyonlar yaptı, çok sayıda gözaltı. Türkiye'nin nüfusu: 45.217.556 olarak saptandı. ))
1983- Japonya'nın eski başbakanlarından Tanaka Kakuei, Lockheed şirketinden 2 milyon dolar rüşvet almak suçundan 4 yıl hapse mahkum oldu.
1984- IRA, Margaret Thatcher'in kaldığı otele bomba attı. Margaret Thatcher kurtuldu, fakat 5 kişi öldü.
1991- Sovyetler Birliği başkanı Gorbaçov ile diğer cumhuriyet liderlerinin bir araya geldiği Devlet Konseyi toplantısında KGBnin lağvedilmesi' kararı alındı.
1992- TEMA Vakfı kuruldu.
1997- İstanbul Bayrampaşa Cezaevi'nde mahkumlar üç koğuşu ateşe vererek isyan başlattılar.
1999- Pervez Müşerref, Pakistan'da kansız bir darbe ile yönetime geldi.
2000- İsrailli üç asker Filistinlilerce linç edilince İsrail Ramallah, Gazze, Nablus ve El Halil'e füze yağdırdı. Filistin lideri Yaser Arafat, "bu bir savaştır" dedi. Filistin Yönetimi saldırı üzerine hapisteki Hamas militanlarını serbest bıraktı.
2000- Nobel Edebiyat Ödülü, yapıtları Çin'de yasaklanan Çin asıllı Fransız vatandaşı Gao Çing Jian'a verildi.
2002- Endonezya'nın turistik Bali Adası'ndaki bir gece kulübünde iki bomba patladı; 187 kişi öldü, 300 kişi yaralandı,ölenlerin çoğu turistler.
2002-Birleşmiş Milletler tarafından Uluslararası Doğal Afetleri Azaltma Günü ilan edilmiştir.
2003- Belarus'taki bir akıl hastanesi yangınında 30 hasta öldü.
2003- İstanbul 4.Sulh Ceza Mahkemesi, Adalet Bakanlığı'nın yazılı başvurusu üzerine, 'ozgurpolitika.org' ile 'ekmekveadalet.com' sitelerinin kapatılmasına ve Türkiye'ye giriş-çıkışlarına filtre konulmasına karar verdi.
2003- Fransa'da Yahudi kökenli ateist avukat Levy'nin başörtüsü takan iki kızı İlçe Eğitim Müdürlüğü kararıyla okuldan atıldı. Babaları "İslamiyette bir kadının tam olarak kendini var edeceğine inanmıyorum. Ama onların seçimine saygı duyuyorum, tıpkı onların benim seçimime saygı duydukları gibi" dedi.
2004- İslami Cemiyet ve Cemaatleri Birliği'nin yöneticisi Metin Kaplan, gözaltına alındığı Almanya'dan özel uçakla Türkiye'ye getirildi. 13 Ekim'de tutuklanan Kaplan, Bayrampaşa Cezaevi'ne konuldu.
2005- Suriye İçişleri Bakanı Gazi Kenan başkent Şam'da makamında intihar etti. 1982-2002 yıllarında askeri istihbarat şefliği yapmıştı.
2006- Nobel Edebiyat Ödülü yazar Orhan Pamuk'a verildi.
(( Akademi açıklamasında;"Yaşadığı kent İstanbul'un melankolik ruhunun izlerini sürerken kültürlerin birbiriyle çatışması ve kaynaşmasının yeni simgelerini buldu" dedi. ))
2006- Fransa parlamentosu "Ermeni soykırımını inkar edenlere hapis ve para cezası verilmesi"ni öngören yasa tasarısını 19'a karşı 106 oyla kabul etti.
(( Tasarının yasalaşabilmesi için senato ve cumhurbaşkanının onayı gerekiyor. Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrat Dink, tasarının yasalaşması halinde Fransa'ya gidip ifade özgürlüğü adına yasayı ihlal edeceğini söyledi. ))
2006- İsrail-Lübnan savaşında BM Barış Gücü kapsamında görev yapacak 261 kişilik TSK kara birliği Lübnan'a hareket etti.


12 Ekim - Doğanlar

1808- Charles Fourier'nin 1837'de ölümünden sonra Fourierci Ütopyacı hareketin önderi ve hareketin gazetesi La Phalange'ın sahibi olan Fransız sosyalist Victor-Prosper Considérant.
1865- Arthur Harden, İngiliz kimyacı (ö. 1940)
1866- Ramsay MacDonald, Britanyalı siyasetçi ve Birleşik Krallık başbakanı (ö. 1937)
1872- Ralph Vaughan Williams, İngiliz besteci (ö. 1958)
1875- Aleister Crowley, İngiliz yazar (ö. 1947)
1886- Gürcistan'da Sovyet idaresinin kurulması ve Sovyetler Birliği'nin sanayileşmesinde büyük pay sahibi olan komünist lider Grigoriy Konstantinoviç Ordjonikidze.
1896- Eugenio Montale, İtalyan şair (ö. 1981)
1934- Oğuz Atay, Türk yazar (ö. 1977)
1935- Luciano Pavarotti, İtalyan tenor (ö. 2007)
1963- Raimond Aumann, Alman futbolcu
1968- Hugh Jackman, Avustralyalı sinema oyuncusu
1970- Kirk Cameron, ABD'li sinema oyuncusu


12 Ekim - Ölenler

1870- Amerikan iç savaşında Güneylilerin komutanı General Robert E. Lee.
1924- "Penguin Adası"nın yazarı, Fransız romancı Antole France.
1943- Ünlü güreşçi ve Güreş Federasyonu Başkanı, yüzbaşı Tayyar Yalaz.
1956- “Otuzbeş Yaş”ın yazarı Şair Cahit Sıtkı Tarancı, tedavi gördüğü Viyana'da 46 yaşama veda etti.
1958- Gordon Griffith, ABD'li sinema oyuncusu ve yönetmen (d. 1907)
1964- James Bond'un yaratıcısı, İngiliz yazar Ian Fleming.
1965- Paul Hermann Müller, Nobel ödülü kazanmış İsviçreli kimyacı (d. 1899)
1987-Türkiye Cumhuriyeti'nin 6. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk 84 yaşında öldü.
1999- Wilt Chamberlain, ABD'li basketbolcu (d. 1936)
2001- Bursalı sanayicilerden eski DYP Bursa Milletvekili Ali Osman Sönmez,75 yaşında. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası'nda 25 yıl başkanlık yaptı.
2001- Orkestra şefi, koro yönetmeni Hikmet Şimşek,77 yaşında. Türkiye'den yurt dışında plak kaydı yapan ilk orkestra şefiydi.
2004- Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Onur Kurulu Başkanı gazeteci Erol Dallı,74 yaşında.
2005- İtalyan yönetmen, oyuncu Sergio Citti,72 yaşında. 1975'te öldürülen yönetmen Pier Paolo Pasolini'yi muhalif kimliğinden dolayı resmi makamların öldürdüğünü iddia etmişti.

13 EKİM


1905- Galatasaray Spor Kulübü kuruldu.
“Galatasarayın 1905 yılının sonbaharında; Galatasaray Lisesi öğrencileri tarafından bir futbol kulübü olarak kurulur, ancak daha öncesinde de Galatasaray Lisesi'nde diğer sporlar da yapılmaktaydı.
II. Beyazıt tarafından 1481'de kurulan mektep; adını kurulduğu bölgeden almaktadır. Ancak Hürrem Sultan tarafından kapattırılan okul; Lale Devri öncesinde tekrar açılmış ve sonrasında tekrar kapattırılmış; en son da Osmanlı İmparatorluğu'nda Sultan Abdülaziz döneminde 1 Eylül 1868'de tekrar açılmıştır. Bu dönemde; Beden Eğitimi dersi jimnastikçi Monsieur Curel tarafından modern aletlerle verilmektedir. 1870 yılında Kâğıthane'de bir idman bayramı düzenlenir.
Monsieur Curel'den sonra; Monsieur Moiroux, Signor Martinetti, Stangali de jimnastik, atletizm, yüzme, kürek vb. sporları ilk defa başlatmış olurlar. Faik Üstünidman önderliğinde; izcilik, tenis ve hokey gibi sporları da öğrenen öğrenciler; yine Üstünidman'ın desteklemesi ile futbol ile tanışır. Ancak; bu dönemde futbolun kurallarını tanımazlar.
Türkiye' de basketbol Galatasaraylı Ahmet Robenson, voleybol ve boks ise bir diğer Galatasaraylı Selim Sırrı Tarcan tarafından başlatılmıştır.
1901'de İstanbul'da yaşayan James La Fontaine ve Horace Armitage isimli iki İngiliz; yabancılardan oluşan Kadıköy Futbol Kulübü'nü kurarlar; ancak anlaşmazlıklar sonrasında da 1903'de Moda Kulübü'nü kurarlar.
Bu dönemde futbol yabancılar tarafından İstanbul'da oynanmaktadır; ve bu konuda Galatasaray Lisesi öğrencileri bir girişimde bulunur. 1 Ekim 1905 tarihinde; Mehmet Ata Bey'in dersi sırasında arkadaşlarıyla konuşan Ali Sami Yen; bir futbol kulübü kurmaya karar verir. Asım Sonumut, Reşat Şirvani, Refik Cevdet Kalpakçıoğlu, Abidin Daver ve Kamil Ulus Bey'in de ortaklığıyla; Refik Cevdet Kalpakçıoğlu asbaşkanlığında kulüp kurulur.
Bu dönemde oyunculardan her hafta birer kuruş toplanır, başkan Ali Sami Yen de futbol topuyla ilgilenirdi. Hatta domuz yağı ile temizlenen futbol topu hasar görünce; Ali Sami Yen ayakkabısının bir parçasını keserek yama yapmıştır. Cevdet Kalpakçıoğlu da formaları yıkardı. Kulübün ilk isminin Gloria ya da Audace koyulması istenmiştir, ancak takımın oynadığı ilk maçında Rum rakibini 2-0 yenerken seyircilerin onlardan "Galata Sarayın Efendileri" diye söz etmesiyle bugünkü isim doğmuştur.
Ali Sami Yen tarafından söylenen bir söz; Galatasaray Spor Kulübü'nün kuruluş ve varoluş amacını belirleyecektir:
“Maksadımız İngilizler gibi toplu bir hâlde oynamak, bir renge ve bir isme mâlik olmak ve Türk olmayan takımları yenmek.””

1911- İtalyanlar, Derne'yi işgal etti.
1914- Garrett Morgan, gaz maskesini icat etti ve patentini aldı.
1918- Talat Paşa liderliğindeki İttihat ve Terakki hükümeti Mondros Mütarekesi'ni imzalayarak Osmanlı için I. Dünya Savaşı'nı bitirdi ve istifa etti.
1920- Şark Demiryolu işçileri greve çıktı.
1921-Atatürk, Kars Antlaşması'nı yaptı.
1923- Türkiye Büyük Millet Meclisi toplandı;
( Ankara'nın hükümet merkezi olması kararlaştırıldı. Mübadele, İmar ve İskân Bakanlığı kurulması TBMM’de kabul edildi. )
1935- Türkiye Mason Locaları kapatıldı.
( Locaların mal varlığı hükümete devredildi. Türkiye Mason Cemiyeti hükümet telkinleri doğrultusunda faaliyetini durdurma kararı almıştı. )
1951- Cumhuriyet gazetesinin düzenlediği güzellik yarışmasında, Günseli Başar Türkiye Güzellik Kraliçesi seçildi.
1955- Suna Kan, "Viotti Keman Yarışması"nda birinci oldu. Yarışma ünlü İtalyan Kemancı Giovanni Battista Viotti adına düzenlenmişti.
1968- İlk Türkiyeli işçi kafilesi, Avustralya'ya hareket etti.
1972- Sümerbank'ın 5 ildeki 13 mağazasında grev başladı.
1972- Sovyet havayollarına ait Aeroflot tipi bir yolcu uçağı Moskova yakınlarında düştü; 176 kişi öldü.
1972- Bir Uruguay askeri uçağı And dağlarında (Arjantin ve Şili sınırında) düştü. Sağ kalan 16 kişiye 23 Aralık'ta ulaşılarak kurtarıldı.
1973- Müzisyen Victor Jara, Şili'nin Santiago Stadyumu'nda elleri kesildikten sonra kurşuna dizildi.
1976- Bolivya havayollarına ait bir kargo uçağı Santa Cruz'da (Bolivya) düştü; 97'si yerde ve çoğunluğu çocuk olmak üzere 100 kişi öldü.
1977- Dört Filistinli bir yolcu uçağını Somali'ye kaçırdı ve Kızıl Ordu mensubu 11 tutuklunun salıverilmesini istedi.
1980- Türk Hava Yolları'nın Diyarbakır adlı uçağı silahlı kişilerce kaçırılarak Diyarbakır'a indirildi; hava korsanları kadın ve çocukları serbest bıraktı ve yetkililerle pazarlığa girişti.
1983- Danışma Meclisi'nin görevi sona erdi.
( Meclis 12 Eylül askeri darbesi sonrası Milli Güvenlik Konseyi'nin belirlediği 160 üyeden oluşmuştu. )
1983- 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu, Mecliste kabul edilmiş 18 Ekim 1983'te 18195 sayı ile Resmi Gazete'de yayınlanıp yürürlüğe girmiştir.
1986- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Ronald Reagan ve Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov buluştular. Stratejik silahların kontrolünü tartışmak için bir araya gelen iki başkandan Reagan "Yıldız Savaşları" projesinden vazgeçmeyince bir sonuca ulaşılamadı.
1990- Kadın kuruluşları İstanbul'da "Düşünceye Saygı, Şiddete Son" yürüyüşü yaptılar.
1991- MİT (Milli İstihbarat Teşkilatı) eski müsteşarı emekli Orgeneral Adnan Ersöz, öldürüldü. Suikastı Devrimci-Sol örgütü üstlendi.
1994- İnsan haklarından sorumlu Devlet Bakanı Azimet Köylüoğlu Amerikanın Sesi Radyosu'na, güvenlik güçleri tarafından "600 köy ve 800 mezranın yakıldığını" açıkladı.
1994- Mali polis, Halil Bezmen'e ait trilyonlarca lira değerindeki antika, tarihi eser ve tabloyu, Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçırılmak üzereyken ele geçirdi.
1995- İngiliz fizikçi Joseph Rotblat ve içinde bulunduğu antinükleer grup, Nobel Barış Ödülü'nü aldı.
1995- Prag'daki Dünya Grekoromen Güreş Şampiyonası'nda, 82 kiloda güreşen Hamza Yerlikaya dünya şampiyonu oldu.
1996- Radikal gazetesi yayın hayatına başladı.
1997- Altın Koza Film Festivali sonuçlandı. Zeki Demirkubuz'un yönettiği Masumiyet birinciliği aldı.
2002- Sırbistan'da, Slobodan Miloseviç'in devrilmesinin ardından ilk kez yapılan Devlet Başkanlığı seçimi katılımın düşük olması nedeniyle geçersiz sayıldı.
2002- Yeniçağ Gazetesi yayın hayatına başladı.
2003- Bolivya'da halkın ihtiyaçları için gereken doğal gazın ihraç edilmesine isyanı hükümete geri adım attırdı. Devlet Başkanı Gonzalo Sanchez de Loza "Hükümet, halkla yürütülecek görüşmeler sonuçlanana kadar dogal gazı ihraç etmeme kararı almıştır" dedi.
2004- Diyarbakır Kayapınar Belediyesi'nin DİSK ile imzaladığı toplusözleşmeye göre, aile içi şiddet uygulayan işçinin maaşının yarısı eşine ödenecek. Okul çağındaki kızını okula göndermeyen işçiye eğitim yardımı yapılmayacak.
2004- Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP) lideri Turgut Koçak ile eski iki partiliye verilen 3 yıl 9 aylık hapis cezalarını onayladı. Cezalar, F tipi cezaevlerini protesto eylemleri nedeniyle 'yardım ve yataklık'tan verilmişti.
2004- Nijerya'nın Bauchi eyaletinde iki kadına taşlanarak öldürülme (Recm) cezası verildi. Uluslararası tepki başladı.
2005- Rusya'da Kabardey-Balkar Cumhuriyeti'nin başkenti Nalçik'i basan Çeçen militanlarla güvenlik güçleri çatıştı; en az 74 kişi öldü. Rusya Devlet Başkanı Putin, silahlı herkesin öldürülmesi emrini verdi.
2006- Nobel Barış Ödülü, Bangladeş'li Muhammed Yunus ve Grameen Bank arasında paylaştırıldı.
2006-Birleşmiş Milletler genel kurulu, Güney Kore dışişleri bakanı Ban Ki-Moon'u yeni BM Genel Sekreteri olarak resmen atadı. Moon görevi Kofi Annan'dan 1 Ocak 2007'de devraldı.



13 Ekim – Doğanlar

1474- Mariotto Albertinelli, İtalyan ressam (ö. 1515)
1903- Art Tatum, Amerikalı caz piyanisti (ö. 1956)
1921- İtalyan asıllı Fransız şarkıcı ve aktör Yves Montand doğdu.
1921- Yves Montand, Fransız şarkıcı ve sinema oyuncusu (ö. 1991)
1925- İngiltere'nin ilk kadın başbakanı muhafazakar Margaret Thatcher;
1927-Turgut Özal, Türkiye Cumhuriyeti eski cumhurbaşkanı (ö. 1993)
1941- Paul Simon, ABD'li müzisyen
1941- Emre Kongar, Türk toplum bilimci
1949- Tarık Akan, Türk sinema oyuncusu
1964- Allen Covert, ABD'li sinema oyuncusu ve komedyen
1971- Sacha Baron Cohen, İngiliz oyuncu
1980- Ashanti, ABD'li şarkıcı.


13 Ekim - Ölenler

1687- Geminiano Montanari, İtalyan gökbilimci (d. 1633)
1815- Joachim Murat, Napoli kralı (d. 1767)
1928- Maria Fyodorovna, Rusya imparatoriçesi (d. 1847)
1945- Milton S. Hershey, ABD'li çikolata kralı (d. 1857)
1973- Halikarnas Balıkçısı, Türk yazar, Cevat Şakir Kabaağaçlı öldü. (d. 1890)
( Yazar kimliğini de düşünce adamı kimliğini de asıl anlamda Bodrum'da kalebentliğe mahkum edilmesinden sonra bulan Cevat Şakir, o günlere kadar yazınımızda hemen hiç görülmeyen denizi, deniz insanlarını benzersiz bir şiirsellikle anlatır. )
1978- Ferih Egemen, Türk sanatçı (d. 1917)
1986- Tiyatro sanatçısı Kâmran Yüce trafik kazasında öldü.
1987- Nilgün Marmara, Türk şair (d. 1958)
1994- Ressam ve heykeltraş Selim Turan öldü.
1999- Sinema-tiyatro yazarı Mahmut Tali Öngören öldü.
2005- Barış Harekatı öncesi yıllarda Kıbrıs'ta 5 yıl gizli Türk Mukavemet Teşkilatını yöneten 'Bozkurt' kod adlı emekli tuğgeneral Kenan Çoygun 81 yaşında Ankara'da öldü.

14 EKİM


1808- Nizam-ı Cedid, Sekban-ı Cedid adıyla yeniden kuruldu.
1882- Pencap üniversitesi (Pakistan) kuruldu.
1913- İngiltere'de maden kazası: 439 madenci öldü.
1925-Türkiye'de ilk betonarme köprü, Menderes Nehri üzerinde yapıldı.
1926- İlk medeni nikah Şehremini Muhittin Bey tarafından İstanbul'da kıyıldı.
1927- Türkiye Milli Futbol Takımı Bulgaristan'ı 3-1 yendi.
1933- Adolf Hitler, Cenova Silahsızlanma Konferansı'na katılmayacağını ve Milletler Cemiyeti'nden ayrılacağını açıkladı.
1941- İstanbul Şehir Tiyatroları Hamlet'i sergilemeye başladı.
1944- İngilizler Atina'ya girdi.
1944- Hitler'e suikastta rol alan Mareşal Erwin Rommel intihar etti.
1944- Britanya güçleri Almanya işgali altındaki Atina'ya girdi.
1947- Amerika Birleşik Devletleri test pilotu Chuck Yeager, uçakla ses duvarını aştı.
1950- Kore'ye Türk askeri birliği ulaştı.
1958-ABD Nevada'da bir yeraltı nükleer deneme yaptı.
1959- İstanbul Basın Mahkemesi Tercüman gazetesine bir ay süreyle kapatma, sorumlu yazı işleri müdürü Kayhan Türkçü'ye de 10 ay hapis cezası verdi.
1960- Yassıada yargılamaları başladı. İlk dava Afgan Kralı'nın Celal Bayar'a hediye ettiği köpeğin hayvanat bahçesine satışıyla ilgili "Köpek Davası" idi.
1962- Manisa Milletvekili ve Ulus gazetesi başyazarı Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Cumhuriyet Halk Partisi'nden istifa etti. Karaosmanoğlu, partinin Atatürk ilkelerinden taviz verdiğini öne sürdü. Genel Başkan İsmet İnönü, "Çok esef ettim" dedi.
1964- Leonid Brejnev, Nikita Kruşçev'in yerine Sovyetler Birliği Komünist Parti'sinin başkanı ve devlet başkanı oldu.
1964- Tokyo Olimpiyat Oyunları'nda Türk Serbest Güreş Milli Takımı şampiyon oldu.
1964- Nobel barış ödülü siyah rahip ve insan hakları savunucusu Martin Luther King Jr.'a verildi.
1968- Avustralya'nın Meckering kentinde 6,8 şiddetinde bir deprem meydana geldi.
1968- ABD'li Jim Hines, Meksiko'da düzenlenen olimpiyatlarda 100 m'de 10 saniyenin altına inen (9,95 s) ilk kişi oldu. Hines bu unvanı 1983'e kadar koruyabildi.
1969- Olof Palme İsveç başbakanı oldu.
1973- Genel seçimler sonuçlandı.
( Cumhuriyet Halk Partisi 187, Adalet Partisi 148, Milli Selamet Partisi 48, Demokratik Parti 44, Cumhuriyetçi Güven Partisi 13, Milliyetçi Hareket Partisi 3, Türkiye Birlik Partisi1 milletvekilliği kazandı. 6 da bağımsız milletvekili seçildi. )
1973- Kutsal Yorm Kippur gününde Mısır ve Suriye orduları İsrail'e saldırdı.
1973- Tayland üniversitesi öğrencilerinin demokratik bir hükümet için protesto eyleminde 77 kişi öldü, 857 kişi yaralandı.
1979- Bağımsız aday Fikri Sönmez Fatsa Belediye Başkanı seçildi.
1980- Diyarbakır'a kaçırılan Türk Hava Yollarına ait Diyarbakır uçağına operasyon düzenlendi. Kökten dinci oldukları öne sürülen 4 hava korsanı yakalandı. Operasyon sırasında bir yolcu öldü.
1981- Hüsnü Mübarek, Enver Sedat'ın suikast sonucu öldürülmesinin bir hafta sonrasında Mısır cumhurbaşkanı oldu.
1982- Yaşar Kemal Fransa'da Uluslar arası Cino del Duca Ödülü'nü kazandı.
1987- Uluslararası Atatürk Barış Ödülü, Federal Almanya Cumhurbaşkanı Richard von Weizsaecker'e verildi.
1992- Rusya'nın en korkunç seri katillerinden Andrei Chikatilo, 52 kadın ve çocuğu öldürmek veya yaralamak suçundan mahkum edildi. Chikatilo 1994'te idam edildi.
1994-Nobel Barış Ödülü Yaser Arafat, İzak Rabin ve Şimon Perez'e verildi.
2001- Amerika Birleşik Devletleri Afganistan'da Celalabad'ın Kadam köyünü havadan bombaladı; en az 200 Afganlı öldü.
2003- Irak'a asker gönderme kararından yedi gün sonra Türkiye'nin Bağdat Büyükelçiliği'ne intihar saldırısı yapıldı; en az 10 kişi yaralandı.
2004- Avrupa Parlamentosu tarafından 1995 yılında "Sakharov Düşünce Özgürlüğü" ödülüne değer bulunan Leyla Zana, ödülünü 9 yıl sonra alabildi. Avrupa Parlamentosu'ndaki ödül töreninde Kürtçe ve Türkçe konuşma yaptı.
2004- Kamboçya'da 81 yaşındaki Kral Norodom Sihanuk 60 yıl boyunca oturduğu tahtı bıraktı.
( Ülkenin siyasi ve dini liderlerinden oluşan dokuz üyeli Taç Konseyi, yeni kral olarak Sihanuk'un 51 yaşındaki küçük oğlu Norodom Sihamoni'yi seçti. )
2005- Suudi Arabistan'da yeni Kral Abdullah, ilk röportajında "Kadın haklarına inanıyorum, kadınlar da bir gün otomobil kullanabilecek" dedi.
2005- Rusya Federasyonu'na bağlı Kabarday-Balkar Cumhuriyeti'nde Çeçen militanların hükümet binalarına baskını, Rus birliklerinin operasyonu ile sona erdi; 61'i Çeçen militan 85 kişi öldü.


14 Ekim – Doğanlar

1712- George Grenville, İngiliz siyasetçi (ö. 1770)
1784- VII. Fernando, İspanya kralı (ö. 1833)
1873- Jules Rimet, Fransız FIFA başkanı (ö. 1956)
1882- İrlanda bağımsızlık lideri ve1959-973 arası cumhurbaşkanı Eaman de Valera.
1890- 1952-1960 arası ABD (Amerika Birleşik Devletleri)34. başkanı General Dwight Eisenhower.(ö. 1969)
1894- E. E. Cummings, ABD'li şair (ö. 1962)
1906- Hannah Arendt, Alman siyaset bilimcisi (ö. 1975)
1914- Raymond Davis Jr., ABD'li fizikçi (ö. 2006)
1917- Violeta Parra, Şilili folk müziği sanatçısı
1925- Nevzat Atlığ, Türk bestekâr
1927- Roger Moore, İngiliz sinema oyuncusu
1930- Joseph Mobutu, Zaire devlet başkanı (ö. 1997)
1938- Farah Diba, İran kraliçesi
1940- İngiliz pop müzik şarkıcısı Cliff Richard.
1964- Neşe Erberk, Türk manken
1970- Anzhela Atroshchenko, Beyaz Rusya asıllı Türk atlet
1970- Daniela Peştova, Çek model
1974- Tümer Metin, Türk futbolcu
1978- Usher, ABD'li RB şarkıcısı
1981- Akon, Senegal asıllı reggae müzisyeni


14 Ekim - Ölenler

1092- Farısi vezir Nizam-ül Mülk (d. 1018)
1931- Ressam Mehmet Ruhi Arel, Türk ressam (d. 1880)
1944- Erwin Rommel, Alman general (d. 1891)
1959- Errol Flynn, Avustralyalı aktör (d. 1909)
1967- Gazeteci, yazar ve eğitimci Kazım Nami Duru öldü.
1967- Marcel Aymé, Fransız yazar (d. 1902)
1969- Şair Mustafa Seyit Sutüven öldü.
1981- 1961 Anayasası'nı hazırlayanlardan Prof. Hüseyin Nail Kubalı öldü.
1990- Leonard Bernstein, ABD'li besteci
2002- Orhan Aldinç, Türk gazeteci
2005- Sinema sanatçısı Bilal İnci 69 yaşında. "Kötü adam" tiplemeleriyle tanınıyordu.
2006- Besteci Selahattin İçli, 83 yaşında. "Zeytin Gözlüm", "Gül Açılsın Dudaklarında Gülüver" onun besteleriydi.
2006- 27 Mayıs döneminin çalışma bakanlarından ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi dekanlarından Prof.Cahit Talas, 89 yaşında.

15 EKİM


1582- Avrupada Gregorian takviminin kabulu.
1783- İlk defa balonla uçuş gerçekleştirildi.
1878- Edison, Edison Electric Light Co adlı şirketi kurdu.
1878- İstanbul'da duvarcılar, kunduracılar ve terzi işçileri greve çıktı.
1917- Mata Hari casusluk suçlamasıyla Paris'in dış mahallelerinden Vincennes'da kurşuna dizildi.
( Aslen Hollandalı ve asıl adı Margaretha Geertruida Zelle olmasına karşın bir Hint tapınağında büyüdüğü efsanesini yaymıştı. Erkekleri baştan çıkararak casusluk yaptığı ileri sürülüyordu. Fransızlarca tutuklanan ve Alman gizli servisine bazı bilgiler verdiğini kabul eden Hollandalı dansçı Mata Hari (Margaretha Geertruida), askeri mahkemece yargılandıktan sonra, kurşuna dizildi. Zelle aslında sanıldığı kadar güzel, çekici ve başarılı bir casus değildi. Onu bu kadar "büyüten" Fransızların cephelerdeki yenilgilerini bu kadının üzerine atmalarıydı.)
1927- Gazi Mustafa Kemal Paşa Cumhuriyet Halk Partisi kurultayında "Büyük Nutuk"u okumaya başladı. Nutuk'un okunuşu 6 gün sürdü.
1928- Almanya'dan hareket eden dünyanın en büyük hava gemisi Graf Zeppelin Amerika'da New Jersey'e ulaştı. Uçuş 111 saat sürdü.
1928- Yusuf Ziya Ortaç Meşale dergisini kapattı.
( Böylece, birkaç ay önce bu dergide başlayan ve yedi genç şairin ortak kitabı Yedi Meşale ile süren "Yedi Meşaleciler" akımı da sona ermiş oldu. )
1934- Mao Zedung'a bağlı 100 bin kişilik birlik, Çin'in güneydoğusundan başlayıp kuzeydoğusuna kadar sürecek 10 bin kilometrelik Büyük Yürüyüş'e başladı.
1937- Yeni harflerle basılan ilk kağıt paralar tedavüle çıktı.
( Üzerinde Atatürk'ün resmi bulunan 100 liralık banknotlar 1942'de tedavülden kaldırıldı. )
1945- Nazi işgali altında işbirlikçi Geçici Fransız hükümetinde başbakanlık yapan Pierre Laval "vatana ihanet"ten suçlu bulundu ve kurşuna dizildi.
1946- Nazi savaş suçlusu Hermann Goering idam edilmesine saatler kala zehir içerek intihar etti.
1961- Uluslararası Af Örgütü Londra'da kuruldu.
1961- 27 Mayıs 1960 askeri darbesi sonrasında kısıtlı ve sınırlı seçim kampanyasının ardından genel seçimler yapıldı.
( Seçime dört parti katıldı. Cumhuriyet Halk Partisi 173, Adalet Partisi 158, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi 54, Yeni Türkiye Partisi 65 milletvekili kazandı. )
1964- Sovyetler Birliği lideri Nikita Hruşçov Karadeniz kıyısında tatildeyken görevden alındı.Yerini Leonid Brejnev aldı. Aleksey Kosigin başbakan oldu.
1964- Uzun bir aradan sonra İngiltere'de İşçi Partisi iktidara geldi. Harold Wilson başbakan oldu.
1966- Aşıklar Bayramı. 1966'dan bu yana kutlanan bayramda her çevreden aşıklar atışma, türkü, şiir dallarında yarışıyor.
1969- Amerika Birleşik Devletleri'nde, Vietnam Savaşı karşıtı mitingler düzenlendi.
1970- İstanbul'da güvenlik güçleri 12 Ekim1970'de oturma eylemine başlayan Gislaved Lastik Fabrikası işçilerini fabrikadan zorla çıkardılar; 1 işçi öldü, 50 işçi yaralandı.
1970- İstanbul'da kolera salgını olduğu açıklandı.
1990- Sovyetler Birliği başkanı Mihail Gorbaçov, Nobel Barış Ödülü'nü aldı.
1993- Nobel Barış Ödülü, Güney Afrika Devlet Başkanı De Klerk ile Afrika Ulusal Kongresi Başkanı Nelson Mandela'ya verildi.
1995- Türkiye'nin birçok ilinden Ankara'ya gelen binlerce işçi, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, TÜRK-İŞ'in düzenlediği mitingde Tansu Çiller'i protesto etti.
1996- Guatemala'da bir stadyumda izdiham yaşandı; 78 ölü, 100 yaralı.
1997- Borusan Kültür Merkezi İstanbul'da açıldı.
1999- Sınır Tanımayan Doktorlar örgütü, Nobel Barış Ödülü'nü aldı.

“Médecins Sans Frontières 1971 yılında Nijerya İç Savaşı sonrasında Bernard Kouchner'in de dahil olduğu küçük bir Fransız doktor grubunca kuruldu. Dünyanın çoğu yerinde Fransızca ismini veya MSF kısaltmasını kullanan kuruluş, ABD'de daha çok Doctors Without Borders (Sınırları Olmayan Doktorlar) olarak anılır.
MSF, Cenevre, İsviçre'de bulunan uluslararası bir kurul tarafından yönetilir. 20 alt bölümü vardır. Her yıl 3,000 doktor, hemşire, ebe ve ikmalci projelerde çalışmak üzere işe alınır. Sürekli istihdam edilen 1,000 kişilik ekip, gönüllüleri toplar ve medya ile finans işlerini düzenler. Özel bağışlar, kuruluşun gelirlerinin %80'ini oluştururken, geri kalan kısım hükümetlerin ve şirketlerin yardımlarından sağlanır. MSF'nin yıllık bütçesi 400 milyon ABD Doları civarındadır.[1]
Nijerya İç Savaşı sırasında açlık çeken bir kız çocuğu.
Kuruluş, 70'den fazla ülkede sağlık hizmetleri ve tıbbi eğitim programları uygular ve sıklıkla Çeçenistan ve Kosova gibi bölgelerde politik sorumluluk alınması talebinde bulunur. Kuruluş tarihinde sadece bir kez, 1994'teki Ruanda soykırımında ordu yardımı isteğinde bulunmuştur.
MSF 1999 yılında üyelerinin özellikle hızlı gelişen krizlerde tıbbi hizmetler sağlaması ve uluslararası ilgiyi bu krizlere çekmesi[2] ile Nobel Barış Ödülü'nü kazanmıştır. O dönemde MSF başkanı olan Dr. James Orbinski ödülü MSF adına aldı. Bundan önce, MSF 1996 Seul Barış Ödülü'nü de kazanmıştır.[3] Kuruluşun şu andaki başkanı Dr. Christophe Fournier'dir.
Türkçe'ye de çevrilen İnsancıl Hukuk Sözlüğü de (ISBN 9750500970), örgütçe tasarlandı ve üye doktorlardan Françoise Boucher-Saulnier tarafından hazırlandı.”

2000- Beyoğlu Savcılığı, hortumla işkence yaptığı görüntülerle kanıtlanan başkomiser Süleyman Ulusoy hakkında 27 yıl hapis istemiyle dava açtı.
2002- Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin yedi yıl daha liderlik yapmak için referanduma gitti. Seçime katılan 11 milyon 445 bin 638 seçmenin hepsi Saddam için "evet" oyu kullandı. Kuzey Iraklı Kürtler sandığa gitmedi.
2003- Azerbaycan'da devlet başkanlığı seçimi yapıldı. Devlet başkanı Haydar Aliyev'in oğlu İlham Aliyev oyların yüzde 79.57'sini alarak seçildi. Muhalefetle polis arasında çatışma çıktı. AGİT gözlemcileri seçimin şaibeli olduğunu söyledi.
2005- Irak'ta Şii ve Kürtlerin Sünnilerin boykotuna rağmen hazırladığı anayasa referanduma sunuldu. Katılım yüzde 65'i buldu. Yüzde 21 hayıra karşı yüzde 78 oy oranıyla kabul edildi.


15 Ekim - Doğanlar

M.Ö.70- Publius Vergilius Maro, Romalı şair (ö. M.Ö. 19)
1608- Barometrenin kaşifi İtalyan bilim insanı Evangelista Torricelli.
1836- Friedrich Nietzsche, Alman filozof (ö. 1900)
1915- Izak Şamir, İsrailli politikacı
1920- "Baba" romanının yazarı Mario Puzo(ö. 1999)
1923- Italo Calvino, İtalyan yazar (ö. 1985)
1924- Lee Iacocca, ABD'li sanayici
1926- Michel Foucault, Fransız düşünür (ö. 1984)
1948- Chris de Burgh, İrlandalı şarkıcı



15 Ekim - Ölenler

1563- Andreas Vesalius, Romalı hekim (d. 1514)
1872- Handrij Zejler, Alman yazar (d. 1804)
1917- Mata Hari, Hollandalı dansçı ve sözde casus (d. 1876)
1934- Raymond Poincaré, Fransız devlet adamı (d. 1860)
1945- Pierre Laval, Fransız siyasetçi (d. 1883)
1946- Hermann Göring, Alman general ve politikacı (d. 1893)
1958- Asaf Halet Çelebi, Türk şair 51 yaşında öldü. (d. 1907)
1976- Carlo Gambino, ABD'li mafya lideri (d. 1902)
1997- Dünya Bektaşilerinin Halife Babası Turgut Koca.

16 EKİM


Dünya Gıda ve Tarım Günü


1793- Fransa kraliçesi Marie-Antoinette başı giyotinle kesilerek idam edildi.
1924- Topkapı Sarayı müze olarak ziyarete açıldı.
1934- Çin'de "Uzun Yürüyüş" başladı.
( Büyük kentlerdeki devrimci ayaklanmalar bozgunla sonuçlanınca Mao Zedong Çin devrimci güçlerini kırsal bölgelere doğru yönlendirdi. )
1940- Varşova gettosu Nazi SS birlikleri tarafından kuruldu.
1946- Nürnberg Duruşmaları'nda ölüme mahkum edilen 12 Nazi'den onunun cezası infaz edildi; Hermann Goering infazdan birkaç saat önce intihar etti.
1946- Mareşal Fevzi Çakmak önderliğinde bir grup İnsan Hakları Cemiyeti kurmak üzere başvurdu.
1949- Yunanistan İç Savaşı sona erdi.
1951- Pakistan Başbakanı Ali Han öldürüldü.
1964- Çin, ilk atom bombasını patlatarak dünyanın 4. nükleer gücü oldu.
1964- İngiltere'de İşçi Partisi iktidara geldi. Harold Wilson başbakan oldu.
1966- Türkiye- Sovyetler Birliği milli futbol karşılaşmasını Türkiye 2-0 kazandı.
1966- Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'e yazdığı mektubu kamuoyuna açıkladı. İnönü, Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın idamlarının durdurulmasını istemişti.
1970- Enver Sedat, Mısır devlet başkanı oldu.
1978- Polonyalı Kardinal Karol Wojtla Papa seçildi. Johannes Paulus II adını aldı.
1980- Eski başbakanlardan Nihat Erim'i öldürmekten gözlem altına alınan Ahmet Karlangaç İstanbul emniyetindeki hücresinde ölü bulundu. Karlangaç'ın intihar ettiği öne sürüldü.
1981- Yumurtalık yargıcını öldürmekten hükümlü oyuncu ve yönetmen Yılmaz Güney'in Isparta Yarıaçık Cezaevi'nden bayram izni bittiği halde geri dönmediği açıklandı.
1984- 3 bin imzalı "Gökova'da santrala Hayır" dilekçesi Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e iletildi.
1987- Kapatılan Türkiye İşçi Partisi (TİP) genel başkanı ve eski milletvekili Behice Boran için Meclis'te cenaze töreni düzenlendi. Boran 11 Ekim günü sürgünde ölmüştü.
1988- Cumhurbaşkanı Kenan Evren Federal Almanya'da "Bir zaman gelecek Türkiye'de de komünist partisi kurulacak" dedi.
1990- Sovyetler Birliği Cumhurbaşkanı Gorbaçov, ''serbest piyasa ekonomisi''ne geçileceğini açıkladı.
1992- Türk Silahlı Kuvvetleri, Kuzey Irak'ın Haftanin bölgesinde sınır ötesi harekat başlattı.
1994- Türk asıllı Alman vatandaşları Leyla Onur ile Cem Özdemir Almanya parlamentosuna milletvekili seçildi.
1996- Guatemala'da bir stadyumda izdiham yaşandı; 78 ölü, 100 yaralı.
1999- CNN Türk yayın hayatına başladı.
2000- Polonya'da komünist rejim yıkıldıktan sonra ilk seçimlerde Devlet Başkanı seçilen Lech Walesa siyaseti bıraktı. 14 Ekim'de yapılan son başkanlık seçimlerinde yüzde 1'den az oy almıştı.
2002- Manisa'da çoğu liseli 16 gence işkence yapmaktan yargılanan polisler ikinci kez ceza aldı.
( Sekiz ay içinde cezaları onaylamazsa dava zamanaşımına uğrayarak 25 Haziran 2003'de düşecekti. Yargıtay 8. Ceza Dairesi 4 Nisan 2003'te cezaları onayladı. )
2002-ABD başkanı George Bush, ABD kongresinin onayladığı, Irak'a savaş açma yetkisi veren kararı imzaladı.
2002- Irak devlet başkanı Saddam Hüseyin, 7 yıllık yeni görev süresi için düzenlenen halk oylamasında oyların tamamını aldı.
2003- ABD ve eski Sovyetler Birliği'nden sonra uzaya insan gönderen üçüncü ülke Çin Halk Cumhuriyeti'nin Şensu-5 adlı uzay aracı Dünya'ya döndü.
2004- MKE'ye bağlı Çankırı Silah Fabrikasında Türkiye'nin ilk bomba atar silahı üretilmeye başlandı.
2004- 3. Avrupa Sosyal Forumu 'Başka bir dünya mümkün' sloganıyla Londra'da başladı.
( 20 bin kişi ve 2 bini aşkın örgüt katıldı. Che Guevara'nın kızı Aleida IMF ve Dünya Bankası'nın Latin Amerika'ya felaket getirdiğini söyledi. )
2005- Şeriat kanunları ile yönetilen Suudi Arabistan'da Ramazan bayramı boyunca halka açık bir yerde film izletilmesine izin verildi. Suudi Arabistan'da 20 yıldır sinema izlemek yasaktı.
2006- YÖK Başkanı Prof. Dr. Erdoğan Teziç, Fransa'da 'Ermeni soykırımının inkarını suç sayan'yasa teklifinin kabul edilmesini protesto için, kendisine iki yıl önce verilen Fransa'nın en yüksek nişanını iade etti. Böylece "Commandeur" nişanı tarihte ilk kez geri verilmiş oldu.


16 Ekim – Doğanlar

1854- "Dorian Gray'in Portresi" adlı romanıyla tanınan İrlanda doğumlu İngiliz yazar Oscar Wilde.
1886- İsrail devletinin kurucusu ve İlk başbakanı David Ben-Gurion Polonya'da.
1888- Nobel edebiyat ödüllü Amerikan oyun yazarı Eugene O'Neil.
1927- Günter Grass, Teneke Trampet adlı romanıyla tanınan ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Alman yazar
1930- Patricia Jones, Kanadalı atlet
1982- Selçuk Kiraz, Satrab adlı romanıyla tanınan Antakya doğumlu Türk yazar


16 Ekim - Ölenler

1939-Damat Ferit Paşa kabinesinin Dahiliye Nazırı Mehmet Ali Bey.
1941- Gabriele Reuter, Alman edebiyatçı (d. 1859)
1951- Pakistan Başbakanı Ali Han 1951'de öldürüldü.
1956- Jules Rimet, Fransız FIFA başkanı (d. 1873)
1971- Sosyalist hareketin önde gelen teorisyenlerinden Dr. Hikmet Kıvılcımlı, Eski Yugoslavya'nın başkenti Belgrad'da sürgünde öldü.(d. 1902)
1980- İtalyan komünist hareketinin öncüsü Luigi Longo.
1988- Türk sanat müziği sanatçısı Güneri Tecer.
2002- Seslendirmen ve tiyatro oyuncusu Soner Ağın, 57 yaşında.
2003-Mustafa Kemal portreleriyle tanınan Ressam Avni Arbaş 84 yaşında İzmir'de öldü.(d. 1919)
2005- ABD'li söz yazarı ve besteci Baker Knight, 75 yaşında. Bestelerini seslendiren vokalistler arasında Elvis Presley, Frank Sinatra, Paul Mc Cartney de vardı.
2006- Türk Tabipler Birliği (TTB) Merkez Konseyi Başkanı Füsun Sayek, 59 yaşında.

17 EKİM


1448- II. Kosova Savaşı başladı.
1929- Nadir Han Afganistan Kralı oldu.
1933- Albert Einstein, Nazi Almanyası'ndan göçmen olarak Amerika'ya geldi.
1938- Atatürk'ün sağlığıyla ilgili ilk ''resmi tebliğ'' yayımlandı.
( Hastalığı iyice artan ve karın bölgesinde su toplanmaya başlayan Mustafa Kemal Atatürk, ilk ağır komaya girdi. Atatürk'e konulan teşhis sirozdu. )
1945- Juan Peron, Arjantin Devlet Başkanı oldu.
1950- Kore'ye giden ilk Türk birliği, Pusan Limanı'nda sevgi gösterileriyle karşılandı.
1951- Türkiye'nin NATO'ya katılmasıyla ilgili protokol Londra'da imzalandı.
1956- Türkiye İlk şeker ihracatını gerçekleştirdi.
1957- Fransız yazar Albert Camus, edebiyat alanında Nobel Ödülü aldı.
1961- Paris polisi düzinelerce Cezayirli göstericiyi öldürdü ve bazılarını Sen Nehri'ne attı.
1962- Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, siyasi Af Kanunu'nu imzaladı; 258 Yassıada hükümlüsünün tahliyesi başladı.
1966- Türkiye Birlik Partisi kuruldu.
( Parti genel başkanlığına Hasan Tahsin Berkman getirildi. Alevi cemaatinin desteklediği partinin amblemi Hz. Ali'yi simgeleyen bir aslan ve onun çevresinde 12 imamı temsil eden 12 yıldız olarak belirlendi. )
1972- Sıkıyönetim Askeri mahkemesi'nde görülen Türkiye İşçi Partisi davası sonuçlandı. 21 sanığa TCK'nin "komünizmi yasaklayan" 141 ve 142. maddelerini ihlal gerekçesiyle ağır hapis cezaları verildi. Genel Başkan Behice Boran 15 yıla mahkum oldu.
1973- Amerika Birleşik Devletleri'nin Yom Kippur savaşında İsrail'i desteklemesine misilleme olarak petrol üreten 10 Arap ülkesi petrol fiyatlarına yüzde 70 zam yaptılar, ayrıca, petrol üretimini, her ay yüzde 5 azaltma kararı aldılar.
1975- BM ''siyonizmin ırkçılığın bir biçimi'' olduğu kararını aldı.
1980- Milli güvenlik Konseyi, kıdem tazminatlarına sınır getirdi; kıdem tazminatının 1 yıllık tutarı, aylık asgari ücretin ancak 7,5 katı olacak
1996- Sanatçı Şanar Yurdatapan, "bölücülük" iddiasıyla tutuklandı.
2001- İsrail Turizm Bakanı Rehavam Zeevi öldürüldü.
( Saldırıyı Suriye'de üslenen Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC) üstlendi. Suikastın bir süre önce öldürülen lideri Abu Ali Mustafa'nın intikamını almak için düzenlendiği söylendi. Zeevi İsrail'in Filistinlilere yeterince sert davranmadığını gerekçe göstererek iki gün önce kabineden istifa etmişti.)
2003- Türkiye, AİHM'de görülen Mardin Kayaballı Köyü davasında mağdurlara toplam 130 bin Euro (214 milyar) ödemeyi kabul etti.
( Kayaballı köyünde yaşayan altı kişi, güvenlik güçlerince dövüldükleri, ardından evlerinin yakıldığı ancak sanıkların cezalandırılmadığı ve tazminat ödenmediği iddiasıyla 1996'da AİHM'e şikayette bulunmuştu. )
2003- Tayvan'da dünyanın en yüksek binası 508 metrelik Taypey 101'in inşası bitti.
2005- Norveç'te Merkez Partisi ve Sosyalist Sol Parti'yle koalisyon kuran İşçi Partisi lideri Jens Stoltenberg yeni hükümeti açıkladı.19 kişilik kabinede 9 sandalye kadınlara verildi.
2006- Dışişleri eski bakanlarından Kamran İnan Fransa'da "Ermeni soykırımının inkarını suç sayan" yasa teklifinin kabul edilmesini protesto etti; kendisine daha önce verilmiş olan Legion d'Honneur nişanını Fransa'ya iade etti.
2007- Türk Silahlı Kuvvetleri unsurlarının, Irak'ın terör örgütü PKK'nın yuvalandığı kuzey bölgesi ile mücavir alanlara gönderilmesi için Hükümete bir yıl süreyle izin verilmesini öngören Başbakanlık Tezkeresi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. Tezkerenin kabulüyle TBMM, 1950'den bu yana yurt dışına asker göndermek için 21. kez izin vermiş oldu.
2007- Avrupa Konseyi, Abdullah Oğuz'un yönettiği, Zülfü Livaneli'nin romanından uyarlanan ''Mutluluk'' filmini insan hakları ödülüne layık gördü.


17 Ekim – Doğanlar

1915- "Satıcının Ölümü" adlı eseriyle ün kazanan Amerikan oyun yazarı Arthur Miller.


17 Ekim - Ölenler

1849- Polonyalı besteci ve piyanist Frederick Chopin.
1889- "Ne Yapmalı" adlı romanıyla Rus devrimci kültüründe derin izler bırakan yazar Nikolay Gavriloviç Çernişevskiy.
1938- Alman sosyalist lider, II. Enternasyonal'in önde gelen teorisyeni Karl Kautsky.
1998- Prof. Dr. Faruk Erem İstanbul'da öldü.

18 EKİM


1867- ABD, Alaska'yı Rusya'dan alarak topraklarına kattı.
( Alaska, Lincoln döneminin ABD Dışişleri Bakanı William Seward tarafından, 7 milyon 200 bin dolar karşılığında Ruslardan satın alındı. Birkaç yıl sonra, o değersiz arazilerde çok yüksek oranda altın bulundu. )
1892- Chicago ve New York arasında ilk uzun telefon hattı açıldı.
1898- ABD, Porto Riko'nun sahibi oldu
1912- I. Balkan Savaşı başladı.
1912- Trablusgarp Savaşı'nı sona erdiren Uşi Antlaşması imzalandı.
1920- Türkiye Komünist Fırkası, Ankara'da resmen kuruldu.
1920- Saimbeyli(Adana) düşman işgalinden kurtuldu.
1925- Türkiye ile Bulgaristan arasında dostluk anlaşması imzalandı.
1936- Atatürk, Ankara Hipodromu'nda at yarışlarını izledi.
1943- Ulvi Cemal Erkin ve Necil Kazım Akses Berlin'de başarılı bir konser verdi.
1944- Sovyetler, Çekoslovakya'yı işgal etti.
1954- Texas Instruments şirketi ilk transistörlü radyoyu üretti.
1959- III. Akdeniz Oyunları Beyrut'ta yapıldı. Türkiye serbest güreş milli takımı 8 sıklette birinci oldu.
1968- Dünya Olimpiyat Komitesi, iki siyah atleti (Tommie Smith, John Carlos) madalya töreni sırasında ''Kara güç'' selamı verdikleri gerekçesiyle cezalandırdı.
1968- Deniz Kuvvetleri'ne ait Gölcük Tersanesi'nde yapılan Amiral Sadık Altıncan şilebi denize indirildi.
( Türkiye'de o güne kadar inşa edilen gemilerin en büyüğü olan şilebin 155.5 metre boyunda, 19.5 metre eninde olduğu ve saatte 18 mil hız yapabildiği kaydedildi. Gemi 40 milyon liraya mal oldu. )
1970- Türkiye Devrimci Gençlik Dernekleri Federasyonu, DEV-GENÇ başkanlığına Ertuğrul Kürkçü seçildi.
1976- Başbakan Süleyman Demirel, Fırat nehri üzerindeki Karakaya Barajı ve Hidroelektrik Santralı'nın temelini attı.
1977- Filistinli uçak korsanlarına Somalide baskın düzenlendi.
( Almanya'daki Kızıl Ordu Fraksiyonu (RAF) liderlerini hapisten kurtarmak üzere Filistinli eylemcilerce kaçırılan Lufthansa uçağına Alman GSG-9 komandoları Somali'nin Mogadişu havalimanında baskın düzenledi. 3 eylemci öldürüldü, 88 yolcu kurtarıldı. Aynı gece Almanya'da Stammheim cezaevinde mahkum olarak bulunan RAF liderleri Andreas Baader, Gudrun Ennslin, Jan-Carl Raspe ve Irmgard Möller intihar ettiler, Möller kurtarıldı. )
1977- Halkın Kurtuluşu gazetesi sorumlu müdürü Mustafa Yıldırımtürk için 18 kez tutuklama kararı çıktı.
1979- Balgat katliamının iki sanığı Mustafa Pehlivanlı ve İsa Armağan idama mahkum edildi. 10 ağustos1978'de Ankara Balgat'ta genellikle solcuların gittiği 4 kahve taranmış, 5 kişi ölmüş,11 kişi yaralanmıştı.
1982- 186 idam istemli, 574 sanıklı Ankara Devrimci-Yol davası başladı.
1984- İletişim Yayınları'nın çıkarttığı Yeni Gündem dergisi kapatıldı.
1988- 7 Ekim1988'de; Tuzla'da Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) üyesi olduğu öne sürülen dört kişi öldürülmesi olayına karışan16 polise 56'şar yıl hapis cezası istemiyle dava açıldı.
1991- Azerbaycan bağımsızlığını ilan etti.
1991- 1967'de kesilen İsrail-SSCB diplomatik ilişkileri yeniden kuruldu.
( Filistin Ulusal Konseyi ile 3 Ekim'de görüş birliğine varmasının ardından James Baker Sovyet Başbakan yardımcısı ile beraber 30 Ekim'de Madrid'te "İsrail ile Arap ülkeleri arasımda" barış konferansı yapılacağını Kudüs'te açıkladı. )
1995- Türkiye katrilyonla tanıştı. Cumhuriyet tarihinde ilk kez, bütçe katrilyonla bağlandı. 1995 yılı bütçesi 1.4 katrilyon olarak öngörüldü.
1996- Gazeteci Metin Göktepe'nin gözaltında dövülerek öldürülmesiyle ilgili dava Aydın'da başladı.
1996- Yargıtay, Yaşar Kemal'e verilen 1 yıl 8 aylık hapis cezasını onayladı.
2001- F tipi cezaevlerine karşı yapılan ölüm orucu eyleminde Komünist Partisi İnşası Örgütü üyesi olduğu iddiasıyla yargılanan Ali Ekber Barış, eyleminin 157. gününde yaşamını yitirdi. 20 Ekim 2000'de başlayan ölüm orucu eyleminde "1.Ekip" olarak adlandırılan eylemcilerin tümü yaşamını kaybetti.
2002- İtalya'da işçiler, işten çıkarmaları kolaylaştıran yeni yasa tasarısını protesto için genel greve gitti. 1 milyon çalışan 120 kentte sokak gösterileri, mitingler düzenledi.
2006- ABD Başkanı George W.Bush, terör zanlılarının askeri mahkemelerde yargılanması, CIA'in gizli programını sürdürmesi ve sorgulamada daha sert yöntemlerin uygulanmasını öngören yasayı imzaladı. Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği yasayı "Amerikan tarihinin en kötü yasası" diye niteledi.
2006- Türksat AŞ, Türksat 1B uydusunun ömrünün bittiğini ve uzay çöplüğüne gönderildiğini açıkladı.
2007- Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ile eşi Cecilia Sarkozy boşandı. Sarkozy, Fransa tarihinde görevi sırasında boşanan ilk cumhurbaşkanı oldu.
2007- Eski Pakistan başbakanı Benazir Butto, 8 yıllık sürgünün ardından döndüğü ülkesinde bombalı bir saldırıya hedef oldu. 126 kişinin öldüğü ve 248 kişinin yaralandığı saldırıdan Butto yara almadan kurtuldu.
2008- Şırnak'ta terör örgütü PKK'ya karşı düzenlenen yürüyüşe yaklaşık 20 bin kişi katıldı.




18 Ekim - Doğanlar

1405- II. Pius, papa (ö. 1464)
1663- Savoy Prensi Eugen, Avusturyalı general (ö. 1736)
1822- Mithat Paşa, Osmanlı devlet adamı (ö. 1884)
1862- Mehmet Esat Bülkat, Türk asker ve yazar (ö. 1952)
1923- "Pazarları Asla" filmiyle ve Albaylar Cuntası'na muhalefetiyle ünlü Yunanlı sinema oyuncusu ve Yunanistan eski Kültür Bakanı Melina Mercuri.
1927- "General Patton" filmiyle kazandığı Oscar ödülünü reddeden Amerikalı aktör George C. Scott.
1939- Lee Harvey Oswald, ABD'li suikastçi (ö. 1963)
1956- 9 kez Wimbledon tenis Turnuvası bayanlar birincisi Çek asıllı Amerikalı tenisçi Martina Navratilova.



18 Ekim - Ölenler

1871- Charles Babbage, İngiliz matematikçi ve mucit (d. 1791)
1931- Yüzlerce buluşa imza atan ampulün mucidi Amerikalı bilim adamı Thomas Alva Edison 84 yaşında öldü.
1949- Şair Enis Behiç Koryürek, 58 yaşında Ankara'da öldü.
1955- Jose Ortega y Gasset, İspanyol filozof (d. 1883)
1957- Gazeteci ve yazar Hüseyin Cahit Yalçın.
1964- Ressam Halil Dikmen.
1989- Tiyatro sanatçısı Alpay İzer.
1996- Hikayeleri insanın içine işleyen gazeteci ve yazar Kemalettin Tuğcu, İstanbul'da yaşama veda etti.
2000- Julie London, ABD'li sinema oyuncusu ve şarkıcı (d. 1926)
2001- Üç Oscar ödüllü besteci ve söz yazarı Jay Livingston, 86 yaşında.
2002- Altı kez Grammy ödülü kazanan İrlandalı Chieftains grubunun üyesi Derek Bell, 66 yaşında. İrlanda müziğine katkılarından dolayı İngiltere Kraliçesi tarafından 2000'de "Britanya İmparatorluğu üyesi" seçilmişti.
2004- Türkiye'nin ilk kadın doğum uzmanı Dr. Pakize Tarzi 94 yaşında öldü.
( Türkiye'deki ilk özel kadın doğum kliniğinin kurucusu olan Tarzi, ''Boğazı yüzerek geçen ilk kadın unvanını'' da taşıyordu. )
2006- Ruhi Su Kültür ve Sanat Vakfı'nın kurucusu ve yönetim kurulu başkanı Sıdıka Su, 83 yaşında. ( 1952 yılında TKP Tevkifatı sırasında Ankara'da tutuklandı. Hapishanedeyken Ruhi Su ile evlendiler. Nikah ikiside kelepçeliyken kıyıldı. Şahitleri Behice Boran ile Nevzat Hakko'ydu. )
2007- İngiliz sinema oyuncusu Deborah Kerr 86 yaşında öldü.

19 EKİM


1448- Kosova Meydan savaşı zaferle sonuçlandı
[*** Varna'da alınan mağlubiyet ile Macaristan ve Lehistan ordularının önemli bir kısmının Türkler tarafından yok edilmesine rağmen, Eflak, Arnavutluk ve Mora'da başgösteren isyanlar, Hristiyan Avrupa'da yeni bir Haçlı ordusu kurarak, Osmanlılar'ı Balkanlar'dan atabilme umudu verdi.
Bunun üzerine Sultan II.Murad, yanına Şehzade Mehmed'i de alarak önce Mora, sonra Arnavutluk üzerine yürüdü ve isyanlar bastırıldı. Bu esnada kendisine karşı toparlanan Haçlı ordusundan haberdar olan Padişah, derhal Sofya'ya dönerek mevcut kuvvetlerini birleştirdi. Hazırlanan yaklaşık 60.000 kişilik birlik, Kosova'ya doğru ilerlemeye başladı.
Öte yandan, Hunyadi János'da beraberinde yeni Eflak prensi Vladislav ile beraber komuta ettiği yaklaşık 70.000 kişilik ordusu ile Peşte'den harekete geçti. Öncelikli amacı Sırbistan'ı işgal etmek ve ardından Belgrad-Kosova yönünde ilerleyerek Arnavutluk'ta olduğunu düşündüğü Osmanlı ordusunu arkadan vurmak, en kötü ihtimalle de Kosova Ovası'nda hazır bekleyerek kendisi için en avantajlı noktada Türkler'i meydan savaşına mecbur bırakmaktı.
Savaş
17 Ekim sabahı hafif çarpışmalarla başlayan savaş, öğleden sonra Hunyadi János'un 38 koldan genel taarruza geçmesi ile devam etti, fakat Haçlı ordusu bu saldırılardan bir sonuç alamadı. Türk askerleri de Haçlı ordusunun zırhlı birlikleri karşısında ilk günün sonunda oldukça zorlanmıştı. Aynı günün akşamında Hunyadi János'un birlikleri Türk saflarına gece baskını yapmış, fakat bu saldırı da püskürtülmüştü.
Savaşın ikinci gününde Haçlı ordusu kanatlardan saldırıya geçti. Bunu gören II.Murad, merkezde yer alan Azap ve Yeniçeri kuvvetlerinden oluşan birliklerini sabit tutup kanatlardaki askerlerini geri çekilme emri verdi. Bunu gören Hunyadi János'un birlikleri Osmanlılar'ın savaşı terkettiğini düşünüp tüm güçleri ile merkeze saldırdılar. Bunun üzerine II.Murad merkez birliklerine de geri çekilme emri verdi, fakat bu bir savaş hilesiydi. Çünkü sağ ve sol kanatlarda yer alan Anadolu ve Rumeli beylerbeyliğine bağlı kuvvetler ani ve hızlı bir manevrayla yeniden hücüma geçip Haçlı ordusunu çembere almayı başardılar. Mağlup olacağını anlayan Hunyadi János kaçtı.
19 Ekim sabahı Haçlı ordugahında kalan kuvvetlerin kurduğu son barikatlar da Türkler tarafından aşıldı ve çok sayıda esir alındı. Bununla birlikle iki buçuk gün süren savaş Osmanlı ordusunun kesin zaferi ile sonuçlandı.
II. Kosova Savaşı, Osmanlı'nın ilk zamanlarındaki en uzun süren ve en çok kan dökülen savaşlardan biridir. Bunun sebebi elbette her iki ordunun da dişe diş savaşmış olmasıdır.
Savaş Sonrası
Osmanlı Devleti'ne karşı Hristiyan devletlerce oragize edilen altıncı Haçlı Ordusu'nun da başarısız olması nedeniyle, Avrupa'lı devletler Osmanlılar'ın Balkanlar'daki varlığını kabullendiler. Ayrıca Hunyadi János, bu mağlubiyetin ardından Avrupa'daki itibarını kaybetti.
Osmanlı Devleti bu sayede Tuna nehri kıyısına kadar olan bölgenin güvenliğini sağlamış oldu. Kosova'da alınan zaferin ardından Arnavutluk'ta karışıklık çıkarmaya devam eden İskender'in üzerine yeni bir sefer-i hümayun düzenleyerek isyanı bütünüyle bastirip Edirne'ye geri döndü.***]

1781- Amerikan Bağımsızlık Savaşı, İngilizlerin George Washington'a teslim oluşuyla sona erdi.
( Bir sene sonra aynı gün Lord Cornwall'in denetimindeki Amerikan ordusunun Yorktown ve Virginia'ya girmesiyle, Amerikan Devrimi tamamlandı. )
1872- Dünyanın en büyük altın külçesi (215 kilogram) Avustralya New South Wales'de bulundu.
1925- Ankara Tıp Fakültesi açıldı.
1927- Amele Teali Cemiyeti kapatıldı.
1934- Mübadele Komisyonu görevini tamamladı.
( Anadolu ve Trakya Rumları ile Yunanistan Müslümanlarının mübadelesini düzenlemekle görevli Komisyon 7 Ekim 1923'de kurulmuştu. )
1934- Turhal Şeker Fabrikası açıldı.
1945- Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi açıldı.
1949- Fahrettin Kerim Gökay, İstanbul valiliği ve belediye başkanlığına atandı.
1951- İngiliz askerleri, Süveyş Kanalı'nı ele geçirdi.
1960- 6-7 Eylül Olaylarıyla ilgili dava başladı.
1960- Eşraftan 155 Kürt için sürgün yasası çıkarıldı.
1962- Meclis'te, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu kabul edildi.
1972- Gazeteci İlhan Selçuk, İstanbul Sıkıyönetim Askeri Savcılığı kararıyla gözaltına alındı.
1982- Milli Güvenlik Konseyi'nin son şeklini verdiği anayasa tasarısı metni açıklandı.
( Geçici maddelerle eski parti yöneticilerine10 yıl siyaset yasağı getiriliyor, anayasanın kabulüyle birlikte Kenan Evren cumhurbaşkanı oluyor. )
1988- İngiltere, IRA mensuplarıyla yapılan röportajların yayımlanmasını yasakladı.
1992- Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) kuruldu.
1995- Avrupa Parlamentosu Yeşiller Grubu sözcüsü Claudia Roth, kendisine ve iki Avrupalı kadın parlamentere "fahişe" dediği gerekçesiyle, Devlet Bakanı Ayvaz Gökdemir aleyhine 3 milyar liralık manevi tazminat davası açtı.
1996- Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) üyesi kamu çalışanları birçok şehirde eylem yaptılar. KESKliler, nema olarak adlandırılan, zorunlu tasarruf fonunda biriken paralarının faiziyle ödenmesini istediler.
2000- ABD Temsilciler Meclisi'nde görüşülen Osmanlı İmparatorluğu'ndaki "Ermeni Soykırımı" karar tasarısı, ABD Başkanı Bill Clinton ile Genelkurmay Başkanı Heny Shelton'un mektupları üzerine Meclis Başkanı Denis Hastert tarafından geri çekildi.
2001- ABD'nin Afganistan harekatında, özel birlikler karadan harekata başladı.
( 200 Amerikalı komando Kandahar'daki Taliban karargahına vur-kaç operasyonu düzenledi. )
2002- İrlanda'da referandum yapıldı. Seçmenler Nice Anlaşması'na yüzde 63 oranında oyla 'Evet' dedi. 10 Doğu Avrupa ülkesinin AB'ye üye olmasını düzenleyen Nice Anlaşması için 2001'de yapılan referandumda "Hayır" çıkmıştı.
2003- İsviçre'de genel seçimlerden aşırı sağcı ve AB karşıtı Halk Partisi (SVP) yüzde 27.7 oy oranıyla birinci çıktı. Sosyalist Parti (SP) yüzde 23.3 oy oranıyla ikinci oldu. İsviçre,1959'dan beri dört partili "uzlaşı hükümetleri"yle yönetiliyordu.
2004- Burma'da başbakan Khin Nyunt muhalif kadın lider Aung San Suu Kyi ile diyalog kurunca ordu tarafından istifaya zorlandı
2005- Irak'ta devrik lider Saddam Hüseyin'in yargılanmasına başlandı.
( ABD işgaliyle Nisan 2003'te Irak devlet başkanlığından devrilmiş ve Aralık 2003'te ABD güçlerince ele geçirilmişti. )
2006- DİSK'e bağlı Genel-İş Sendikası'yla Diyarbakır Kayapınar Belediyesi arasında imzalanan toplu sözleşmede, Kürtçe bilmeyen personel için yılda dört kez Kürtçe dil ve sağlık eğitimi maddesi konuldu.
2006- Türkiye, Lübnan'a asker gönderdi. Birleşmiş Milletler Barış Gücü (UNIFIL) harekatına katılacak Türk Birlik ve unsurlarının bulunduğu gemiler, Mersin'de düzenlenen törenle uğurlandı.


19 Ekim – Doğanlar

1605- Thomas Browne, İngiliz yazar (ö. 1682)
1862- Sinemanın mucitlerinden Fransız fotoğrafçı Auguste Lumiere.
1899- Miguel Angel Asturias, Nobel ödüllü Guatemalalı yazar ve diplomat (ö. 1974)
1910- Jean Genet, Fransız yazar (ö. 1986)
1921- Gunnar Nordahl, İsveçli futbolcu (ö. 1995)
1931- "Soğuktan Gelen Casus" adlı romanıyla ünlü, İngiliz casusluk romanları yazarı John Le Carre.
1973- Okan Buruk, Türk futbocu


19 Ekim – Ölenler

1745- Hiciv şaheseri "Gulliver'in Seyahatleri"nin yaratıcısı Jonathan Swift, İrlanda'da öldü.
1920- "Dünyayı Sarsan On Gün" adlı belgesel eserin yazarı, 1917 Ekim Devrimi'nin gazetecisi, Amerikalı gazeteci-yazar John Silas Reed.
1937- Ernest Rutherford, Nobel Kimya Ödülü sahibi İngiliz fizikçi (d. 1871)
1957- Gordon Childe, Avustralyalı arkeolog (ö. 1892)
1961- Eski başbakanlardan Şemsettin Günaltay.
1988- Türkçe sözlü tango besteleriyle bilinen Necdet Koyutürk.
2002- Meksikalı fotoğrafçı,Manuel Alvarez Bravo,100 yaşında.
2003- Bosna-Hersek Cumhuriyeti başkanlığını 1990-2000 arasında 10 yıl yürüten Aliya İzzetbegoviç,78 yaşında. Ülkesinde "Bilge Kral" olarak anılıyordu.
2006- Anadolu Ajansı Hukuk Müşaviri ve Türkiye Barolar Birliğinin eski başkanlarından Teoman Evren vefat etti.

20 EKİM


1827- İngiliz, Fransız, Rus Birleşik filosu Yunanistan açıklarında Navarin'de Osmanlı donanmasını tahrip etti.
1903- Türkiye'nin ilk futbol klübü Beşiktaş kuruldu.
1905-Türkiye'nin ikinci futbol klübü Galatasaray kuruldu.
1921-TBMM ile Fransa Hükümeti arasında ''Ankara Anlaşması'' imzalandı.
( Fransa adına Franklin Bouillon'un sürdürdüğü görüşmeler sonrasında Fransa işgal ettiği Anadolu topraklarından çekildi.)
1935- Çin'de Milliyetçi hükümete karşı başlatılan, 1 yıl süren 6 bin millik "Uzun Yürüyüş" sona erdi. Mao önderliğindeki Birinci Öncü Ordu Yenan'a girdi.
1940- Nüfus sayımı yapıldı. Türkiye'nin nüfusu 17 milyon 820 bin 950.
1941- II. Dünya Savaşı: Alman işgalindeki Sırbistan'da binlerce sivil öldürüldü: Kragujevac katliamı.
1942- Ekmek karneye bağlandı. Karneler, dağıtılmaya başladı.
1944- İkinci Dünya Savaşı'nda Sovyet Kızıl Ordusu Belgrad'a girdi. Aynı gün Gestapo, Alman anti-faşist ve sosyal demokrat Julius Leber'i kurşuna dizdi.
1944- Gestapo, Alman anti-faşist ve sosyal demokrat Julius Leber'i kurşuna dizdi.
1945- Mısır, Suriye, Irak ve Lübnan, Filistin topraklarında devlet kurmak isteyen yahudilere karşı Arap Cemiyeti'ni kurdu.
1949- ''Minik Vali'' olarak tanınan Ordinaryüs Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay, İstanbul Valiliği ve Belediye Başkanlığı görevine başladı.
1954- İngiltere'de 51 bin liman işçisi greve gitti. İngiltere'nin deniz ticareti yarı yarıya durdu.
1954- Dünya Bankası genel sekreteri Türkiye'ye geldi. Genel sekreter "Türkiye ekonomik geleceği çok parlak bir ülkedir" dedi.
1959- III. Akdeniz Oyunları Beyrut'ta sonuçlandı.
( Türk greko-romen milli güreş takımı şampiyon oldu. Türkiye toplam 4 altın, 2 gümüş,1 bronz madalya aldı. )
1968- Mexico Olimpiyatları'nda serbest güreşte 78 kiloda Mahmut Atalay ve 97 kiloda Ahmet Ayık altın madalya kazandılar.
1968- Amerika Birleşik Devletleri'nin öldürülen başkanlarından John Kennedy'nin eşi Jackie Yunanlı armatör Aristotle Onassis ile evlendi.
1969- İstanbul Belediye Meclisi halı ve kilimlerin yalnızca pazartesi günleri silkelenebileceğini kararlaştırdı.
1969- İstedikleri zammı alamayan sinema salonu işletmecileri İstanbul'da sinemaları süresiz kapattılar.
1969- Esin Afşar Dario Moreno ödülünü aldı.
1976- Trabzonspor, Trabzon'da oynanan Avrupa Şampiyon Kulüpler Şampiyonluğu ikinci tur futbol maçında İngiltere şampiyonu Liverpool'u 1-0 yendi.
1978- Ordinaryüs Profesör Dr. Bedri Karafakioğlu öldürüldü. Karafakioğlu İstanbul teknik Üniversitesi Elektrik Fakültesi dekanıydı. Katilleri hala ortaya çıkarılamadı.
1980-Yunanistan, NATO askeri kanadına yeniden girdi.
1982- Bir gün önce, Anayasa metinin açıklayan Milli Güvenlik Konseyi, Devlet Başkanı Kenan Evren'in anayasayla ilgili konuşmalarını eleştirmeyi yasakladı.
1984- Bilkent Üniversitesi kuruldu.
1985- 12. nüfus sayımı yapıldı. Türkiye'nin nüfusu: 50 milyon 664 bin 458. İstanbul'un nüfusu: 5 milyon 475 bin 982.
1992- Gazeteci Namık Tarancı, Diyarbakır'da öldürüldü.
1992- Bingöl’ün Solhan ilçesi Hazarşah köyü yakınlarında, bir otobüsü durduran PKK militanları 19 yolcuyu kurşuna dizerek öldürdü, 6 kişiyi yaraladı.
1999- Uluslararası uyuşturucu kaçakçısı Abuzer Uğurlu, İstanbul'da yakalandı.
2000- Çankırı ve Ümraniye Cezaevleri'ndeki siyasi tutuklu ve hükümlüler F Tipi Cezaevleri'ni protesto için süresiz açlık grevi başlattılar.
( Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürü Ali Suat Ertosun ise,yapımı devam eden F Tipi Cezaevleri'nden vazgeçmeyeceklerini ve bu konuyu mahkumlarla görüşmeyeceklerini söyledi. )
2000- Bergama Cezaevi hükümlüleri gördükleri işkenceyi fotoğraflarla ispatladılar. Mahkumlar fotoğrafları basına verdikleri için 15'er gün hücre cezası aldılar.
2001- Hükümet Ziraat Bankası Matbaasını kapatmaya karar verince, matbaada çalışan 60 işçi tazminatlarıyla işyerlerini 810 milyara satın aldı. Grup Matbaacılık'ı kurdular.
2002- Sırbistan ile birlikte Yugoslavya'yı oluşturan Karadağ'da yapılan genel seçimlerde, devlet başkanı Milo Cukanoviç'in bağımsızlık yanlısı partisi meclis çoğunluğunu elde etti.
2002- Dünya Satranç Şampiyonu Vladimir Kramnik, Deep Fritz adlı bilgisayarla yaptığı satranç karşılaşmasında 4-4 berabere kaldı. Dünya şampiyonlarıyla bilgisayarlar arasında yapılan maçlarda,şampiyon ilk kez yenilmemiş oldu.
2004- KKTC'de Başbakan Mehmet Ali Talat yönetimindeki Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP)-Demokrat Parti (DP) koalisyonu istifa etti. Hükümet, 50 sandalyeli Meclis'te bütçeyi onaylatmak için gerekli 26 oyu bulamamıştı.
2005- İran'da Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad başkanlığındaki Yüksek Kültür Koruma Konseyi, feminist, laik, liberal, nihilist ve Doğu kültürünü aşağılayan filmlerin dağıtım ve gösterimini yasakladı.
2006- 227 Türk askeri, Osmanlı'nın 1918'de Mondros Mütarekesi ile terk ettiği Lübnan'a BM gücü olarak ayak bastı. BM Geçici Gücü'ne (UNIFIL) katıldı.
2008- Ergenekon operasyonları kapsamında açılan ve 46’sı tutuklu 86 sanıklı Ergenekon davası başladı.


20 Ekim – Doğanlar

1632- Christopher Wren, İngiliz gökbilimci ve mimar (ö. 1723)
1859- Pragmatizm ekolünün kurucularından Amerikalı düşünür ve eğitimci John Dewey.
1854- Arthur Rimbaud, Fransız şair. (ö. 1891)
1859- John Dewey, pragmatizm ekolünün kurucularından, ABD'li düşünür ve eğitimci (ö. 1952)
1891- Sir James Chadwick, İngiliz fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1974)
1941- Philipp Vandenberg, Alman yazar
1942- Christiane Nüsslein-Volhard, Nobel Ödülü sahibi, Alman biyolog.
1946- Elfriede Jelinek, Avusturyalı yazar, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi
1948- Melih Gökçek, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı
1957- Anouar Brahem, Tunus'lu besteci, udi müzisyen
1958- Viggo Mortensen, sinema oyuncusu, şair, fotoğraf sanatçısı
1966- Stefan Raab, Alman oyuncu ve sunucu
1966- Ebu Musa el-Zarkavi, El-Kaide lideri (ö. 2006)
1969- Lambros Papakostas, Yunan yüksek atlayıcısı
1971- Snoop Dogg, ABD'li rap müzisyeni
1975- Sevinç Erbulak, Türkaktris
1975- Eirik Glambek Bøe, Norveç'li besteci, müzisyen


20 Ekim - Ölenler

1964- Herbert C. Hoover, ABD'nin 31. başkanı (d. 1874)
1967- Şigeru Yoşida, Japon siyaset adamı (d. 1878)
1977- Besteci Ferit Tüzün 48 yaşında öldü.(d. 1929)
1978- Ord.Prof.Dr. Bedri Karafakioğlu, İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Fakültesi dekanı
1984- Paul Dirac, İngiliz fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1902)
1985- Sabri Altınel, şair
1994- Burt Lancaster, ABD'li artist (d. 1913)
2004- Türk Tiyatrosu'nun ''Arap Bacı''sı (Bacı Kalfa) usta sanatçı Tevfik Gelenbe 73 yaşında öldü.

21 EKİM


1805- Amiral Nelson komutasındaki İngiliz Filosu İspanya'nın güneybatısında Trafalgar'da Napolyon'un Birleşik Fransız-İspanyol Donanmasını yendi. Amiral Nelson da savaşta öldü.
1860- Tercüman-ı Ahval gazetesi çıkmaya başladı. Sahibi Yozgatlı Çapanoğlu Agah efendiydi.
( Tercüman-ı Ahvâl, İstanbul'da 1860-1866 arasında yayımlanan ilk özel gazetedir.
22 Ekim 1860'ta Agah Efendi ve Şinasi tarafından çıkarıldı. Önceleri pazar günleri çıkan gazete 22 Nisan 1861'deki 25. sayısıyla birlikte haftada üç gün yayımlanmaya başladı. Gazete zamanla Ceride-i Havadis gazetesiyle rekabet edebilmek için yayınını beş güne çıkardı. Bahçekapı'da bir matbaada basılan gazete, matbaanın altındaki bir tütüncü dükkânından satılıyordu.
Şinasi, Ahmed Vefik Paşa, Ziya Paşa, Refik Bey'in sık sık bu gazetede yazıları yer aldı. Bu yazılarda Osmanlı toplumunun geri kalma nedenleri ve ülkede olup bitenler tartışılıyordu.Ancak 24.sayisindan sonra Şinasi ayrilmistir. Ayrıca edebi eserlerin de yayımlandığı gazetede, batılı anlamda ilk Türkçe oyun olan Şinaşi'nin Şair Evlenmesi de (1860) dizi olarak yayınlamıştı. Gazete, Ziya Paşa'nın kaleme aldığı sanılan ve eğitim sistemine sert eleştirilerde bulunan bir yazı yüzünden Mayıs 1861'de iki hafta süreyle kapatıldı. Bu olay Türk basınında yayın durdurmanın ilk örneği oldu. 792 sayı yayımlanan Tercüman-ı Ahval 11 Mart 1866'da yayınına son verildi. )
1879-Thomas Edison, karbon filamanlı elektrik ampulünü icat etti.
1935- Almanya, Milletler Cemiyeti'nden ayrıldı.
1938- Japonlar, Çin'in Kanton kentini işgal etti.
1940- Ernest Hemingway'in "Çanlar Kimin İçin Çalıyor" kitabı New York'ta basıldı.
1945-Fransa'da kadınlar, ilk kez oy kullanma hakkı elde etti.
1945- Nüfus sayımı yapıldı. Türkiye nüfusunun 18 milyon 871 bin 203 olduğu açıklandı. İstanbul il nüfusu ise 1 milyon 686 bin 71.
1950- Çin askerleri, Tibet'i işgal etti.
1969- Federal Almanya'da sosyal demokrat Willy Brandt şansölyeliğe seçildi.
1970- Adana Bossa Fabrikası'nda sendikaya kızan 4.000 işçi direnişe geçti.
1971- Pablo Neruda, Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
1972- Profesör Mümtaz Soysal Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'nca, "Anayasaya Giriş" adlı ders kitabında komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle tutuklandı.
1973- Necmettin Erbakan Milli Selamet Partisi genel başkanı seçildi.
1981-Atatürk Barajı'nın temeli, Devlet Başkanı Kenan Evren tarafından atıldı.
1984- Afşin-Elbistan Termik Santralı açıldı.
1985- Alman gazeteci ve yazar Günter Wallraff'ın Türk işçisi kimliğiyle yaşadıklarını anlattığı En Alttakiler (Ganz Unten) adlı yapıtı piyasaya çıktı.
1987-Türkiye'de montajı yapılan ilk savaş uçağı F-16 ''Savaşan Şahin'' resmi törenle uçuruldu.
1990- Genel nüfus sayımı sonuçlandı. Türkiye'nin nüfusu 56 milyon 473 bin 35
1992- Almanya Yeşiller Partisi kurucularından ve ilk genel başkanı Petra Kelly evinde ölü bulundu. Kelly'nin hayat arkadaşı emekli general Gerd Bastian'la birlikte intihar ettiği anlaşıldı.
1997- 1991'de yaptığı bir konuşmadan ötürü İstanbul DGM tarafından hükmedilen cezası kesinleşen Avukat Eşber Yağmurdereli tutuklanarak cezaevine gönderildi.
1997- Avrasya feribotunu kaçırmaktan mahkum Ramazan Zubaroyev ile Roki Gitsba firar etti. Aynı davadan mahkum Muhammed Emin Tokcan, Viskhan Abdurrahmanov ile Tuncer Özkan daha önce firar etmişti.
1999- Öğretim üyesi ve gazeteci yazar Profesör Ahmet Taner Kışlalı bombalı bir saldırı sonucu öldürüldü.
1999- Çeçenistan'ın başkenti Grozni'de kalabalık bir alışveriş merkezine yapılan roket saldırısında 110 kişi öldü, 400 kişi yaralandı.
2000- Almanya'da yükselen ırkçılığa karşı Dortmund kentinde 10 bin kişi miting düzenledi.
2002- 680 bin nüfuslu eski Yugoslavya'dan ayrılan devletlerden Karadağ'da yapılan genel seçimleri bağımsızlık yanlıları kazandı. Sosyalist Demokrat Partisi ile koalisyon ortağı Sosyal Demokrat Parti,75 sandalyeli parlamentoda toplam 39 sandalye kazandı.
2003- İsrail'in Batı Şeria'da inşa ettiği "Güvenlik Duvarı"nın kınanmasını öngören tasarı Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda Türkiye dahil 144 ülke tarafından kabul edildi. BM Genel Kurulu'nun yaptırım gücü yok.
2004- Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) yöneticilerine "iş bırakma kararı almak"tan açılan dava beraatla bitti. Gerekçe: Sendikaların siyasal, sosyal görüş açıklama ve eleştiri hakları var.
2005- BM Soruşturma Komisyonu Başkanı Alman Savcı Detlev Mehlis, eski Lübnan Başbakanı Refik Hariri'nin öldürülmesi ile ilgili soruşturma raporunu BM Güvenlik Konseyi'ne sundu: "Hariri Suriye ve Lübnan istihbaratlarının hazırladıkları bir eyleme kurban gitti."
2006- Iraklı Sünni ve Şii 29 din adamı İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) girişimiyle Mekke'de biraraya geldiler.
( İmzaladıkları Mekke Belgesi'nde Irak'ın bağımsızlığı, birliği ve toprak bütünlüğünün korunması çağrısı yapıldı. Radikal Şii lider Mukteda Sadr toplantıya temsici yollamadı. )
2007- Saat 00:20 sıralarında, Irak'ın kuzeyinden Türkiye'ye sızan PKK mensupları tarafından, Türk Silahlı Kuvveteri'nin Hakkari Dağlıca'da konuşlu piyade taburunun emniyet unsuru olan bir bölüğe kalabalık bir grupla üç ayrı bölgeden silahlı saldırıda bulunuldu. Genelkurmay çıkan çatışmada 12 şehit, 16 yaralı verildiğini ve 32 PKK'lının da öldürüldüğünü açıkladı.
2007- 2007 Sivil Anayasasının halk tarafında referandum oylaması yapıldı.
( Referandum Sonucu: ''EVET'' diyenler 70, ''HAYIR'' diyenler 30 oy oranına sahip Bu sonuca göre: 12.Cumhurbaşkanından itibaren tüm Cumhurbaşkanlarımızı halkımız seçecek. Genel seçimler 4 yılda bir yapılacak. Cumhurbaşkanı 5+5 yıl olmak üzere 2 dönem görev yapabilecek. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde toplantı yeter sayısı 184 oldu. )



21 Ekim – Doğanlar

1772- Samuel Taylor Coleridge, İngiliz şair. (ö. 1834)
1833- Dinamitin mucidi, İsveçli kimyacı Alfred Nobel.
1846- Edmondo De Amicis, İtalyan yazar (ö. 1908)
1908- Niyazi Berkes, Türk toplumbilimci (ö. 1988)
1925- Celia Cruz, Kübalı Şarkıcı (ö. 2003)
1929- Ursula K. Le Guin, ABD'li yazar.
1964- Levent Yüksel, Türk şarkıcı
1983- Maggie Grace, ABD'li sinema oyuncusu




21 Ekim - Ölenler

1931- Başta ampul olmak üzere elektrikle çalışan bir çok aygıtın mucidi Thomas Edison.
1952- Eski bayındırlık bakanlarından Sırrı Day.
1956- Türk gazeteci Hakkı Tarık Us 67 yaşında İstanbul'da öldü.(d. 1889)
1969- Jack Kerouac, ABD'li yazar (d. 1922)
1984- Kürt şair Cigerxwin.
1984- Fransız film yönetmeni, Yeni Dalga akımının kurucularından François Truffaut. (d. 1932)
1985- Savaş Başar, Tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1938)
1996- Ünlü çevreci Kriton Curi vefat etti.
1999- Öğretim üyesi ve gazeteci yazar Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı bombalı saldırıda öldürüldü.(d. 1939)
2001- Süreyya İsfendiyari Bahtiyari, İran eski kraliçesi (d. 1932)
2003- Derya Arbaş, Türk oyuncu (d. 1968)

22 EKİM


1600-Osmanlı ordusu, Macaristan'ın Kanije Kalesi'ni fethetti.
1909- İlk kadın pilot Elsie Roche, ilk uçuş denemesini gerçekleştirdi.
1919- Amasya'da Mustafa Kemal Paşa ile İstanbul Hükümeti'nin Bahriye Nazırı (Denizcilik Bakanı) Salih Paşa bir protokol imzaladılar.
1931- Amerikalı mafya lideri Al Capone vergi kaçakçılığı gerekçesiyle 11 yıl hapis cezası aldı.
1937- Dersim bölgesinde 21 Mart gecesi başlayan ayaklanma bastırıldı. Dört yıl için çıkarılan Tunceli'nin İdaresi Hakkında Kanun, çeşitli eklerle1947'ye kadar sürdü.
1938- Chester Carlson "fotokopi"yi icat etti.
1945- Toprak Mahsulleri Vergisi olarak zeytin vergisi kararı çıktı. Zeytin vergisi, yağ olarak ödenecek.
1947-ABD yardımının ilk partisi İskenderun Limanı'na geldi. İlk malzemelerle İstanbul-Ankara karayolunun yapımına başlanacağı açıklandı.
1950- Nüfus sayımı sonuçlandı. Türkiye'nin nüfusu 20 milyon 902 bin 628. 5 yıl sonra aynı gün nüfus 24 milyon 64 bin 763 olarak sayıldı.
1951- Türkiye'nin, Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı, NATO üyeliği protokolü imzalandı.
1953- Laos Fransa’dan bağımsızlığını ilan etti.
1962- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı John F. Kennedy, Küba'da Sovyet füzeleri olduğunu açıkladı; Amerikan donanması Küba'yı ablukaya aldı.
1964- Jean Paul Sartre, Nobel Ödülü'nü reddetti.
( Sartre gerekçe olarak "böyle bir ödülü kabul etmenin yazarı ödülü veren kuruma bağlı kılacağı"nı ve "Nobel ödüllerinin geçmişte bütün ülkeler ve ideolojilerden yazarlara eşit davranılarak dağıtılmadığı"nı gösterdi. )
1972- Türk Hava Yolları'nın Truva uçağı Sofya'ya kaçırıldı. Bir gün sonra yolcuları serbest bırakan 4 hava korsanı Bulgaristan'a iltica etti.
1975- Türkiye'nin Viyana Büyükelçisi Daniş Tunalıgil, Ermeni teröristler tarafından öldürüldü.
1976- Türkiye Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu, HAK-İŞ kuruldu.
1980- Yönetmen Ömer Kavur'un filmi "Yusuf ile Kenan" Milano 'da altın madalya aldı.
1983- Batı Almanya ve Fransa'da 1 milyon 500 bin kişi nükleer karşıtı protesto gösterisi yaptı.
1988- Barış Manço'nun televizyon programı 7'den 77'ye TRT'de başladı.
[*** 7’den 77’ye Barış Manço tarafından TRT için yapılmış olan programdır. İlk yayın tarihi 22 Ekim 1988'dir. Yıllarca devam etmiş olan program pazar günleri yayınlanmıştır.
Akılda kalanlar
* Adam olacak çocuk: Yaklaşık bir düzine çocuk ve ailesinin katıldığı bölümde çocuklar şarkılar söyleyip birbirlerine puan verir. Bu sırada Barış Manço çocuklarla özellikle iyi ve kötü alışkanlıklar hakkında sohbet eder.
* Dünyayı dolaşalım: Bu bölümde Manço dünyanın değişik bölgelerini izleyiciye tanıtır. Bu bölümde özellikle gezilen yörenin kılık kıyafet ve şarkıları gibi kültürel yönleri izleyiciye aktarılır.
Program her seferinde Barış Manço'nun ağzından "Bana her konuda; ama her konuda yazmaya devam edin. Adresimi biliyorsunuz; Barış Manço Moda 81300 İstanbul. Tekrar ediyorum Barış Manço Moda 81300 İstanbul" sözleri ile biterek hafızalara kazındı.***]
1988- Diyarbakır Askeri Cezaevi İç güvenlik eski Komutanı Binbaşı Esat Oktay Yıldıran İstanbul'da öldürüldü.
1993-Diyarbakır'ın Lice ilçesine saldıran teröristlerle çıkan çatışmada Diyarbakır Jandarma Bölge Komutanı Tuğgeneral Bahtiyar Aydın şehit oldu. İlçede sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
1997- Kültür Bakanlığı, ''Oscar''a gidecek film olarak ''Eşkıya''yı seçti.
2000- Yugoslavya Devlet Başkanı Vojislav Koştunitza, yıllar sonra ülkelerinden kanlı bir savaşla kopan Bosna-Hersek'i ziyaret eden ilk Sırp lideri oldu.
2001- Afganistan'da, Amerikan bombardımanında Herat'ta bulunan yaşlıların kaldığı bir hastane isabet aldı; 100'den fazla sivil öldü. Aynı gün, 750 Afgan mülteci Pakistan'a zorla giriş yaptı.
2004- Danıştay, Türkçe Dışındaki Dil ve Lehçelerde Yayın Yönetmeliği'nin sınırlayıcı hükümlerinin durdurulması istemini reddetti. Danıştay'ın kararıyla,yerel televizyon ve radyolarda Kürtçe yasağı,öğretmek amaçlı yayın ve çocuklara yönelik program yasağı korunmuş oldu.
2006- TRT personel ve sözleşmeli personel yönetmeliklerinde değişiklik yapıldı. Artık sendika temsilcileri de disiplin kurulunda görev alacak.


22 Ekim - Doğanlar

1688- Nadir Şah, İran şahı (ö. 1742)
1811- Macar besteci Franz Liszt. (ö. 1886)
1844- Fransız tiyatro sanatçısı Sarah Bernhardt. (ö. 1923)
1917- Oscar ödüllü Amerikalı sinema oyuncusu Joan Fontaine.
1919- "Altın defter" adlı romanıyla tanınan, 2007 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi İngiliz edebiyatçı Doris Lessing, İran'da.
1938- Christopher Lloyd, ABD'li sinema oyuncusu
1943- "Gündüz Güzeli" filmiyle ünlü, Fransız sinema oyuncusu Catherine Deneuve.
1980-Şahan Gökbakar, Türk komedyen
1985- Hadise, Türk asılı Belçikalı şarkıcı

22 Ekim - Ölenler

1906- Fransız empresyonist ressam Paul Cezanne. (d. 1839)
1973- İspanyol çelist, besteci ve yönetmen Pablo Cassals. (d. 1876)
1975- İngiliz tarihçi Arnold Toynbee 86 yaşında öldü.
1975- Daniş Tunalıgil, Türkiye'nin Viyana Büyükelçisi
1978- Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu, Türk siyasetçi (d. 1900)
1990- Fransız Marksist felsefeci Louis Althusser, intihar ederek.
2002- Robert Nixon, İngiliz çizer (d. 1939)
2003- Türkiye'nin en eski caz müzisyenlerinden Ali Kayral, 63 yaşında.
2003- Sinema oyuncusu Derya Arbaş, 35 yaşında geçirdiği kalp krizi sonucu Los Angeles'taki evinde yaşama veda etti.
( Arbaş, "Kuyucaklı Yusuf", "Beyaz Bisiklet", "Bitmeyen Sevda", "Alev Gibi", "Bir Günlük Aşk", "Dilan", "Gece, Melek ve Bizim Çocuklar" filmlerinde başrol oynamıştı. )

23 EKİM


1840-İlk Posta Teşkilatı ( Bugünkü PTT ) Kuruldu.
1853- Kırım Savaşı başladı.
[*** Savaşın sebepleri
Rusya, 1853 yılından itibaren Kavalalı Mehmet Ali Paşa bunalımı sırasında takip ettiği zayıf bir Osmanlı Devleti üzerinde etki alanı kurma politikasını bırakarak, bu devleti yıkma politikası takip etmeye başladı. Bunu gerçekleştirebilmek için de kutsal yerler sorununu kullandı. Osmanlı Devleti, Hıristiyanlarca kutsal sayılan Kudüs ve çevresinde Katolik ve Ortodokslar'a çeşitli ayrıcalıklar tanımıştı. 1853 yılına gelindiğinde ayrıcalıklar konusunda Rusya ile Katolikliğin dünya çapında savunuculuğunu yapan Fransa çatışmaya başladılar. Bu durumu bahane eden ve asıl amacı "Hasta adam" gözüyle baktığı Osmanlı devleti'ne ve onun bekasına son vermek isteyen Rusya, Birleşik Krallık'a mirasın paylaşılması teklifinde bulundu. Ancak, çıkarları gereği Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğünün muhafazasından yana olan Birleşik Krallık bu teklifi kabul etmedi. Bunun üzerine Rusya, tek başına harekete geçerek, Osmanlı Devleti'ne bir ittifak teklifinde bulundu ve bu devletin sınırları içinde yaşayan Ortodoksların koruyuculuğunun Rusya'ya bırakılmasını önerdi. Osmanlı Devleti Britanyalın de desteğine güvenerek Rus isteklerini reddetti.

Savaşın anlam ve önemi
* Kırım Savaşı, Osmanlı devletine yardım etmekten çok, Avrupa'nın siyasal statüsü ile ilgili idi.
* Birleşik Krallık için önemli olan husus, Avrupa'daki güç dengesiydi ve bunun Birleşik Krallık aleyhine bozulmasına izin verilemezdi.
* Bu nedenle, Avrupa'nın statükosu tek taraflı iradelerle değil, "Avrupa uyumu" içinde diplomasi yoluyla yapılmalıydı.
* Özellikle 1848 yılında çıkan Macar ayaklanmasının Rusya tarafından kanlı bir şekilde bastırılmasıyla yara alan Avrupa özgürlükleri korunmalı ve dengeleri Rusya'nın tek başına bozmasına göz yumulmamalıydı.
* Fransa'ya göre başarının anahtarı Birleşik Krallık ile anlaşmaktan geçiyordu ve Kırım Savaşı bunun için bir fırsattı.
* Birleşik Krallık ile Fransa'nın ortak düşüncesi ise Rusya'nın Avrupa dışında tutulmasıydı.
* Rusya, Avrupa dışında tutulabilir ve büyük devlet statüsünden indirilebilirdi.
* Polonya (Lehistan) yeniden kurulabilirdi.
* Osmanlı Devleti zamansız bir dağılmadan kurtulabilirdi.
* Fransa Avrupa'da yeniden üstün duruma gelebilirdi.
* Tüm bunlara karşı Prusya başta olmak üzere merkezi Avrupa devletleri bu düşüncelere karşıydı.
* Özellikle Avusturya, savaş sonunda yapılacak antlaşmadan ve ortaya çıkacak yeni statükodan endişeli idi.
* Kısacası; batılı devletler "neye" karşı savaşacaklarının bilincinde olmakla birlikte "ne" için savaşacaklarını tam bilmiyorlardı. Dolayısıyla, gerçek barış antlaşması hemen hemen hiçbir sorunu çözemedi.
* Rusya ile Batı Avrupa'nın arası gergindi. Yani bir nevi Soğuk savaş vardı. O aslında bir Rus-Osmanlı savaşından çok Rus-Batı savaşı idi.

Savaşın başlaması ve gelişmesi
Rusya'nın İstanbul'da görevli elçisi Aleksandr Mençikof isteklerinin reddedilmesi üzerine 19 Mayıs 1853'te İstanbul'dan ayrıldı. Rus orduları savaş dahi ilan etmeden 22 Haziran 1853'de Eflak ve Boğdan'ı (Memleketeyn) işgale başladılar. Çar, bu hareketinin bir savaş başlangıcı kabul edilmemesi gerektiğini açıkladı ve bu teşebbüsün bir güvenlik tedbiri olduğunu belirtti. Ancak, bu durum Avrupa'nın statüsünü değiştirmeye yönelikti. Bunun üzerine Avusturya'nın teklifi ile Viyana'da bir konferans toplandı. Fakat toplantıdan sonuç alınamadı. Bu sırada İstanbul'da, Rusya'ya karşı savaş ilanı için halk padişaha baskı yapmaya başladı. 4 Ekim 1853'te Rusya'ya bir nota verildi ve Eflak ile Boğdan'ın 15 gün içinde boşaltılması istendi. Rusya bu notaya kayıtsız kaldı ve tanınan sürenin sonunda savaş fiilen başladı.
Savaşın başlangıcında Osmanlı ordusu Balkanlar'da başarılı oldu. Fakat Batum'a yardım götüren Osmanlı donanması 30 Kasım 1853'te Rus donanması tarafından Sinop açıklarında batırıldı. Rusların bu ani hareketi ve Karadeniz'de durum üstünlüğü sağlamaları Boğazlar'ı ve İstanbul'u tehli***e düşürdü. Bu durum Avrupa devletlerini endişelendirdi. Birleşik Krallık ve Fransa devreye girerek tarafları uzlaştırmak istedi, ancak yapılan teklifi Rusya reddetti. Bunun üzerine Fransa ve Birleşik Krallık, Rusya'ya bir ültimatom verdiler ve taraflardan şu isteklerde bulundular:
* Eflak ve Boğdan'dan çekilmesi;
* Osmanlı Devletinin ülke bütünlüğüne riayet etmesi;
* Ortodoksların himayeciliği iddiasından vazgeçmesi istendi.
Osmanlı Devleti'nden;
* Vatandaşlarına eşit haklar tanıması ve tatbik etmesi;
* Hıristiyanlara olumsuz muamelede bulunulmaması;
* Karma mahkemeler kurulması;
* Hıristiyan tebaadan vergi alınmaması talep edildi.
Çar, ültimatomu ve istekleri kabul etmedi ve Rus ordusuna Tuna nehrini geçerek ilerleme emrini verdi. Birleşik Krallık ve Fransa, 12 Mart 1854'te Rusya'ya savaş ilan ettiler.
Birleşik Krallık ve Fransa, Osmanlı Devleti lehine savaşa girerken Avrupa kamuoyunu tatmin edecek ve özel menfaatler sağlayacak tedbirleri almayı da ihmal etmediler. Bu maksatla 12 Mart 1854'te İstanbul'da; 10 Mayıs 1854'te Londra'da ve 14 Haziran 1854'te de; Avusturya ile antlaşmalar imzaladılar. Avusturya ile yapılan antlaşma Tuna eyaletlerinin Rus ordusundan boşaltılmasını öngörüyordu ve Avusturya, gerekirse asker göndermeyi taahhüt etmekteydi. Bu nedenle 15 Mart 1855'te Sardenya'da ittifaka katıldığını açıkladı.
Britanyalı Coldstream Muhafız Alayı askerleri Haydarpaşa yakınlarında Kırım'a gitmek için beklerken.
Savaş devam ederken Osmanlı ülkesinin Epir, Etolya ve Teselya eyaletlerinde Rum halkının isyan hareketleri başladı. Yapılan ikazlar dikkate alınmadı ve bunun üzerine Fransızlar Pire limanına asker çıkararak Yunanistan'ı abluka altına aldılar. Bu hareket Yunanistan'ı tarafsızlığa mecbur etti ve Rusya da bir müttefikini kaybetti.
Savaş Tuna, Kafkas ve Karadeniz'de yoğunluk kazandı. Tuna cephesinde durum önce Osmanlılar lehine gelişti. Fakat bir süre sonra Rus ordusu Silistre ye kadar ilerledi. Bunun üzerine Britanyalı ve Fransızlar Gelibolu yarımadasına asker çıkardılar ve çıkan birlikleri Varna bölgesine sevk edildi. Bu sırada Avusturya'da Rusya'yı baskı altına aldı. Rus ordusu Silistre önlerinden çekilmeye mecbur kaldı. Müteakiben de Eflak ve Buğdan'ı tahliye ederek savunmaya geçti.
Müttefikler, Rusya'yı barışa zorlamak için Kırım yarımadasında da bir cephe açmaya karar verdiler. 20 Eylül 1854'te 30 bin Fransız, 21 bin Britanyalı ve 60 bin Osmanlı askerinden oluşan müttefik kuvveti 89 harp ve 267 nakliye gemisiyle Kırım'a çıkarıldı. Ancak Kırım Savaşı düşünüldüğü gibi kısa sürede tamamlanamadı. 1855 ilkbaharında 140 bin kişilik bir müttefik kuvveti daha bölgeye çıkarıldı. Ruslar mağlup oldu ve çekilmek zorunda kaldılar. Kafkas cephesinde ise Ruslar başarı kazandılar ve Kars'ı ele geçirmeye muvaffak oldular. Bu sırada Çar I. Nikolay öldü, yerine geçen II. Aleksandr barış istemek zorunda kaldı. Barış şartlan Avusturya tarafından kendisine verilen bir ültimatomla bildirildi. II. Aleksandr istenen şartları esas tutarak barış teklifini kabul etti. Önce 15 Mayıs'tan 14 Haziran 1855'e kadar Viyana'da barış için hazırlık görüşmeleri yapıldı ve Paris Konferansı esasları tespit edildi.

Savaşın sonuçları
Kâğıt üzerinde, savaşın galiplerinden olan Osmanlı devleti, aslında savaştan çok büyük zarar alarak çıkmıştır. Çok pahalı olan bu savaşı yürütebilmek için Osmanlı devleti, ödeme yeteneğinin çok üstünde borç almıştır. Endüstrileşmeyi kaçırdığı için ekonomisi çağdışı kalmış olan devlet, bu borçların altından kalkamayacak ve 1881 yılında II. Abdülhamit döneminde Düyunu Umumiye idaresinin kurulmasıyla, Avrupalı devletlerin mali denetimi altına girip, yarı sömürge olacaktır.

Yahudilerden alınan borçlar ödenemedi
Özellikle Fransa'daki Yahudi Rothschild Ailesinin sahibi olduğu bankalardan alınan borçlar sonucunda, Yahudilerin vaat edilen topraklara yerleşmesine engel olunamamıştır.
Kırım Savaşı'nın sonunda ilan edilen Islahat Fermanı, Osmanlı reform hareketlerinde çok önemli bir yer tutar. Islahat Fermanı'nın amacı, imparatorluk içindeki herkese Osmanlı yurttaşlığı vererek, yasalar önünde dine bakılmaksızın eşitlik sağlamaktı. Islahat Fermanı ile Batı'da dolaşan liberal düşünceler Osmanlı'ya girmeye başlayacaktır.
Kırım Savaşı, İtalya birliğine giden yolu hızlandırmıştır. Savaşa asker göndererek Birleşik Krallığın sempatisi ve Fransa'nın etkin desteğini kazanan Sardinya-Piemonte Krallığı, savaşı izleyen yıllarda İtalya birliğini kuracaktır. ***]

1921-Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında Kars'da barış antlaşması imzalandı.
1923-Halk Fırkası’nın kuruluş dilekçesi İçişleri Bakanlığı’na verildi.
1926- Sovyetler Birliği'nde Leon Trotskiy ve Grigoriy Zinoviyev Komünist Partisi Merkez Komitesi üyeliğinden çıkarıldı.
1946-Birleşmiş Milletler, ilk genel toplantısını New York'ta yaptı.
1954-Almanya'nın NATO'ya girişiyle ilgili Paris Antlaşması imzalandı.
1956- Macaristan'da Sovyet egemenliğine karşı ayaklanma başladı.
( Bütün ülkeye yayılan gösterilerde, isyancılar Sovyet birliklerinin çekilmesini istediler. )
1960- Genel nüfus sayımı sonuçlandı: Türkiye'nin nüfusu 27 milyon 754 bin 820.
1965- Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel hükümeti kurma görevini Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel'e verdi.
1972- Zonguldak'ta iki ayrı kömür ocağında grizu patlaması: 20 işçi öldü, 76 işçi yaralandı.
1978- Resmi açıklamaya göre; Türkiye'nin Avrupa Ekonomik Topluluğu'na girmesi 2000 yılına kaldı.
1981- Danışma Meclisi ilk toplantısını yaptı.
1983- Beyrut'ta Amerikan ve Fransız barış gücü karargahlarına patlayıcı yüklü kamyonlarla intihar saldırısı yapıldı. 241 Amerikan deniz piyadesi ve 58 Fransız paraşütçü öldü.
1990- Metal işkolunda toplu sözleşme görüşmelerinin tıkanmasını protesto eden Türk Metal Sendikası üyesi 10 bin işçi saçlarını kazıttı.
1993-Karun Hazinesi, 28 yıl sonra Türkiye'ye getirildi.
1997- Vicdani retçi Osman Murat Ülke askere alındı, ancak askeri elbise giymeyi reddetti. Ülke'ye10 ay hapis cezası verildi.
2000- Adana Kürkçüler E Tipi Cezaevi'nde nakillere karşı çıkan isyanda 21,Bayrampaşa Cezaevi'nde çıkan isyanda ise 16 gardiyan rehin alındı.
2001- Bir Rus araştırma ekibi, nükleer Kursk denizaltısının enkazına 14 ay sonra ayak bastı. Denizaltı geçen Ağustos'ta 118 Rus denizciyle dibe oturmuş, denizciler kurtarılamamıştı.
2002- Rusya'da yarısı kadın 40-50 Çeçen militan, Moskova'da Kültür Sarayını bastı.
( 700 seyirci ile çalışanları rehin aldı. Çeçen eylemcilerin lideri Movsar Barayev, Rus işgalinin bir hafta içinde bitmemesi halinde binayı havaya uçuracaklarını söyledi. )
2003- İran son 30 yıldaki nükleer faaliyetlerini içeren belgeleri Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'na (UAEA) sundu.
2004- Kosova'da 1999'da BM denetimine geçilmesinden sonra ikinci kez genel seçimler yapıldı. Seçimi İbrahim Rugova'nın lider olduğu Demokratik Kosova Birliği kazandı. Milliyetçi Kosovalı Sırplar seçimi boykot etti. Ilımlı Sırplar ise oy kullandı.
2004-Hakkında kırmızı bülten çıkarılan Haluk Kırcı, Ukrayna'nın başkenti Kiev'de yakalandı.
2005- Dünyada en çok cinayet işlenen ikinci ülke olan Brezilya'da silah satışının yasaklanması için referanduma gidildi.Yüzde 64 gibi ezici bir çoğunluk silah satışı yasağına "Hayır" dedi. Bu sonuçta, yoksul kesimlerin hem mafya hem de polise karşı savunmasız kalma kaygısının rol oynadığı ileri sürüldü.
2006- İsrail Başbakanı Ehud Olmert, aşırı sağcı parti İsrail Evimiz Partisi'nin (Israel Beitenu) başkanı Avigdor Lieberman ile koalisyon protokolu imzaladı. Lieberman, Arapların sürülmesini, Filistinlilerle görüşen İsrail vatandaşı Arap vekillerin idam edilmesini istemişti.
2006- İspanya'da Mahkeme, Bask ülkesinin bağımsızlığı için mücadele yürüten Euskadi Ta Askatasuna'nın (Bask Vatanı ve Özgürlük-ETA) siyasi kanadı olmakla suçlanıp kapatılan Herri Batasuna (Halkın Birliği) Partisi lideri Arnaldo Otegi ve 37 Bastasuna üyesinin "silahlı örgüte üye olmak"tan yargılanmasına karar verdi.





23 Ekim - Doğanlar

1890-Orhan Seyfi Orhon, Türk şair (ö. 1972)
1905-Felix Bloch, İsviçreli-ABD'li fizikçi ve Nobel Ödülü sahibi (ö. 1983)
1925-Manos Hacıdakis, Yunan besteci.
1929-Adalet Ağaoğlu, Türk yazar
1940- Brezilyalı futbolcu Pele
1953-Taner Akçam, Türk sosyolog, tarihçi
1956-Dwight Yoakam, ABD' li müzisyen, şarkı sözü yazarı ve aktör.
1959-Sam Raimi, ABD' li film yonetmeni
1964-Robert Trujillo, Metallica' nın bas gitaristi





23 Ekim - Ölenler

930-İmparator Daigo, Japonya'nın 60. imparatoru (d. 885)
1984- Ressam Salih Urallı.
1999- Sinema sanatçısı Neriman Köksal.
1944-Charles Glover Barkla, İngiliz fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1877)
1999- Neriman Köksal, Türk sinema oyuncusu (d. 1929)
2005- Ahmet Özacar, Türk futbolcu (d. 1937)

24 EKİM


1857- FİFA ve İngiltere Futbol Federasyonuna göre dünyanın bugüne kadar gelen ilk futbol kulübü Sheffield kuruldu. Cambridge Üniversitesi de ilk futbol kulübünün aynı yıl üniversite bünyesinde kurulduğunu iddia ediyor.
1904- New York metrosu açıldı.
1923- Türkiye Büyük Millet Meclisi Hilafetin kaldırıldığı "1 Kasım1922"nin yıl dönümünün Hakimiyet Bayramı olarak kutlanmasını kabul etti.
1929- New York Borsasında hisse senetleri düştü.
( Bu çöküş sürecini izleyen bunalım, dünya dış ticaretinde ciddi bir daralma yarattı. Kriz, Türkiye'yi de etkiledi. "Büyük Bunalım", ABD'de derin izler bıraktı. ABD, ekonomik bunalımın etkisinden bir türlü dahil olmak istemediği 2. Dünya Savaşı ile sıyrılabildi. )
1935- I. Belediyeler Kongresi başladı.
1939- Naylon çoraplar, ilk kez Wilmington'da satışa sunuldu.
1945- Güvenlik ve barışın sağlanması amacıyla, Birleşmiş Milletler Bildirgesi yayınlandı ve Birleşmiş Milletler kuruldu.
1945- 2. Dünya savaşı sırasında, Nazilerin Norveç'i işgal etmesine yardım eden, daha sonra Hitler'in Norveç başbakanı yaptığı Faşist Parti lideri Vidkun Abraham Quisling kurşuna dizildi.
1955- Bayındırlık Bakanı, Demokrat Parti İzmir Milletvekili Muammer Çavuşoğlu, 6-7 Eylül olaylarında zarar gören Yunanistan'ın İzmir Konsolosluğu'na gitti. Hükümetin geçmiş olsun dileklerini iletti ve hükümet adına konsolosluk gönderine Yunan bayrağı çekti.
1956- Gazeteci Bedii Faik, cumhurbaşkanına hakaretten 6 ay hapse mahkum oldu.
1956- Sovyetler Birliği, Macaristan'ı işgal etti.
1961- Malta bağımsızlığını ilan etti.
1962- Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri'nin Küba'yı denizden ablukaya alma kararını kayıtsız şartsız desteklediğini açıkladı. Türkiye, ekonomik abluka kararını uygulayan ilk devlet oldu.
1964- Amerikalı sivil haklar savunucusu Martin Luther King Jr.'a Nobel Barış Ödülü verildi.
1965- Nüfus sayımı sonuçlandı. Türkiye'nin nüfusu 31 milyon 391 bin 207
1966- CHP'nin 18. Kurultayı ''ortanın solu'' görüşünü savunanların zaferiyle sonuçlandı. Zonguldak Milletvekili Bülent Ecevit Genel Sekreterliğe getirildi.
1970- Salvador Allende Şili cumhurbaşkanı seçildi.
1972- Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi (SBF) Anayasa profesörü Mümtaz Soysal, Ankara Sıkıyönetim Askeri mahkemesi'nce 6 yıl 8 ay hapse mahkum edildi. Soysal, "Anayasaya Giriş" kitabında Marksizm propagandası yaptığı gerekçesiyle yargılanıyordu.
1972- Hükümet Et ve Balık Kurumu grevini 30 gün erteledi.
1975- Türkiye'nin Paris Büyükelçisi İsmail Erez ve şoförü Ermeni militanlarca öldürüldü.
1984- Hıdır Aslan İzmir'de idam edildi.
( Aslan Devrimci-Yol örgütü üyesi olarak giriştiği iddia edilen eylemlerden Sıkıyöetim Askeri Mahkemesi'nde yargılanmış ve idama mahkum edilmişti. )
1986-Türkiye'nin ilk McDonalds'ı İstanbul Taksim'de açıldı.
1991- Dışişleri Bakanlığı gizli belgelerini açığa çıkarttıkları iddiasıyla "Kripto davası" olarak bilinen davada yargılanan gazeteci Uluç Gürkan ile Dışişleri Bakanlığı memuru Hande Mumcu beraat etti.
1992- Türk Silahlı Kuvvetleri'nin, PKK'nın Kuzey Irak'taki Hakurk kampını imha ettiği açıklandı.
1992- Türkiye'nin ilk özel hava alanı olan ''Hezarfen'', İstanbul Büyükçekmece'de hizmete girdi.
1996- Vehbi Koç'un cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığı'ndan çalındı.
1996- I.Avrasya İslam Şurası Türkiye’de toplandı
2000- Ankara Ulucanlar Cezaevi'nde 20 Eylül 1999'da 10 tutuklunun ölümüyle sonuçlanan operasyonun davasında polis, sanık yakınlarına müdahale etti; 25 yaralı, 45 gözaltı var.
2000- TBMM İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Sema Pişkinsüt görevden alındı.
2001- İralanda Cumhuriyet Ordusu (IRA), Sinn Fein lideri Gerry Adams'ın "silahlarınızı bırakın" çağrısına uydu. Uluslararası silahsızlanma komisyonunun üyelerinin gözü önünde silahlarını imha etmeye başladı.
2001- IRA,Sinn Fein lideri Gerry Adams'ın 'silahlarınızı bırakın' çağrısına uydu.Uluslararası silahsızlanma komisyonunun üyelerinin gözü önünde silahlarını imha etmeye başladı.
2003- Concorde'un son uçuşu New York ile Londra arasında yapıldı.
2004- Irak'ın Bakuba kenti yakınlarında enselerinden vurularak öldürülmüş 49 acemi askerin cesedi bulundu. Eylemi Ürdünlü Ebu Musab Zarkavi'nin Kaide'nin Irak'ta Cihad Grubu "dönekleri vurduk" diyerek üstlendi.
2005- İslami Cihad örgütünün Batı Şeria'daki lideri Luay Saadi İsrail güçlerinin yaptığı operasyonla öldürüldü.
2005- Milli Güvenlik Kurulu toplantısında, yeni Milli Güvenlik Siyaset Belgesi uygun bulunarak, bu konudaki tavsiye kararının Bakanlar Kurulu'na bildirilmesine karar verildi.




24 Ekim - Doğanlar

51- Domitian, Roma imparatoru (ö. 96)
1817- 19. yüzyılda Fransa'nın en önemli eğitim ve başvuru kaynaklarını hazırlayan gramerci, sözlükbilimci ve ansiklopedici Pierre (-Athanase) Larousse.
1891- Rafael Trujillo, Dominik Cumhuriyeti'li diktatör (ö. 1961)
1924- Fuat Sezgin, İslam bilimcisi
1927- Gilbert Bécaud, Fransız şarkıcı, besteci ve oyuncu.
1933- Suna Pekuysal, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu
1953- Christoph Daum, Alman teknik direktör




24 Ekim - Ölenler

1725- İtalyan besteci Alessandro Scarlatti
1842- Bernardo O'Higgins, Şilili asker ve siyasetçi (d. 1778)
1939- Asker ve siyasetçi Salih Hulusi Paşa
1959- Besteci Osman Nihat Akın
1969- Şair Behçet Kemal Çağlar 61 yaşında öldü.
1975-Türkiye'nin Paris Büyükelçisi İsmail Erez ve şoförü Ermeni militanlarca öldürüldü.
1976- Ses sanatçısı Sevinç Tevs 46 yaşında öldü.
1991- Gene Roddenberry, ABD'li yazar, senarist. Uzay Yolu'nun yaratıcısı.
2005- Rosa Parks, ABD'li insan hakları savunucusu (d. 1913)

25 EKİM


1760-III. George Büyük Britanya kralı oldu.
1917-Lenin önderliğindeki Bolşevikler, Rusya'da yönetimi tamamen ele geçirdi (Julian Takvimi ile 25 Ekim, Gregoryen Takvimi ile 7 Kasım)
1929- İstanbul-Berlin arası "Hava Postası" seferleri başladı.
1935-Haiti'de kasırga; 2.000 den fazla kişi öldü.
1936-Adolf Hitler ve Benito Mussolini, Roma-Berlin güç ekseni'ni oluşturdu.
1937- Başbakan İsmet İnönü, istifa etti. Aynı gün Celal Bayar'ın kurduğu hükümet açıklandı.
1946- Serbest güreş milli takımı İsveç'te Avrupa birincisi oldu.
1947- Sovyetler Birliği, Birleşmiş Milletler'de Kars ve Ardahan'ı istedi.
1951-ABD'de ilk renkli TV kullanımı başladı.
1957- Tatbiki Güzel Sanatlar Okulu İstanbul'da açıldı.
1960-Küba, tüm Amerikan işyerlerini devletleştirdi.
1962-ABD Büyükelçisi Adlai E. Stevenson, Küba'daki Sovyet üslerinin fotoğraflarını, kanıt olarak BM Güvenlik Konseyi'ne sundu.
1970- Sokağa çıkma yasaklı nüfus sayımları devam ediyor: Türkiye'nin nüfusu 35 milyon 66 bin 549 olarak sayıldı.
1970-Televizyon nüfus sayımı dolayısıyla ilk kez kesintisiz 9 saat gündüz yayını yaptı.
1971- Sıkıyönetim Komutanlığı Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikalarında (SEKA) grevini durdurdu.
1971- 143 sanıklı Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) davası Ankara Sıkıyönetim Mahkemesinde başladı.
1971- Çin Halk Cumhuriyeti'nin katılımını sağlamak için Tayvan Birleşmiş Milletler'den çıkarıldı ve Çin Halk Cumhuriyeti, Birleşmiş Milletler'e alındı.
1977- İstanbul'daki Federal Almanya Kültür Merkezi bombalandı.
1980- 13 Temmuz 1979'da Mısır'ın Ankara Büyükelçiliği'ni basan 4 Filistinli gerilla ölüm cezasına çarptırıldı.
1980- 12 Eylül Askeri yönetiminin, yasadışı silah ve patlayıcı maddelerini 15 gün içinde teslim edenlerin affedileceğini ilan etmesinden sonra 160 bin 140 ateşli silahın teslim edildiği açıklandı.
1980- Halkın Devrimci Öncüleri (HDÖ) grubundan Serdar Soyergin Adana'da idam edildi.
( Soyergin'in öldürülmesinden sorumlu tutulduğu yüzbaşıyı onun değil bir başkasının vurduğu 21 Ekim 2007'de Sabah gazetesinde yer alan bir haberde açıklandı. )
1981-Türkiye'nin Roma Büyükelçiliği'nde görevli ikinci katip Gökberk Ergenekon, ASALA teröristlerinin saldırısına uğradı; 3 kurşun yarası aldı.
1984-Hepatit virüsü bulundu.
1987- Yeni Sabah gazetesinin sahibi Safa Kılıçoğlu.
1991- Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) listesinden seçilen19 Halkın Emek Partisi (HEP) kökenli milletvekili, SHP'den ayrılmayacaklarını açıkladılar.
1996- PKK militanı genç bir kadın Adana Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü'nde polislerin arasına girerek üzerindeki bombaları patlattı. Kadın militan ve 3 polis öldü, 11 kişi yaralandı.
1997-Konya-Adana karayolunda bir yolcu otobüsüyle tankerin çarpışması sonucunda 48 kişi yanarak yaşamını yitirdi.
1998-Cumhuriyetin 75. yıldönümü kutlamaları çerçevesinde 80 il ve 700 ilçede, ''75. Yıl Cumhuriyet Yürüyüşü'' yapıldı. Yürüyüşlere milyonlarca yurttaş katıldı.
2001-Microsoft, Windows XP işletim sistemini piyasaya sürdü.
2003-Rektörler, öğretim üyeleri, sivil toplum örgütlerinin temsilcileri ve öğrenciler, Ankara'da ''Cumhuriyete Saygı'' yürüyüşü yaptı, Anıtkabir'e giderek saygı duruşunda bulundu.
2003-Sedir Yangını, Amerika Birleşik Devletleri Güney Kaliforniya'daki yangın.
2003- Ürdün'de Başbakan Faysal el-Fayez kabinesini açıkladı.
( Ürdün tarihinde ilk kez üç kadın kabinede yer aldı. Esma Hadr hükümet sözcüsü, Aliye Buran Turizm ve Çevre, Emel Ferhan da Yerel Yönetim Bakanlığı'na getirildi. )
2004- 20 Kasım 2003 tarihindeki bombalı saldırıdan sonra restore edilen İngiltere'nin İstanbul Başkonsolosluğu, İngiltere veliahtı Prens Charles ve Kültür Bakanı Erkan Mumcu'nun katıldığı törenle açıldı.
2004- İsrail Yönetimi, Filistin Yönetimi lideri Yaser Arafat'ın Ramallah'taki karargahından tedavi amacıyla çıkmasına izin verdi. Arafat, İsrail ablukası nedeniyle 2,5 yıldır Ramallah'taki karargahtan dışarı çıkamıyor.
2005-Anadolu'da Vakit gazetesinin Almanya sınırları içinde basılması ve dağıtılması yasaklandı.
2006- Avrupa Parlamentosu (AP), İspanya'da Sosyalist Zapatero hükümetinin Bask ayrılıkçı örgütü ETA ile barış görüşmelerinin başlatılmasına destek verdi. Karar, AP'de yapılan oylamada 321'e karşı 311 gibi kılpayı farkla çıktı.
2009-Bağdat’ta Adalet Bakanlığı ve Vilayet binasına iki bombalı araçla düzenlenen saldırıda 90 kişi öldü, 600 kişi yaralandı.




25 Ekim - Doğanlar

1825- Johann Strauss, Avusturyalı besteci (ö. 1899)
1838- "Carmen" operasının yaratıcısı, Fransız besteci Georges Bizet.
1881- Kübizm akımın öncülerinden İspanyol ressam ve heykeltraş Pablo Picasso.
1889- "Napolyon" filmiyle tanınan Fransız yönetmen Abel Gance.
1904-Cemal Reşit Rey, Kudüs de doğdu.
( Cumhuriyet tarihinin ilk kuşak bestecilerinden, Türk Beşleri grubunun bir üyesi, Onuncu Yıl Marşı, Lüküs Hayat opereti gibi ünlü eserlerin yaratıcısı. (ö. 1985) )
1941-Anne Tyler, ABD'li romancı
1984-Federico Higuaín, Arjantinli futbolcu


25 Ekim - Ölenler

1920-Aleksandros I, Yunanistan kralı (d. 1893)
1924-Türk milliyetçiliğinin fikir babası ve sosyolog Ziya Gökalp öldü.
( Türk Ocağı çevresindeki çalışmaları, Türkçülük akımının ilkelerini saptayan ve çağdaş uygarlık karşısında yerli bir senteze varılmasını şart koşan önerileri (Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak 1918) İttihat ve Terakki'nin yönetici kadrosu üzerindeki etkisiyle Ziya Gökalp dönemin düşünce ve siyaset hayatına yön veren etkenlerin başında yer aldı. )
2002-Richard Harris, İrlanda'lı sinema oyuncusu (d. 1930)
2002- Amerikalı senarist Adolph Green, 86 yaşında.
( En İyi 100 Film listesinin 10'uncu sırasında yer alan Singin' in the Rain (Yağmurda Dans) filminin senaryosunu da yazmıştı. )
2003-Behram Kurşunoğlu, Türk fizikçi (d. 1922)
2005- ABD'de ırkçılığa karşı mücadelede önemli yeri olan siyah kadın eylemci Rosa Lee Parks,92 yaşında.
( Parks, otobüste koltuğunu bir beyaz adama vermeyi reddedip 1955'de çıkarılan "Jim Crow" yasasını çiğnemişti. Bu yasa, siyahların kamusal alanlarda beyazlardan ayrı durmasını öneriyordu. )

26 EKİM


740-İstanbul'da çok sayıda ölüm ve yaralanmaya neden olan deprem oldu.
1461- Trabzon Rum İmparatorluğu, Fatih Sultan Mehmet komutasındaki Osmanlı güçlerine teslim oldu.
1730-Osmanlı'da ayaklanma başlatan Patrona Halil ve arkadaşları idam edildi.
1863- Uluslararası Kızıl Haç organizasyonu Cenova'da kuruldu.
1905- Norveç, İsveç'ten bağımsızlığını ilan etti.
1912- Selanik, Yunanistan ile birleşti.
1918-Atatürk, Halep'in kuzeyindeki işgalcilerin taarruzunu durdurdu.
1922- Dışişleri Bakanlığı’ndan ayrılan Yusuf Kemal Tengirşenk’in yerine İsmet İnönü Lozan Konferansı'nın hemen öncesinde Dışişleri Bakanlığı görevine getirildi.
1923- Türk Milli Futbol Takımı, ilk maçında Romanya ile 2-2 berabere kaldı.
1923- Bakanlar Kurulu, Fethi Bey'in (Fethi Okyar) başbakanlıktan istifasını kararlaştırdı. Fethi Bey bir gün sonra istifa etti.
1924- Kazım Karabekir Paşa, Birinci Ordu müfettişliğinden ayrıldı; artık milletvekili olarak çalışacağını bildirdi.
1932- ''Yo yo'' oyuncağı İstanbul'da büyük ilgi uyandırdı.
1933- Cumhuriyetin 10.yılı dolayısıyla Genel Af Kanunu çıktı. 80 yıllık cumhuriyet tarihi boyunca çeşitli adlar altında 100'ü aşkın af yasası çıkarılarak, kırılması zor bir rekora imza atıldı.
1936- Hoover Barajının ilk jeneratörü devreye girdi.
1936- 16 yaşındaki ressam Turgut Cansever, ilk resim sergisini açtı.
1938- Du Pont, ilk sentetik naylon fibere adını verdi.
1947- Irak'taki İngiliz akeri işgali sona erdi.
1951- 77 yaşındaki Winston Churchill, yeniden İngiltere başbakanı oldu.
1951- Türkiye'deki son büyük Türkiye Komünist Partisi tevkifatı başladı.
1958- Pan American havayolları şirketi Boeing 707'nin ilk ticari uçuşunu New York'tan Paris'e gerçekleştirdi.
1961- Cemal Gürsel Cumhurbaşkanı seçildi.
1966- Kozlu maden işçileri oturma eylemi yaptı.
1966- Kuzey Atlantik Konseyi (NATO) karargahını Brüksel'e taşımayı kararlaştırdı.
1972- Rasih Nuri İleri 7,5 yıl hapse mahkum oldu. Gerekçe; H. Lefebvre'nin "Lenin Hayatı ve Eserleri" kitabını Türkçe'ye çevirmek.
1975- Nüfus sayımı tamamlandı: Türkiye nüfusu: 40 milyon 197 bin 669.
1975- Enver Sedat, ABD'ye resmi ziyarette bulunan ilk Mısır Devlet Başkanı oldu.
1977- Avrupa ile otomatik telefon görüşmesi, başladı.
1982- Ömer Ay, Mehmet Ali Ağca'nın suç ortağı olduğu iddiasıyla Türkiye'ye getirildi.
1982- Yılmaz Güney vatandaşlıktan çıkarıldı.
1983- Diyarbakır eski Belediye Başkanı Mehdi Zana 24 yıl hapse mahkum oldu.
1984-Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez bir bakan azledildi.
( Maliye ve Gümrük Bakanı Vural Arıkan, istifa etmeyince, Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından görevden alındı. )
1991- Türk Silahlı Kuvvetleri, Irak sınırından girerek operasyona başlattı.
1994- İsrail ile Ürdün arasındaki 46 yıllık savaşa son veren tarihi barış anlaşması; iki ülke arasındaki sınırda, 5 bin kişinin katıldığı gösterişli bir törenle imzalandı.
1995- İslami Cihad lideri Fathi Şikaki, Malta'daki otelinde Mossad ajanları tarafından öldürüldü.
1995- Demokrasi Partisi (DEP) davası, karara bağlandı.
( Yargıtay Leyla Zana, Hatip Dicle, Orhan Doğan ve Selim Sadak'ın15'er yıl, Mahmut Alınak ve Sırrı Sakık'ın 3'er yıl 6'şar ay hapis cezasını onayladı. Cezaları bozulan Ahmet Türk ve Sedat Yurttaş tahliye edildi. )
1997- Özgürlük ve Dayanışma Partisi, ÖDP, 1. Olağan Kongresi yapıldı. Genel başkanlığa yeniden Ufuk Uras getirildi.
2001- Afganistan'da Taliban yönetimi, muhalefetin önemli isimlerinden komutan Abdülhak'ı yakalayıp idam etti. Abdulhak, Paştunları Taliban'a isyana ikna için Afganistan'a gelmişti.
2002- Çeçen eylemcilerin Moskova Kültür Sarayı'nda 52 saat sürdürdükleri rehine eylemi kanlı bitti. Rus özel timleri tiyatroya baskın yaptı; 118 rehine ve 50 Çeçen eylemci operasyonda kullanılan gazdan öldü.
2003- İspanya'nın 17 özerk bölgesinden Bask ülkesinin Başbakanı Juan Jose İbarretxe,'yeni siyasi statü' önerisini Bask parlamentosuna sundu. Öneri,Bask ülkesinin özgür bir ülke olmasını öngörüyor ve buna referandumla halkın karar vermesini öneriyor.
2004- Küba lideri Fidel Castro,ülkesinde Amerikan Dolarının kullanımını yasakladı.Yıllarca yasak olan dolar kullanımı,1993'te yeniden serbest bırakılmıştı.
2005- Demokratik Toplum Hareketi, Demokratik Toplum Partisi (DTP) adıyla partileşme sürecini tamamladı. Eşbaşkanlık sistemini benimseyen partide bu göreve Ahmet Türk ile avukat Aysel Tuğluk seçildi. Partinin 60 kişilik yönetim kurulunun 24'ü kadın. Amblemi sarı zemin üzerine kırmızı gül.
2006- Danimarka'da yargı, Hz Muhammed'le ilgili karikatür yayımlayan Jyllands-Posten hakkında yedi Müslüman örgütün açtığı hakaret davasını reddetti.
2006- Kuzey İrlanda'da Ulster Bankası sadece 1 milyon adet basılacak 5 Pound'lukların üzerine ünlü futbolcu George Best'in resimlerinin konulacağını duyurdu. Para 27 Kasım'dan itibaren dolaşıma sokulacak.
2008- Galler'de Lake District olarak anılan bölgede düzenlenen geleneksel maraton, fırtına ve sağanak yağış yüzünden yarım kalırken, yüzlerce atlet bölgedeki okul, kilise ve evlere sığındı.



26 Ekim – Doğanlar

1685- Domenico Scarlatti, İtalyan besteci (ö. 1757)
1759- Fransız devriminin liderlerinden Georges Danton.
1883- Napoleon Hill, ABD'li yazar (ö. 1970)
1879- Sovyet devriminin liderlerinden Leon Trotskiy.
1916- Fransa cumhurbaşkanlarından François Mitterand,
1919- Son İran şahı Muhammed Rıza Pehlevi. (ö. 1980)
1947- Hillary Rodham Clinton, ABD başkanı Bill Clinton'ın eşi
1961- Dylan McDermott, ABD'li aktör



26 Ekim - Ölenler

1764- William Hogarth, İngiliz ressam (d. 10 Kasım 1697)
1890- Carlo Collodi, İtalyan gazeteci ve yazar.Pinokyo romanının yazarı.
1936- Şükrü Naili Gökberk, Kurtuluş Savaşı komutanlarından (d. 1876)
1957- Nikos Kazancakis, Yunan yazar (d. 1883)
1963- Tiyatro ve sinema sanatçısı Behzat Butak:
1967- Şair ve yazar Ali Canip Yöntem 80 yaşında öldü.
1972- İlk helikopteri yapan Rus asıllı Amerikalı İgor Sikorsky
1974- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral Fahrettin Altay 94 yaşında İstanbul'da öldü.(d.1880)
1993- Prof.Dr. Siyami Ersek, Türkiye'de açık kalp ameliyatlarını başlatan doktor.
2000- Yönetmen, sinema oyuncusu, senarist Nejat Saydam, 70 yaşında.
( 121 film yöneten Nejat Saydam, Belgin Doruk'lu "Küçük Hanımefendi" serisinin yaratıcısıydı. )
2002- İrlanda doğumlu İngiliz sinema oyuncusu Richard Harris,72 yaşında.
( En önemli filmleri arasında "Bir Spocunun Hayatı", "Navaron'un Topları", "Kassandra Geçidi","Gladyatör" ve "Harry Potter" vardı. )
2005- Efsanevi Maksim Gazinosu sahibi "Gazinocular kralı" Fahrettin Aslan,73 yaşında.
2008- Atatürk'ün aşçısı, 95 yaşındaki Halit Atay yaşamını kaybetti.

27 EKİM


1492- Kristof Kolomb Küba'yı keşfetti ve İspanya adına el koydu.
1806- Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız ordusu Berlin'e girdi.
1904- New York metrosu açıldı.
1913-Mustafa Kemal, Sofya Ataşemiliterliği görevine atandı.
1922- İtalya'da Faşistler, Benito Mussolini önderliğinde Roma'ya yürüdüler ve iktidarı ele geçirdiler
1957- Genel seçimler son uçlandı.
( Demokrat Parti, oyları düşse de, 610 milletvekilliğinin 424'ünü kazanarak iktidarını korudu. Cumhuriyet Halk Partisi 178 milletvekili çıkardı. )
1922- İtilaf Devletleri, TBMM hükümeti ve İstanbul hükümeti temsilcilerini 13 Kasım 1922'de Lozan'da toplanacak barış konferansına davet ettiler.
1924- Sovyetler Birliği'nde Özbekistan'ın kuruluşu.
1960- 27 Mayıs askeri darbesinin ardından ikitdarı ele alan Milli Birlik Komitesi, 147 profesör, doçent ve asistanı görevden aldı.
( Gerekçe "tembel", "yeteneksiz", "reform düşmanı" olmalarıydı. Üniversitedeki tasfiye tartışma ve tepkilere yol açtı. Öğretim üyeleri, Mart 1962'de görevlerine dönebildiler. )
1971- Kongo Cumhuriyeti'nin adı Zaire cumhuriyeti olarak değiştirildi
1975- Paris büyükelçisi İsmail Erez ve şoförü, Ermeni militanlar tarafından öldürüldü.
1978- Nobel barış ödülünü Mısır devlet başkanı Enver Sedat ve İsrail başbakanı Menahem Begin paylaştılar.
1979- Sağcılar İstanbul Bayrampaşa'da bir kahvehane taradı; 6 ölü, 6 yaralı.
1979- Zülfü Livaneli'nin bazı şarkıları Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) Denetim Kurulu tarafından yasaklandı.
1981- Prof. Sadi Irmak, 12 Eylül askeri darbesinin ardından atanan üyelerden oluşan Danışma Meclisi başkanı seçildi
1982- Çin, nüfusunun 1 milyarı aştığını açıkladı.
1983- Yayıncı İlhan Erdost'un askeri cezaevine götürülürken asker dayağı ile öldürülmesi davası sona erdi. 3 er ve bir astsubay "ölüme sebebiyet vermekten" 10'ar yıl hapse mahkum edildi.
1986- Süleyman Demirel'in Isparta'da konuşmasına izin verilmedi. Demirel'in şehir meydanına girişini engellemek için polis barikatı kuruldu.
1990- Sosyaldemokrat Halkçı Parti, İzmit'te "Savaşa Hayır" mitingi düzenledi. Mitinge on binlerce insan katıldı; miting sonrası 155 kişi gözaltına alındı.
1991- Türkmenistan, Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını kazandı.
1992- Türk Silahlı Kuvvetleri'nin teröristlere karşı Hantur Dağı'nda başlattığı harekatta 100 terörist öldürüldü.
1992- Genelkurmay Başkanı Doğan Güreş Kuzey Irak'ta süren operasyonla ilgili bir açıklama yaptı. Operasyona 20 bin askerin katıldığını, 9 erin öldüğünü ve binlerce PKK militanının öldürüldüğünü söyledi.
1995- Terörle Mücadele Yasası'nın 8. maddesini değiştirip terör suçunun kapsamını daraltan düzenleme Meclis'te kabul edildi.
1995- Litvanya, üyelik için Avrupa Birliği'ne başvurdu.
1996- Yeni Trafik Kanunu yürürlüğe girdi.
1998- Gerhard Schröder, Almanya başbakanı seçildi.
1999- Parlamento oturumu sırasında otomatik silahlı kişilerce yapılan saldırıda Ermenistan başbakanı Vazgen Sarkisyan ve 8 üst düzey yetkili öldü.
2000- Fazilet Partisi'nde "yenilikçiler" biraraya gelerek toplantı yaptılar.
( Yenilikçilerden Recep Tayyip Erdoğan,"takiye yapıp halkı kandırıyorlar, yeter artık. Oguzhan Asiltürk ve perde arkasındakilerle siyaset bitmiştir" dedi. )
2002- İşçi Partisi'nin adayı "Lula" lakaplı Luiz Inacio Lula da Silva ikinci turda yüzde 62 oyla Brezilya devlet başkanı seçildi. Latin Amerika tarihinde ilk kez bir işçi devlet başkanlığına geldi.
2003- CHP lideri Deniz Baykal Sosyalist Enternasyonal Başkan Yardımcılığı'na seçildi.
( Almanya Başbakanı Gerard Schröder, Britanya Başbakanı Tony Blair, İsrail İşçi Partisi lideri Şimon Peres ve Yunanistan Başbakanı Kostas Simitis'le birlikte bu göreve seçilen Baykal, Erdal İnönü'den sonra Türkiye'den bu göreve getirilen ikinci sosyal demokrat oldu. )
2004- TBMM, eski Başbakan Mesut Yılmaz'ı 14'e karşı 419 oyla, eski Devlet Bakanı Güneş Taner'i de yediye karşı 403 oyla Yüce Divan'a sevk etti. Gerekçe; Türkbank ihalesine fesat karıştırmak.
2005- Paris'te iki müslüman çocuğun ölümüyle birlikte şiddetli protesto hareketleri başladı.
2006- Uluslararası Fransız Radyosu "Radio France International" (RFI) 1971'den beri sürdürdüğü Türkçe yayınlara son verdi.




27 Ekim – Doğanlar

1728- Avustralya ve Yeni Zelanda'nın kaşifi İngiliz kaptan James Cook.
1782- İtalyan besteci ve kemancı Nicollo Pagannini.
1858- Theodore Roosevelt, ABD'nin 26. başkanı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1919)
1932- Amerikalı şair ve yazar Sylvia Plath
1940- John Gotti, ABD'li gangster (ö. 2002)
1952- Roberto Benigni, İtalyan aktör ve senarist ve yönetmen
1978- Vanessa Mae, Singapur'lu müzisyen
1982- Patrick Fugit, ABD'li oyuncu


27 Ekim - Ölenler

1505- III. İvan, Rus çarı (d. 1440)
1605- Celalleddin Muhammed Akbar, Moğol imparatoru (d. 1542)
1959- İsmet İnönü'nün annesi Cevriye Temelli.
1968- Lise Meitner, ABD'li nükleer fisyonu keşfeden Nobel Kimya Ödülü sahibi kimyacı, fizikçi (d. 1878)
1980- John H. van Vleck, Nobel Ödülü sahibi ABD'li fizikçi (d. 1899)
2005- Tiyatro sanatçısı 48 yaşındaki Şefik Kıran, Bakırköy'de oturduğu apartmanın boşluğunda ölü bulundu.
2006- Karikatürist Semih Balcıoğlu, 78 yaşında.
( Yazısız karilatürleriyle tanınan Balcıoğlu yedisi yurtdışında olmak üzere 70'den fazla sergi açtı. 28 karikatür kitabı var. )
2006- Pakistan'da 1988-1993 yıllarında başkanlık yapan Gulam Ishak.

28 EKİM


1516- Sadrazam Sinan Paşa yönetimindeki Osmanlı ordusu, Memlukları Gazze yakınlarında yendi.
1636- İlk Amerikan üniversitesi Harvard kuruldu.
1848- İspanya'da ilk demiryolu, Barcelona-Mataró arasında hizmete girdi.
1886- Özgürlük Anıtı, Fransızların armağanı olarak New York'ta dikildi.
Bayan Özgürlük (Lady Liberty) olarak da adlandırılan anıt, Fransa ile ABD arasındaki ilişkileri sağlamlaştırmak amacıyla tasarlanmıştır. 28 Ekim 1886 yılında Başkan Grover Cleveland tarafından açılan anıt New York Limanının girişindeki Özgürlük Adasında bulunan ve şehri süsleyen bir seyir kulesidir.

[*** Bakırdan yapılan Özgürlük Tanrıçası heykeli, Fransa tarafından kuruluşunun 100. yılı nedeniyle ABD'ye (10 yıl gecikmeli olarak) hediye edilmiştir,1884-1886 yılları arasında inşa edilen heykelin mimarı Frederic Bartholdi'dir. Çelik iskeleti Gustave Eiffel, kaideyi Richard Morris Hunt yapmıştır. ABD'nin New York şehrindeki Özgürlük Adası'nda yer alır.
Heykel, sağ elinde bir meşale, sol elinde ise bir tablet tutar. Tabletin üstünde 4 Temmuz 1776 tarihi (Bağımsızlık Bildirgesi'nin tarihi) yazılıdır. Heykelin başındaki taç'ın 7 sivri ucu 7 kıtayı veya 7 denizi simgeler. Heykelin yüksekliği 46 m, kaidesi ile beraber 93 m'dir. Ziyaretciler heykelin içinden meşaleye kadar 168 basamaklı bir merdivenden çıkabilirler. Heykelin meşale tutan sağ elinin yüksekliği 13 metredir. Meşalenin etrafındaki dehlizde 15 kişi birarada dolaşabilir. Heykelin başının genişliği 2 metre, yüksekliği ise tacı ile birlikte 5 metredir.
93 metre yüksekliğindeki Özgürlük Anıtı ilk olarak 1860’lerde, o zamanlar Osmanlı Devleti toprağı olan Mısır’da Süveyş Kanalı’nın açılışı anısına Mısır Hidivi tarafından Fransız bir heykeltraşa (Frederic Auguste Bartholdi) ısmarlanmış, bakır ve çelikten yapılarak tamamlanmış, ama sonradan yaşanan bazı korkular yüzünden (müslüman bir ülkede bu kadar büyük bir heykelin tepki göreceği düşüncesiyle ) Mısır’a dikilmesinden vazgeçilmiş ve Paris’te bir depoya kaldırılmış. Tasarlanan bu ilk heykel Kızıldeniz ile Akdeniz’in birleştiği yere koyulacak firavunlar zamanının giysilerine bürünmüş bir kadın şeklindeymiş ve elinde 'Asya'nın ışığının Mısır'dan geldiğini' sembolize eden bir meşale tutuyormuş.
Bu olaydan 20 yıl sonra 1885’te Fransa hükümeti A.B.D ile olan iyi ilişkilerinin bir göstergesi olarak büyük bir heykel yaptırmak istediğinde yine aynı heykeltraşın kapısı çalınmış. Hazır durumda olan heykel depodan çıkarılmış, heykeltraş Bartholdi ve Gustave Eiffel (Eyfel kulesinin mühendisi) birlikte çalışarak bazı değişikliklerle heykeli yenilemişler ve New York sahilinde Liberty Adasına yerleştirilmiş.
Özgürlük Heykeli, ziyaretçilere açıktır. Ziyaret etmek isteyenler adaya bir feribotla ulaşırlar, merdivenleri tırmanarak meşaleye çıkabilir ve New York limanını seyredebilirler.
Heykele Singer dikiş makinelerinin kurucusu Isaac Singer'in dul eşi Isabelle Eugenie Boyer modellik etmiştir. Özgürlük Heykeli 1884 yılında Fransa'da tamamlandıktan 1 yıl sonra 350 parçaya bölünüp 214 sandık içinde New York limanına ulaştırılmıştır. Parçalar, 4 ay içinde kaidenin üzerinde yeniden birleştirilmiş ve 28 Ekim 1886 tarihinde binlerce izleyicinin önünde açılışı gerçekleşmiştir.
Özgürlük Heykeli, 1984'ten beri UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer almaktadır.
Heykelin daha küçük boyutlarda bir kopyası Paris'tedir ve Atlas Okyanusu'na doğru bakar. Dünyanın başka çeşitli yerlerinde de (Osaka, Priştine, Pekin, Nevada, Güney Dakota, Bordeaux gibi) küçük kopyaları bulunmaktadır.***]

1918- Çekoslovakya, Avusturya-Macaristan imparatorluğundan bağımsızlığını kazandı.
1923- Mustafa Kemal Paşa Çankaya Köşkü'nde verdiği akşam yemeğinde, "Yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz" dedi.
1927- Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk nüfus sayımı, yapıldı; nüfus 13 milyon 650 bin.
1937- Başbakan İsmet İnönü, Ankara'da paraşüt kulesinin açılışını yaptı.
1938- Ankara Radyosu, törenle hizmete açıldı.
1940- II. Dünya Savaşı: İtalya, Arnavutluk üzerinden Yunanistan'ı işgal etti.
1941- Litvanya'da Alman SS birlikleri 9.000 den fazla yahudiyi Kaunas şehrinin meydanında kurşuna dizdi.
1943- Tartışmalı Philadelphia Deneyimi oldu.
1948- İsviçre'li kimyacı Paul Hermann Müller DDT'nin böcek öldürücü özelliğini keşfinden ötürü Nobel Kimya Ödülü ile ödüllendirildi.
1951- Falih Rıfkı Atay'ın, "Yeni Rusya" adlı kitabı okul kitaplıklarından toplatıldı.
1960- Milli Birlik Komitesi'nin147 öğretim üyesini görevden alınmasını protesto eden İstanbul Üniversitesi Rektörü Sıddık Sami Onar ve İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü Fikret Narter görevlerinden istifa ettiler.
1961- Bir devre tanıklık eden Zeki Müren, Behiye Aksoy, Gönül Yazar, Seçil Heper gibi pek çok sanatçıyı senelerce sahnesinde ağırlayan Maksim Gazinosu açıldı.
1962- Küba Füze krizi sürüyor, Sovyetler Birliği lideri Nikita Hruşçov Küba'daki füze üslerini kaldıracaklarını açıkladı.
1965- İstanbul Üniversitesi rektörlüğüne Ekrem Şerif Egeli seçildi.
1968- Prag'da on binlerce Çek, Sovyet işgalini protesto etti.
1969- Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğrenci Derneği ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi Öğrenci Birliği kapatıldı.
1981- Heavy metal müzik grubu Metallica, San Francisco'da kuruldu.
1982- Felipe Gonzalez liderliğindeki sosyalistler, İspanya'da seçimlerinde büyük bir zafer kazandı.
1984- Çin Komünist Partisi (ÇKP), ekonomik durumu düzeltmek amacıyla serbest girişime ve rekabete izin verileceğini açıkladı.
1986- 23. Antalya Ulusal Altın Portakal Film Yarışması'nın sonuçları açıklandı. Altın Portakal'ı Atıf Yılmaz'ın yönettiği "Aaah Belinda" kazandı.
1991- İslami Cihad örgütü Ankara'da iki bombalı saldırı düzenledi; bir Amerikalı subay öldü, Mısırlı bir diplomat yaralandı.
1993- Hakkari, Üzümlü Jandarma sınır bölüğü'ne saldıran silahlı militanlardan 57'si öldürüldü. Çatışmada 10 er şehit oldu.
1998- Esenboğa Havalimanı, tarihinde ilk kez aynı gün 13 cumhurbaşkanı ağırladı. Yabancı ülke cumhurbaşkanları, Cumhuriyetin 75. Yılı törenleri için başkente geldiler.
2000- Kosova tarihinin ilk demokratik seçimleri yapıldı.
( 1 milyon Arnavut oy verirken, Sırplarla Türkler seçimleri boykot etti. Pasifist lider İbrahim Rugova'nın partisi Kosova Demokratik Birliği (LDK) yüzde 60 oyla kazandı. Kosova'da 110 bin Sırp ve 60 bin Türk de yaşıyor. Rugova Arnavutluk'tan da Sırbistan'dan da bağımsız bir Kosova tasarlıyor. )
2001- New York'ta bine yakın gösterici ABD'nin Afganistan harekatını protesto etti.
( İtfaiyeciler, araçlarının sirenlerini açarak savaş karşıtlarının sloganlarını bastırmaya çalıştı. Bazı Amerikalılar ise bayrak sallayıp laf atarak karşı gösteride bulundu. )
2004- Dev-Sol üyesi oldukları için 12 yıldır yargılanan 35 kişiden 10'u müebbet hapse mahkum oldu.
2005- İsrail Savunma Bakanı Şaul Mofaz, mevcut Filistin kuşağıyla barış şansının kalmadığını savundu. "Barış için bir sonraki kuşağı beklemek zorundayız. Gelecek yıllarda Filistin devletini göreceğimizi zannetmiyorum" dedi.


28 Ekim – Doğanlar

1837- Hitotsubashi Yoshinobu, Japon asker ve siyasetçi (ö. 1913)
1909- Francis Bacon, İngiliz ressam (ö. 1992)
1914- Jonas Salk, ABD'li hekim ve bakteriyolog (ö. 1995)
1929- Joan Plowright, İngiliz aktris
1933- Manuel Francisco dos Santos (Garrincha), Brezilya'lı futbolcu
1955- ABD'nin en zengin kişilerinden Microsoft bilgisayar yazılımları şirketinin kurucusu ve sahibi Bill Gates.
1956- Mahmud Ahmedinecad, İran devlet başkanı
1958- Ahmet Kaya, ses sanatçısı
1963- Eros Ramazzotti, İtalyan şarkıcı
1967- Amerikalı sinema oyuncusu Julia Roberts.
1969- Ben Harper, ABD'li müzisyen
1974- Joaquin Phoenix, ABD'li sinema oyuncusu
1984- Obafemi Martins, Nijeryalı futbolcu
1996- Jasmine Jessica Anthony, ABD'li oyuncu


28 Ekim - Ölenler

1049- Eğitimci ve siyaset insanı Nafi Atuf Kansu.
1704- İngiliz filozof John Locke
1929- Bernhard von Bülow, Almanya Şansölyesi (d. 1849)
1949- Eğitimci ve siyasetçi Nafi Atuf Kansu
1959- Camilo Cienfuegos, Kübalı devrimci (d 1932)
1977- Karikatürcü ve çizgi roman çizeri Ratip Tahir Burak 73 yaşında İstanbul'da öldü.
1978- Edebiyat tarihçisi ve yazar Agâh Sırrı Levend
1987- André Masson, Fransız ressam (d. 1896)
1998- Thomas Flowers, Colossus'un tasarımcısı İngiliz mühendis (d. 1905)
1998- Ted Hughes, İngiliz yazar, şair, çocuk edebiyatçısı.
2003- Ermeni kökenli Amerikalı müzisyen Vigen, 74 yaşında. "İran pop müziğinin kralı" olarak bilinen Vigen Farsça ve Ermenice caz söylemişti.
2005- Eski Ankara Üniversitesi Rektörü ve eski Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tahsin Özgüç 89 yaşında vefat etti.