25 MART

1655- Satürn'ün en büyük uydusu Titan, Christiaan Huygens tarafından keşfedildi.
1752- İngiltere'de yılın ilk günü. İngilizlerde 1 Ocak ile başlayan ilk yıl 1752'dir.
1807- İngiltere Parlamentosu köle ticaretini yasakladı.
1811- Percy Bysshe Shelley "Tanrıtanımazlığın Gerekliliği" adlı makalesinden dolayı Oxford Üniversitesi'nden atıldı.
1821- Yunanistan Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etti.
1912- Ahmet Ferit Tek, Türk Ocağı'nı kurdu.
1918- Alman güdümünde Belarus Halk Cumhuriyeti kuruldu.
1918- Oltu'nun kurtuluşu.
1924- Yunanistan'da cumhuriyet ilan edildi.
1929- İtalya'da faşist yönetim genel seçimlerde oyların yüzde 99'unu kendilerinin aldıklarını açıkladı.
1935- Prof. Afet İnan, Türk Tarih Kurumu As Başkanlığı'na seçildi.
1936- Saatlerin doğru olarak ayarlanabilmesi için İstanbul Rasathanesi'nce hazırlanan iki bildiriyi Bakanlar Kurulu onayladı.
1941- II. Dünya Savaşı: Yugoslavya, 25 Mart 1941'de Mihver Devletleri’ne katılma kararı aldı.
( Mihver Devletleri, II. Dünya Savaşı'nda Müttefik Devletler bloguna karşı Almanya, İtalya, ve Japonya’nın oluşturduğu blok. Ayrıca Romanya, Bulgaristan, Macaristan ve de yedekte Vichy Fransası ve İspanya vardı. Bir de İran Şahı Rıza Şah Pehlevi Almanya'dan yana tavır almıştır. Büyük Doğu Asya Kongresi (5-6 Kasım 1943)'ne katılanlar: soldan sağa: Ba Maw (Burma Devlet Başkanı), Zhang Jinghui (Mançukuo Başbakanı), Wang Jingwei (Çin Cumhuriyeti Nanking Hükûmeti Cumhurbaşkanı), Hideki Tōjō (Japon İmparatorluğu Başbakanı), Wan Waithayakon (Tayland prensi), José P. Laurel (Filipinler Cumhurbaşkanı), Subhas Chandra Bose (Özgür Hindistan Devlet Başkanı)
Mihver Devletleri:
Nazi Almanyası, İtalya, Japonya, Mançukuo, Moğol Birleşik Özerk Hükûmeti, Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Vichy Fransası, Tayland, Finlandiya, Hırvatistan, Pindus Prensliği ve Makedonya Voyvodalığı, Habeşistan, Arnavutluk, Burmanya, Hindistan (Subhas Chandra Bose Hükûmeti), Filipinler, Çin Cumhuriyeti (Nanking Hükûmeti)
1944- Heykeltıraş Zühtü Müritoğlu ve Hadi Bara'nın yaptıkları Barbaros Hayrettin Paşa Anıtı, törenle açıldı.
1949- Sovyet hükümetinin kararıyla Litvanya, Estonya ve Letonya'dan 92.000 kişi sürgün edildi.
1950- Türk Hava Yolları'na ait bir yolcu uçağı Ankara'da düştü, 15 kişi öldü.
1951- İstanbul'da Neve Şalom Sinagogu açıldı.
1951- Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri, solcu öğretmenlerin tasfiyesinin sürdüğünü açıkladı.
1957- Roma'da bir araya gelen Fransa, Almanya, İtalya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg, Avrupa Ortak Pazarı'nın kurulmasına ilişkin Roma Antlaşması'nı imzaladı.
1959- Necip Fazıl Kısakürek, Büyük Doğu dergisinde yayımlanan "Menderes'in Kalesi" başlıklı yazısında Fuad Köprülü'ye yayın yoluyla hakaret ettiği iddiasıyla açılan davada bir yıl hapse mahkum oldu. Büyük Doğu dergisi de bir ay süreyle kapatıldı.
1960- Güney Afrika'da Johannesburg'da tüm siyah politik örgütler feshedildi.
1961- Adalet Bakanlığı idam cezalarının cezaevi bahçelerinde infaz olunması hakkında karar aldı.
1962- EOKA'cılar Kıbrıs'ta iki camiye bomba attı.
1968- Şair Metin Demirtaş Türk Solu dergisinde yayımlanan "Che Guevara" adlı şiirinde komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle tutuklandı.
1972- Cumhuriyet Halk Partisi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkında verilen ve Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından onaylanan idam kararlarının iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. İnfaz savcılığı dosyayı Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'na gönderdi. Üç gün sonra Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi idamların infazına karar verdi.
1975- Suudi Arabistan Kralı Faysal, akli dengesi bozuk yeğeni prens Faysal bin Musad tarafından başkent Riyad'da öldürüldü.
1982- Ankara Sıkıyönetim Savcılığı halkevleri hakkında kapatılma istemiyle dava açtı.
1982- Doçent İsmail Beşikçi, tutuklu bulunduğu cezaevinden yazdığı bir mektup nedeniyle 10 yıl ceza aldı.
1984- Yerel seçimler sonuçlandı. Anavatan Partisi (ANAP) yüzde 41,5 oy oranı ile 54 ilde belediye başkanlığı aldı. Sosyal Demokrat Parti (SODEP) yüzde 23,4 oy oranı ile ikinci, Doğru Yol Partisi (DYP) yüzde 13,2 oy oranı ile seçimlerden üçüncü parti olarak çıktı. İlk kez seçime katılan Refah Partisi (RP) yüzde 4,4 oy oranıyla sonuncu parti oldu.
1986- 14. Strasbourg Film Festivali'nde Muammer Özer'in "Bir Avuç Cennet" ve Ali Özgentürk'ün "Bekçi" isimli filmleri ikinciliği paylaştı.
1986- İşkence yaptığını itiraf eden polis memuru Sedat Caner ile bu itirafları yayımlayan Nokta dergisine dava açıldı.
1988- İstanbul'daki Metris Askeri Cezaevi'nden 29 tutuklu ve hükümlü kaçtı.
1990- New York'un Bronx semtindeki bir kulüpte çıkan yangında 87 kişi öldü.
1992- Kozmonot Sergei Krikalev, Mir Uzay İstasyonu'nda 10 ay kaldıktan sonra dünyaya döndü.
1994- Aydın Ortaklar Öğretmen Lisesi'nde evci çıkan dört kız öğrenciden birinin, emniyet yetkilileri tarafından yakalanarak bekaret kontrolüne gönderilmesi kadınlar tarafından protesto edildi.
1996- Türkiye'de Emek Partisi kuruldu.
1998- Manisalı Gençler davasında, Yargıtay'ın bozma kararından sonra 5 tutuklu genç tahliye edildi. Davada tutuklu sanık kalmadı.
1999- Sırbistan, NATO'ya savaş ilan edip, Birleşmiş Milletler'e bildirince, NATO üyesi Türkiye de bu ülkeyle resmen savaşa girmiş oldu. Türkiye, uzun yıllardan sonra ilk kez bir savaşta resmi taraf oldu.
2000- Bir ABD mahkemesi gazeteci Terry Anderson'ın Lübnan'da kaçırılarak yedi yıl rehin tutulmasının ardında İran'ın olduğu gerekçesiyle Tahran'ı 341 milyon dolar tazminat ödemeye mahkum etti.
2001- Zapatista gerillalarının lideri Subcommandante Marcos Kolombiyalı yazar Gabriel Garcia Marquez'le yaptığı söyleşide "Bundan sonra savaşmak hata olur. Zapatistalar silahlı bir güç olarak kalmaya devam ederse başarısızlığa mahkumdur" dedi.
2002- Terörle Küresel Savaş zirvesi konferansı Rusya'nın San Petersburg kentinde toplandı. Konferansa ABD, Britanya, Almanya, Japonya ve Çin'in de aralarında bulunduğu 39 ülkeden 100 gizli servis üyesi katıldı.
2002- Nijerya'nın şeriat yasalarının uygulandığı eyaletlerinden Sokoto'da, zina yaptığı gerekçesiyle taşlanarak ölüme (recm) mahkum edilen genç kadın yüksek mahkemede beraat etti.
2002- Afganistan'ın Baghlan eyaletinde 5.9 büyüklüğünde deprem oldu. Nahrin kenti yerle bir oldu;7 bin kişi yaşamını kaybetti.
2003- ABD, Başkent Bağdat'ta Irak Devlet Televizyonu'nu vurdu. Britanya Savunma Bakanı Geoff Hoon "Televizyon Saddam'ın kontrol, komuta, iletişim şebekesinin parçası olduğundan meşru hedeftir" dedi.
2004- 2000'de 32 kişinin öldüğü "Hayata Dönüş" operasyonu sırasında Bayrampaşa Cezaevi'nde ölen 12 kişiden biri olan Murat Ördekçi'nin ailesinin İçişleri ve Adalet bakanlıkları aleyhine açtıkları tazminat davası sonuçlandı. İstanbul 2. İdare Mahkemesi aileyi haklı buldu. 108 milyar lira tazminat ödenmesine karar verdi.
2004- Bağımsızlığını kazandığı 1951'den beri Libya'yı ilk kez bir Britanya lideri, Başbakan Tony Blair ziyaret etti.
2005- Kırgızistan'da halk darbesinin ardından başbakanlık ve başkanvekilliği görevlerini Kurmanbek Bakiyev üstlendi. Başkent Bişkek'te yağmalama devam ediyor.
2005- ABD'de binlerce Hispanik Bush yönetiminin hazırladığı göç yasa tasarısını sokaklarda, meydanlarda protesto etti. "Suçlu değil insanız" diye slogan attı. Yasa tasarısı, Meksika sınırına duvar çekilmesini öngörüyor.
2005- Brezilya'da ayçiçeği, soya gibi yağ bitkilerinden biyo dizel yakıt üretecek fabrika açıldı. Devlet Başkanı Lula da Silva "yakın gelecekte, dünyada petrol için savaşılmayacak" dedi.
2007- Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, hesabındaki 20 bin YTL'si ''internet korsanı'' tarafından çekilen kişiye, bankanın, çekilen miktar kadar tazminat ödemesine karar verdi.
2008- Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fkültesi'nde iki karşıt grup öğrenci arasında çıkan çatışmaya polis biber gazı ile müdahale etti. Kavgada 5 polis, 1 öğrenci yaralandı. Üniversitede derslere Pazartesi gününe kadar ara verildi.
2009- BBP Genel Başkanı Yazıcıoğlu’nu Kahramanmaraş’tan Yozgat’a götüren helikopter düştü.
( Büyük Birlik Partisi'nin kiralamış olduğu içerisinde BBP Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu dahil 6 kişinin bulunduğu helikopter, Kahramanmaraş'ta Göksun ilçesinin Çardak beldesi yakınlarında düştü. 3 gün sonra ulaşılan helikopterde, helikopterde bulunan 6 kişinin de hayatını kaybettiği belirtildi. )



25 Mart – Doğanlar

1259- II. Andronikos Palaiologos, Bizans İmparatoru
1296- III. Andronikos Palaiologos, Bizans İmparatoru
1479- III. Vasili, Moskova Büyük Knezi
1611- Evliya Çelebi doğdu.
( Ömrünün nerdeyse elli yılını çok geniş bir coğrafyaya yaptığı seyahatlerle geçiren Evliya Çelebi, gördüklerini "Seyahatname"sinde topladı. Mizaha ve biraz da mübalağaya düşkün olan Evliya Çelebi, Strabon'un başlattığı ve yıllar sonra Anales ekolüyle canlanıp Braudel ile popülerleşen "coğrafik tarih"in en iyi örneklerinden birisine imzasını attı. )
1614- Juan Carreño de Miranda, İspanyol ressam
1699- Johann Adolph Hasse, Almanyalı besteci
1767- Joachim Murat, Fransız asker ve Napoli Kralı
1835- Adolph Wagner, Almanyalı iktisatçı, politikacı
1864- Alexej von Jawlensky, Rus ressam (ö. 1941)
1867- 20. yüzyılın en büyük vitüözlerinden biri kabul edilen İtalyan orkestra şefi Arturo Toscanini.
1881- Başlıca eserlerindeki Macar havasıyla dikkati çeken besteci, etnomüzikolog, piyanist ve eğitmen Béla Bartók.
1867- Gutzon Borglum, ABD'li heykeltıraş
1873- Rudolf Rocker, Alman anarko-sendikalist
1887- Chuichi Nagumo, Japon asker
1899- Burt Munro, Yeni Zelandalı motosiklet yarışçısı
1901- Ed Begley, ABD'li aktör
1905- Albrecht Mertz von Quirnheim, Alman asker
1906- A.J.P. Taylor, İngiliz tarihçi
1908- David Lean, ingiliz yönetmen
1914- Norman Ernest Borlaug, ABD'li tarım bilimci
1921- Oynadığı kadın karakterleri canlandırmadaki sıcaklık ve cesaretiyle bilinen Fransız sinema oyuncusu Simone Signoret.
1925- Flannery O'Connor, ABD'li yazar
1925- M. Sunullah Arısoy, Türk şair ve yazar
1928- Jim Lovell, Amerikalı astronot
1934- 20. yüzyıl sonlarının kadın kurtuluş hareketinin önce gelen feminist, siyasal eylemci ve yayıncılarından Gloria Steinem.
1942- Aretha Franklin, Amerikalı şarkıcı
1944- Ayla Dikmen, Türk Hafif Müziği sanatçısı
1945- Mehmet Keskinoğlu, Türk şair, tiyatro, sinema ve seslendirme sanatçısı
1946- Daniel Bensaïd, Fransız filozof ve Troçkist
1947- En önemli İngiliz pop sanatçılarından Sir Elton John.
1949- Ilich Ramirez Sanchez, Müslüman devrimci.
1952- Dursun Karataş, Türk devrimci önder
1962- Marcia Cross, Amerikalı sinema oyuncusu
1965- Sarah Jessica Parker, ABD'li sinema oyuncusu
1965- Avery Johnson, Amerikalı basketbol oyuncusu, teknik direktörü
1965- Stefka Kostadinova, Bulgar atlet
1966- Jeff Healey, Kanadalı müzisyen
1972- Phil O'Donnell, İngiliz futbolcu
1973- Dolunay Soysert, oyuncu
1976- Vladimir (Wladimir) Klitschko , Ukraynalı boksör
1980- Muratcan Güler, Türk basketbolcu
1980- Bartók Eszter, Macar şarkıcı
1982- Danica Patrick, Amerikalı otomobil yarışçısı
1985- Lev Yalçın, Türk futbolcu
1987- Nobunari Oda, Japon buz patenci
1987- Kim Cloutier, Kanadalı top model
1990- Mehmet Ekici, Türk futbolcu



25 Mart – Ölenler

1701- Jean Renaud de Segrais, Fransız yazar
1801- Novalis, Alman yazar ve filozof
1880- Ludmilla Assing, Alman yazar
1914- Frederic Mistral, Fransız şair
1915- Süleyman Efendi, Osmanlı jandarma komutanı
1918- Fransız besteci Claude de Bussy.
1973- Edward Steichen, Amerikalı fotoğrafçı
1975- Faysal bin Abdül Aziz, Suudi Arabistan kralı
1976- Yazar Şevket Süreyya Aydemir Ankara'da.
( Aydemir, Atatürk ve İnönü dönemlerini incelediği "Tek Adam" ve "İkinci Adam" adlı eserleri, kendi düşünsel macerasını aktardığı "Suyu Arayan Adam" ve "Toprak Uyanırsa" adlı romanı ile tanınıyor. )
1976- Josef Albers, ressam
1980- Roland Barthes, Fransız felsefeci ve göstergebilimci
1988- Leyla Arzuman, Lydia Krassa Arzumanova, Türkiye klasik bale eğitiminin temelini atmıştır. İlk özel bale okulunu kurmuştur. Azeri kökenlidir
1992- Nancy Walker, Amerikalı aktris
1995- James Samuel Coleman, Amaeirkalı sosyolog
2001- Tekin Siper, Türk tiyatro sanatçısı
2002- 'Gel Tezkere Gel',ve 'Unutma Beni' şarkılarıyla 1970'lerin sevilen şarkıcılarından Esmeray, 52 yaşında.
2004- Japonya'nın geleneksel geyşa dansçısı 4.Yachico Inonue, 98 yaşında.1955'te "Yaşayan İlk Ulusal Hazine" ünvanını alan Inoue 95 yıldır dans ediyordu.
2005- 19.dönem ANAP İstanbul Milletvekili Melike Tugay Hasefe,72 yaşında.
2006- Richard Fleischer, Amerikalı film yönetmeni
2007- Andranik Markaryan, Ermenistan başbakanı
2009- BBP lideri Muhsin Yazıcıoğlu helikopter kazası sonucuhayatını kaybetti.
2016- Galatasaray'ın eski antrenörü Zafer Koç hayatını kaybetti. Cesedi bir arsada bulundu.