14 MART

1489- Kıbrıs Krallığı kraliçesi Catherine Cornaro, adayı Venedik'e sattı.
1794- Eli Whitney, pamuk ayrıştırma makinesinin patentini aldı.
1827- II. Mahmut döneminde, Hekimbaşı Mustafa Behçet'in önerisiyle ilk cerrahhanenin, Şehzadebaşı'daki Tulumbacıbaşı Konağı'nda Tıphane-i Amire ve Cerrahhane-i Amire adıyla kurulması, Türkiye'de modern tıp eğitiminin başladığı gün olarak kabul edilir. Okulun kuruluş günü olan 14 Mart, "Tıp Bayramı" olarak kutlanmaktadır.
( İlk kutlama, 1919 yılının 14 Mart'ında işgal altındaki İstanbul'da gerçekleşmiştir. O gün, tıbbiye 3. sınıf öğrencisi Hikmet Boran'ın önderliğinde, tıp okulu öğrencileri işgali protesto için toplanmış ve onlara devrin ünlü doktorları da destek vermişti. Böylece tıp bayramı, tıp mesleği mensuplarının yurt savunma hareketi olarak başlamıştır. 1929-1937 yılları arasında 12 Mayıs günü Tıp Bayramı olarak kutlandı. Bu tarih, Bursa'daki Yıldırım Darüşşifası'nda ilk Türkçe tıp derslerinin başladığı tarih olarak kabul edildiği için Tıp Bayramı yapıldı. Ancak zamanla bu uygulamadan vazgeçildi ve yeniden 14 Mart Tıp Bayramı oldu. 1976'dan beri sadece 14 Mart günü değil, 14 Mart'ı içine alan hafta boyunca kutlama yapılmakta ve bu hafta Tıp Haftası olarak kabul edilmektedir. Dünyada benzer kutlamalar, farklı tarihlerde yapılmaktadır. Örneğin ABD'de ameliyatlarda genel anestezinin ilk defa kullanıldığı 30 Mart 1842 tarihinin yıldönümü; Hindistan'da ünlü doktor Bindhan Chandra Roy'un doğum (ve aynı zamanda ölüm) yıldönümü olan 1 Temmuz günü "Doktorlar Günü" olarak kutlanır. )
1918- Hınıs ve Köprüköy'ün kurtuluşu
1919- Yunanlıların, İzmir'e çıkarma planı, İngiltere Başbakanı Lloyd George, Fransa Başbakanı Clemenceau, İtalya Başbakanı Orlando ve ABD Başkanı Wilson tarafından kabul edildi.
1923- Gençlerbirliği Spor Kulübü Ankara'da kuruldu.
1935- İstanbul Belediye Meclisi Darülaceze'nin adını Düşkünler Evi olarak değiştirdi.
1939- Hatay Meclisi Türk parasını resmi para olarak kabul etti.
1939- Adalet Bakanlığı Arap harfleriyle ders verenlerin cezalandırılmasına ilişkin genelge yayımladı.
1939- İktisat Bakanlığı kadın çoraplarında kalitenin yükseltilmesi için Avrupa'dan uzman heyet getirtti.
1939 - Slovakya Cumhuriyeti ve Karpatlar Ukraynası, Çekoslovakya'dan bağımsızlıklarını ilan etti.
1951- Kore Savaşı: Birleşmiş Milletler kuvvetleri Seul'ü 14 Mart 1951'de geri aldı.
( Savaş öncesinde Kore, kolera salgınlarına uğrayan, okuma-yazma oranı düşük ve endüstrileşmeyi kaçırmış bir ülkeydi. Son yüzyıl boyunca, Uzakdoğu güç oyunlarında satranç tahtasındaki bir piyon gibi oynanmıştı. Kendi güvenliğini arttırmak ve Çin üzerinde daha rahat nüfuz kurmak için 1905 yılında Japonya, Rus Çarlığı'nı yenerek Kore'ye sahip olmuştu. Kore; 1945 yılında Japonya'nın teslimiyetinden sonra, Amerika ile Sovyetler Birliği arasındaki anlaşmazlığın yüzeye çıktığı ilk yerlerden birisi oldu. Bu iki süper güç Japonya'dan aldıkları Kore toprakları üzerinde yerli ama kendilerine bağımlı hükümetler kurduktan sonra 1948-1949 yıllarında askerlerini çektiler. Böylece Sovyet yanlısı Kuzey Kore ile Amerikan yanlısı Güney Kore kuruldu ve 38. enlem aralarında sınır oldu. )
1953- İstanbul Üsküdar'daki Paşakapısı Cezaevi'nde isyan çıktı. 300 mahkum Adalet Bakanlığı'nın disiplin kararlarını protesto etti.
1953- Sovyetler Birliği Komünist Partisi 1. Sekreteri Stalin'in ölümü üzerine yerine getirilen Malenkov görevini 8 gün sonra Nikita Kruşçev'e devretti.
1954- Türk Milli Futbol Takımı, Dünya Kupası grup eleme maçında İspanya'yı 1-0 yendi.
1954- Başbakan Adnan Menderes'in yeğeni Özdemir Evliyazade Cumhurbaşkanı Calal Bayar'a sözlü hakaret ettiği gerekçesiyle tutuklandı. Evliyazade, Demokrat Parti'den açık bir mektupla istifa ederek Cumhuriyet Halk Partisi'ne geçmişti.
1955- CHP'ye ait malların Hazine'ye geçmesine dair kanun gereği, Ziraat Bankası'nda muhafaza edilen Atatürk'e ait eşyalar, Maliye tarafından devralındı. Atatürk'e ait kılıçlar, madalyalar, altın anahtarlar müzeye verilecek.
1956- Merkezi Zürich'te bulunan Uluslararası Basın Enstitüsü'nün bülteninde, Başbakan Menderes'in Türk basını hakkındaki sözlerine yer verildi: "Sık sık basından bahsediyoruz. Ancak Türk basını dört beş kişiden ibarettir. Diğerleri ise kağıt ticareti ve tirajlarını arttırmak için muhalefet yaparlar" dedi.
1964- Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Barış Gücü'nün Kıbrıs'a gitmesi kararı aldı. Barış Gücü'nün 36 Kanadalı askerden oluşan ilk kafilesi 1964 yılı bugün Kıbrıs'a ulaştı.
1969- Şaki Hamido saklandığı bir tavuk kümesinde yakalandı. (Ressam C)
1969- Tiyatro sanatçısı Ayberk Çölok komünizmi övdüğü iddiasıyla tutuklandı.
1969- Birlik Partisi Genel Başkanı Hüseyin Balan, 16 Şubat'ta İstanbul Taksim'de yaşanan Kanlı Pazar olayları nedeniyle İçişleri Bakanı Faruk Sükan hakkında Meclis'e bir gensoru önergesi verdi. Ancak önerge, Adalet Parti'lilerin oylarıyla reddedildi. Muhalefet sözcüleri Kanlı Pazar'ı hükümetin düzenlediğini ileri sürdüler. İçişleri Bakanı Faruk Sükan kendini savunarak "Biz hesabımızı burada da veririz, mahkemeyi kübrada da" dedi.
1969- Tiyatro sanatçısı Ayberk Çölok komünizmi övdüğü iddiasıyla tutuklandı.
1974- Ankara Cumhuriyet Savcılığı, Türkiye Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği'nin (Töb-Der) kapatılması için dava açtı.
1980- ABD Hava Kuvvetleri'ne ait C-130 tipi askeri nakliye uçağı, İncirlik Hava Üssü'ne iniş yaparken düştü. 18 ABD askeri öldü.
1981- Başbakan Bülent Ulusu bugün yaptığı basın toplantısında altı ayda 6 bin 223 kişinin gözaltına alındığını, 16 bin 888 kişinin hüküm giydiğini bildirdi. "Amacımız herkesin evinde huzur içinde oturabileceği, rahatça işyerinde çalışabileceği bir güven ortamını tam olarak sağlamaktır" dedi.
1983- Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin kurulmasını öngören yasa tasarısı Danışma Meclisi'nde kabul edildi. Tasarıya göre 8 ilde DGM kurulacak.
1983- İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı 3 No'lu Askeri Mahkemesi'nde Ülkücü Gençlik Derneği üyesi 16 sanık hakkında açılan davada sanıkların 15'i için idam cezası istendi.
1984- Askeri Yargıtay yayımcı İlhan Erdost'un Mamak Askeri Cezaevi'nde dövülerek öldürülmesi ile ilgili davada hapis cezasına çarptırılan Şükrü Bağ hakkındaki mahkumiyet kararını bozdu.
1984- 120 TİP'li hakkında İstanbul Sıkıyönetim Savcılığı tarafından dava açıldı.
1984- Tasarrufların teşviki ve kamu yatırımlarının hızlandırılması hakkındaki yasa, Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından onaylandı.
1984- Bilim Sanat ve Kültür Kurumu (BİLSAK) İstanbul'da kuruldu.
1985- ABD, Batista güçlerine ambargo uygulama kararı aldı.
1988- Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bir araştırmada Türkiye'de her 32 kişiden birinin devlet tarafından fişlenmiş olduğu belirtildi. MİT ve Emniyet Genel Müdürlüğü'nün fişlediği kişilerin1,7 milyona ulaştığı bildirildi.
1988- DGM Savcısı Nusret Demiral tarafından hazırlanan iddianamede Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP) yöneticileri Nabi Yağcı(Haydar Kutlu) ve Nihat Sargın'ın 66'şar yıl hapse mahkum edilmeleri istendi.
1988- İslami İlimler Araştırma Vakfı'nın düzenlediği seminerde İslam devletinde tekelciliğin yasal olduğu, sendikanın, grevin, lokavtın ve toplu sözleşmenin yerinin olmadığı, emekli maaşının da haram olduğu ileri sürüldü.
1993- Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz, "Laiklik bir din değildir. Bu düşünce yanlıştır. Laiklik din ve vicdan hürriyetine saygıdır." dedi.
( Diyanet İşleri Başkanı Yılmaz Kuran'ın yeniden tefsir edilmesini istedi ve İlmihal kitabı ile İslam tarihinin de yeniden yazılmasından yana olduğunu belirtti. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'dan Diyanet İşleri Başkanı Yılmaz'a destek geldi. Özal, "Çağa ayak uydurmak için değişimin şart olduğunu. "Aksi halde Osmanlının düştüğü yanlışlık tekrarlanır. Dini konulara yeni anlayış getirmek lazım. Bu konuda korkmadan çalışmak gerekir" dedi. )
1995- İstanbul Gazi mahallesindeki olayları protesto için Ankara'da düzenlenen yürüyüşte polisle göstericiler arasında çatışma çıktı, 36 kişi yaralandı.
1998- İran'da Richter ölçeğine göre 6,9 büyüklüğünde deprem oldu.
1998- 14 Mart 1998 YÖK "Türban Yasaktır,Takan ve Taktıran Suç İşler" dedi.
2000- Cep herkülü Naim Süleymanoğlu, Ankara'da devam ettiği idmanlarda koparmada 145 kilo kaldırarak dünya rekoru kırdı.
2000- Greenpeace, yıllardır çevre kirliliği konusunda mücadele ettiği uluslararası kuruluşlardan Shell petrol şirketine ortak oldu.
2001- Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu, Beyaz Enerji Operasyonu'nu yürüten Ankara DGM savcısı Talat Şalk'a AB, IMF ve Dünya Bankası'ndan doğrudan belge istediği gerelçesiyle ceza verilmesini istedi.
2002- AB liderlerinin Barcelona Zirvesi'nin yapılacağı İspanya'da, zirveyi protestoları engellemek için Schengen Anlaşması geçici olarak askıya alındı ve olağanüstü hal ilan edildi. Zirvenin yapılacağı bölge 2 kilometrelik demir perde ile çevrildi. NATO'da İspanya'nın talebi üzerine Barcelona'ya bir Awacs radar uçağı gönderdi.
2003- AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığındaki 59. hükümet Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından onaylanarak resmen kuruldu. 58. hükümete sahip çıkan Başbakan, bakanlık sayısını başbakan dahil 25'ten 23'e düşürdü.
2003- Avrupalı işçiler Avrupa İşçi Sendikaları Birliği'nin (EGB) çağrısı üzerine Irak savaşını protesto için 10 dakika süreyle işi bırakma eylemi yaptı. Avustralya'nın Adelaide kentinde barış yanlıları Irak'ta savaşa destek veren Başbakan John Howard'ın otomobiline yumurta ve domates fırlattı.
2004- İspanya'da yapılan genel seçimleri, Jose Luis Rodriquez Zapatero liderliğindeki Sosyalist İşçi partisi kazandı. Jose Maria Aznar ve partisi, Irak'ta ABD'ye destek vermenin ve Kaidenin üstlendiği Madrid olaylarında ısrarla ETA'yı suçlamanın bedelini seçimi kaybederek ödedi.
2004- Rusya'da 109 milyon seçmenin katıldığı SSCB sonrası en renksiz başkanlık seçiminde Vladimir Putin oyların yüzde 71'ini alarak devlet başkanı seçildi.
2005- Anayasa mahkemesi, CHP'nin başvurusuyla, yabancılara taşınmaz satışı maddesini iptal etti. Bugüne kadarki satışlar, geçerli olacak. Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Haşim Kılıç "Karar, yabancıya hiç mal satılmaz anlamına gelmez" dedi.
2005- Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta Suriye karşıtı 800 bin kişi gösteri yaptı. "Suriye defol", sloganı atıldı. Gösteriye Dürzi ve Hıristiyanların yanısıra Sünniler de katıldı.
2006- İsrail, ABD ve Britanya'nın izniyle, İsrailli Bakan Rehavam Zeevi'yi öldürmekle suçladığı militanları almak için uluslararası Eriha Cezaevi'ni bastı.
2006- Fransa'da 5 bin üniversite ve lise öğrencisi İlk İş Sözleşmesi Yasası'nı (CPE)protesto için yürüyüş düzenledi. Eğitime ara veren 84 üniversiteden 40'ında oturma eylemi başladı.
2006- Şili'de uzun yıllar sonra iktidara gelen ilk sosyalist ve kadın Başbakan Michele Bachalet'in ilk icraatı 60 yaş üstü Şililerin devlet hastanelerinde bedava tedavilerini sağlamak oldu.
2008- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin kapatılması için Anayasa Mahkemesi'nde dava açtı.
2008- Emek Platformu’nun Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı’na karşı Türkiye genelinde işyerlerinde gerçekleştireceği 2 saatlik iş bırakma eylemi saat 10:00 - 12:00 arasında gerçekleştirildi. Aralarında Türk-İş, Hak-İş, DİSK, KESK, Türkiye Kamu-Sen, Memur-Sen, BASK, TMMOB ve Türk Tabipleri Birliği’nin de bulunduğu 17 konfederasyon, sendika ve sivil toplum örgütünden oluşan Emek Platformu öncülüğündeki eylem, hastaneler, demiryolları ve okullarda etkili oldu.
2011- Sanatçı İbrahim Tatlıses İstanbul'da silahlı uğradığı silahlı saldırıda ağır yaralandı.



14 Mart – Doğanlar

1681- Georg Philipp Telemann, Alman besteci
1692- Peter Van Musschenbroek, Hollandalı bilim insanı
1827- George Frederick Bodley, mimar
1835-Giovanni Schiaparelli, italyalı astronom
1847- Brezilya'da köleleğin kaldırılması davasına adanmışlığından ötürü "kölelerin şairi" olarak bilinen romantik şair Antônio de Castro Alves.
1854- Paul Ehrlich, Alman bilim adamı. Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi
1879- Genel ve özel görelilik teorilerini geliştirerek 1921 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Alman kökenli Amerikalı fizikçi Albert Einstein.
1892- 1945-56 arasında Macaristan'ın komünist lideri Mátyás Rákosi.
1903- Mustafa Barzani, Kürt politikacı
1906- Fazıl Küçük, Kıbrıslı politikacı.
1906- Ulvi Cemal Erkin, Türk besteci
1908- Maurice Merleau-Ponty, Fransız filozof
1920- Memduh Ün, Türk yönetmen
1925- Tarık Minkari, doktor, yazar
1926- Neriman Altındağ Tüfekçi, Türk Halk Müziği solisti, ilk kadın şefi
1934- Leonid İvanoviç Rogozov, Sovyet doktor
1934- Manuel Piñeiro, Kübalı istihbaratçı ve politikacı
1938- Şerafettin Elçi, hukukçu ve siyasetçi
1940- Metin Altıok, şair ve ressam
1942- Emin Çölaşan, Türk gazeteci ve yazar
1947- Billy Crystal, Galli sinema oyuncusu
1965- Aamir Khan, Hindistanlı oyuncu
1967- Gürdal Tosun, tiyatro sanatçısı
1972- Kaan Dobra, Polonya asıllı Türk futbolcu
1979- Nicolas Anelka, Fransız futbolcu
1982- Begüm Sürek, Türk müzisyen
1982- François Sterchele, Belçikalı futbolcu
1988- Stephen Curry, ABD'li basketbolcu
1989- Colby O'Donis, Porto Riko asıllı ABD'li R&B ve pop şarkıcısı
1994- Ansel Elgort, ABD'li aktör ve şarkıcı
1996- Mustafa Batuhan Altıntaş, Türk futbolcu




14 Mart – Ölenler

1607- Kınalızade Hasan Çelebi.
( Fıkıh ve kelam öğrenimi yaptıktan sonra Bursa, Edirne,Halep ve başka illerde müderrislik ve kadılık etti. Şiirleri de olan Hasan Çelebi şöhretini Şairler Tezkiresi ile sağladı. Divan edebiyatının başlangıç yıllarında gününe kadar gelen 576 şairin hayatını Tezkiresini bitirdiği zaman II. Murat'a ithaf etti. Eser, geçmiş yüzyıllarda edebiyat tarihi ve antoloji yerini tutan bu tip kitapların en değerlilerinden biri sayılır, basılmamıştır. )
1883- Bilimsel sosyalizmin kurucusu, "Das Kapital'in" yazarı, Alman filozof ve devrimci Karl Marx Londra'da.
1928- Abdülhamid Hamdi Bey, Türk siyasetçi ve din adamı
1932- George Eastman, Amerikalı mucit.
1953- Klement Gottwald, Çek devlet adamı
1955- Şamran Hanım, Türk besteci, kanto sanatçısı
1959- Siyasetçi Faik Ahmet Barutçu Ankara'da.
( İstanbul'da Hukuk Fakültesi'ni bitirdikten sonra Trabzon'a döndü. İstikbal gazetesini çıkardı. Zaman zaman Mustafa Kemal Paşa'yı bile eleştirmekten çekinmeyen, ama bütünüyle Kurtuluş Savaşı'nın yanında yer alan İstikbal 1922'ye kadar Anadolu basınının önde gelen yayını oldu. Faik Ahmet Barutçu1. ve 2. Hasan Saka hükümetlerinde devlet bakanlığı ve başbakan yardımcılığı yaptı. Uzlaştırıcı, hoşgörülü ve muhalefete saygılı bir siyaset adamıydı. Daima demokrasi ve basın özgürlüğünü savundu. )
1973- Chic Young, Amerikalı karikatürist
1975- Susan Hayward, ABD'li sinema oyuncusu
1977- Manzara resimleriyle ünlü ressam Hikmet Onat İstanbul'da.
( En önemli tabloları arasında deniz ve su görünümlerini betimlediği "Kabataş'tan manzara", "Derede Sandal", ve "Salacak" sayılabilir. Hikmet Onat İstanbul'u en çok resimleyen ressam olmuştur. )
1978- Tiyatro ve sinema oyuncusu Aziz Basmacı İstanbul'da öldü.
1980- Mohammad Hatta, Endonezya bağımsızlık hareketinin önderlerindendir
1983- Maurice Ronet, Fransız sinema oyuncusu
1995- William Alfred Fowler, ABD'li filozof
1997- Fred Zinnemann, film yönetmeni
2006- Lennart Meri, Estonyalı yazar, Estonya ikinci cumhurbaşkanı
2007- Lucie Aubrac, Fransız öğretmen, Fransız Direnişi hareketi üyesi
2010- Peter Graves, aktör
2011- Jülide Gülizar, sunucu, yazar, Türkiye ilk haber spikerlerinden.
2014- Caz ustası, trompetçi İlhan Feyman hayatını kaybetti