5 TEMMUZ


1687- Isaac Newton, 5 Temmuz 1687'de Philosophiae Naturalis Principia Mathematica adlı eserini yayımladı.
(( Philosophiae Naturalis Principia Mathematica (Türkçe: Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri, sık sık kısaca Principia veya Principia Mathematica olarak da geçer) Sir Isaac Newton tarafından 5 Temmuz 1687'de yayımlanan 3 ciltlik çalışmadır. Kitabın basım masraflarını Edmond Halley(gökbilimci, Halley kuyrukluyıldızını bulan bilim adamı) kendi cebinden karşılamıştır. Kitap deri ciltli olup kitaba 9 şilin fiyat biçilmişti. Ancak piyasaya daha ucuz bir baskısı da sunulmuştu. Kitabın dili Latince olduğundan geniş kitlelere ulaşamamıştır. Klasik mekanik'in temellerini oluşturan Newton'un hareket kanunlarını ve Kütleçekim kanunu da içerir. Newton bu kitapta diferansiyel hesapla değil, geometrik ispatlarla çalışmıştır. ))
1811- Venezülla Bağımsızlık Günü. Simon Bolivar, Venezüella'nın İspanya'dan bağımsızlığını ilan etti.
1924- 42 ülkenin katıldığı Olimpiyat Oyunları günü Paris'te açıldı. Almanya olimpiyatlara katılmadı.
1830- Fransa, Cezayir'i işgal etti.
1932- Portekiz'de faşist rejimin başkanlığına Antonio de Oliveria Salazar getirildi.
1938- Türk Birlikleri Hatay'a girdi. Fransızların ilan ettiği sıkıyönetim kaldırıldı.
1939- Hatay Devleti Meclisi, oy çokluğuyla Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ne bağlanma kararı aldı.
1939- Enver Paşa'nın çocuk ve torunlarının vatandaşlığa alınmaları ve yurda dönmelerine izin veren yasa çıktı.
1939- Valilerin Cumhuriyet Halk Partisi il başkanlığı görevlerine son verildi.
1945- İngiltere'yi 2. Dünya savaşında zafere götüren Winston Churchill seçimleri kaybederek başbakanlıktan ayrıldı.
1946- Fransız modacı Louis Reard, iki parçalı mayoyu tanıttı.
(( Dönemin gazetecileri, bu vücudun büyük bölümünü açıkta bırakan yeni mayoların yarattığı etkiyi, ABD'nin nükleer bomba denemelerini yaptığı Pasifik'teki Bikini Adası ile kıyaslayarak, mayoya 'bikini' adını taktı. ))
1950- Kore Savaşı: Amerika Birleşik Devletleri ve Kuzey Kore birlikleri arasındaki ilk çarpışmalar.
1950- Radyoda dini program yayınlama yasağı kalktı.
1952- 7. Uluslararası Kadın Hukukçular Konferansı İstanbul'da başladı.
1954- Memur Tasfiye Yasası, çıktı. Artık; memurlara bir süre için işten el çektirebilecek ya da emekli edilebilecek.
1961- Fransız askerleri Cezayir'de göstericilere ateş açtı; 80 ölü.
1962- Cezayir, Fransa'dan bağımsızlığını ilan etti.
1964- Emekli Albay Talat Aydemir idam edildi.
(( Aydemir, 22 Şubat 1962'de darbe girişimi nedeniyle emekli edilmişti. Aydemir, girişimini 21 Mayıs'ta tekrarlayınca yargılandı, idama mahkum oldu. ))
1967- İsrail Savunma Bakanı Moşe Dayan 5 Temmuz 1967'de, Gazze'yi ilhak ettiklerini açıkladı.
1970- Kanada havayollarına ait bir yolcu uçağı Toronto uluslararası havaalanı yakınlarında düştü: 108 kişi öldü.
1971- Gazeteci İlhan Selçuk ve Oktay Kurtböke birer yıl hapse mahkum oldu.
1971- Türkiye'nin Ortak Pazar'a geçişini öngören katma protokol Meclis'te kabul edildi.
1973- Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) "Eurovizyon Kulübü" üyesi oldu. Artık dünya olaylarını naklen yayınlanabilecek.
1974- Bakanlar Kurulu Türkiye'de haşhaş ekimi yasağını kaldırdı.
(( 7 ilde haşhaş ekimi yapılabilecek. Karar Amerika Birleşik Devletleri'nin tepkisine yol açtı. Başbakan Bülent Ecevit "Nerede ne ekeceğimize kimse karışamaz" dedi. ))
1976- Devlet güvenlik mahkemelerinin kaldırılması mücadelesi çerçevesinde; Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) yönetimi "Devlet Güvenlik Mahkemeleri sıkıyönetimsiz sıkıyönetim demektir" uyarısında bulundu.
1977- Pakistan Genelkurmay Başkanı Ziya ül Hak darbe yaptı ; Başbakan Zülfikar Ali Butto tutuklandı.
1978- İstanbul'da Atatürk Eğitim Enstitüsü müdür yardımcısı vurularak öldürüldü, Şehremini'de bir kahve tarandı; 3 kişi öldü, Ankara Valiliği polis dernekleri Pol-Der ve Pol- Bir merkezlerini kapattı.
1984- 250 milletvekili silah almak için başvurdu.
1987- Avusturya polisi Viyana'da bulunan Alpaslan Türkeş'ten ülkeyi derhal terk etmesini istedi. Türkeş Viyana'dan Paris'e geçti.
1988- Bakanlar Kurulu Fethiye, Gökova ve Köyceğiz Dalyan kıyılarını özel koruma bölgesi ilan etti.
1991- Mesut Yılmaz hükümeti 153'e karşı 265 oyla güvenoyu aldı.
1993- Tansu Çiller hükümeti 184'e karşı 247 oyla güvenoyu aldı.
(( Türkiye'nin ilk kadın başbakanı Tansu Çiller'in oluşturduğu SHP-DYP koalisyon hükümeti, TBMM'den güvenoyu aldı. ))
2000- Kapatılan Refah Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan'a "halkı kin ve düşmanlığa tahrik" suçundan verilen 1 yıllık hapis cezası Yargıtay'da onaylandı. Necmettin Erbakan ömür boyu siyasi yasaklı oldu.
2000- Burdur Cezaevi'nde mahkemeye gitmek istemeyen siyasi hükümlü ve tutuklular barikat kurarak direnişe geçti.
(( Güvenlik güçleri eyleme müdahale için dozerlerle duvarları yıkarak cezaevine girdi. Operasyon sırasında tutuklu Veli Saçılık'ın kolu dozerin kepçesiyle koptu, 61 kişi yaralandı. Aynı gün, Bayrampaşa Cezaevi'nde bir grup adli tutuklu ve hükümlü nakilleri protesto amaclı eylem yaptı. ))
2000- Kanser olmasına rağmen uzun süre tedavi olanağı tanınmadan cezaevinde tutulan siyasi mahkum Murat Dil yaşamını yitirdi.
2001- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 4696 sayılı yasa değişikliğini veto etti. Gerekçe: Yasanın yolsuzlukla mücadelede savcıları baypas edeceği.
2002- Cezayir'de bağımsızlığın 40. yıldönümünde bir pazar yerinde bombalı saldırı düzenlendi; 30 kişi öldü, 37 kişi yaralandı. Saldırıyı üstlenen olmadı.
2003- Kuveyt'te genel seçimler yapıldı. Seçimlere yalnızca erkekler katılabiliyor. Kadın örgütleri ise temsili sandıklara oy atarak seçimi protesto etti. Herhangi bir siyasi parti olmadığı için 250 erkek adaydan 50'si parlamentoya seçildi.
2003- Türkiye İş Kurumu (İş-Kur) Kanunu Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yasa özel istihdam bürolarının da kurulmasına olanak sağlıyor.
2003- Rusya'da Başkent Moskova yakınlarında Tuşino Hava üssü'ndeki rock konserinde üç ayrı patlama meydana geldi. 20 kişi öldü, çok sayıda yaralı var. İntihar saldırısını düzenleyenlerin Çeçenler olduğu ileri sürüldü.
2004- Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu Başkanı Turgut Öker Türkiye'de zorunlu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi uygulamasını AİHM'ye taşıdı. Gerekçe: İnanç ve eğitim eşitliği ilkelerine aykırı olması.
2004- AKP ve CHP'lilerin oylarıyla nüfusu 50 bini aşan belediyelere, kadın ve Çocuklar için kadın sığınma evi açma zorunluluğu getirildi. Türkiye genelinde şu anda 11 sığınma evi var.
2004- Endonezya'da devlet başkanı ilk kez halk tarafından seçildi. Eski diktatör Suharto'nun generallerinden Susilo Bambang Yudhoyono devlet başkanı seçildi.
2005- Kordon kanı bankacılığına ilişkin yönetmelik, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kamu ya da özel sektör kordon kanı bankası kurabilecek.
2006- Kuzey Kore altı kısa ve orta ve bir uzun menzilli füze denemesi yaptı.
2006- Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez, Caracas'ta imzalanan anlaşmayla ülkesini Latin Amerika ortak pazarı Mercosur'a resmen dahil etti. Latin Amerika ortak pazarında Arjantin, Brezilya, Uruguay ve Paraguay yer alıyor.


5 Temmuz - Doğanlar

1805- Robert FitzRoy, Meteorolog ve denizci (ö. 1865)
1889- Fransız şair, romancı, ressam ve film yönetmeni Jean Cocteau.
1911- Fransa cumhurbaşkanı (1969-1974) Georges Pompidou.
1952- KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat 1952'de Girne'de.
1975- Hernan Crespo, Arjantinli futbolcu


5 Temmuz - Ölenler

1964- Talat Aydemir, 22 Şubat 1962 ve 20 Mayıs 1963 ihtilâllerinin lideri (d. 1917)
1987- Profesör Dr. İdris Küçükömer.
(( Yön ve Ant dergilerinde yazdığı yazılarla Türkiye'de kapitalist gelişmenin çarpıklıkları ele alan Küçükömer, devletin "despotik" niteliğinin "sivil toplum"un gelişmesi önünde en büyük engel olduğunu savundu. Osmanlı Devletinin toplumsal formasyonu konusunda "Asya tipi üretim tarzı" kuramını gündeme getirdi. ))
1995- Aziz Nesin, Türk şair ve yazar (d. 1915)
2001- George Dawson, ABD'li yazar (d. 1898)
2003- Amerikalı soul şarkıcı Barry White, 58 yaşında. 2000 yılında 'Staying Power' adlı şarkıyla iki dalda Grammy müzik ödülü kazanmıştı.
2003- Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu'nda 55 yıl genel müdürlük yapan Çelik Gülersoy, 73 yaşında.
(( 1979'da 'Kapalı Çarşı'nın Romanı' adlı kitabıyla Simavi Vakfı Sosyal Bilimler Ödülü'nü kazandı. Onarım, restorasyon ve düzenlemesini yaptığı eserlerden başlıcaları: Kapıkule, Emirgan Parkı'nda Beyaz ve Pembe köşkler, Topkapı, Yıldız Sarayı bahçesi, Hidiv Kasrı. ))
2005- Fransız caz basçısı Pierre Michelot, 77 yaşında öldü.