30 OCAK



1919- Paris Barış Konferansı'nda İtilaf Devletleri, Osmanlı İmparatorluğunun parçalanmasını kararlaştırdılar.
1923- Yunanistan'la Türkiye arasında nüfus mübadelesine ilişkin sözleşme ve protokol imzalandı.
( Protokol Türk topraklarında yerleşmiş Rum Ortodoks dininden Türk uyruklarıyla Yunan topraklarında yaşayan Müslüman dininden Yunan uyruklarının,1 Mayıs 1923 tarihinden başlayarak zorunlu mübadelesini öngörüyordu.Aralık 1923'te başlayıp 1927 yılına kadar süren uygulamayla 400 bin Türk ve 1 milyonu aşkın Rum yer değiştirdi. )
1931- Boksör Küçük Kemal Yunanistan şampiyonu Angelidis'i yendi.
1933- Adolf Hitler, 30 Ocak 1933'te Almanya devlet başkanı oldu.
(( Adolf Hitler, 1933 itibari ile Almanya'nın başbakanı ve 1934'den ölümüne kadar Almanya'nın Führer'iydi. Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP)'nin kurucusu ve başkanıydı.Hitler, Almanya'da I. Dünya Savaşı sonrasında yaşanan Büyük Buhran'dan güç kazandı. Propaganda ve karizmatik bir dille, alt ve orta tabakanın ekonomik istemlerine ümit veriyordu; bunun yanında da belli bir seviyede nasyonalizm, anti-semitizm ve anti-komünizm de sunuyordu.
Ekonominin tekrar kurulması, yeniden silahlandırılmış bir ordu ve totaliter ve faşist bir rejimle; Hitler saldırgan bir dış politika izleyerek Alman "yaşam alanı"nı (Lebensraum) genişletmek amacıyla Polonya'ya saldırdı. Yıldırım savaşı (Blitzkrieg) taktikleri ile Mihver Devletleri ittifakı ile birlikte Avrupa ve Asya'nın büyük bölümünü istila etti.
ABD'nin II. Dünya Savaşı'na Müttefiklerin tarafında katılıması ve Kızıl Ordu'nun sistematik ilerlemesi ile Alman ordusu gerilemeye başladı. Sovyet güçlerinin 23 Nisan 1945'te Berlin'e girmesi ile III. Reich'in yıkılacağı kesinleşmişti.
İstila edilen Berlin'de; Hitler, eşi Eva Hitler (Eva Braun) ile yeraltı sığınağında (Führerbunker) 30 Nisan 1945 günü intihar etti. 7 Mayıs 1945'te Alfred Jodl'ın imzaladığı teslim belgesiyle Nazi Almanyası tamamen yok oldu. Nazi'lerin ırkçılığı sonucu 11 ile 14 milyon arasında insan öldürüldü. Bunların arasında Museviler de vardı, ve Holokost olarak tanındı. ))
1942- İran'da komünist Tudeh Partisi kuruldu.
1942- Türkiye'de pasta yapımı ve ticareti yasaklandı, stokçulara uygulanacak cezalar belirlendi.
1943- Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile İngiltere Başbakanı arasındaki görüşmeler başladı. ''Adana Mülakatı'' olarak bilinen görüşmeye ilişkin resmi bildiri 1 Şubatta yayınlandı.
1946- Macaristan'da cumhuriyet ilan edildi.
1948- Hindistan lideri Mahatma Gandhi Yeni Delhi'de öldürüldü.
1950- Sovyetler Birliği Kuzey Vietnam rejimini tanıdı; Fransa Sovyetler Birliği'ni protesto etti.
1951- Sağlık Bakanı Ekrem Üstündağ bakımsızlıktan her yıl 300 bin yurttaşın hayatını kaybettiğini açıkladı.
1967- İlk resmi tv yayını Ankara'da yapıldı.
1969- Türkiye'de ilk böbrek nakli Beyoğlu Devlet Hastanesi'nde Yusuf Özer adlı hastaya yapıldı. Ancak Yusuf Özer, kendisine takılan böbreğin bir akıl hastasından alındığını öne sürerek savcılığa başvurdu.
1971- İstanbul'da Dev-Genç'liler "Özel Eğitimin Devletleştirilmesi" isteğiyle yürüyüş düzenledi.
1972- İngiliz askerleri, Kuzey İrlanda'da gösteri yapanların üzerine ateş açarak 14 insan hakları savunucusunun ölümüne neden oldu. Bugün İngiltere tarihine "kanlı pazar" olarak geçti.
1975- Türk Hava Yolları'nın Bursa adlı uçağı Marmara Denizi'ne düştü; 34 yolcu ve 4 kişilik mürettebat öldü.
1980- Yabancı bankaların Türkiye'de şube açmaları Yabancı Sermaye ile ilgili kanun kapsamına alındı. Banka şubelerine kârlarını transfer etme hakkı tanındı.
1983- Adi suçtan hükümlü Ahmet Kerse Gaziantep'te idam edildi.
1983- Nijerya hükümeti,1 milyondan fazla Ganalı ve 700 bine yakın Batı Afrikalı işçiyi sınır dışı etti.
1985- "Deniz Kurdu-85" tatbikatında kaza.
( Tatbikata katılan bir tank çıkarma gemisi fırtınada battı; 39 subay, astsubay ve er yaşamını yitirdi. )
1986- Kapatılan Adalet Partisi (AP) genel başkanı Süleyman Demirel "Bir ülkede işkence varsa siyasi sorumluluk da vardır" dedi.
1987- Bakanlar kurulu askerlik yasasındaki yeni düzenlemeyi onayladı.
( Çağdışı kalma yaşı 46'dan 41'e indirdi, mesleği öğretmen olanlar askerliğini öğretmen olarak yapacak; her isteyen bedelli askerlikten yararlanacak. )
1997- Sincan'ın RP'li Belediye Başkanı Bekir Yıldız, Kudüs'ü anma toplantısı düzenledi.
( Gecede ''intifada hareketini'' canlandıran bir oyun sergilendi ve gösterinin yapıldığı çadırda Hizbullah ve Hamas örgütlerinin liderlerinin posterleri asıldı. )
2000- Hizbullah operasyonunda Diyarbakır'da iki evde altı ceset bulundu. Hizbullah'ın işkenceyle öldürerek gömdüğü kurbanlarının sayısı 48'e ulaştı.
2000- Kenya havayollarına ait bir yolcu uçağı Fildişi Sahili açıklarında okyanusa düştü: 169 kişi öldü.
2001- Meclis iç tüzük görüşmeleri sırasında çıkan kavgada MHP'li vekillerin tekme tokat saldırdığı DYP Milletvekili Fevzi Şıhanoğlu öldü.
2001- Fransız parlamentosunun kabul ettiği "Fransa Ermenilerin 1915'te soykırıma uğradığını resmen tanır" ifadesinden ibaret yasayı, Cumhurbaşkanı Jacques Chirac onayladı. Yasa Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
2002- İsrail yönetimi, intihar saldırılarını ileri sürerek Kudüs ve çevresine güvenlik duvarı örme kararı aldı. Plana göre, Batı Şeria'daki Filistinlilerin Kudüs'e, Doğu Kudüs'te yaşayanların da Yahudilerin yaşadığı Batı Kudüs'e girişi engellenecek.
2003- Britanya, İspanya, İtalya, Portekiz, Danimarka, Polonya, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti'nin liderleri, Avrupa gazetelerine ilan verip, "dünyayı Irak'a karşı harekete geçmeye" çağırdılar.
2003- Belçika'da aynı cinsiyetteki çiftlerin evliliği yasallaştı.
2004- "Kayıp trilyon davası"nda yüz kızartıcı suçtan dolayı hapis cezası ve ömür boyu siyaset yasağı alan SP lideri Necmettin Erbakan aktif siyaset yaşamını noktaladı. Saadet Partisi (SP) üyeliğinden istifa etti.
2005- Irak'ta son elli yılın ilk genel ve yerel seçimleri yapıldı.
( Şiilerin ve Kürtlerin yoğun katıldığı seçimlere, Sunni grupların etkili olduğu merkezlerde katılım yüzde 9'da kaldı. Kuzey Irak'ta bağımsızlık için halk oylaması da yapıldı. 1 milyon Kürt bağımsızlığa evet dedi. Celal Talabani, ülkenin ilk Kürt devlet başkanı seçildi. Şii İbrahim Caferi de başbakan oldu.)
2006- Filistin'de Hamas'ın seçimleri kazanmasının ardından İsrail işgal topraklarından toplanan aylık 35 milyon dolar tutarındaki vergi gelirinin Filistin'e iade edilmeyeceğini açıkladı.
2007- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), yüzde 10'luk seçim barajıyla ilgili açılan davada Türkiye'yi haklı buldu.
2009- Başbakan Recep Tayyib Erdoğan Davos'ta katıldığı paneli " Bir daha Davos'a geleceğimi sanmıyorum" diyerek terk etti.



30 Ocak – Doğanlar

1882- Aynı göreve dört kez seçilen tek kişi olan ABD'nin 32. Başkanı Franklin D Roosevelt.
1927- İki kez İsveç başbakanlığı yapan Sosyal Demokrat Parti lideri Olof Palme.
1937- 1969-72 arasında dünya şampiyonluğunu elinde tutan Sovyet satranççı, Boris Spassky.
1974- Christian Bale, Galli sinema oyuncu
1987- Arda Turan, Türk futbolcu



30 Ocak – Ölenler

1946- Lugatçe-i Felsefe yazarı İsmail Fenni Ertuğrul.
1948- Mahatma Gandhi, Hindistan lideri, Politikacı
1955- Ord. Prof. Dr. Mim Kemal Öke.
1972- Siyasetçi Şefik İnan.
1988- Ünlü karikatürist Ali Ulvi Ersoy 74 yaşında İstanbul'da öldü.
1991- John Bardeen, Nobel Ödülü sahibi ABD'li fizikçi (d. 1908)
2005- Rock grubu Traffic'in kurucularından, şair, söz yazarı ve besteci Jim Capaldi, 60 yaşında.