25 OCAK



1072- Divan-ı Lügat-it Türk, Türk kültürünün Türkçe dilinde yazılan ilk sözlük eseri, Kaşgârlı Mahmut tarafından yazılmaya başlandı.
1363- Sırp Sındığı Zaferi kazanıldı.
( Sırp Sındığı Savaşı'nı 25 Ocak 1363'te Haçlı İttifakı'na karşı Osmanlı Devleti kazandı. Sırp Sındığı Savaşı, 1364 yılında, 20.000 Sırp, Macar, Bulgar ve Eflaklıdan oluşan Haçlı İttifakı'nın, Osmanlılar'ı Balkanlar'dan atmak için başlattıkları bir savaştır. )
1872- Hasköy Tersanesi işçileri greve çıktı.
1881- Thomas Edison ve Alexander Graham Bell Oryantal Telefon Şirketi'ni kurdular. İlk kıtalar arası telefon irtibatı sağlandı.
1918- Rusya, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) oluşunu ilan etti.
1919- Milletler Cemiyeti kuruldu.
1926- Şeker, petrol ve benzin inhisarı (tekeli) hakkında kanunlar kabul edildi.
1936-İstanbul'da vapurculuk şirketi ile bütün kabotajın Denizyolları İdaresine geçmesini sağlayan sözleşme imzalandı.
1938-İzmir Telefon İşletmesinin hükümetçe satın alınmasına dair sözleşme Ankara'da imzalandı.
1939- Celal Bayar hükümeti istifa etti. Yeni hükümet Refik Saydam başkanlığında kuruldu.
1941- Ankara radyosu Sırpça yayına başladı.
1949- İsrail'de seçimler yapıldı; İşçi Partisi kazandı. David Ben-Gurion başbakan oldu.
1950- Amerika'da eski kamu görevlisi Alger Hiss, hiç bir kanıt bulunmaksızın, komünist casus olduğu gerekçesiyle, 5 yıl ağır hapis cezasına mahkûm edildi.
1950- Şiddetli kış nedeniyle İç Anadolu ve Doğu Anadolu'da yollar kapandı, Çubuk Barajı dondu.
1952- Milli Eğitim Bakanlığı bir genelge yayımladı; 1952-1953 öğrenim yılından itibaren lise eğitimi 4 yıla çıkarılacak.
1952- Özelleştirme devam ediyor; Gümrük ve Tekel Bakanı Sıtkı Yırcalı kibrit tekelinin kalktığını açıkladı; özel sektör kibrit üretebilecek.
1954- Ankara'da sıcaklık -30 dereceye düştü; okullar tatil edildi.
1958- İstanbul'da 25 kişi, komünizm propagandası yaptıkları gerekçesiyle tutuklandı. Tutuklananların arasında Doktor Hikmet Kıvılcımlı da var.
1966- Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) Türkiye'ye Yardım Konsorsiyumu Türkiye'nin dikkatini çekti; enflasyon hızla artıyor.
1968- Türk Ordu Milli Futbol Takımı dünya şampiyonu oldu.
1970- Necmettin Erbakan 17 arkadaşıyla Milli Nizam Partisini kurduğunu açıkladı.
1971- Uganda'da askeri darbe oldu. İdi Amin iktidarı ele geçirdi.
1973- Başbakan Ferit Melen "İşkence yalandır" dedi.
( Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Bülent Ecevit bunun bir yalan olduğunu söyleyince Cumhuriyetçi Güven Partililerin (CGP) saldırısına uğradı. )
1974- Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile Milli Selamet Partisi (MSP) hükümet ortaklığı protokolü imzaladı.
1980- Başbakan Süleyman Demirel'in azınlık hükümetinin görevde olduğu 73 günde politik nedenlerle 497 kişinin öldürüldüğü, 779 kişinin yaralandığı ve 72 soygun olayının yaşanmış olduğu açıklandı.
1987- "Muhteşem Süleyman Sergisi" Washington'da Ulusal Sanat Müzesi'nde açıldı. Sergi 30 milyon dolara sigortalandı.
1988- Türkiye Birleşmiş Milletler (BM) İşkenceyle Mücadele Sözleşmesi'ni imzaladı.
1991- Bakanlar Kurulu, Kürtçe konuşma ve şarkı söylemeyi serbest bıraktı.
1997- Yaşar Kemal Uluslararası Nonino Ödülü'nü İtalya'da düzenlenen bir törenle aldı.
2000- Burma'da cunta rejimine karşı mücadele eden Karen örgütü, Tayland'da Raçaburi kentindeki bir hastanede 500'e yakın kişiyi rehin aldı. Eylem polis operasyonuyla sona erdi; polis dokuz militanı öldürdü.
2001- Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) İlçe Başkanı Serdar Tanış ile İlçe Sekreteri Ebubekir Deniz Silopi Merkez Jandarma Karakolu'na çağrıldı. Karakola girdikleri görülen Tanış ve Deniz'den bir daha haber alınamadı.
2001- Kolombiya'nın başkenti Bogota ve çeşitli kentlerde binlerce kişi, hükümet ile solcu Devrimci Silahlı Kuvvetler (FARC) arasında barış görüşmelerinin yeniden başlaması için yürüdü. Ancak FARC, Devlet Başkanı Andres Pastrana ile görüşme talebini reddetti.
2001- Avrupa Konseyi Ermenistan ve Azebaycan'ı üyeliğe kabul etti.
2002- Arjantin'de ekonomik bunalımı ve bankalardan para çekilişine getirilen kısıtlamayı binlerce kişi protesto etti.
( Mayıs Meydanı'nda toplanan binlerce kişi dört saat ellerinde çanak çömlekle protesto gösterisi yaptı. Polis göstericileri dağıtmak için gözyaşartıcı bomba kullandı. )
2003- ABD'nin olası Irak savaşı için limanını kullanmak istediği Mersin'de 77 sivil örgütün oluşturduğu Emek Platformu "Savaşa Hayır, Barışa Çağrı" mitingi düzenledi.Mitinge katılan 30 bin kişi, 'Susma haykır, savaşa hayır', 'Dünyanın bütün çocukları bizimdir' diye slogan attı.
2003- İsrail'de Ariel Şaron hükümeti Gazze Şeridi ve kentine Filistin Özerk Yönetimi'nin kurulduğu 1994'ten beri en büyük saldırıyı düzenledi. Direnen Filistinlilere tank, zırhlı araç ve helikopterlerle saldırdı;12 Filistinli öldü, en az 60 Filistinli yaralandı.
2004- Muammer Kaddafi'nin 1969'da iktidara gelmesinden beri ilk defa bir Amerikan Kongre heyeti Libya'ya gitti. ABD, 20 yıldır Libya'ya ambargo uyguluyor.
2005- Türkiye ile Yunanistan ilişkileri tarihinde ilk kez Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nın resmen davet ettiği Yunanistan Deniz Kuvvetleri Komutanı Koramiral Antonios Antoniadis Ankara'ya geldi.
2005- Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi, Ermenistan'ı işgalci olmakla suçlayıp Azerbaycan topraklarından çekilmesini istedi.
2006- Filistin'de 16 yıl aradan sonra yapılan seçimlerde 132 sandalyeli mecliste Hamas 76 sandalye, El Fetih ise 43 sandalye kazandı.
( Başbakan Ahmet Kuray resmi seçim sonuçlarını beklemeden istifa etti. İsmail Haniye, 19 Şubatta başbakan oldu, ancak İsrail, Hamas hükümetiyle bütün müzakereleri durdurdu ve ekonomik yaptırım başlattı. Nisanda da AB ile ABD, Filistin Yönetimine doğrudan yardımları durdurdu. Seçim sonuçları İsrail'de şok yarattı. Likud lideri Binyamin Netanyahu "Gözümüzün önünde Hamasistan kuruldu" dedi. )
2006- Dünya Ekonomik Forumu İsviçre'nin Davos kasabasında, Davos'a alternatif Dünya Sosyal Forumu Venezüella'nın başkenti Caracas'ta başladı.
( Davos'a 89 ülkeden 2 bin 340 kişi katıldı. 1000 şirket ilk kez 735 başkanlarıyla temsil ediliyor. Caracas'ta 54 ülkeden 100 bin sosyalist ve küreselleşme karşıtı foruma ABD'nin emperyalist politikaları ve Irak işgalini protesto görüşleri damgasını vurdu. )



25 Ocak – Doğanlar

1627- Robert Boyle, İrlandalı matametikçi, fizikçi ve kimyacı (ö. 1691)
1736- Joseph-Louis Lagrange, İtalyan matematikçi (ö. 1813)
1874- İngiliz romancı, oyun ve kısa öykü yazarı W. Somerset Maugham.
1928- Eduard Şevardnadze, Gürcistan devlet başkanlarından
1933- Ferdinand Marcos'un diktatörlüğü ardından Filipinler'de demokratik yönetimin kurulması için çaba gösteren kadın siyasetçi Corazon Aquino.
1936- Onat Kutlar, sinemacı, yazar (ö. 1995)
1938- Rus tiyatro oyuncusu, şarkı sözü yazarı ve halk şarkıcısı Vladimir Semyonoviç Viysotskiy.



25 Ocak – Ölenler

1578- Mihrimah Sultan (d.1522)
1896- Frederic Leighton, İngiliz ressam.(d.1830)
1947- Al Capone, ABD'li gangster (d. 17 Ocak 1899)
1948- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral Kazım Karabekir yaşama veda etti.
1952- Sveinn Björnsson, İzlanda'nın ilk cumhurbaşkanı (d.1881)
1990- Amerikalı sinema oyuncusu Ava Gardner.
(( Beyaz perdenin büyüleyici yıldızı Ava Gardner, 67 yaşında yaşama veda ettiğinde geride ona aşık bir çok kişi bıraktı. O, hep gündemde kalmayı seçmek ve bunun için özel mesai harcamak yerine dansetmeyi, içmeyi ve kendi deyimiyle tembellik yapmayı seçti. Bu cesur kadın kendini beğenmiş bir film yıldızı olarak değil, başta olduğu gibi dürüst ve kibar Güneyli kadın olarak hayata veda etti. ))
2003- Eski Devlet Bakanı Aysel Baykal 64 yaşında öldü.
2006- Amerikalı aktör Chris Penn, 43 yaşında. Rezervuar Köpekleri filmindeki "İyi Adam Eddie" rolüyle bilinen Chris, aktör Sean Penn'in kardeşiydi.