2 MART



1807- Amerikan kongresi herhangi bir yabancı krallık, yer veya ülkeden köle ithalatını yasakladı.
1836- Teksas, Meksika'dan bağımsızlığını ilan etti.
1855- II. Aleksander Rus Çarı oldu.
1888- İngiltere, Almanya, Avusturya-Macaristan, İspanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Rusya ve Türkiye arasında İstanbul antlaşması (Convention of Constantinople) imzalandı. Buna göre, ilgili devletlerin gemileri hem savaş hem de barış zamanında Süveyş Kanalından geçebilecekler.
1918- Asker Ailelerine Yardımcı Hanımlar Cemiyeti Nuriye İsmail (Canbolat) Hanım başkanlığında kuruldu. Cemiyet, Enver Paşa'nın eşi Naciye Sultan'ın himayesindeydi. Dernek, bir yıl içinde 6247 kişiye yiyecek dağıttı.
1918- İngiltere, Almanya, Avusturya-Macaristan, İspanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Rusya ve Türkiye arasında İstanbul antlaşması (Convention of Constantinople) imzalandı. Buna göre, ilgili devletlerin gemileri hem savaş hem de barış zamanında Süveyş Kanalından geçebilecekler.
1918- Rize'nin kurtuluşu.
1919- İlk Komünist Enternasyonal Moskova'da toplandı.
1924- Halk Fırkası grup toplantısında, Şer'iye ve Evkaf Vekaletlerinin kaldırılmasına ve öğretimin birleştirilmesine karar verildi.
1933- King Kong filmi New York'ta gösterime girdi.
(( Film RKO stüdyolarına 672 bin dolara mal olmuş (ilk belirlenenden 300 bin dolar fazlaya). MGM filmin haklarını satın almak için artı 400 bin dolar önermiş. RKO stüdyoları teklifi kabul etmemiş; film 1 milyon 761 bin dolar hasılat bırakmış ve stüdyoyu iflastan kurtarmış. ))
1946- Ho Chi Minh, Kuzey Vietnam başkanı seçildi.
1949- Piyade mermisi, piyade havanı ve kapsül üreten Nuri Killigil'e ait İstanbul Sütlüce'deki mühimmat fabrikasında aralıklarla iki büyük patlama oldu.
(( Milli Savunma Bakanlığı'nın denetimi altında bulunan fabrikada çıkan yangın, çevrede büyük paniğe yol açtı. Yangının baruthaneye sıçramasıyla yerle bir olan fabrikada 6'sı itfaiye eri olmak üzere 35 kişi öldü. Ölenler içinde fabrikanın sahibi ve Enver Paşa'nın kardeşi olan Nuri Killigil de vardı. Killigil'in II. Dünya Savaşı yıllarında Almanlarla sıkı ilişkiler içinde olduğuna dair belgeler Uğur Mumcu'nun 40'ların Cadı Kazanı isimli kitabında yayımladı. O yıllarda Nuri Paşa'nın ırkçılık-turancılık düşleri ile Almanların Sovyetler Birliği'ni yıkma planları örtüşüyordu. Paşa birçok kez Almanya'ya gitmişti. Bir süre sonra Almanlar Nuri Paşa'nın planlarını uygun görmeyince Nuri Paşa fabrikadaki işlerine yoğunlaştı. Yürürlükteki İş Yasası göre silah fabrikalarında çalışan işçilere daha fazla prim ödenmesi gerekiyordu. Nuri Killigil İşçi Sigortaları Kurumuna fabrikada "harp imalatı ile iştigal etmeyeceğini" bildirmişti. Oysa patlama sonrasında fabrikada el bombası, havan imal edildiği ortaya çıktı. ))
1950- Van'ın Özalp ilçesinde hayvan kaçakçılığı yapan 33 kişiyi sorgulanmadan kurşuna dizdirmek suçundan yargılanan emekli orgeneral Mustafa Muğlalı'nın yargılanması sona erdi. Genelkurmay Askeri Mahkemesi Muğlalı'ya 20 yıl hapis cezası verdi.
1956- Fas, Fransa'dan bağımsızlığını ilan etti.
1956- Necip Fazıl Kısakürek, Atatürk'ün hatırasına yayım yoluyla hakaret ettiği gerekçesiyle 18 ay hapis cezası daha aldı.
1956- Cumhurbaşkanına hakaretten sanık Ulus gazetesi yazarı Şinasi Nahit Berker1 yıl hapse mahkum oldu.
1958-Yunanistan'da Konstantin Karamanlis başbakanlıktan istifa etti.
1960- İstanbul'da gece sessiz yürüyüş yapan 500 teknik okul öğrencisi polis tarafından dağıtıldı
1961- Türkiye demokratik özgürlükler konusunda Avrupa Konseyi'ne güvence verdi.
1962- Hindistan'da Nehru'nun Kongre Partisi seçimleri büyük bir oy farkıyla kazandı.
1962- Burma'da General Ne Win önderliğindeki ordu yönetime el koydu.
1968- Amerikan hükümeti hesap uzmanları, Türkiye'ye yapılan yardımın kullanış şeklini eleştirdiler.
(( Uzmanlar Amerikan Kongresi'nde bugün verdikleri raporda şu noktalara dikkat çektiler: Türkiye, Amerikan yardım fonlarından aldığı1,8 milyon dolarla yeni yol ve iş makinaları almıştır. Aynı makinalar Amerikanın ihtiyaç fazlası stoklarından 370 000 dolara alınabilirdi. Yardımlar Milletlerarası Kalkınma Teşkilatı'nın politikasıyla bağdaşmayan bazı malların ithalinde kullanılmıştır. ))
1969- Concorde uçağı, ilk uçuş denemesini 2 Mart 1969'da Fransa'nın Toulouse kentinde yaptı.
(( Dünyada sesten hızlı uçakla uçan ilk insan, II. Dünya Savaşı pilotlarından Charles Yeager'di. Concorde'un yapımına giden yolda ilk fikir, 1956 yılında ortaya çıktı ve bu amaçla ilk olarak, İngiltere'de "Sesten Hızlı Uçak Komitesi" adıyla bir komite kuruldu. Fransa da 1962 yılında aynı yönde bir proje üzerinde çalışmaya başladı. Sonuçta iki ülke, Concorde projesinin İngiliz-Fransız ortak yapımı olarak gerçekleştirilmesi konusunda anlaştı. ABD, 1965 yılında Başkan Lyndon B. Johnson'ın ağzından "kendi sesten hızlı yolcu uçağını geliştireceğini" açıkladıysa da Başkan Richard Nixon, 1971 yılında imzaladığı bir kararla bu projeyi tarihe. Concorde'un ilk ticari uçuşu ise Londra-Bahreyn arasında gerçekleşti. Fransız Concorde'unun ilk uçuşu da Paris-Dakar arasında yapıldı. Air France, 1977 yılından itibaren Paris-New York arasında sesten hızlı uçaklarla yolcu taşımaya başladı.
Concorde uçakları, normal uçuşlarında saatte 2 bin 172 kilometre hıza erişiyor ve yerden 18 bin 200 metre yüksekten uçuyordu. Uçaklar, Atlantik'i normal koşullarda 3 saatte aşabiliyordu. Başlıca amacı hız yapmak olan Concorde uçaklarının dış yüzeyi, çok hafif ve ısıya dayanıklı titanyum maddesinden üretildi. Uçuş sırasında sürtünme nedeniyle uçağın dış cephesindeki ısı 92, burun kısmındaki ısı ise 130 dereceye çıkıyordu. Isınma nedeniyle uçağın boyunun uçuş sırasında 7.5 santim uzadığı saptandı. Dev yolcu uçakları 200 yolcuyu rahatlıkla taşırken, dar gövdeli Concorde'un yolcu kapasitesi 125 kişiydi. Yolcuların büyük çoğunluğunu zengin ve ünlüler oluşturuyordu, çünkü Concorde'un New York-Paris arasında tek gidiş için bilet fiyatı 12 bin doları buluyordu. 30 yıllık macerası boyunca toplam 16 Concorde uçağı üretildi. Bunların tanesinin maliyeti 42 milyon dolardı.
Concorde Uçağı Sesüstü olarak tasarlanmıştır. 25 Temmuz 2000 tarihinde Paris Charles de Gaulle Havaalanı'ndan kalkışından 1,5 dk sonra geçirdiği kaza ile uçuşları durdurulmuştur. Güvenilirliği, yüksek maliyeti ve sınırlı yolcu kapasitesi olduğu için üretimden kaldırılmıştır.Concorde uçaklarının son ticari seferi, 24 Ekim 2003'te Londra-NewYork arasında yapıldı. ))
1970- Rodezya, İngiltere ile ilişkilerini keserek bir cumhuriyet olduğunu ilan etti.
1972- Pioneer 10 uzay sondası Florida'daki Cape Canaveral uzay üssünden fırlatıldı.
1973- Türk basınını temsil eden dokuz kuruluş, "Fikir suçu çağ dışıdır" görüşünde birleşerek, yürürlükteki kanunlarda değişiklik yapılmasının zorunlu olduğunu açıkladılar ve basın suçlularının affedilmesini istediler.
1974- Bazı gazeteler son zamların getirdiği yük nedeniyle sayfa sayısını azalttı, günlük eklerin yayımına son verdi.
1974- TRT Televizyon, çarşamba hariç haftada yedi gün yayın yapmaya başladı.
1977- Türkan Şoray "Dünya Kadın Rejisörleri Festivali"ne katılmak için Belçika'ya gitti.
1979- Adalet Partisi (AP) lideri Süleyman Demirel hükümetin kaybettiği prestiji orduya sığınarak toplamaya çalıştığını ileri sürerek "Ordunun gölgesinde iktidar olunmaz" dedi.
1981- Dünya Gazetesi yayın hayatına başladı.
1983- Kapatılan Adalet Partisi Samsun Milletvekili ve eski Ulaştıma Bakanı Hüseyin Özalp ile Sinop'un Erfelek ilçesi eski belediye başkanı Orhan Altay hakkında toplu silah kaçakçılığı yaptığı iddiasıyla dava açıldı.
1984- Sıkıyönetim uygulamasının kaldırıldığı13 ilden 8'inde olağanüstü hal uygulaması TBMM'de kabul edildi. Olağanüstü halin askeri idareden sivil idareye geçiş olduğunu söyleyen İçişleri Bakanı Ali Tanrıyar, "Olağanüstü hal ile valilere geniş hak tanınmıştır. Bu yetkilerin vatandaşın temel hak ve özgürlüklerini gözetir biçimde uygulanacağı tabiidir. Olağanüstü uygulanacak illerde hareket tarzı valilere bir genelgeyle duyurulacaktır" dedi.
1984- DİSK'e bağlı Yeraltı Maden-İş sendikasının 25 yöneticisi hakkında İstanbul Sıkıyönetim Savcılığı tarafından dava açıldı.
1984-ABD.. Kongresi, Kıbrıs sorununda ilerleme Sağlanıncaya kadar Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs Rum kesimine yapacağı yardımları askıya aldı.
1985- Orly katliamı davasında karar açıklandı. ASALA örgütü militanı Varujan Garbisyan müebbet, Soner Nayır15, Ohannes Semerciyan10 yıl hapis cezasına çarptırıldı.15 Temmuz1983 yılında Fransa'nın Orly Havaalanı'nda ikisi Türk 7 kişinin ölümüne yol açan bombalı saldırının sanıklarına verilen bu cezalarla ASALA ilk defa ağır bir cezaya çarptırılmış oldu.
1985-Anavatan Partisi Genel Başkanı Turgut Özal, partisinin İzmir Kongresi'nde yenilgiye uğradı. Turgut Özal'ın açık destek verdiği Atilla Yurtçu İzmir il başkanlığı seçimini, liberallerin adayı Şükrü Okurer karşısında18 oy farkla kaybetti.
1987- Chrysler, American Motors şirketini satın aldı.
1988- İzmir Buca Cezaevi'nde ayaklanma çıktı.
1988- Azerbaycan'da Ermenilerle Azerilerin çatışmalarından sonra Sovyetler Birliği Azerbaycan'a askeri birlikler yolladı, sokağa çıkma yasağı kondu.
1989- 12 AB üyesi ülkede, yüzyılın sonuna dek, tüm CFC'lerin (kloro-fluoro-carbon) üretiminin yasaklanmasını kararlaştırıldı.
1990- Nelson Mandela, Afrika Milli Kongresi başkanlığına seçildi.
(( Nelson Mandela, 1942'de Güney Afrika'nın ilk siyah avukatı unvanını aldı. Irk ayrımına karşı yerli halkın kurduğu Afrika Milli Kongresi'ne (ANC) katıldı (1944). Çok kısa zamanda kongrenin Gençlik Birliği'ne başkan seçildi. Siyahların kurtuluş hareketinin önderlerinden birisi durumuna geldi (1948). ))
1990- Yıldız Üniversitesi'nde öğrenciler 3,5 saat işgal eylemi yaptı, eylemden sonra 200 öğrenci gözaltına alındı.
1992- Özbekistan ve Moldovya, Birleşmiş Milletler üyesi oldu.
1994- TBMM genel kurulu'nda DEP'li Leyla Zana, Ahmet Türk, Orhan Doğan, Hatip Dicle ve Sırrı Sakık ile bağımsız Mahmut Alınak'ın dokunulmazlıkları kaldırıldı. Genel Başkan Hatip Dicle ve Orhan Doğan gözaltına alındı.
1995- Yahoo! kuruldu.
1998- Galileo uzay sondasından gelen bilgilere göre Jupiter'in Ay'ı Europa'nın kalın buzla kaplı yüzeyinin altında sıvı bir okyanus var.
2000- İngiltere, 16 aydır Londra'da ev hapsinde tutulan eski Şili diktatörü Pinochet'in salıverilmesine karar verdi.
2000- Pendik Kaymakamlığı, Nobel ödüllü İtalyan yazar Dario Fo'nun "Kabin Oyunları" adlı tek kişilik tiyatro oyununun sahnelenmesine erkekleri tecavüze kışkırttığı gerekçesiyle izin vermedi.
2000- İngiltere,16 aydır Londra'da ev hapsinde tutulan eski Şili diktatörü Pinochet'in salıverilmesine karar verdi. Pinochet, kendisini isteyen ülkeler itiraz etmeden, apar topar ülke yi terketti.
2004- Birleşmiş Milletler'in yayımladığı rapora göre Irak'ta kitle imha silahları yok.
2004- İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün büyük oğlu Ömer İnönü 80 yaşında İstanbul'da vefat etti.



2 Mart – Doğanlar

1545- Thomas Bodley, ingiliz diplomat
1578- George Sandys, ingiliz kolonici
1793- Sam Houston, Amerikalı politikacı
1810- XIII. Leo, italyan Papa
1824- BedÅ™ich Smetana, Çek besteci.
1829- Carl Schurz, devrimci ve devlet adamı
1859- Sholom Aleichem, roman yazarı
1868- Fransız filozof Alain.
1876- XII. Pius, italyan Papa
1900- Bertolt Brecht'le birlikte oluşturduğu keskin toplumsal yergiye dayalı devrimci opera ile tanınan Alman besteci Kurt Weill.
1931- Sovyet toplumsal ve ekonomik sisteminde, sonunda Sovyetler Birliği'ni çöküş ve dağılmaya götüren reformları başlatan, Sovyet politikacı, eski SBKP Genel Sekreteri, Nobel Ödülü sahibi Mihail Gorbaçov.
1942- Lou Reed, ABD’li müzisyen
1942- Amerikalı kısa öykü ve roman John Irving.
1962- Jon Bon Jovi, ABD’li müzisyen ve oyuncu
1968- Daniel Craig, İngiliz oyuncu
1971- Ko Hyun Jung, Güney Koreli aktris
1982- Kevin Kuranyi, Almanyalı futbolcu





2 Mart – Ölenler

1430- Emir Sultan, Yıldırım Bayezit Hanın damadı ve islam Alimi
1589- Alessandro Cardinal Farnese, italyalı kardinal
1729- Francesco Bianchini, italyalı filozof ve bilim adamı
1730- Papa XIII. Benedikt
1755- Louis de Rouvroy, Fransız oyuncu
1758- Pierre Guerin de Tencin, Fransız kardinal
1791- John Wesley, ingiliz rahip
1895- Osmanlı Mısır valisi ismail Paşa
1921- I. Nikola, Sırp kralı
1930- D. H. Lawrence, İngiliz oyuncu
1939- Howard Carter, ingiliz arkeolog
1957- Selim Sırrı Tarcan, Türk sporcu, eğitmen
(( Türkiye'de çağdaş beden eğitiminin yerleşmesine öncülük eden, spor eğitimcisi Selim Sırrı Tarcan İstanbul'da öldü. Tarcan, İsveç Kraliyet Askeri Beden Eğitimi ve Jimnastik Akademisi'ni bitirmişti. Uzun yıllar beden eğitimi öğretmenliği yaptı. Terbiye-i Bedeniye, Spor, Beden Terbiyesi çok sayıda kitaplarından bazılarıdır. ))
1982- Philip K. Dick, ABD’li yazar
1987- Randolph Scott, ABD’li oyuncu ve yönetmen
1991- Serge Gainsbourg, Fransız şarkıcı
1994-Türkiye'nin ilk ve en çok film çeken kadın yönetmeni Bilge Olgaç, henüz elli dört yaşındayken, Taksim'deki evinde çıkan yangında yanarak öldü.
(( Yönetmenliğe başrolünü Yilmaz Güney'in oynadığı "Üçünüzüde Mıhlarım" adlı filmle başladı. İlk deneyiminde yaşadıklarını şöyle anlatmıştı. "Genç bir kadındım. Üstelik bu işi kadın olarak ilk kez yapan insandım. İlk önce bir kadın ne yapabilir diye bakıyorlardı. Kuşkulu bir bakıştı. Ben de çok sert, bağırıp çağıran bir rolü benimsedim. Fakat sonradan bu rolden vazgeçtim. Çünkü insanlar artık bana inanıyorlar ve güveniyorlardı." Linç adlı filmiyle Adana Altın Koza Film En İyi Yönetmen ödülünü kazandı.1984 yılında çektiği Kaşık Düşmanı filmiyle Antalya Film Şenliği'nde En İyi Üçüncü Film ve En İyi Senaryo ödüllerini, Fransa'da düzenlenen Uluslararası Kadın Yönetmenler Festivali'nde Büyük Ödülü ve Jüri Özel Ödülü'nü kazandı. Gülüşan, İpekçe, Yarın Cumartesi, Gömlek, Kurşun Adres Sormaz Bilge Olgaç'ın yönetmen olarak imza attığı filmler arasındadır. ))
1999- Dusty Springfield, İngiliz şarkıcı
2000- Özay Gönlüm, Türk saz sanatçısı
2004- İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün büyük oğlu Ömer İnönü 80 yaşında İstanbul'da vefat etti.