10 MART


1779- Aynalıkavak Tenkihnamesi.
1876- Graham Bell ile yardımcısı Watson, ilk telefon görüşmesini yaptılar.
1879- İstanbul yapı işçileri greve çıktı.
1906- Fransa’nın Courrieres kentinde maden kazası. 1099 kişi hayatını kaybetti.
1910- Hollywood'da çekilen ilk film olan In Old California gösterime girdi.
1919- Çin'de kölelik kaldırıldı.
1919- Ahmed Tevfik Paşa hükümeti düştü yerine Damat Ferit Paşa hükümeti kuruldu
1920- Yunanistan başbakanı Venizelos'un da katıldığı toplantıda, İstanbul'un resmi işgaline ve Kuvayı Milliye öncülerinin tutuklanmasına karar verildi.
1920- Çerkez kadınları bilgilendirmek için Çerkez İttihat ve Teavün Cemiyeti kuruldu. Dernek, Diyane isimli bir de dergi yayınladı.
1931- İstanbul'da yayımlanan Bıldırcın, Piliç ve Çapkın Kız mecmuaları hakkında müstehcen yayın davası açıldı.
1938- Ankara radyosunda radyofonik konserlere Bizet'in Carmen operasıyla başlandı.
1942- Peyami Sefa yeni kelimelerin fabrika tarzında üretilmesini eleştirdi.
1947- Dört büyükler Almanya'nın geleceğini tartışmak için Moskova'da toplandı.
1949- Kurucuları arasında Sadri Maksudi Arsal, Halil Nimetullah Öztürk ve Tahir Nejat Gercan gibi adların yer aldığı Türk Dilini Geliştirme Derneği kuruldu. (Ressam C)
1949- Filistin'e kaçmak isteyen 70 Musevi genç gümrük memurlarınca yakalandı. Gümrük memurlarına rüşvet teklif eden gençlerin büyük bölümünün askerliğini yapmadığı anlaşıldı.
1952- Küba'da General Fulgencio Batista, Devlet Başkanı Carlos Socarras'ı devirerek yerini aldı.
1953- Yedek subayların kıta hizmeti 1 yıla çıkarıldı, 6 aylık okul süresinde değişiklik olmadı.
1955- Ankara Radyosu'nda yayımlanan "Daldan Dala" programındaki bir monologda milletvekillerinin küçük düşürüldüğü yolundaki iddialara cevap veren Devlet Bakanı Mükerrem Sarol, bu monologu yayından önce kendisinin kontrol ettiğini ve programın kaldırılmasını gerektirecek bir husus olmadığını açıkladı. Erdoğan Çaplı'nın hazırladığı programa devam kararı verildi. Monologda, bir milletvekili adayı halka hitap ederken kendi için bir şey istemediğini, tek isteğinin ölünceye kadar milletvekili kalarak millete hizmet olduğunu alaylı bir dille açıklıyordu.
1956- Başpiskopos Makarios'un, 9 Mart günü sınır dışı edilmesinden sonra Kıbrıs'ta ayaklanmalar başladı.
1961- 27 Mayıs askeri darbesinden sonra, eski iktidar mensuplarını yargılamak üzere Yassıada duruşmaları Ekim1960 tarihinde başlandı. 592 sanık hakkında19 ayrı dava açıldı. Bu davalardan Çanakkale davası 1961'de karara bağlandı. Adnan Menderes ve üç eski bakan iki muhalif milletvekilinin seyahat özgürlüğünü engellemek suçuyla yargılandılar ve mahkum oldular.
1965- Zonguldak'ta 1500 maden işçisi greve başladı.
1969- Anadolu Ajansı çalışanları greve çıktı.
1969- ABD'li siyah lider Martin Luther King'in katili James Earl Ray, 99 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.
1972- Türkiye Büyük Millet Meclisi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararlarını, 53 red, altı çekimser, 238 kabul oyuyla onayladı.
1973- İstanbul, Ankara, İzmir ve Adana sıkıyönetim komutanlıkları bir bildiri yayımlayarak, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin selametle sonuçlanması için, Millet Meclisine baskı yapabilecek veya Türk Silahlı Kuvvetleri'ni rencide edebilecek her türlü bildiri, beyanat, yazı ve haberin yayınlanması yasaklandı.
1974- Cumhuriyet'in 50. yılını Kutlama Komitesi tarafından İstanbul'un Karaköy Meydanı'na dikilen Gürdal Duyar'ın "Güzel İstanbul" adlı çıplak kadın heykeli, "müstehcen" olduğu gerekçesiyle bazı kesimlerin, özellikle de hükümetin Milli Selamet Partisi kanadının tepki göstermesine yol açtı.
1976- CHP Parti Meclisi bir bildiri yayınlayarak "Kamu İktisadi Teşebbüsü hisselerinin satışı ihanet olur" açıklamasını yaptı. Bildiride şöyle denildi. "Cephe hükümeti şimdi de KİT'lerin yüzde 49 hissesini satmak istiyor. İktidar aslında halkın malı olan fabrikaları zenginlere devretmek istemektedir. Bu hareketi halkımıza yapılmış bir ihanet saymaktayız."
1978- Başbakan Bülent Ecevit ile Yunanistan Başbakanı Konstantin Karamanlis, İsviçre'nin Montreux kentinde bir araya gelerek iki ülke arasındaki ilişkiler hakkında görüştüler.
1982- Bülent Ecevit'in pasaport isteği, CHP hakkında savcılık soruşturması yürütüldüğü gerekçesiyle reddedildi.
1986- Sanıkların aynalı odalarda sorgulanması ve ifadelerinin video bantlara kaydedilmesi uygulaması başladı.
1986- 17 Mayıs1982'den beri devam eden Barış Derneği davasının tutuklu 6 sanığı tahliye edildi. Davada tutuklu sanık kalmadı.
1987- ABD Kongresi'nin Ermeni Tasarısını kabul etmesi durumunda, Cumhurbaşkanı Evren'in mayıs ayındaki ABD gezisini iptal edeceği Washington'a iletildi.
1988- Çalışanlardan yüzde 2, işverenlerden yüzde 3 kesinti yapılarak bir fonda toplanmasını öngören zorunlu tasarruf yasası çıktı.
1989- Türk Resim Sanatı'nda Figüratif Gelişme Sergisi İstanbul'da açıldı.
(( Sergide Türk resim sanatının ilk evrelerinden bugüne figür, manzara ve ölü doğa temalı resimler yer aldı. Osman Hamdi Bey, Hoca Ali Rıza gibi sanatçıların yanında Ömer Uluç, Komet, Cihat Burak, Mehmet Güleryüz gibi günümüz sanatçılarının yapıtlarına yer verildi. ))
1989- Avrupa Kulüpler Kupası'nda finale yükselen ilk Türk basketbol takımı Efes Pilsen, Yunanistan'ın Aris takımına yenilerek ikinci oldu.
1994- Avrupa Parlamentosu, Türkiye'ye Kürtler'e özerklik tanınması için çağrı yaptı.
1995- Kalipso Kralı Metin Ersoy'un kızı yüzünden başladığı öne sürülen bir kavga Fenerbahçe Lisesi'nde satırlı, bıçaklı bir baskınla sürdü. Okula baskını engellemeye çalışan öğrencilerden İlimdar Kalkan öldü.
1997- "Buffy The Vampire Slayer" TV dizisinin ilk bölümü 10 Mart 1997'de yayınlandı.
(( Buffy the Vampire Slayer, (Türkçe adı: Vampir avcısı Buffy) ABD yapımı bir televizyon dizisidir. 1997 yılında gösterime giren dizi 7 sezon sürmüştür. Buffy Anne Summers'ın 16 yaşında, vampir avcısı olduğunu öğrenmesiyle etrafında gelişen olayları konu alır. Onu diğer avcılardan ayıran en önemli özelliği yakın arkadaşlarının yardımlarıdır. Dizi, 7 sezon sürmüş, bu süre içerisinde, Angel ve The Watcher adlarında iki yeni dizi daha doğmuştur. Buffy'nin en yakın arkadaşları ve gözetmeninden oluşan grubu, kendilerine Scooby Gang ya da Scoobies derler. ))
1998- Akit gazetesi yazarı Yaşar Kaplan tutuklanarak Mamak Cezaevine konuldu.
1998- Türkiye Gazeteciler Federasyonu kuruldu.
2000- Diyarbakır Bir Numaralı Devlet Güvenlik Mahkemesi, kapatılan RP'nin Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ı, halkı ırk ve din farklılığı gözeterek, kin ve düşmanlığa açıkça tahrik ettiği gerekçesiyle bir yıl hapisle cezalandırdı.
2004- Yargıtay Birinci Ceza Dairesi, yedi TİP'li öğrenciyi öldürdüğü için yedi kez idam cezasına çarptırılan Haluk Kırcı'nın cezasının, 48 ayı hücrede olmak üzere müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülmesine ilişkin kararı onadı.
2004- Konstantínos Alexandrou Karamanlis Yunanistan başbakanı oldu.
2005- Gary Kasparov satranç turnuvalarına katılmayacağını açıkladı.
2007- Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral İlker Başbuğ, Diyarbakır Asker Hastanesindeki askerleri ziyareti sırasında, Irak'ın kuzeyinde, büyük çoğunluğu Türkiye sınırına yakın bölgelerde olmak üzere 3500-3800 dolayında teröristin bulunduğunu söyledi.
2014- 21. Ağır Ceza Mahkemesi, uzun tutukluluk süresinin 10 yıldan 5 yıla inmesi gerekçesi ile yapılan başvuru neticesinde, Tuncay Özkan, emekli Albay Levent Göktaş, Sedat Peker hakkında tahliye kararı verdi.
2017- İstanbul Büyükçekmece'de helikopter düştü.
( Büyükçekmece'de Eczacıbaşı Gruba'na ait bir helikopter düştü. Helikopterin, yoğun sis nedeniyle Büyükçekmece'deki televizyon kulesine çarpmış olabileceği aktarıldı. İstanbul Valisi Vasip Şahin, kazada ilk belirlemelere göre, yedi kişinin hayatını kaybettiğini söyledi. Helikopterde 2 Türk pilot, bir Türk yönetici ve 4 Rus yolcunun olduğu bildirildi. )




10 Mart – Doğanlar

1628- Marcello Malpighi, İtalyan biyolog (ö. 1694)
1845- Hallie Quinn, siyahi kadınların örgütlenmesinde öncü olmuş, Amerikalı bir eğitimci
1873- Yapıtları Fyodor Dostoyevskiy ile karşılaştırılan Alman yazar Jakob Wassermann.
1903- 1873. Caz tarihinin en özgün beyaz trompetçilerinden Amerikalı müzisyen Bix Beiderbecke.
1920- Kenan Pars, oyuncu,
1920- Boris Vian, Fransız yazar ve müzisyen
1930- Galip Erdem, Türk gazeteci (ö. 1997)
1931- Edip Günay, müzikolog
1943- Fikret Ünlü, siyasetçi
1957- Usame bin Ladin, Arap, El Kaide islami örgütünün kurucusu
1958- Sharon Stone, ABD'li sinema oyuncusu
1973- John LeCompt, Amerikalı müzisyen
1976- Frantz Granvorka, Fransız voleybolcu.
1981- Samuel Eto, Kamerunlu futbolcu
1981- Daniel Carvalho da Silva, Brezilyalı futbolcu
1983- Carrie Underwood, Amerikalı şarkıcı




10 Mart – Ölenler

1861- Taras Grigoroviç Şevçenko, Ukraynalı şair ve ressam
1937- Yevgeniy ivanoviç Zamyatin, Rus yazar
1938- TBMM 1. Dönem milletvekili Mehmet Şükrü Koç.
1963- Maarif Kitaphanesi ve Matbaası sahibi ve Saatli Maarif Takvimlerinin kurucusu Naci Kasım.
1980- Jose Americo de Almeida, Brezilyalı
1985- Sovyetler Birliği lideri Konstantin Çernenko.
1986- Ray Milland, ingiliz oyuncu
1989- Baterist Salim Ağırbaş.
1993- Gazeteci yazar Emil Galip Sandalcı İstanbul'da.
1994- Amerikalı yazar Charles Bukowski.
(( Yapıtlarının edebiyat dergilerinde yayınlanmaya değer bulunmaması üzerine on yıl kadar yazmaya küsen Bukowski, bir alkol koması sonrası öldü diye hastaneye yatırılmış, hastane çıkışı bir daktilo satın alarak ABD'nde 'underworld' denilen düşkünlerin dünyasını bütün pisliği ve bayağıyıyla yansıtan yapıtlar vermiştir. ))
1999- Şair Salah Birsel İstanbul'da.
(( İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe bölümünü bitirdi. Türk Dil Kurumu yönetim kurulu üyeliği yaptı. İlk şiiri1937 yılında Gündüz dergisinde çıkmıştı. Kendine bağımsız bir şiir yapısı kurdu. Şiirlerini Dünya İşleri, Hacivatın Karısı, Kikirikname, Haydar Haydar, Yaşama Sevinci, Rumba da Rumba, Sevdim Seni Ey İnsan kitaplarında yayımladı. ))
2003- Erman Filmin kurucusu Hürrem Erman 90 yaşında öldü.
2004- Nesibe Zeynalova, Azeri oyuncu
2008- Yönetmen, tiyatro, sinema ve dizi sanatçısı Kenan Pars İstanbul’da 88'inci doğum gününde vefat etti.
2013- Usta tiyatrocu Metin Serezli hayata veda etti.