Konu: Tarihte bugün

23 AĞUSTOS


1305- "Cesuryürek" filmine konu olan İskoç yurtsever Sir William Wallace Londra'da işkenceyle öldürüldü.
1514- Çaldıran Savaşı
1839- Birleşik Krallık, Hong Kong'u ele geçirdi.
1888- İspanya Sosyalist Partisi kuruldu.
1914- I. Dünya Savaşı: Japonya, Almanya'ya savaş ilan etti ve Qingdao'yu (Çin) bombaladı.
1921- Sakarya Meydan Muharebesi
1923- Lozan Antlaşması Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde onaylandı.
1925- Kastamonu'ya gelen Atatürk, Şapka ve Kıyafet Devrimini başlattı.
1927- İtalya doğumlu iki Amerikalı anarşist Nicolo Sacco ve Bartolomeo Vanzetti asılsız bir soygun suçlamasıyla yargılanıp, tüm dünyanın itirazlarına karşın elektrikli sandalyede idam edildiler. Öldürülmelerinden 50 yıl sonra itibarları iade edildi.
1933- Açlık grevi yapan Mahatma Gandhi 40 kiloya düştü. Bu nedenle hapishaneden çıkarıldı.
1934- Fahrettin Paşa (Altay) başkanlığında bir heyet Kızıl Ordu'nun manevralarını izlemek üzere Sovyetler Birliği'ne gittiler.
1939- Almanya ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği arasında kısa sürecek bir Saldırmazlık Paktı imzalandı.
(( Anlaşma Hitler'in Polonya'ya saldırısını kolaylaştırdı.Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı, Molotov-Ribbentrop Paktı olarak da bilinir, II. Dünya Savaşı öncesi Münih Anlaşması ile Çekoslavakya'nın Südetler bölgesinin Almanya'ya bırakılması üzerine Batı ile yaptığı ittifaklara güveni azalan Stalin, yaklaşan savaş için hazırlıkları tamamlamak için gerekli olan zamanı kazanabilmek maksadıyla Hitler'le anlaşmaya karar verdi. Yahudi asıllı Dışişleri Bakanı Litvinov'u görevden alarak yerine Molotov'u atadı. Yine 10 Mart'ta verdiği bir demeçte Batılıları bir Alman-Sovyet savaşı çıkarmakla suçladı. Aynı şekilde Adolf Hitler de bir Batı-Sovyet yakınlaşmasından endişe ediyordu. Bütün bu gelişmeler sebebiyle 20 Ağustos'ta Hitler, Dışişleri Bakanı Ribbentrop'u görüşmek üzere Moskova'ya yolladı ve 23 Ağustos'ta da Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı imzalandı. Diğer yönleriyle normal bir saldırmazlık paktı olan bu antlaşmanın gizli maddelerinde Doğu Avrupa üzerindeki Alman ve Sovyet etki alanları belirleniyordu. Bu paktın ışığında Almanya Polonya'ya girecek ve II. Dünya Savaşı başlayacaktır. ))
1940- II. Dünya Savaşı: Almanlar Londra'yı bombalamaya başladı.
1948- Köylülere okul yapımında 20 gün çalışma zorunluluğu getirildi.
1951- İzmir Fuarı'nda komünizm propagandası yapıldığı gerekçesiyle Çekoslovak Pavyonu kapatıldı.
1958- İstanbul son elli yılın en sıcak gününü yaşadı; sıcaklık gölgede 41 derece oldu.
1969- Pir Sultan oyununun Tunceli'de yasaklanması üzerine olaylar çıktı; 1 kişi öldü.
1975- Ankara'da bağımsızlık mitinginden sonra dağılan insanların üzerine sağcılar ateş açtı.
1975- Laos'ta komünist darbe.
1979- Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Tüm Sağlık Personeli Derneği'ni kapattı
1982- Hıristiyan milislerin lideri Beşir Cemayel Lübnan devlet başkanı seçildi.
1987- Dönemin Milli Savunma Bakanı Zeki Yavuztürk "Eski siyasetçiler terör suçlusudur" dedi.
1991- Ermenistan, SSCB'den bağımsızlığını ilan etti.
1993- Akdeniz Oyunları'nda Türkiye Serbest Güreş Milli Takımı 7 altın, 1 gümüş, 1 bronz madalya kazandı.
1993- Özgür Gündem gazetesi çalışanları, gazetelerinin kapatılması ve muhabirlerine yönelik saldırıları protesto etmek için süresiz açlık grevine başladı
2000- Merkez üssü Hendek-Akyazı olan 5.8 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Hendek ve Akyazı ile çevre illerde binalardan atlayan 60 kişi yaralanarak hastaneye kaldırıldı.
2005- Katrina kasırgası oluşmaya başladı.


23 Ağustos - Doğanlar

1864- Elefterios Venizelos - Eski Yunanistan başbakanı (ö. 1936)
1898- Yazar Nurullah Ataç.
1908- Arthur Adamov - Rus asıllı Fransız yazar (ö. 1970)
1912- Gene Kelly - ABD'li aktör (ö. 1996)
1924- Robert Solow - ABD'li ekonomist
1970- River Phoenix - ABD'li oyuncu (ö. 1993)


23 Ağustos - Ölenler

634- Ebu Bekir - İlk İslâm halifesi (d. 573)
1305- William Wallace - İskoç şövalye (d. 1279)
1806- Charles-Augustin de Coulomb - Fransız fizikçi (d. 1736)
1926- Sessiz filmlerin yıldızı Rudolph Valentino yaşama veda etti.
(( İtalyan asıllı Valentino, sinemanın ilk erkek seks sembolü olarak kabul ediliyor. ))
1975- Emekli Genel Kurmay Başkanı Faruk Gürler.
1989- Gazeteci yazar Afif Yesari
2002- Türk Sineması'nın emektarlarından Sami Hazinses (77) kaldırıldığı Haydarpaşa Numune Hastanesi'nde yaşama veda etti.

25 AĞUSTOS


1516- Yavuz Sultan Selim Halep’i teslim aldı.
1768- Kaptan Cook(James Cook) ilk yolculuğuna başladı.
(( İlk yolculuk için Whitby limanından Earl Of Pembroke adlı kömür gemisi satın alındı ve Endeavour olarak adlandırıldı. Gemi Rio de Janeiro'dan Tahiti'ye ulaştı. 3 Ocak 1769'da gerçekleşecek Venüs'ün Güneş önünden geçişini gözlemlemek Cook ve ekibinden bu yolculukta beklenen görevlerden biriydi. Geçiş süresi saptanarak önce Venüs'ün dolayısıyla diğer gezegenlerin Güneş'e olan uzaklığı hesaplanacaktı. Ne yazık ki, ölçümlerdeki hata payının beklenenden fazla olmasi bu gözlemin başarısına gölge düşürdü. Cook daha önce 1766'daki güneş tutulmasını gözlemlemişti. Ekim 1769'da Cook Yeni Zelanda'yı ziyaret eden ikinci Avrupalı oldu. Daha önce tek bir ada olduğu düşünülen Yeni Zelenda'nın iki adadan oluştuğunu keşfetti ve Kuzey Adası ile Güney Adası arasındaki boğaz Cook Boğazı adını aldı. Nisan 1770'te Avustralya'nın güney kıyıları keşfedildi. 16 Haziran'da Endeavour Avustralya'nın güney doğusu açıklarında karaya oturduğunda gemi kıyıda onarıma alınırken; Avustralya bitkileri üzerine ilk koleksiyonları oluşturdular. Ardından gemi Afrika'nın güney ucundaki Ümit Burnu'na (Cape of Good Hope) ilerledi. 1771'de Endeavur İngiltere'ye geri döndü. Dönüşünden sonra günlükleri yayınlanan Cook bilim dünyasında da tanındı. ))
1825- Uruguay, Brezilya'dan bağımsızlığını ilan etti.
1928- Arnavutluk'ta Başkan Ahmet Zogo kendini kral ilan etti.
1933- Faşist İtalya ile Sovyetler Birliği 25 Ağustos 1933'de saldırmazlık antlaşması imzaladı.
1933- Sichuan-Çin'de deprem: 9000 kişi öldü.
1936- Aralarında Stalin'in eski arkadaşları Grigori Zinovyev ve Leon Kamanev'in de bulunduğu Sovyetler Birliği'nin önde gelen yöneticilerinden 16 kişi kurşuna dizildi.
1940- Alman savaş uçakları Londra'yı bombalamaya başladı.
1944- Paris, Alman işgalinden kurtuldu. Fransız II. Zırhlı Tümeni Paris'e girdi. Paris'teki Alman askerleri Müttefiklere teslim oldu.
1954- Bir askeri uçak Eskişehir'in Dede mahallesine düştü; pilotla birlikte 10 kişi öldü.
1954- Volkan dergisi yazarı Nihat Yazar Atatürk'e hakaretten 2 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1965- Türk Sinematek derneği kuruldu.
1967- Üç gün süren 1. Olağanüstü Kongrede, Türkiye Öğretmenler Sendikası, TÖS, Fakir Baykurt'u genel başkan seçti.
1968- Koç Grubu 'Diners Club' kredi kartı ile alışverişi Türkiye'ye getirdi.
1970- 18 şeker fabrikasında 21 bin işçi grevde.
1971- İstanbul'da yayımlanan Fransızca Journal d'Orient gazetesi kapandı. Gazete 54 yıldan beri yayımlanıyordu.
1971- Özel yüksekokulların devletleştirilmesini öngören tasarı yasalaştı.
1972- Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) davasında Fakir Baykurt ve 30 yönetici hakkında 20 yıla kadar hapis cezası istendi.
1977- Gari Kasparov, IBM'in ürünü Deeper Blue 2'ye karşı 2-1 yenildi. Bu bir dünya satranç şampiyonunun bilgisayara yenildiği ilk karşılaşma oldu.
1989- Voyager 2, Neptün'ün yakınından geçti.
1991- Belarus, SSCB'den bağımsızlığını ilan etti.
1999- Kadınların 58. Erkeklerin 60 yaşında 7000 gün prim ödeme koşuluyla emekli olabilecekleri yasalaştı.
2000- 26. Avrupa Süper Kupası’nı, Avrupa Şampiyonlar Ligi Şampiyonu İspanyol Real Madrid CF’yi Monaco’da uzatma dakikalarında 2-1 yenen UEFA Kupası Şampiyonu Galatasaray ilk kez kazanarak, Türk Futbol Tarihi’nde bir ilk’e daha imza attı.
2000- Birmanya'da Nobel Barış Ödülü sahibi,muhalif kadın lider Aung San Suu Kyi'nin beş yıldır terk etmesi yasak olan başkent Rangoon'da ikinci çıkma girişimi ordu tarafından engellendi. Suu Kyi "arabadan çıkmama" eylemi başlattı.
2001- Alarko Holding Şirketler Topluluğu Başkanı Üzeyir Garih,Eyüp Mezarlığı'nda bıçaklanarak öldürülmüş olarak bulundu.
2003- Hindistan'ın finans merkezi Bombay'da (yeni adıyla Mumbai) beş dakika arayla meydana gelen patlamalarda, 52 kişi öldü, çoğu ağır 150 kişi yaralandı.
2003- Ruanda'da ilk kez çok adaylı başkanlık seçimi yapıldı. Tutsu ve Hutu kabileleri arasında yaşanan soykırımın ardından devlet başkanı olarak atanan Tutsi kabilesinden Paul Kagame seçimi kazandı.
2004- ABD ve Irak birlikleri Necef'te Mehdi Ordusu'nun mevzilendiği Hz. Ali Türbesi'nin dış duvarlarına dayandı.Şiilerin en büyük dini otoritesi Ayetullah Ali Sistani Mehdi ordusuna destek için Londra'dan Irak'a döndü.
2005- Rusya Federasyonu'na bağlı İnguş Cumhuriyeti'nin Başbakanı İbrahim Malsagov suikast girişimi sonucu yaralandı.





25 Ağustos - Doğanlar

1530- Korkunç İvan adıyla tanınan Rus çarı 4. İvan.
1918- "West Side Story" (Batı Yakasının Hikayesi) filminin de müziğini yapan Amerikalı besteci ve orkestra şefi Leonard Bernstein.
1930- İlk "James Bond", Oscar ödüllü İskoçyalı aktör Sean Connery.
1938- İlk romanı "Çakal" ile ünlenen, İngiliz gerilim yazarı Frederick Forsyth.
1949- Martin Amis, İngiliz yazar
1958- Tim Burton, ABD'li film yönetmeni
1967- Giovanni Perricelli, İtalyan atlet
1973- Fatih Akın, Türk film yönetmeni




25 Ağustos – Ölenler

1867- Michael Faraday, İngiliz bilim insanı (d. 1791)
1900- "Barışı yeni savaşların aracı olarak sevmelisiniz, uzun sürmüş barıştan çok kısa barışı yeğlemeli insan." Bu sözlerin sahibi Friedrich Wilhelm Nietzsche, 110 yıl önce bugün hayata ve insanlara karşı verdiği savaşa nihayet vermişti.
1908- Henri Becquerel, Fransız fizikçi (d. 1852)
1952- Profesör Dr. Nuri Canbakan.
1963- Sinema oyuncusu Suphi Kaner 30 yaşında intihar etti.
1982- Edebiyat tarihçisi ve yazar Abdülbaki Gölpınarlı.
1992- Tiyatro ve sinema sanatçısı Nisa Serezli 64 yaşında öldü.
1997- Seramik sanatçısı Füreya Kora
2004- Eski evlet bakanlarından Mehmet Batallı, 60 yaşında.

28 AĞUSTOS


1916- Birinci Dünya Savaşı'nda Almanya Romanya'ya, İtalya da Almanya'ya savaş ilan etti.
1930- Edirne'de Türk Cumhuriyet Amele ve Çiftçi Partisi kuruldu. Hükümet partinin faaliyete geçmesine izin vermedi.
1934- Üsküdar-Kadıköy tramvay hattının ilk denemesi yapıldı.
1954- Emekli General Sadık Aldoğan tutuklandı. Gerekçe; Millet gazetesine yazdığı bir yazıda adliyenin manevi kişiliğine hakaret etmek.
1963- Amerika Birleşik Devletleri'nde Güney'den başlayan "Sivil Haklar Yürüyüşü" Washington'da Lincoln anıtı önünde son buldu. Dr. Martin Luther King, alanda 300 bin kişiye hitaben "I have a dream - bir rüyam var-" diye başlayan ünlü konuşmasını yaptı.
1964- Ankara'da 20 bin genç Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçiliği'ne yürüdü, Yunanistan Büyükelçiliği taşlandı.
1970- Türk lirası, 9 Ağustos 1970'de yüzde 66 oranında devalüe edilmişti. 28 Ağustos'ta devalüasyonla ilgili bir iddia ortaya atıldı. Merkez Bankası'nın devalüasyon öncesi bazı kişilere döviz sattığı ileri sürüldü. Bülent Ecevit "hükümet istifayı düşünsün" dedi.
1974- Keban Barajı ve Hidroelektrik Santralı elektrik üretmeye başladı.
1976- Konya Yol-İş grevinde çıkan olayda 18 işçi yaralandı.
1979- Nesrin Olgun, Manş Denizi'ni yüzerek geçen ilk Türk kızı oldu.
1980- Türkiye İsrail'in Kudüs'ü başkent yapmasını protesto etti. Türkiye Kudüs'teki başkonsolosluğunu kapatma kararı aldı.
1982- "Bölücü, ideolojik ve politik" oldukları gerekçesiyle 272 kitabın okullarda bulundurulması yasaklandı. Aynı gün, Talim ve Terbiye Kurulu ilk ve orta okullarda din ve ahlak derslerinin zorunlu olmasını kararlaştırdı.
1987- Ankara Kocatepe Camii'nin açılışını Başbakan Turgut Özal namaz kılarak yaptı.
1988- Almanya'daki havacılık gösterileri sırasında, İtalyan Hava Kuvvetleri gösteri takımının üç uçağı havada çarpışarak seyircilerin üzerine düştü. 75 kişi öldü, 346 kişi ciddi biçimde yaralandı.
1990- Irak, Kuveyt'i yeni ili ilan etti.
1991- Ukrayna, Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını duyurdu.
1994- İstanbul'da yapılan Dünya Güreş Şampiyonası'nda Serbest Güreş Milli Takımı 28 yıl sonra dünya birincisi oldu.
1995- Sırplar Saraybosna'ya havan topu saldırısında bulundular; pazar yerinin isabet alması sonucu 45 kişi öldü, 85 kişi yaralandı.
1996- Galler Prensi Charles ile Prenses Diana boşandı.
1999- Af tasarısı Meclis'ten geçti. Cezaevlerindeki 70 bin tutuklu ve hükümlüden 26 bin 500'ü hemen serbest kalacak.
1999- Profesyonel ağır sıklet boksörü Sinan Şamil Sam, Dünya Şampiyonu oldu.
2001- ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell'ın BM Irkçılığa Karşı Dünya Konferansı'na katılmayacağı açıklandı. Bunun nedeni Arap ülkelerinin "siyonist hareketin ırk üstünlüğüne dayandığı" ifadesinde diretmeleri.
2002- "'Sosyalist Demokrasi Partisi İçin Girişim" partileşti. Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP),Türkiye'nin 50. partisi oldu. Genel başkanlığa Akın Birdal seçildi.
2002- Afganistan'da Hint filmleri ve radyolarda da kadınların şarkı söylemesi yasaklandı.
2004- Şehit Ömer Muhtar Tugayları adlı bir örgüt internette yayımladığı mesajında Türkiye'nin işgal güçlerine silah ve malzeme taşımamasını aksi halde bedelini ödeyeceği tehdidini yaptı.
2004- ABD'de 5 bin bisikletçi, Bush ve savaş karşıtı gösteri yaptı. Union Meydanı'ndan başlayan protesto iki saat boyunca Manhattan trafiğini kilitledi. 264 bisikletçi tutuklandı.
2005- 5 şiddetindeki Katrina kasırgası ABD'nin New Orleans kentini vurdu.
2006- Antalya Kalekapısı'ndaki patlamada 3 kişi öldü,14'ü turist 87 kişi yaralandı.
2006- Genelkurmay Başkanlığı görevini Orgeneral Yaşar Büyükanıt'a devreden Orgeneral Hilmi Özkök, ''Geriye dönüp baktığımda, görevini bitirmiş bir insanın huzurunu hissetmekte olduğumu öncelikle ifade etmek istiyorum'' dedi.
2007- TBMM'de cumhurbaşkanlığı seçiminin üçüncü turu yapıldı. Adalet ve Kalkınma Partisi Kayseri milletvekili Abdullah Gül, 339 oy alarak Türkiye Cumhuriyeti'nin 11. cumhurbaşkanı seçildi.




28 Ağustos – Doğanlar

1749- "Faust"un yaratıcısı Alman şair ve oyun yazarı Johan Wolfgang Goethe. Dünya edebiyatına, insan ile ezeli rakibi arasında amansız çatışmayı ve karmaşık ilişkiyi en çarpıcı şekilde yansıtan Faust'u hediye etti.
1828- "Savaş ve Barış"ın yaratıcısı Rus yazar Lev Tolstoy.
1965- Shania Twain, Kanadalı şarkıcı
1979- Leonardo Andres Iglesias, Arjantinli futbolcu
1982- LeAnn Rimes, ABD'li şarkıcı




28 Ağustos - Ölenler

1645- Hugo Grotius, Hollandalı filozof, yazar (d. 1583)
1987- Amerikalı film yönetmeni John Huston.
1988- Ressam Eren Eyüboğlu.
1993- Ressam Ali Avni Çelebi
1993- Edward Palmer Thompson, İngiliz tarihçi (d. 1924)
1999- Emekli Orgeneral ve feshedilen Milliyetçi Demokrasi Partisi genel başkanı Turgut Sunalp.

1 EYLÜL


1920- Fransızlar başkenti Beyrut olan Lübnan devletini kurdu.
1922-Mustafa Kemal Paşa, Başkomutanlık Meydan Savaşı'nın kazanılması üzerine emrini verdi:
''Ordular İlk Hedefiniz Akdeniz'dir. İleri''
1923- Japonya'nın Tokyo ve Yokohama kentlerinde deprem: 300 bin kişi öldü.
1924- Ankara Devlet Konservatuvarının temelini oluşturan ''Musiki Muallim Mektebi'' Ankara'da açıldı.
1925- Birinci Tıp Kongresi Ankara'da toplandı.
1925- Mustafa Kemal Paşa, Kastamonu dönüşünde Ankara'da ellerde şapkalarla karşılandı.
1927- Türkiye'de Medeni nikah zorunlu hale getirildi.
1929- Arapça ve Farsça dersleri okullardan kaldırıldı.
1933- Denizyolları İşletmeleri devlet tekeline alındı.
1939- Alman orduları Polonya'ya girdi. 2. Dünya savaşı başladı.
((Naziler o dönemin en güçlü ordusuydu. Danzig Sorununun diplomatik yollarla çözümünün uzun sürmesi üzerine Alman orduları 1 Eylül 1939 sabahı Polonya sınırlarını geçtiler. Yıldırım savaşı tekniklerinin ilk kez hayata geçirilişi olan Polonya Seferi, bu ülkenin toprak bütünlüğünü uluslararası platformda garanti etmiş olan Birleşik Krallık ve Fransa'yı harekete geçirmiştir. 3 Eylül'de Birleşik Krallık, bir gün sonra da Fransa, Almanya'ya savaş ilan etmiş ve seferberlik hazırlıklarını başlatmıştır. Ancak Alman panzer birlikleri, harekâtın ilk haftasının sonunda Polonya cephelerini yarmış ve geniş kuşatmalara girişmiştir. Müttefiklerin askeri bir müdahalesi için artık olanak görünmemektedir. 17 Eylül 1939 günü, Sovyet Kızıl Ordusuna bağlı birlikler Polonya'nın doğu sınırlarından saldırırlar. İki ateş arasında kalan Polonya, 27 Eylül 1939'da teslim olur, direnen birlikler de 5 Ekim 1939 günü teslim olurlar. ))
Milyonlarca kişinin öldüğü savaşın başlamasının 50. yılında ''Dünya Barış Günü'' ilan edildi.
1947- Amerikan Yardım Antlaşması imzalandı
1949- Van'ın Özalp ilçesinde Temmuz 1943'de 33 köylüyü kurşuna dizdirmekle suçlanan emekli Orgeneral Mustafa Muğlalı tutuklandı.
1949- İstanbul radyosu deneme yayınına başladı.
1967- Türkiye'deki Kıbrıslı mücahitler ve öğrenciler hükümeti protesto ettiler. İçişleri Bakanı Faruk Sükan protestocuları sınır dışı etmekle tehdit etti.
1969- Libya'da Albay Muhammer Kaddafi darbe yaptı. Kral İdris devrildi, cumhuriyet ilan edildi.
1973- Ereğli Demir ve Çelik Fabrikası'nda 5 bin işçi greve başladı.
1974- Nikaragua'da General Somoza devlet başkanlığına atandı.
1974- Magosa'ya bağlı Muratağa ve Sandallar köylerinden 88 Türk'ün, öldürülüp yakılarak çukura gömüldükleri anlaşıldı.
1976- Yüzücü Erdal Acet, Manş Denizi'ni 9 saat 2 dakikada geçerek Dünya rekoru kırdı.
1980- Türkiye'nin çeşitli yerlerinde aralarında Cumhuriyet Halk Partisi Zile ilçe başkanının da bulunduğu 19 kişi öldürüldü.
1982- Türkiye'de ilk ve orta öğretimde din dersi zorunlu kılındı.
1983- Sovyetler Birliği, Güney Kore havayollarına ait Boeing 747 uçağını düşürdü, 249 kişi öldü.
1985- Kuşadası Davutlar yöresinde çıkan orman yangınında, bir orman bekçisi ile 14 er şehit oldu.
1987- Cezaevlerindeki baskıları protesto etmek ve seslerini Meclis'e duyurmak için mahkum yakınları Ankara'ya yürüdüler. Yürüyüşe polis müdahale etti. 60 mahkum yakını gözaltına alındı. Yürüyüşçülerden, idam hükümlüsü Hasan Şensoy'un ablası, İnsan Hakları Derneği kurucularından Didar Şensoy şeker komasına girerek yaşamını kaybetti.
1993- Savaş Karşıtları Derneği kuruldu. İki yıl sonra, Osman Murat Ülke, zorunlu askerliğe karşı çıkarak, vicdani retçi olduğunu açıkladı.
1995- Kongre (Aylık dergi) yayın hayatına başladı.
1997- "Musa Anter Barış Treni" girişimcileri Diyarbakır'a sokulmadı. Kentte 620 kişi gözaltına alındı.
2000- İsrail'de yapılan BM 'Milenyum Zirvesi'nde ABD Kongresi üyeleri, 1979 İran İslam Devrimi'nden beri ilk kez bir İran meclis başkanıyla biraraya geldiler.
2000- Rusya Federasyonu'na bağlı Tataristan Cumhuriyeti'nde Latin alfabesine geçildi. Daha önce Kiril alfabesi kullanılıyordu.
2002- Okmeydanı'nda Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) seçim bildirisi dağıtan gençlerden biri kahvehane sahibinin saldırısı sonucu öldü.ÖDP İstanbul İl Başkanı Sinan Tutal, kahvehanenin, ülkücülerin uyuşturucu ve kumar üssü olduğunu öne sürdü.
2002- Güney Kore`de, son 40 yılda meydana gelen en şiddetli kasırgada iki günde ölenlerin sayısı yaklaşık 200`ü buldu.
2003- Denizli Valisi Recep Yazıcıoğlu, Ankara'ya 30 kilometre uzaklıkta trafik kazası geçirdi. Yazıcıoğlu 8 Eylülde öldü.
2004- 38 kişinin öldüğü Pamukova'daki hızlı tren kazasıyla ilgili bilirkişi raporu açıklandı.
(( 22 Temmuz'da meydana gelen kazada kusurun yarısı makinistlerde, yarısı TCDD'de: Kurum yol tamiratını yapmamış, trene ATS (otomatik fren sistemi) takmamış. ))
2004- Rusya Federasyonu'na bağlı Kuzey Osetya'nın Beslan kentinde Çeçen eylemciler okul bastı, 1300 öğrenci ve veliyi rehin aldı. Eylemciler Rusların Çeçenya'dan çekilmesini istiyorlar.
2005- Irak'ta Saddam Hüseyin'in 2003'te devrilmesi sonrası ilk idam cezası infaz edildi. Adam kaçırma, polis öldürme ve tecavüz suçlarından üç kişi asılarak idam edildi.
2005- Erdemir Madencilik'e bağlı işyerlerindeki grev ve lokavt kararları Bakanlar Kurulu tarafından 'güvenlik' nedeniyle 60 gün ertelendi.
2006- Irak'taki Kürdistan bölge yönetimi başkanı ve Kürdistan Demokrat Parti (KDP) lideri Mesut Barzani, tüm devlet kurumları, askeri yerler ve Kürdistan bölge sınırlarındaki Irak bayraklarının kaldırılıp sadece Kürdistan bayrağı asılması talimatı verdi.
2006- Lübnan'da oluşturulacak barış gücüne Türk askerinin gönderilmesine ilişkin Hükümet Tezkeresi, TBMM Başkanlığına sunuldu.



1 Eylül - Doğanlar

1653- Johann Pachelbel, Alman barok müzik bestecisi (ö. 1706)
1855- Innokentiy Annensky, Rus şair (ö. 1909)
1875- "Tarzan"ın yaratıcısı Amerikan romancı Edgar Rice Burroughs.
1923- Rocky Marciano. 1952-56 arasında Dünya Ağır Sıklet Boks Şampiyonluğu ünvanını elinde tutan İtalyan kökenli ABDli boksör. Son maçında Jersy Jo Walcott'u 13. raundda nakvtla yendikten sonra boksu bırakan Marciano yaptığı 49 karşılaşmada hiç yenilmemiş ve bunların 43'ünü nakavtla kazanmıştı.
1930- Turgut Özakman, Türk yazar
1936- Özdemir İnce, Türk şair
1957- Gloria Estefan, Kübalı şarkıcı




1 Eylül - Ölenler

1557- Jacques Cartier, Fransız denizci ve kâşif (d. 1491)
1715- 5 yaşında tahta geçen, 72 yıl Fransa'yı yöneten, Fransızların "Güneş Kral"ı 14. Louis.
1951- Ordinaryüs Profesör Dr. Mazhar Osman Usman 67 yaşında İstanbul'da öldü.
1970- François Mauriac, Fransız yazar, Nobel Ödülü sahibi (d. 1885)
1981- Albert Speer, Alman silahlanma bakanı (d. 1905)
1987- Film yönetmeni Mehmet Aslan.
1998- Türk sinemasına 46 yıldır hizmet veren yönetmen Osman F.Seden vefat etti.
2001- İstanbul Üniversitesi rektörlerinden Prof. Dr. Mehmet Haluk Alp, 79 yaşında.
2003- Müzik şirketi "Prestij"in kurucusu Hilmi Topaloğlu, 46 yaşında.
2004- Ulaştırma bakanlarından Mehmet Köstepen, 57 yaşında.

3 EYLÜL


1683- II. Viyana Kuşatması, başarısızlıkla sonuçlandı.
(( Şimdiye kadar bu denli büyük bir yenilgiye uğramayan Osmanlı Devleti artık gerilemeye başlıyordu. Bozgundan sonra Avrupa Devletleri Türkleri Avrupa'dan çıkarma umuduna kapılıp kutsal ittifakı kurdular. ))
1783- İngiltere Paris'te imzalanan anlaşmayla Amerika Birleşik Devletleri'nin bağımsızlığını tanıdı.
1869-İstanbul'da ''Atlı Tramvay'', Konstantin Karopana tarafından çalıştırıldı.
1895- İlk profesyonel futbol maçı yapıldı. Latrobe, Jeanette'i 12-0 yendi.
1908-Türkiye'deki ilk haftalık mizah dergisi ''Kalem'' yayımlanmaya başlandı.
1912- Deniz kuvvetlerine yiyecek sağlamak için, dünyanın ilk konserve fabrikası İngiltere'de açıldı.
1922- Tavşanlı, Bayramiç, Emet ve Eşme düşman işgalinden kurtuldu.
1933- Kayseri-Ulukışla hattının tamamlanmasıyla Karadeniz ile Akdeniz'i birbirine bağlayan demir yolu tamamlandı.
1938- IV. Enternasyonal kuruldu.
1939- Almanya'nın Polonya'yı işgalinden iki gün sonra İngiltere ve Fransa Almanya'ya savaş ilan etti.
1939- Ankara Radyo Gazetesi'nin ilk sayısı çıktı.
1943- II. Dünya Savaşı sırasında müttefiklerin istilası üzerine İtalya, koşulsuz teslim oldu.
1950- Belediye seçimlerinde 600'ü aşkın Cumhuriyet Halk Partili belediyeden 560'ı Demokrat Partiye geçti.
1952- Ağrı Dağı zirvesine Türk bayrağı dikildi.
1962- İran'da deprem: 20.000 kişi öldü.
1967- Güney Vietnam'da Nguyen Van Thieu devlet başkanı seçildi.
1983- Nail Çakırhan, Ağa Han Mimarlık Ödülü'nü aldı.
1984- Filipinler'de tayfun: 1000 kişi öldü.
1985- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Ronald Reagan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni tanımayacaklarını açıkladı.
1986- Avrupa ülkeleri radyasyon taşıdığı gerekçesiyle Türkiye'den fındık alımını durdurdu
1988- Irak ordusundan kaçan binlerce Iraklı Kürt Türkiye sınırlarına yığılmaya devam ediyor. Sığınmacı sayısı 100 bini geçti.
2000- Lübnan'da yapılan seçimi muhalefetin adayı eski Başbakan Refik el-Hariri kazandı.
(( 22 yıldır İsrail'in işgali altında yaşayan Güney Lübnan halkı 30 yıldır ilk kez sandık başına gitti. ))
2003- ABD'nin Florida eyaletinde kürtaj yapan doktor ile korumasını öldürmekten ölüme mahkum edilen kürtaj karşıtı Paul Hill'in cezası zehirli iğneyle infaz edildi.
2004- Rusya Federasyonu'na bağlı Kuzey Osetya'nın Beslan kentinde bir ilkokulda üç gün süren rehineleri kurtarma operasyonu kanlı bitti: Çoğu çocuk 322 ölü, 542 yaralı.
2005- İmralı Adası'nda hapis yatan Abdullah Öcalan'a destek amacıyla Güneydoğu'nun birçok il ve ilçesinden 1500 kişi otobüslerle Bursa Gemlik'e hareket etti. Polis otobüslerin Gemlik'e girişlerinin engelleneceğini bildirdi.
2006- İstanbul Fatih'deki İsmailağa cemaatinin önde gelen isimlerinden emekli imam Bayram Ali Öztürk camide bıçaklanarak öldürüldü. İmamı bıçaklayan 27 yaşındaki Mustafa Erdal linç edildi.


3 Eylül - Doğanlar

1859- (Auguste-Marie-Joseph-) Jean Jaurès.
(( Ünlü Fransız sol gazete L'Humanite'nin kurucularından sosyalist önder Jaures, üç dönem milletvekilliği de yapmıştı. Fransız solunun çeşitli fraksiyonlarının tek bir çatı altında örgütlenmesini sağlamasıyla da bilinen Jaures II. Enternasyonal'in Fransa Şubesi'ni oluşturdu. ))
1900- Urho Kaleva Kekkonen.
(( 1950-56 arasında Finlandiya Başbakanlığı görevinde bulunan Kekkonen 1956-81 arasında da 25 yıl aralıksız Cumhurbaşkanıydı. Kekkonen Sovyetler Birliği karşısında aktif tarafsızlık siyasetiyle, Batı'nın soğuk savaş dönemindeki genel anti-sovyet siyasetinden ayrılmasıyla tanınıyordu. ))
1971- Kiran Desai, Hintli yazar
1974- Clare Kramer, ABD'li oyuncu
1984- David Fiegen, Lüksemburglu atlet


3 Eylül – Ölenler

1634- Edward Coke, İngiliz hukukçu (d. 1552)
1658- Oliver Cromwell, İngiliz asker ve siyaset adamı (d. 1599)
1883- Rus yazar İvan Turgenyev, Paris yakınlarında öldü.
1965- Tiyatro sanatçısı Mahmut Moralı.
1969- Kuzey Vietnam Devlet Başkanı Ho Şi Minh.
1988- Eski başbakanlardan Ferit Melen.
1999-İstanbul Radyosu'nun ilk spikerlerinden Tarık Gürcan, İstanbul'da 71 yaşında öldü.
2004- İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Atilla Baransel, 74 yaşında.

6 EYLÜL


1422- II. Murat, İstanbul kuşatmasını sona erdirdi.
1922 – Balıkesir ve Bilecik düşman işgalinden kurtuldu.
1930- Arjantin'in radikal Başkan Hipolito İrigoyen askeri darbeyle devrildi.
1938- Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu kuruldu.
1939- Erzurum'a ilk tren girdi.
1939- Nazi Almanyası tüm Yahudi vatandaşların Sarı Yahudi yıldızı taşımasını zorunlu kıldı.
1945- Memurlar Kooperatifinde yolsuzluk. 32 bin şeker karnesi kayboldu.
1946- İzmir'de çıkan İleri gazetesi yöneticileri tutuklandı.
1955- Atatürk'ün Selanik'te doğduğu evin bombalanması gerekçe gösterilerek başlatılan ve iki gün süren İstanbul ve İzmir'deki gösteriler Rumlara yönelik bir tahrip ve yağma hareketine dönüştü. İstanbul ve İzmir'de sıkıyönetim ilan edildi. Olaydan sonra binlerce gayrimüslim göç etmek zorunda kaldı.
1958- Başbakan Adnan Menderes, muhalefeti eleştirdi; "İdam sehpalarında can verenlerden ders alsalar ya," dedi.
1960- Türkiye Milli Güreş Takımı Roma Olimpiyatları'nda serbest güreşte 4 altın, 2 gümüş madalya aldı.
1961- Kısa adı Eminsu olan Emekli İnkılap Subayları Derneği süresiz kapatıldı.
1962- Iğdır'da deprem: 5 bin ev yıkıldı, 25 bin kişi evsiz kaldı.
1966- Yıldız Savaşları dizisi, NBC'de gösterilmeye başlandı.
1975- Diyarbakır, Lice'de deprem: 2385 kişi öldü.
1977- Adana Yumurtalık'tan dış ülkelere ilk petrol sevkıyatı başladı.
1980- Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Bülent Ecevit işçilere hitaben; "Tribünlerden sahaya ininiz" dedi.
1980- Adana'da Sabancı işletmelerindeki 8 bin işçi direnişe başladı.
1980- Sovyetler Birliği, Güney Kore Havayolları'na ait Boeing 747 uçağını düşürdü, 249 kişi öldü.
1980- Necmettin Erbakan liderliğinde Konya'da binlerce kişinin katılımıyla Kudüs'ü Kurtarma yürüyüşü yapıldı. Bu yürüyüş 12 Eylül 1980 ihtilalinden sonra MSP davasında önemli bir kanıt olarak kullanıldı.
1986- İstanbul'daki Neva Şalom Sinagogu'na saldırı. 21 Musevi öldü, 4 yaralı.
1987- Siyasal yasakların kaldırılması için referandum: 89 bin 251 farkla yasaklar kalktı. Böylece, Süleyman Demirel, Bülent Ecevit gibi 12 Eylül askeri darbesi sonrası kapatılan partilerin liderlerine siyaset yolu açıldı.
1988- Gazeteci Mehmet Ali Birand hakkında "İşte Apo, işte PKK " dizisi nedeniyle dava açıldı. Milliyet gazetesinin 17 Haziran tarihli nüshası dizi nedeniyle yasaklanmıştı.
1988- Irak hükümeti Celal Talabani güçleri dışındaki Kürtler için af ilan ettiğini açıkladı.
1992- Çeçenistan bağımsızlığını ilan etti.
2000- Türkiye'yi tam üyeliğe hazırlama sürecine ilişkin yönetmelik, Avrupa Birliği (AB) Genel Kurul oturumunda kabul edildi. Türkiye'ye verilecek 1 milyon Euro mali yardıma siyasi şart koyuldu. Kürt sorununun çözümü ve azınların demokratik haklarına bakılacak.
2001- Ankara DGM, Tüm Yargı-Sen Genel Başkanı Tekin Yıldız'ın da aralarında bulunduğu 16 yargı çalışanını 3 yıl 9'ar ay hapis cezasına mahkum etti: Gerekçe F tipi cezaevleriyle ilgili görüş açıklamak.
2002- Diyarbakır 4 No'lu DGM, TCK'nın 312. maddesinden ceza alan AKP Genel Başkanı Erdoğan'ın adli sicil kaydının kaldırılmasına karar verdi.
2003- Filistin'de Başbakan Mahmud Abbas istifa etti. İsrail,Hamas'ın kurucusu ve dini lideri Şeyh Ahmet Yasin'e suikast girişiminde bulundu.Yasin yaralandı.
2004- Kuzey Osetya'nın Beslan kentinde Çeçen eylemcilerin rehine eyleminde çoğu çocuk 348 kişinin ölümünün fotoğraflarını basan İzvestiya gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Raf Şakirov işinden atıldı.
2004- İskenderun Körfezi'nde 4 yılı aşkın süredir bekletilen ''MV Ulla'' adlı gemi, taşıdığı 2 bin 200 ton ''toksik atık'' yüküyle battı.
2005- Mersin'in Erdemli ilçesine bağlı Ayaş beldesinde (Elausa Sebaste) kazı çalışması yapan Roma La Sapienza Üniversitesi ekibi, M.S. I. yüzyılda Romalılarca yaptırıldığı sanılan, bölgenin en büyük tapınağını buldu.




6 Eylül - Doğanlar

1757- Marki Lafayette, Marie-Joseph-Paul-Yves-Roch-Gilbert du Motier,
(( Amerikan Devrimi'nde İngiliz sömürgeciliğine karşı Amerikalıların yanında savaşarak ünlenen Marki Lafayette, Fransız Devriminde de devrimci burjuvazinin safında tyer alarak Fransa'nın en güçlü kişilerinden biri oldu. ))
1766- John Dalton, maddenin atomlardan oluştuğuna ilişkin teoriyi geliştirerek çağdaş fiziğin kurucuları arasında yer alan İngiliz kimyacı ve fizikçi.
1944- Pink Floyd grubunun üyelerinden Roger Waters dünyaya geldi.
1959- José Sócrates, Portekiz başbakanı
1965- John Polson, Avustralyalı yönetmen
1969- CeCe Peniston ABD'li şarkıcı
1976- Naomie Harris, İngiliz oyuncu





6 Eylül - Ölenler

1566- Kanuni Sultan Süleyman Zigetvar yakınlarında öldü.
1966- Güney Afrika Başbakanı Hendrick Frensch Verwoerd.
1980- Spor spikeri ve yazar Eşref Şefik.
1982- Yazar Azra Erhat 67 yaşında öldü.
1992- Sinema oyuncusu Cevat Kurtuluş vefat etti.
1995- Sosyalist Parti kurucularından Cenan Bıçakçı.
1998- Japon sinemasının büyük ustası Akira Kurosawa, 88 yaşında Tokyo'da öldü.
2007- Luciano Pavarotti, İtalyan tenor (d. 1935)

11 EYLÜL


1526- Macaristan'da Budin fethedildi.
1853- Elektrikli telgraf ilk kez kullanıldı.
1855-Osmanlı orduları, müttefikleriyle beraber Sivastopol'a girdi.
1919- CHP'nin temelini oluşturan Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti, Sivas Kongresi'nin son günü kuruldu.
1919- Sivas Kongresi’nin 8.Umumi Toplantısında 'İrade-i Milliye' adıyla bir gazetenin çıkarılmasına karar verildi.
1922- Bursa, Foça, Gemlik ve Orhaneli'nin kurtuluşları
1923- Halk Fırkası Genel Başkanlığı'na Mustafa Kemal Paşa seçildi
1923- Bursa Sanayi Sergisi açıldı.
1926- Ankara otomatik telefon işletmesine açıldı.
1941- Van Gölü ve çevresinde deprem: 194 kişi öldü, 36 köy tamamen yıkıldı.
1944- Türkiye, Mihver devletlerinden gelebilecek sığınmacılara karşı sınırlarını kapattı.
1954- Ankara'da "Kıbrıs Türktür Komitesi" kuruldu.
1957-Ankara'da sağanak yağış sele yol açtı; 133 kişi öldü.
1972- Kısa adı FİJ olan Uluslararası Gazeteciler Federasyonu 11. Kongresi'ni İstanbul'da yaptı. Kongrede tutuklu gazetecilerin serbest bırakılması istendi. Basınla ilgili baskıların kalkması talep edildi.
1973- Amerika Birleşik Devletleri destekli askeri cuntanın yönetime el koymasına direnen Şili Cumhurbaşkanı Salvador Allende öldürüldü.
1977- Oleyis Sendikası Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu'ndan (Türk-İş) ayrılarak Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) katıldı.
1979- Çukurova Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Tıp Fakültesi Nöroloji Kürsüsü Başkanı Profesör Dr. Fikret Ünsal öldürüldü.
1980- Şili'de referandum: General Augusto Pinochet'in görev süresi 8 yıl uzatıldı.
1986- Süleyman Demirel kendisini iktidardan indiren 12 Eylül askeri darbesi sonrası, ilk kez Bafra'da halka konuştu.
1989- Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığına Anavatan Partisi (ANAP) Erzincan Milletvekili Yıldırım Akbulut seçildi.
1990- Bakırköy Kadın Sığınma Evi açıldı.
1993- Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) 4. Olağan Kurultay'ında Murat Karayalçın genel başkan seçildi.
1994- Devrimci-Sol örgütünün firardaki lideri Dursun Karataş, Fransa'da yakalandı.
1994- İstanbul devlet Güvenlik Mahkemesi, Cumhuriyet gazetesini kapattı. Gazetenin terörle mücadele yasasına aykırı yayın yaptığı ileri sürüldü.
1996- Eski Devlet Bakanı Ayvaz Gökdemir'in Avrupalı üç kadın parlamentere "fahişe" demesiyle ilgili yargılama sonuçlandı. Gökdemir 500 milyon lira tazminat ödemeye mahkum oldu.
1996-Türkiye internet omurgası Turnet açıldı.
2001- New York'un 'İkiz Kule'lerine yolcu uçaklarıyla 2001'de terörist saldırı düzenlendi. ABD, tarihinin en büyük ve kanlı terör eylemini 11 eylül saldırılarıyla yaşadı. Bu saldırılar ABD’nin Ortadoğu başta olmak üzere dünya politikasını değiştirmesine neden oldu.


İlk saldırı
Yerel Saatle 08:46:30 da bir uçak Dünya Ticaret Merkezi Kuzey Kulesi 94.-98. katları arasına kulenin kuzey tarafından çarptı. Bina çarpmadan 102 dakika sonra yıkıldı.


Dünya Ticaret Merkezi Güney Kule'ye çarpan uçak
Yerel Saatle 09:02:59 da ikinci bir uçak Dünya Ticaret Merkezi güney Kulesi 77.-85. katları arasına kulenin güney tarafından çarptı. Bina çarpmadan 56 dakika sonra yıkıldı.

Pentagon'a çarpan uçak
Yerel Saatle 09:37:46 da Pentagon'a üçüncü bir uçağın çarptığı açıklandı. Olay yerinde herhangi bir uçak enkazına rastlanmadı.Ancak uçağa ait bir çok küçük(80-50 cm civarıda) metal parçaları bulunmuş ve uçağın yaklaşık 110 metre ileriden pentagonda yerden ilerledği sırada 5-6 sokak lambası devrilmiştir.Yakındaki bir benzin istasyonunun güvenlik kamerasında patlamanın olduğu anda hızla bir nesnenin çarptığı açıkca bellidir ve kamerada bunun yerden hızla gelen uçak olduğu saptanmıştır.Ayrıca Amerikan Havayolları'na ait logo taşıyan bir çok metal parçaları bulunmuştur.

Pensilvanya'da düşen uçak
Yerel Saatle 10:03:11 de Vaşington'un 240km(150mil) kuzey batısına, Pensilvanya Shanksville kırsalıda dördüncü bir uçağın düştüğü açıklandı. Olay yerinde büyük bir uçak enkazına rastlanmadığı söylentileri dolaştı. Resmî makamlarca uçak enkazının olduğu vurgulanmıştır.Ayrıca bir çok uçak parçaları da bulunmuştur.

Resmi Amerikan kayıtlarına göre sorumlular
Amerikan hükümetinin araştırmasına ve 11 Eylül Komisyon Raporu'na göre yolcu uçaklar Usame Bin Ladin'in lideri olduğu El Kaide terör örgütünün 19 üyesi tarafından kaçırıldı ve eylem gerçekleştirildi. Bazılarına göre ise bu saldırı Hitler'in Reichstag yangınından farksızdı

Saldırı, dünya medyası tarafından "medeniyetler çatışması" olarak yorumlandı. 11 Eylül 2001 saldırılarını gerekçe gösteren başkan George W. Bush, önce Afganistan, ardından da Irak'ı işgâl etti. ABD Başkanı George W. Bush Terörizmle Savaş Kampanyası başlattı ve bu kampanya ile NATO'nun 5. maddesini işletmeye başlattı. Bu Kampanya'da ABD'ye başta Birleşik Krallık olmak üzere bir çok ülke destek olmaktadır.

11 Eylül saldırıları sonucu, başta ABD olmak üzere batılı devletlerde Müslümanlar'a karşı işlenen nefret suçlarında büyük artış görüldü.



2004- Mısır İskenderiye Patriği Petros, Ortodoks Hristiyanlığın kutsal bölgesi Aynoraz yakınlarında helikopter kazasında öldü. Olay yerinde 9 kişinin cesedi bulundu.
2007- 11 Eylül saldırılarının yıldönümünde güvenlik önlemlerini artıran Ankara polisi, Sıhhiye'deki çok katlı otoparkta bir minibüs içinde çok miktarda (300 kilo) patlayıcı madde ele geçirdi. Bölgede alınan geniş güvenlik önlemlerinin ardından, patlayıcı maddenin düzeneği yaklaşık 3 saatte etkisiz hale getirildi.


11 Eylül - Doğanlar

1743- Nikolaj Abraham Abildgaard, Danimarkalı ressam (ö. 1809)
1885- "Lady Chatterley'in Aşığı" adlı yapıtıyla ünlü İngiliz romancı D. H. Lawrence.
1940- Brian De Palma, ABD'li film yönetmeni
1945- Franz Beckenbauer, Alman futbol adamı
1967- Harry Connick, Jr., ABD'li müzisyen ve oyuncu
1968- Slaven Bilić, Hırvat futbolcu
1990- Özgür Yaşar Mısırlı, Türk futbolcu


11 Eylül - Ölenler

1914- İsmail Gaspıralı, eğitimci, yayıncı ve politikacı (d. 1851)
1937- Ressam Nazmi Ziya Güran.
1948- Pakistan Devlet Başkanı Muhammed Ali Cinnah.
1970- Sovyetler Birliği liderlerinden Nikita Kruşçev.
1982- Müzik eleştirmeni Faruk Güvenç.
2000- Gazeteci ve sanatçı Ergun Köknar, İstanbul'da öldü.
2003- Anna Lindh, İsveç Dışişleri Bakanı

13 EYLÜL


490- Yunanlılar, Marathon Savaşı'nda Darius komutasındaki Persleri yendi.
1521- Aztek başkenti Tenochtitlan, 13 Eylül 1521'de Cortes komutasındaki İspanyollar tarafından işgal edildi. “Tenochtitlan antik Aztek İmparatorluğu’nun başkentidir. Texcoco Gölü'nde bulunan bir ada üzerine inşa edilmiştir. 1520'lerde Hernan Kortez yönetimindeki İspanyol “Conquistador” lar (fatih) tarafından çok büyük oranda tahrip edilen şehrin üzerine, o zaman kurulan Yeni İspanya’nın başkenti olarak Mexico şehri kuruldu. Şehri çevreleyen Texcoco Gölü’de belli bir süre sonra büyük bir oranda kurutuldu. Bölgeden birçok kabile geçmesine rağmen Azteklere kadar hiçbiri kalıcı olarak yerleşmemiştir. Aztek efsanelerine göre, kuzeyin çöllerinden göç eden kabile, rahiplerin kehanet ettiği, bir kartalın kaktüs üzerinde bir yılan yediğini gördükleri ideal yerleşim yerine yeni şehirlerini kuracaktı. Kabile, kartalı küçük bataklık bir adanın üzerinde görmüş olmalı. Bu efsane, şu anda Meksika'nın sembolü olarak bayrağında ölümsüzleştirilmiştir.”
1788- Danimarka İsveç'i işgal etti.
1788- New York Birleşik Devletler'in federal başkenti oldu.
1907- Lusitania gemisi, 5 gün 54 dakikalık bir yolculuktan sonra Atlantik'i aşarak New York Limanı'na ulaştı. Lusitania, bu alanda bir rekora imza atmış oldu.
1919- Sivas'ta İradei Milliye gazetesi yayınlanmaya başlandı.
1920-Mustafa Kemal'in ''Halkçılık Programı'' TBMM'ye sunuldu.
1921- Sakarya Meydan Savaşı kazanıldı.
1921- Sakarya Meydan Savaşında yaralanan Mustafa Kemal Paşa'ya Gazi unvanı verildi.
1922- Soma'nın Yunan işgalinden kurtuluşu. Aynı gün Yunanlılar'ca 17 Eylül'e kadar sürecek İzmir Yangını başlatıldı.
1923- İspanya'da General Primo de Rivera 1923'de bir darbeyle yönetime el koydu.
1925- Şark İstiklal Mahkemesi'nde yargılanan gazeteciler Mustafa Kemal Paşa'dan af istediler. Mustafa Kemal Paşa'nın mektubu üzerine beraat ettiler.
1943- Çan Kay Şek Çin Cumhuriyeti'nin ilk başkanı oldu.
1950- Milli Eğitim Bakanlığı valiliklere gönderdiği bir genelgeyle öğretmenlerin parti işleriyle uğraşmasını yasakladı.
1953- Türk-Alman Milli Atletizm Şampiyonasında Türk atletleri 3 birincilik aldı.
1964- Birleşmiş Milletler Barış Gücü kuşatma altındaki Kıbrıs, Erenköy'e yiyecek ve battaniye ulaştırdı.
1965- Beatles ''Yesterday''i yayınladı. Beatles, ilk Grammy ödülünü, 1964 yılında en iyi grup dalında aldı.
1968- Arnavutluk, Varşova Paktı'ndan ayrıldı.
1970- Filistinli gerillalar Ürdün'ün ikinci büyük şehri İrbid'i kontrol altına aldılar.
1971- Bilim ve Sosyalizm yayınları sahibi Süleyman Ege Lenin'in "Devlet ve İhtilal" kitabı nedeniyle 7,5 yıla mahkum oldu.
1977- İkinci Milliyetçi Cephe hükümeti 8 Eylül 1977'de istikrar önlemleri paketiyle birlikte zamları da açıklamıştı. Uluslararası Para Fonu, IMF 13 Eylül'de önlemleri yetersiz bulduğunu açıkladı.
1980- Milli Güvenlik Konseyi Başkanı Kenan Evren devlet başkanlığını üstlendi
1980- Süleyman Demirel ile Bülent Ecevit Gelibolu'daki Hamzaköy askeri tesislerinde, Necmettin Erbakan İzmir Uzunada'da "güvence" altına alındı. Alparslan Türkeş'e teslim ol çağrısı yapıldı.
1983- Türkiye Petrol Rafinerileri Şirketi (Tüpraş) Kocaeli’nde kuruldu.
1987- Demokratik Sol Parti (DSP) Genel Başkanı Rahşan Ecevit görevinden ayrıldı. Yerine, oy birliğiyle Bülent Ecevit seçildi.
1993- Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) lideri Yaser Arafat ve İsrail Başbakanı Yitzak Rabin bazı konularda anlaşmaya vardılar. Buna göre, İsrail Gazze ve Jeriko'dan çekilecek, Filistinliler Gazze, Jeriko ve Batı Şeria'nın bir bölümünde kendilerini yönetme hakkına sahip olacak.
1993- İspanya'da yapılan Uluslararası Asturia Film Festivali sonuçlandı. Memduh Ün, "Zıkkımın Kökü" filmiyle en iyi yönetmen ödülünü aldı.
1993- Sosyalist İktidar Partisi (SİP) kuruldu.
1996- Radikal Gazetesi yayın hayatına başladı.
1997- Polonya'da yapılan Dünya Grekoromen Güreş Şampiyonası'nda Ercan Yıldız'la Şeref Eroğlu altın madalya kazandı.
2000- Milli Gençlik Vakfı şubeleri yurt genelinde kapatılmaya başlandı.
2001- Rusya'da 8 katlı bir binaya yerleştirilen bombanın patlaması sonucu 118 kişi yaşamını yitirdi.
2002- Cezayir'de İslamcı militanlar Kuzey Cezayir yolunda 11 sivili öldürdü.
2002- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, AKP Genel Başkanı Erdoğan ve kapatılan RP'nin Genel Başkanı Erbakan'ın milletvekili adayı olamayacaklarını öne sürerek YSK'ya ihbar yazısı gönderdi.




13 Eylül - Doğanlar

1592- Fransız yazar, düşünür Michel de Montaigne.
1705- Osmanlı Devletine sığınan Macar Kralı Tökeli İmre, İzmit'te öldü.
1739- Grigoriy Potyomkin, Rus generali, devlet adamı (ö. 1791)
1874- Müzikteki 12 ton metodunun yaratıcısı Avusturyalı besteci Arnold Schoenberg.
1894- Sinema yönetmeni Jean Renoir.
1902- Ses sanatçısı, Safiye Ayla (ölüm 1998)
1928- Diane Foster, Kanadalı atlet.
1941- Ahmet Necdet Sezer, Türkiye'nin 10. Cumhurbaşkanı.
1942- Dansçı Sait Sökmen.
1961- Dave Mustaine, ABD'li müzisyen
1973- Fabio Cannavaro, İtalyan futbolcu.
1977- Fiona Apple, ABD’li müzisyen





13 Eylül - Ölenler

1321- İtalyan şair Dante Alighieri.
1592- Michel de Montaigne, Fransız yazar ve düşünür (d. 1533)
1871- Tanzimat devri şair ve yazarlarından Şinasi.
1967- Ut ve viyolonsel virtüözü, besteci Şerif Muhittin Targan 75 yaşında İstanbul'da öldü.
1970- Gazeteci ve Tiyatro tarihçisi, Yazar Refik Ahmet Sevengil, 67 yaşında öldü.
1971- Mao Zedong'un halefi ilan edilen Lin Biao, uçak kazasında.
1989- Eski bakan İsmail Rüştü Aksal
1991- Futbolun "Taçsız Kralı" Metin Oktay, trafik kazasında.
1998- Halkçı Parti'nin kurucu Genel Başkanı Necdet Calp, Ankara'da öldü.
2007- Cem Gürdap, Türk sinema sanatçısı (d. 1955)

15 EYLÜL


1910- Osmanlı Sosyalist Fırkası kuruldu. Osmanlı Sosyalist Fırkası, II. Meşrutiyet döneminde İstanbul'da kurulan siyasal parti. Türkler tarafından kurulan ilk sosyalist partidir.
1916- Savaşta ilk tank, İngiliz birlikleri tarafından, Birinci Dünya Savaşı sırasında, Fransa'nın Somme yöresinde kullanıldı.
1917- Başbakan Aleksandr Kerenskiy, Rusya'da cumhuriyet ilan etti.
1923- Lozan Antlaşması uyarınca Edirne'ye bağlı Karaağaç istasyonu Yunanlılardan teslim alındı.
1923-Türkiye'de ilk yüzme yarışı, Galatasaray Kulübünce İstanbul-Büyükada'da düzenlendi.
1928- İskoç bakteriyolog Alexander Fleming, pek çok zararlı bakteriyi yok edebilen ''küf''ü bularak, ''penicillium notatum'' adını verdi.
1929- Müstakil Ressamlar ve Heykeltraşlar Birliği'nin ilk sergisi Ankara'da açıldı.
1930- Almanya seçimlerinde Naziler sosyalistlerden sonra ikinci büyük parti durumuna geldi.
1931- Mahatma Gandhi, Londra'da yapılan toplantıda Hindistan'a bağımsızlık verilmesini istedi.
1944- 2. Dünya savaşı sırasında, Britanya savaşının en önemli gününde Kraliyet Hava Kuvvetleri 185 Alman uçağını düşürdüler.
1949- Seçimleri kazanan Konrad Adenauer, Federal Almanya'nın ilk şansölyesi oldu.
1955- Türk Parasının Kıymetini Koruma hakkındaki kararname yürürlüğe girdi.
1961- 27 Mayıs 1960 askeri darbesi sonrası kurulan Yassıada Yüksek Adalet Divanı kararları açıklandı: Aralarında eski cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın da bulunduğu 15 idam, 31 ömür boyu hapis, 408 kişiye çeşitli hapis cezaları, 133 beraat. Son oturuma intihara teşebbüs eden eski başbakan Adnan Menderes katılmadı.
1966- Maratoncu İsmail Akçay Balkan şampiyonu, Hüseyin Aktaş ikincisi oldu.
1971- İdam istemiyle yargılanan devrimcilerden Salman Kaya tahliye edildi.
1971- Greenpeace (Yeşilbarış) çevre örgütü kuruldu.
1975- Beyrut'ta Hıristiyan ve Müslümanlar arasında iç savaş başladı.
1975- Pink Floyd'un "Wish You Were Here" albümü piyasaya çıktı.
1980- 12 Eylül Askeri darbesini izleyen günlerde, grev ve lokavtlar kaldırıldı; işçiler işbaşı yaptı, belediye başkanları görevlerinden alınmaya başladı, yerlerine çoğunlukla subaylar atandı, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu (MİSK) ve Hak-İş'in bankalardaki paraları bloke edildi, sendika yöneticileri ile işyeri
1982- Beyrut'ta Hıristiyan Falanjistler İsrail desteğiyle Şabra ve Şatilla mülteci kampları çevresinde daha sonra katliama dönüşecek kuşatmayı başlattı.
1983- Milliyet gazetesi yazarlarından Metin Toker ve yazı işleri müdürü Doğan Heper 3'er ay hapis cezasına çarptırıldılar. Heper'in cezası paraya çevrildi.
1986- Başbakanlık Başdanışmanı Adnan Kahveci "rüşvet pazarında 1 trilyon lira dönüyor" dedi.
1997- Gazeteci Metin Göktepe'yi öldürme iddiasıyla yargılanan 9 polisten 4'ü tahliye edildi.
2000- İspanya'da Bask bölgesinin bağımsızlığı için savaşan ETA örgütünün lideri Ignacio Garcia Arregui Fransa'da tutuklandı.
2000- Milli Güvenlik Kurulu'nun (MGK) "Türban yasağı yeterince uygulanmıyor" uyarısı üzerine YÖK rektörlüklere genelge gönderdi: Türbana göz yuman öğretim üyelerine yasal işlem yapılacak.
2001- Küçükarmutlu'da ölüm orucunda hayatını kaybeden Ümüş Şahingöz'ün cenazesine polis müdahale etti;çok sayıda kişi gözaltına alındı.
2001- Afganistan'da Taliban karşıtı lider Ahmet Şah Mesud öldü. Tacik kökenli komutan iki hafta önce bir intihar saldırısında yaralanmıştı.
2002- Manisa Etnografya ve Arkeoloji Müzesi soyuldu. Soygunda, Helenistik döneme ait ''Marsyas'' ve Roma dönemine ait ''Eros'' heykelleri çalındı.
2002- İsveç'te genel seçimleri Sosyal Demokratların önderliğindeki sol blokun kazanmasıyla lider Göran Persson üst üste üçüncü kez başbakan oldu.
2004- Tüzüğünde anadilde eğitimi savunduğu gerekçesiyle kapatılması istenen Eğitim-Sen davası,Ankara 2. İş Mahkemesi'nce reddedildi. Mahkeme yargıcı,anadilde eğitim hakkını savunmanın suç olmadığı sonucuna vardı. Davacı başsavcılığın temyiz hakkı var.
2005- ABD Temsilciler Meclisi Uluslararası İlişkiler Komitesi, "Ermeni Soykırımı" tasarısını onayladı. ABD hükümeti ise tasarıya karşı çıktığını bildirdi.
2006- Gazeteci Hrant Dink'in cezasını onaylayan Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun gerekçeli kararı açıklandı:"Eleştiriler sert de olabilir, ancak hakaret kabul edilemez. Dink ustaca bir üslupla Türklüğü aşağılamıştır". Karara karşı çıkan iki yargıç ise "Türkiye'de fikirlerin serbestçe söylenmesinden korkuluyor" dedi.


15 Eylül - Doğanlar

1857- William Howard Taft, ABD' nin 27. başkanı (ö. 1930)
1890-, Ünlü İngiliz gerilim ve polisiye yazarı, dedektif ''Hercul Poirot''nun yaratıcısı, eserleri 1 milyondan fazla basılan Agatha Christie doğdu.
1894- "Oyunun Kuralı" filmiyle ünlü, Fransız yönetmen Jean Renoir.
1901- Kemalettin Kamu
1914- Yazar Orhan Kemal
1929- Gazeteci-Yazar, Mümtaz Soysal
1943- Uğur Dündar, Türk gazeteci ve Televizyoncu.
1946- Tommy Lee Jones, ABD'li oyuncu ve yönetmen
1978- Eidur Gudjohnsen, İzlandalı futbolcu


15 Eylül - Ölenler

1956- Eski Maliye Nazırı Abdurrahman Vefik Sayın, 103 yaşında.
1972- Şair-yazar Baki Süha Ediboğlu, 57 yaşında öldü.
1972- Besteci Ulvi Cemal Erkin 66 yaşında Ankara'da öldü.
1983- Yazar, öğretim üyesi Murat Sarıca, 57 yaşında öldü.
2002- Tiyatro sanatçısı Şükran Güngör,76 yaşında.Tiyatro sanatçısı Yıldız Kenter'le evliydi.
2005- Amerikalı yönetmen Robert Wise, 91 yaşında. Neşeli Günler, Truva'lı Helen, Batı Yakasının Hikayesi yönettiği filmler arasındaydı.
2006- İtalyan gazeteci ve yazar Oriana Fallaci, 76 yaşında.
2007- Colin McRae, İskoç dünya şampiyonu WRC pilotu (d. 1968)

20 EYLÜL


622- Hazreti Muhammed ile Hazreti Ebu Bekir, Medine'ye ulaştı.
1519-Portekizli kaşif Magellan, 270 kişi ve 5 gemiyle İspanya'dan yola çıktı.
1633- Galileo Galilei, İspanyol engizisyon mahkemesinde, dünyanın güneşin etrafında döndüğünü söylediği için yargılandı.
1922- Fransız ve İtalyan kuvvetleri Çanakkale'den çekildi.
1928- İtalya'da Yüksek Faşist Konsey en yüksek yasama organı oldu.
1933- Başbakan İsmet İnönü ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın, Sofya'yı ziyaretinde, 1929 Tarafsızlık Antlaşması'nın süresi uzatıldı.
1937- Dolmabahçe Sarayı Veliahd Dairesi'nde, Atatürk'ün de isteğiyle, Türkiye'nin ilk resim ve heykel müzesi açıldı.
1937- İkinci Türk Tarih Kurultayı, Dolmabahçe Sarayı'nda toplandı.
1946-Fransa'da ilk Cannes Film Festivali başladı.
(( Cannes Film Festivali Avrupa'daki en önemli 3 Film festivalinden biridir. Cannes Film Festivalinde her yıl Ortalama 20 film yarışmaktadır. Bu filmleri juri başkanı ve juri üyeleri tarafından ödüllendirilir. Cannes Film Festivalinde verilen ödüller Altın palmiye, Büyük jüri, En iyi yönetmen, En iyi Kadın oyuncu, En iyi Erkek oyuncu, En iyi Senaryo, En iyi Kısa film, Altın Kamera, juri ödülü'dür.
İlk uluslararası film festivali 1945'te Auguste ve Louis Lumiére tarafından gerçekleştirilecekti ama II. Dünya Savaşı yüzünden ertelemek zorunda kalındı. Bu yüzden Cannes Film Festivali ilk olarak 1946'da Casino de Cannes'da yapılmıştır. Politik karışıklık yüzünden 1968'de festival düzenlenemedi. Cannes Film Festivalinde beklenmeyen olay 1975'te yaşandı. Bir azınlık tarafından festivali protesto etmek amaçlı saldırı gerçekleşti. Festival bombalandı ama bu saldırıda ölü veya yaralı olmadı.
))
1946- Basın Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.
1951-Türkiye’nin NATO’ya katılması kabul edildi.
1958- Başbakan Adnan Menderes, Cumhuriyet Halk Partisi'nin parti olmadığını, İsmet İnönü'nün siyaseti bırakması gerektiğini, basının istediğini yazamayacağını söyledi. Menderes, "Bize yumruk atan İsmet Paşa'yı alır layık olduğu muameleyi yaparız" dedi.
1961- Devlet ve Hükümet Başkanı Orgeneral Cemal Gürsel "Seçimi yapamazsak milli felaket o zaman olur " dedi.
1970- Amasya Cezaevi'nde mahkumlar ayaklandı.
1971- Mersin Ataş rafinerisinde grev.
1974- Honduras'da kasırga: 10 bin kişi öldü.
1980- Askeri yönetimce Başbakanlığa emekli Amiral Bülent Ulusu atandı. Aynı gün, sıkıyönetimce aranan Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Sekreteri Fehmi Işıklar yakalandı.
1981- İran 149 solcu militanı idam ettiğini açıkladı.
1984- Beyrut'ta Amerikan elçiliği müştemilatına patlayıcı yüklü kamyonla intihar saldırısı düzenlendi; aralarında 2 ABD askerinin de bulunduğu 9 kişi öldü.
1987- İstanbul'da 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrası ilk işçi mitinginde, işçiler deri işverenlerinin aldığı lokavt kararını protesto ettiler.
1988- Naim Süleymanoğlu Seul Olimpiyat Oyunları'nda halter dalında 6 dünya rekoru kırdı.
1991- PKK Mardin Vali Konağı'na roketatar saldırısı düzenledi; ölen ya da yaralanan olmadı.
1992- Özgür Gündem gazetesi yazarı Musa Anter Diyarbakır'da öldürüldü.
1993- CINE 5 yayın hayatına başladı.
1994- Bakü'de petrol anlaşması imzalandı. İngiliz BP, Amerikan Amaco, Penzol, Rus Lukoil ve TPAO, bir konsorsiyum oluşturdu.
1994- Engin Civan vuruldu.
1995- Deniz Baykal, Necdet Menzir'in görevden alınma isteğini reddeden Başbakan Tansu Çiller'le yürüttüğü Doğru Yol Partisi (DYP) - Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) koalisyon hükümetini bozdu. Tansu Çiller hükümetin istifasını Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e verdi.
2001- F tipi cezaevlerine karşı başlatılan ölüm orucu eylemine dışarıdan destek veren Abdülbari Yusufoğlu, eyleminin 137'nci gününde yaşamını kaybetti. Eylemde hayatını kaybedenlerin sayısı 36'ya yükseldi.
2001- Afganistan'ı yöneten Taliban'ın talimatıyla toplanan Şeriat Konseyi, Usame bin Ladin'in ülkeden ayrılması kararı aldı.
2001- İngiliz bankası HSBC, peşin 350 milyon dolara Demirbank'ı satın aldı. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) el koymadan önce Demirbank'ın devri için 1 milyar dolar isteniyordu.
2002- Yüksek Seçim Kurulu, AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ve kapatılan RP'nin son genel başkanı Necmettin Erbakan ile DEHAP'tan aday olan Murat Bozlak ve Akın Birdal'ın 3 Kasım seçimleri için milletvekili adayı olamayacağina karar verdi.
2002- Aynı gün,"Türk Vatandaşlarının Günlük Yaşamlarında Geleneksel Olarak Kullandıkları Farklı Dil ve Lehçelerin Öğrenilmesinin Hakkında Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
2002- İsrail askerleri, Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafatın karargahındaki üç binayı havaya uçurdu.
2003- Irak'ta ABD'nin atadığı Geçici Hükümet Konseyi'nin kadın üyelerinden Akila el-Haşimi, saldırıya uğradı. Ağır yaralanan el-Haşimi, Konseyde Saddam rejiminde de görev yapmış tek kişiydi.
2004- ABD'de 56. Emmy ödüllerinde mini dizi "Angels in America" (Melekler Amerika'da) 11 ödül alarak rekor kırdı. Dizide başrolleri Al Pacino ve Meryl Streep oynuyor.
2006- Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin yargıç değişikliğini protesto için mahkemede oturmayı reddedince, yeni atanan yargıç Muhammed El Ureybi Saddam Hüseyin'i salondan çıkarttı. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Saddam davasındaki yargıç değişikliğini eleştirdi. Olayı "yargı bağımsızlığına ciddi bir tehdit" diye niteledi.
2006- Yazar Elif Şafak,"Baba ve Piç" romanında, TCK 301.Maddesi'nde yer alan "Türkiye'yi aşağılamak' suçunu işlediği iddiasıyla açılan davanın ilk duruşmasında beraat etti. Beyoğlu Adliyesi'ndeki duruşmada Yargıç, romanı yargıya taşıyan avukat Kemal Kerinçsiz ve arkadaşlarının müdahil olma isteğini reddetti. Ülkücü avukatlar getirdikleri Elif Şafak afişini yaktı.


20 Eylül - Doğanlar

1758- Jean-Jacques Dessalines, Haiti imparatoru (ö. 1806)
1899- Leo Strauss, Alman filozof (ö. 1973)
1921- Kadir Has, Türk iş adamı (ö. 2007)
1934- Oscar ödüllü İtalyan aktris Sophia Loren.
1971- Henrik Larsson, İsveçli futbolcu.



20 Eylül - Ölenler

1940- İngiliz doğabilimci Denison Ross.
1957- Finlandiyalı besteci Jean Sibelius.
1973- Klasik Türk müziği sanatçısı Burhanettin Ökte.
1985- Halk müziği yorumcusu, opera sanatçısı, besteci ve şair Ruhi Su 73 yaşında öldü.
1992- Gazeteci-yazar İlhami Soysal 64 yaşında öldü.
1992- Musa Anter, gazeteci (d. 1920)
1996- Macar matematikçi Paul Erdös öldü.
2004- Foto muhabiri Eddie Adams,71 yaşında.
(( Vietnam Savaşı sırasında yakalanan bir Vietkonglu gerillanın sokak ortasında infazını fotoğraflamış ve bu çalışmasıyla Pulitzer ödülünü kazanmıştı. ))

23 EYLÜL


1821- Mora İsyanı'nda Gördüş (Tripolis) şehrini ele geçiren Yunanlılar 30.000 Türk'ü öldürdüler.
1846- Alman gökbilimci Johann Gottfriend, güneş sisteminin sekizinci gezeni Neptün’ü keşfetti.
1856- İzmir-Aydın hattı demir yolu imtiyazı, bir İngiliz şirketine verildi. 1866 yılında işletmeye açılan 612 kilometrelik demir yolu hattının imtiyazı 15 Ekim 1950'de dolacaktı. Ancak genç Cumhuriyetin hükümeti, bu hattı 30 Mayıs 1935'te satın aldı.
1922- Çan’ın düşman işgalinden kurtuluşu.
1924- SSCB Rusya'ya bağlı, Karadeniz kıyısında Tuapse merkezli Şapsığ Ulusal Rayonu kuruldu.
1925-Mustafa Kemal Paşa, " Güzel bir serpuş olan şapkadan pek az bir müddette dervişler, mürit ve hocalar da memnun kalacaklardır." dedi.
1931- Ekonomik kriz nedeniyle iki gün kapalı kalan Londra Borsası yeniden açıldı.
1941- Bakanlar Kurulu, Vakit gazetesini10 gün süreyle kapattı.
1942- Naziler, Auschwitz'te gazla öldürme katliamlarına başladı.
“Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı döneminde kurulmuş en büyük toplama, zorunlu çalışma ve imha kampı.
İlk kurulan ana kamp Auschwitz I Polonya'nın Krakow şehrinin 60 km batısında, küçük bir şehir olan Oświęcim'in güneybatısında, Auschwitz II Oświęcim'in 3 km batısında Brzezinka　(Birkenau) köyünde, I.G. Farben, Krupp, Siemens gibi fabrikalar için yapılan Auschwitz III ise Oświęcim doğusunda Monowice (Monowitz) köyünde inşa edilmiştir.
Auschwitz-Birkenau'ya tüm Avrupa'dan 1,3 milyon insan yerleştirilmiştir.[kaynak belirtilmeli] Bunların, 1 milyonu Yahudi olmak üzere 1,1 milyonunun öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Yaklaşık 900 bin kişi kampa geldikleri anda doğrudan gaz odalarına gönderilmiş ya da vurularak öldürülmüştür. Kalan 200.000 kişi, hastalık, eksik beslenme, kötü muamele, tıbbi deneyler nedeniyle ve daha sonra gönderildikleri gaz odalarında ölmüştür.
Auschwitz ismi, Holokost sürecinde kurban olanların ve dolayısıyla II. Dünya Savaşı'ndaki Nazi dehşetinin sembolü olmuştur. Bu kamplarda, Yahudi, Roman, homoseksüeller gibi Nazilerin düşman ilan ettikleri gruplar başta olmak üzere 6 milyon kişi ölmüştür.
1979 yılında UNESCO'nın İnsanlığın Kültür Mirası listesine eklenen bu iki kampın kalıntıları ve Yahudi mezarlığı, Auschwitz-Birkenau Devlet Müzesi ve Holokost anma mekânı olarak kamuya açılmıştır.”
1947- Bulgaristan Partisi lideri Nikola Petkov asıldı.
1954- Yeni Ulus gazetesinde yayımlanan yazıları nedeniyle Hüseyin Cahit Yalçın, Cemal Sağlam, İbrahim Cüceoğlu hapis cezalarına, Nihat Erim para cezasına çarptırıldı.
1954- Doğu Almanya polisi, 400 kişiyi, ABD ajanı olmak iddiasıyla tutukladı.
1955- Pakistan, Türkiye-Irak Karşılıklı İşbirliği Antlaşması'na katıldı. Bağdat Paktı üyeleri Türkiye, Irak ve Pakistan oldu.
1961- THY'nin Kıbrıs-Adana-Ankara seferini yapan Tay uçağı, Etimesgut Havaalanı yakınlarında Karanlıktepe'ye çarparak düştü, 28 kişi öldü.
1965- İzmit Körfezi'nde bir tanker infilak etti;15 kişi öldü.
1967- Sovyetler Birliği, Vietnam Demokratik Cumhuriyeti'yle yardım paktı imzaladı.
1969- Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) öğrencisi Taylan Özgür İstanbul'da polis kurşunuyla öldürüldü. Aynı gün öğrenci lideri Deniz Gezmiş tutuklandı.
1971- 3. Altın Koza Film Festivali'nde sonuçlar açıklandı; Yılmaz Güney tüm ödülleri aldı: En İyi Film: Ağıt; İkinci En İyi Film: Acı; En İyi Erkek Oyuncu: Acı; En İyi Senaryo: Ağıt; En İyi Yönetmen: Ağıt.
1973- 18 yıl önce iktidardan bir darbeyle düşürülen Juan Peron yeniden Arjantin devlet başkanı seçildi.
1986- Başbakan Turgut Özal siyasi yasaklı liderleri, yasaklara uymadıkları için "anarşist"likle suçladı. Aynı gün Manisa Doğru Yol Partisi (DYP) il binasına asılan Süleyman Demirel posteri indirildi.
1987- Irak savaş uçakları Hakkari'nin Çukurca ilçesi Narlı köyünü bombaladı; 3 kişi öldü,18 kişi yaralandı.
1993- İnönü Stadı’nda konser veren Michael Jackson’u yüzbinlerce kişi izledi.
1993-İstanbul, 2000 Olimpiyatları için yapılan ilk tur oylamada elendi.
1995- Tomris Özden Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) parti meclisi üyeliğinden istifa etmek zorunda bırakıldı. Güneydoğu'da ölen Albay Rıdvan Özden'in eşi Tomris Özden sorunun yalnızca askerlerle çözülemeyeceğini söylemiş ve öldürülen bir PKK militanının kız kardeşiyle el ele tutuşarak barış mesajı vermiş, bir süre sonra CHP'ye girerek Parti Meclisi üyeliğine en yüksek oyla seçilmişti.
1996- Anayasa Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu'nda evli erkeğe zinada ayrıcalık tanıyan maddeyi iptal etti.
1997- Cezayir'de süre giden iç savaşta köy baskını: 200 kişi öldürüldü,100 yaralı. Baskını silahlı İslamcı radikal grupların yaptığı açıklandı.
1999- Terör örgütü elebaşı Abdullah Öcalan, bir açıklama yaparak, terör örgütünden bir grubun silahlarıyla birlikte Türkiye'ye gelip teslim olmasını istedi.
2000- İnsan hakları Derneği (İHD) eski Genel Başkanı Akın Birdal,1 Eylül 1995 ve 1 Eylül 1996 tarihlerinde yaptığı konuşmalar nedeniyle aldığı iki yıllık hapis cezasını tamamlayarak tahliye oldu. TCK'nın 312. maddesini ihlalden mahkum olan Akın Birdal, İnfaz Yasası gereği 10 ay cezaevinde kaldı.
2001- Suudi Arabistan, ABD'ye Afganistan'a saldırı için komuta üssü vermeyi reddetti. Usame bin Ladin için Talibana ültümatom veren ABD, Özbekistan ve Tacikistan'a asker yığmaya başladı.
2002- 2002. AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan'ın, milletvekili adaylığının engellenmesi üzerine AİHM'ye yaptığı "ihtiyati tedbir" başvurusu, "mevzuata aykırı" bulundu. CHP lideri Deniz Baykal, Erdoğan'ı siyasi yasaklı hale getiren Anayasa'nın 76. maddesi dahil, siyasi yasakların kaldırılması gerektiğini savundu.
2003- AB'ye uyum yasalarının uygulanmasını izlemek için oluşturulan Reformları İzleme Grubu ilk toplantısını yaptı ve ilk kararı aldı.Kürtçe ad yasağını kaldıran yasa değişikliğinin sonuç vermesi için İçişleri Bakanlığı'nca tüm nüfus müdürlüklerine genelge gönderilmesi kararı alındı. Ancak adlar Türk alfabesine uygun yazılacak.
2004- ABD ve Libya dışişleri bakanları 1970'lerden beri ilk kez biraraya geldi.ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell ile Libya Dışişleri Bakanı Abdülraham Şalgam New York'ta görüştü.
2005- Güney Afrika'da,Toprak Haklarının İadesi Komisyonu, beyazların topraklarının üçte birinin 2014'e dek siyahlara dağıtılacağını açıkladı.
2006- 43. Antalya Film Festivali'nde Özer Kızıltan'ın yönettiği "Takva" filmi dokuz dalda ödül aldı.En İyi Film Ödülü'nü ise Zeki Demirkubuz'un yönettiği "Kader" filmi kazandı.
2008- Gazeteci Tuncay Özkan Bebek'teki evinde Ergenekon soruşturması kapsamında gözaltına alındı.


23 Eylül - Doğanlar

63- Roma İmparatoru Augustus doğdu.
1932- Altı yaşında iken gözlerini kaybeden Amerikan siyah şarkıcı Ray Charles.
1932- Şilili sanatçı Victor Jara
1938- Aktrist Romy Schneider namı diğer "Sisi" dünyaya geldi.
1943- Kadınların sevgilisi, kadife sesli şarkıcı Julio Iglesias doğdu.
1949- Protest rock müziğin güçlü sesi, işçi dostu Bruce Springsteen (The Boss) doğdu.



23 Eylül - Ölenler

1870- En popüler klasik operalardan biri olan Georges Biset'nin "Carmen"inin esin kaynağı olan "Carmen"' romanının yaratıcısı Fransız romancı Prosper Merimee.
1939- Modern psikanalizin kurucusu Avusturyalı ruhbilimci-filozof Sigmund Freud. “Freud, sadece psikopatolojinin ortaya çıkma nedenleri ve onların olası tedavileriyle değil, insanoğlunun günlük yaşamıyla da ilgilenmiş; sanat, kültür ve din üzerine de bulunduğu noktadan bakabilmiştir.”
1967- Ressam Ali Sami Boyar.
1974- Şilili şair Pablo Neruda, askeri diktatörlükçe gözetim altında tutulurken.
2001- Amerikalı keman virtüözü Isaac Stern,81 yaşında.
2004- Senarist Bülent Oran, 81 yaşında. Bine yakın senaryo yazmış, 50'den fazla filmde rol almıştı.Onun kaleminden çıkan diyaloglar klasikleşmişti: "Bedenime sahip olabilirsiniz ama ruhuma asla."
2005- Prof. Dr. Ümit Serdaroğlu, 73 yaşında. Serdaroğlu, 22 yıldır Assos kazılarını yönetiyordu.
2007- Ali Kemal İskender, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1940).

27 EYLÜL

“Dünya Turizm Günü”


1529- Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusu Viyana'yı kuşatmaya aldı.
1568- Preveze Deniz Zaferi ;
(( Barbaros Hayrettin komutasında Osmanlı donanması, 463 yıl önce, Venedik Amirali Andrea Doria'nın donanmasını Preveze'de yendi. Amiral Andrea Doria, Yunanistan'ın batısındaki Preveze'de yapılan şiddetli çarpışmalar sonrasında yenilerek kaçtı. Osmanlı donanması bozguna uğrayan Haçlı donanmasından 29 gemiye el koydu.))
1922- Yunan kralı I. Konstantin Anadolu yenilgisi sonrası tahtını terk etmek zorunda kaldı.
1930- Mustafa Kemal Paşa yeni İsmet Paşa hükümeti ile ilgili bir açıklama yaptı;
(( "Eğer İsmet Paşa, hükümet teşkilini kabulden sureti katiyede imtina etseydi (kaçınsaydı), başvekaleti bizzat deruhte etmekten (üstlenmekten) başka çare kalmazdı" dedi. ))
1931- 1930'da Türkiye'nin de katılımıyla ilk kez resmi nitelik kazanan Balkan Oyunları'nın ikincisi başladı.
1939- Polonya'nın başkenti Varşova, 19 gün direndikten sonra Nazi birliklerine teslim oldu.
1940- Japonya, Almanya ve İtalya'nın askeri paktına katıldı.
1959- Honshu tayfunu Japonya'da 5 bin kişinin ölümüne neden oldu.
1961- Yemen'de Albay Sallal iktidarı ele geçirdi.
1961- Suriye'de askeri darbe oldu. Yeni hükümet, Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden ayrıldığını ilan etti. Türkiye, Suriye'nin yeni hükümetini tanıdı.
1962- Iraklı Kürt lider Molla Mustafa Barzani'den kaçan, 1500 kişilik Bradost aşireti Türkiye'den iltica talebinde bulundu.
1966- Sanayi Bakanı Mehmet Turgut, sanayicilerden kapitalizm düşmanlarına savaş açmasını istedi.
1970- Arap Zirvesi Mısır'da toplandı; Ürdün Kralı Hüseyin ile Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) lideri Yaser Arafat ateşkes anlaşması imzaladı.
1971- Türk-İran demiryolu hattı, Van feribot iskelesinde düzenlenen törenle açıldı.
1973- Seçim gezisi için Isparta'ya gelen Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit taş ve şişe yağmuruna tutuldu.
1974- Dönemin 'Milli Cephe' hükümeti TRT'de kadın spikerlerin haber okumalarını yasakladı.
1976- Ankara'da "DGM'ye (Devlet Güvenlik Mahkemeleri) Hayır" mitingi düzenlendi.
1976- Maden sektörü işverenleri direnişe katılan 483 DİSK'li (Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu) işçinin işine son verdi.
1995- Genelev sahibi vergi rekortmeni Matild Manukyan'ın otomobilinde bir patlama oldu. Manukyan ağır yaralandı, şoförü öldü.
1996- Kudüs belediye başkanı Kubbet üs-Sahra'nın altında tünel açtırdı. Bu olay neticesinde patlak veren ve üç gün süren olaylar bütün Filistin topraklarına yayıldı. Resmi rakamlara göre 76 kişi yaşamını yitirdi.
2000- Brezilya'nın Rio de Janeiro kentinde, 1993 yılında 70 sokak çocuğunun öldürüldüğü katliamdan sağ kurtulan tanık genç kız, büyükannesi ve üç kızkardeşiyle birlikte evinde öldürüldü. 1993'teki katliamdan sağ kurtulan Maria mahkemede, askeri polisler aleyhine ifade vermişti. Maria bu şekilde öldürülen 41. tanıktı
2000- Sydney Olimpiyat Oyunlarında 85 kilo güreşçisi Hamza Yerlikaya olimpiyat şampiyonu oldu.
2000- İrlandalı yazar James Joyce'un romanı Ulysses'den uyarlanan filme İrlanda'da getirilen yasak, 33 yıl aradan sonra kalktı.
2000- Zorunlu Deprem Sigortası uygulaması başlatıldı.
2001- F Tipi cezaevlerini protesto etmek amacıyla sürdürülen ölüm orucunda Zeynep Arıkan ile Ali Rıza Demir yaşamını kaybetti.Ölüm orucunda ölenlerin sayısı 38'e yükseldi.
2001- Türkiye, Avrupa Konseyi'nin üç sözleşmesini imzaladı.
(( "Suç gelirlerinin aklanması, tespiti, haczedilmesi ve el konulması","Yolsuzluğa Karşı ceza" ve "Avrupa yolsuzluğa karşı özel hukuku".Buna göre,"Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu" Türkiye'de denetim yapabilecek. ))
2002- Britanya'nın başkenti Londra'da "Savaşa Hayır" mitingi yapıldı. 250 bin kişi katıldı.
2003- Dünyanın çeşitli kentlerinde aynı anda düzenlenen "Irak'ta İşgale Son, Filistin'e Özgürlük" mitingleri Ankara,İstanbul ve Adana'da da yapıldı. Mitingleri "Küresel Barış ve Adalet Koalisyonu" düzenledi.
2003- Fırlatılması iki kez ertelenen, Türkiye'nin ilk gözlem uydusu BİLSAT, uzaydaki yörüngesine yerleştirildi. 14 milyon dolara malolan uydunun ömrü 15 yıl.
2003- Los Angeles'te Irak'ta görevli askerlerin yakınları bir basın toplantısı düzenledi.
(( Savaşta oğlu Jesus'u kaybeden Fernando Suarez isimli bir baba,"Bush yalan söylediği için oğlum öldü. Yasadışı bu savaşta, daha çok çocuğun ölmesini istemiyoruz" dedi. ))
2004- Pakistan, El-Kaide lideri Emced Faruki'nin öldürüldüğünü açıkladı.
(( 2002'de Wall Street Journal muhabiri Daniel Pearl'ün kafasının kesilerek öldürülmesi ve Devlet Başkanı Pervez Müşerref'e iki kez suikast girişiminden sorumlu tutuluyordu. Lübnan'da gözaltına alınan Kaide'nin Lübnan sorumlusu İsmail Muhammed Hatib de hücresinde kalp krizinden öldü. ))
2006- 19 Ağustos'tan beri İsrail hapisanesinde tutulan Filistin Başbakan Yardımcısı Nasır el Şair delil yetersizliğinden serbest bırakıldı.
2006- 2006.Lahey'deki Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi'nde yargılanan eski Bosnalı Sırp lider Momcilo Krajisnik 27 yıl hapse mahkum oldu.



27 Eylül - Doğanlar

1871- Grazia Deledda. İtalyan edebiyatında verismo (gerçekçilik) akımının önde gelen sanatçıları arasında adı geçen Deledda 1926 Nobel Edebiyat Ödülü'nün de sahibiydi.
1922- Arthur Penn. Amerikan toplumunun karanlık yüzüne ışık tutan filmleriyle dikkati çeken sinema yönetmeni.
1965- Atze Schröder, Alman oyuncu ve komedyen
1976- Francesco Totti, İtalyan futbolcu
1984- Avril Lavigne, Kanadalı şarkıcı


27 Eylül - Ölenler

1917- Fransız ressam Edgar Degas
1986- Cliff Burton, ABD'li müzisyen (d. 1962)
1996- Muhammed Necibullah, Komünist Demokratik Afganistan Cumhuriyetinin başkanı (d. 1947)
2003- Türkiye'nin ilk milli maratoncularından, Balkan ve Doğu Akdeniz kupalarında şampiyonlukları bulunan Şevki Koru, 94 yaşında öldü.
2003- Rock şarkıcısı Robert Palmer,54 yaşında.
2004- Tiyatro sanatçısı Haluk Kurdoğlu,72 yaşında.
2004- Eski İçişleri ve Milli Eğitim Bakanı Necdet Uğur, 81 yaşında. 1969 yılında CHP İstanbul Milletvekili olarak TBMM'ye girdi. 12 Eylü1 1980 darbesinden sonra siyaseti bıraktı.
2008- Necdet Tokatlıoğlu, Türk besteci, solist, korist, müzisyen ve orkestra şefi (d. 1933)

29 EYLÜL


1499- İnebahtı Kalesi fethedildi.
1911- Osmanlı -İtalyan Savaşı başladı. Trablusgarp topraklarının İtalya'nın eline geçmesiyle sonuçlanan ve İtalya ile Osmanlı devletini karşı karşıya getiren Trablusgarp Savaşı başladı.
1923- Filistin'de İngiliz mandası resmen yürürlüğe girdi.
1929- Muhsin Ertuğrul'un yönettiği "Ankara Postası" filmi ilk kez İstanbul'da gösterildi.
1933- Komünist Enternasyonal Genel Sekreteri Georgi Dimitrov'un suçlandığı Almanya Meclisi Reichstag'ın yakılması soruşturmasında diğer sanık Marinus van der Lubbe, yangını çıkardığını itiraf etti.
1937- Çin'de Japon tehdidine karşı güçler birleştiriliyor; Milliyetçi General Çan Kay-şek ile Komünist önder Mao Zedong birlikte davranma kararı aldılar.
1939- Polonya askerleri geri çekildi, Varşova teslim oldu.
1941- Kiev'de Nazilerin Babi Yar katliamı başladı. İki günde 60.000 kişi öldürüldü.
1943- Lech Walesa, Polonya dayanışma hareketi (Solidarity) lideri
1960- 27 Mayıs'ta iktidardan ordu tarafından indirilen Demokrat Parti kapatıldı.
1968- Balkan Binicilik Şampiyonası İstanbul'da düzenlendi. Engel atlama yarışmalarında Türkiye takımı birinci oldu.
1972- Milliyet Sanat dergisinin ilk sayısı çıktı.
1976- Direnişteki İstanbul Profilo fabrikası işçilerine polis müdahale etti. 1 işçi öldü.
1978- Başbakan Bülent Ecevit ilk "Köy-Kent" uygulamasını Bolu'nun Mudurnu ilçesinde başlattı.
1979- Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER) Bursa'da miting düzenledi. Polis mitinge müdahale etti. Genel Başkan Gültekin Gazioğlu ile birlikte 301 kişi gözaltına alındı.
1981- Arayış dergisi yazı işleri müdürü Nahit Duru ile Bakış dergisi yazı işleri müdürü Nazım Kara sıkıyönetim mahkemesinde yetmiş beşer gün hapis cezasına çarptırıldı.
1983- Basına büyük kısıtlamalar getiren yasa tasarısı 12 Eylül askeri yönetiminin atadığı Danışma Meclisi'nde bir dakikada oylanarak yasalaştı.
1984- Sinema yönetmeni Atıf Yılmaz 1984'de "Bir Yudum Sevgi"; bir yıl sonra aynı gün "Dul Bir Kadın" adlı filmleriyle iki yıl üst üste Antalya Film Festivali'nde Altın Portakal Ödülü'nü aldı.
1986- 1980 askeri darbesi sonrası lideri olduğu Milli Selamet Partisi (MSP) kapatılan ve siyaset yapması yasaklanan, Necmettin Erbakan ilk kez Gaziantep'te Refah Partisi (RP) kürsüsünde konuştu.
1992- Hakkari' nin Şemdinli ilçesi Derecik Jandarma Karakoluna saldıran teröristlerden 200'ü öldürüldü.
1994- Sosyolog yazar İsmail Beşikçi Özgür Gündem gazetesinde çıkan bir yazısında bölücülük yaptığı iddiasıyla 2 yıl hapis ve 250 milyon lira para cezasına çarptırıldı.
1994- Eski Adalet Bakanı ANAP'lı Mehmet Topaç, Ankara'daki avukatlık bürosunda, yasadışı Dev-Sol örgütü üyesi oldukları iddia edilen 4 kişinin silahlı saldırısında öldü.
2000- Gazeteci Nadire Mater ile yayıncısı Semih Sökmen, Mater'in askerliklerini Olağaüstü Hal Bölgesi'nde (OHAL) yapan 42 askerle görüşerek kaleme aldığı "Mehmedin Kitabı"ndan ötürü yargılandıkları davada beraat ettiler. "Devletin askeri kuvvetlerini tahkir ve tezyif etmek"ten yargılanmışlardı. Mahkeme kitap hakkında verilen toplama kararını da kaldırdı.
2001- ABD tarafından hazırlanan terörle mücadele önlemlerini içeren karar tasarısı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nce oybirliğiyle onaylandı. Tasarı,"terör grupları"nın hesaplarının dondurulmasını, mali kaynaklarının ve bu gruplara verilen devlet desteğinin kesilmesini öngörüyor.
2002- İran'ın başkenti Tahran'da tecavüz, zorla alıkoyma ve alkollü içki içme suçlarından idama mahkum edilen "Kara Akbabalar" çetesinin beş üyesi halkın önünde vinçlere asılarak idam edildi. 5 bin Tahranlı seyretti. Af örgütü İran'da bir önceki yıl 139 kişinin asılarak idam edildiğini açıkladı.
2002- Filistin Yönetimi lideri Yaser Arafat'ın Batı Şeria'nın Ramallah kentindeki karargahını 10 gün boyunca kuşatma altında tutan İsrail güçleri geri çekilmeye başladı.
2003- Britanyalı seyyah David Hempleman Adams, balonla Kanada'dan İrlanda'ya 76 saatte vardı. Atlantiği balonla geçen ilk seyyah oldu. Adams daha önce de Kuzey Kutbu'na tek başına yürüyen ilk seyyah olmuştu.
2004- ABD Deniz Kuvvetlerine bağlı USS Cole muhribine 12 Ekim 2000'de düzenlenen saldırıyla ilgili Yemen'deki dava sonuçlandı.17 Amerikalı denizciyi öldürmekten iki Yemenli idama mahkum oldu.
2005- Irak'ta Şiilerin yoğun olarak yaşadığı Balat kentinde eşzamanlı üç intihar saldırısında en az 60 kişi öldü, 100'ün üzerinde yaralı var.
2006- İlk kadın uzay turisti Enuşe Ensari'yi taşıyan Soyuz uzay aracı gezisini tamamlayarak Kazakistan steplerine indi.


29 Eylül - Doğanlar

1547- "Don Kişot"un (Don Qixote) yaratıcısı İspanyol yazar Miguel de Cervantes.
1571- Caravaggio, İtalyan ressam (ö. 1610)
1901- İtalyan asıllı Amerikalı Nobel ödüllü nükleer fizikçi Enrico Fermi.
1912- Michelangelo Antonioni, İtalyan yönetmen (ö. 2007)
1936- Bilal İnci, Türk oyuncu (ö. 2005)
1936- Silvio Berlusconi, İtalyan siyasetçi
1943- Polonya "Dayanışma" hareketi lideri Lech Walesa.
1948- Theo Jörgensmann, Alman müzisyen
1951- Michelle Bachelet, Şilili politikacı ve devlet başkanı
1967- Carson McCullers , ABD'li yazar
1971- Sibel Tüzün, Türk şarkıcı
1973- W. H. Auden, İngiliz şair


29 Eylül - Ölenler

1902- “Nana”, “Germinal” ve “Meyhane” gibi romanlarıyla ünlü Fransız romancı Emile Zola, uykusunda duman zehirlenmesinden.
(( Edebiyatta Natüralizm akımının kurucularından olan Zola, sosyoloji ve psikoloji alanındaki bilimsel kuralları yapıtlarına uyguladı. Mahrem sayılacak durumlar ve dehşet öğeleri bu bakış açısıyla kitaplarında yer aldı. "Dreyfus Davası"nda gösterdiği aydın tavrından dolayı hükümeti zor durumda bıraktı. Bu yüzden ortadan kaldırıldığı söylenir. ))
1985- Demokrat Partililerin yargılandığı Yassıada'nın sertliği ile tanınan komutanı Tarık Güryay öldü.
2003- Amerikalı yönetmen Elia Kazan, 94 yaşında.
(( "Rıhtımlar Üzerinde", "İhtiras Tramvayı", "Cennet Yolu" gibi sinema tarihine geçen filmleri yönetmişti. Elia Kazan, Kayseri kökenli bir Rum ailenin çocuğu olarak İstanbul'da doğmuştu.1952 yılında McCarty döneminde Amerikan Karşıtı Faaliyetler Komitesi'ne verdiği ifade sonucu arkadaşlarının kariyerlerinin sona ermesine neden olmuştu. ))
2006- Türkiye'deki ilk Ermenice tiyatro dergisi "Kulis"i 50 yıl boyunca kesintisiz yayınlayan, Osmanlı tiyatrosuna önemli hizmetleri olan Agop Ayvaz, 95 yaşında öldü.

9 EKİM

Dünya Posta Günü


1446- Kore'de Hangul alfabesi yayımlandı.
1690- Belgrad yeniden Osmanlı egemenliğine girdi.
1855- Isaac Singer dikiş makinesi motorunun patentini aldı.
1871- Büyük Chicago yangını kontrol altına alındı.
1888- Washington Anıtı resmen açıldı.
1914- I. Dünya Savaşı: Antwerp (Belçika) Alman güçlerinin eline geçti.
1936- Hoover barajı'ndan 266 mil uzaklıktaki Los Angeles'a (Kaliforniya) elektrik verilmeye başlandı.
1937- Nazilli Basma Fabrikası, Atatürk'ün de katıldığı törenle açıldı.
1944- Britanya, Çin, Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği "Birleşmiş Milletler"adlı bir örgüt kurulacağını açıkladılar. Örgütün görevi savaş sonrası barışı planlamak olacak.
1944- Başbakan Şükrü Saracoğlu, Anıtkabir'in temelini attı.
1953- Amerikalı kadın yüzücü Florance Chadwick, Çanakkale Boğazı'nın Naraburnu ile Eceabat arasını 1 saat 50 dakikada yüzdü.
1960- Yassıada'daki sanıklarla ilgili fotoğraflar basına gösterildi.
1962- İstanbul'da 8 bin kişi Beyazıt'tan Taksim'e yürüdü. Yeni İstanbul gazetesi önünde sağcı basını protesto etti.
1962- Uganda cumhuriyeti kuruldu.
1963- Kuzey doğu İtalya'da, bir barajda meydana gelen göçük sonucu oluşan su dalgası 2.000 den fazla kişinin ölümüne yol açtı.
1967- Ernesto Che Guevara Bolivya'da kurşuna dizildi.
(( 1965'te devrimi Afrika ve Latin Amerika'ya yaymak için Küba'dan ayrılmış, 8 Ekim 1967'de La Higuera kasabasında CIA destekli özel harekat birliklerinin eline düşmüştü.14 Haziran 1928'de Arjantin'de doğan Che, 1956'da Meksika'da Kübalı devrimcilerle birleşmiş, Fidel Castro ile birlikte Batista diktatörlüğünün 1959'da devrilmesinde büyük rol oynamıştı. ))
1970- Kamboçya'da Kmer Cumhuriyeti ilan edildi.
1971- Deniz Gezmiş ve 17 arkadaşı idama mahkum edildi.
1972- Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi asistanı Uğur Mumcu 12 Mart 1971 askeri müdahalesi sonrasında konulduğu askeri cezaevinden salıverildi.
1978- Ankara, Bahçelievler'de 7 sosyalist genç öldürüldü.
(( Gece yarısı bastıkları evde Türkiye İşçi Partisi üyesi Latif Can, Efraim Ezgin, Hürcan Gürses, Osman Nuri Uzunlar, Serdar Alten, Faruk Ersan ve Salih Gevenci'yi öldürenlerden Duran Demirkiran ile Ömer Özcan 12'şer yil 6'şar ay, Ahmet Ercüment Gedikli ömür boyu hapis ve Haluk Kırcı idam cezasına çarptırıldılar. ))
1983- Milli Güvenlik Kurulu yetkilerini düzenleyen yasa çıktı. Böylece,1961'den beri yürürlükte olan Kurulun hükümetle ilişkisi "danışma" ile sınırlı olmaktan çıkarıldı.
1988- Kara Sevdalı Bulut filminin gösterimi yasaklandı
1988- Kültür Bakanlığı, 36 sanatçıyı "devlet sanatçısı" ilan etti.
(( Yaşar Kemal, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Hüseyin Gezer, Füreya Koral, Zühtü Müritoğlu ve Lütfi Ömer Akad bu unvanı reddettiler. Yaşar Kemal "adı ne olursa olsun, bana verilen hiçbir payeyi, ülkemiz demokrasiye kavuşana kadar kabul etmeyeceğim "dedi. ))
1994- Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Alparslan Türkeş, parti kongresinde Nazım Hikmet şiirleri okudu.
1997- Nobel Edebiyat Ödülü İtalyan oyun yazarı Dario Fo'ya verildi.
1997- Kayseri Belediye Başkanı Şükrü Karatepe1 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
2004- ABD işgaliyle Taliban rejiminin devrilmesi sonrası düzenlenen Afganistan tarihinin ilk doğrudan devlet başkanlığı seçimi yapıldı.
(( Seçmenin parmağına sürülen mürekkep kolay silinince 18 adaydan 15'i seçimi boykot etti. Yabancı gözlemciler "oldukça adil, iptale gerek yok" dedi. Resmi sonuçlar 30 Ekim'de açıklanacak. ))
2004- Türk Hava Kurumu tarafından Eskişehir'in İnönü ilçesinde düzenlenen ''3. Türkiye Hava Oyunları''nda 433.5 metrekare ile bugüne kadar gökyüzünde açılan en büyük bayrakla atlayış yapan THK paraşütçüsü Hakan Zengin, Guinness Rekorlar Kitabı'na girmeye hak kazandı.
2004- Afganistan'da ilk demokratik seçimler yapıldı.
2005- Çin, Everest tepesinin yüksekliğinin 8848.43 m olduğunu resmi olarak açıkladı.
2005- İngiltere'de demiryollarında tütün mamulleri kullanımı tamamen yasaklandı.
2006- Kuzey Kore ilk atom bombası denemesini yaptı. BM Güvenlik Konseyi ve NATO Konseyi Kuzey Kore'yi kınadı.
2006-Google, YouTube'u 1.65 milyar dolara aldığını açıkladı.



9 Ekim – Doğanlar

1201- Fransız teolog ve Sorbonne'un kurucusu Robert de Sorbon (ö. 1274)
1757-Fransa kralı, X. Charles (ö. 1836)
1835- Senfonik şiirleri ve "Samson ve Dalila" operasıyla ünlü Fransız besteci Camille (Charles-) Saint-Saëns.
1852- Hermann Emil Fischer, Alman kimyager (ö. 1919)
1879- Alman fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi Max von Laue (ö. 1960)
1888- Bolşevik devrimci, entelektüel, Sovyet siyasetçi Nikolay Buharin (ö. 1938)
1938- Avusturyalı politikacı Heinz Fischer
1940- John Lennon İngiltere'nin Liverpool kentinde.
(( Beatles rock grubunu kurucularından biri olarak da grubun dağılmasından sonra kendi başına da rock tarihinin en önemli müzsiylenlerinden biriydi. ))
1946-Türkiye Cumhuriyeti eski başbakanı Tansu Çiller
1950-ABD’li öğretmen ve Nobel Barış Ödülü sahibi Jody Williams
1953-ABD’li sinema ve dizi oyuncusu Tony Shalhoub
1979- Brandon Routh, ABD'li oyuncu
1981- Fransız futbolcu Gaël Givet




9 Ekim - Ölenler

1934-Fransa başbakanı Louis Barthou (suikast) (d. 1862)
1934- Yugoslavya kralı I. Alexander (suikast) (d. 1888)
1943- Hollandalı fizikçi Nobel Fizik Ödülü sahibi Pieter Zeeman (b. 1865)
1967- İngiliz kimyacı Nobel Kimya Ödülü sahibi Cyril Norman Hinshelwood (d. 1897)
1967- Ernesto Che Guevara, Arjantinli devrimci (d. 1928).
(( İnandığı doğrular uğruna tutarlı bir şekilde sonuna kadar mücadele eden Che, bunun için ölmekten dahi kaçınmadı. Günümüzde ikonlaştırılıp içi boşaltılan Guevara, 68 döneminin önemli idollerindendi. ))
1967- Fransız yazar Andre Maurois.
1977- Belçikalı şarkıcı Jacques Brel.
1989- Yusuf Atılgan, Türk roman ve öykü yazarı 68 yaşında öldü.
1993- Ressam ve sanat eğitimcisi Cemal Bingöl.
2004- Fransız filozof Jacques Derrida,74 yaşında.

15 EKİM


1582- Avrupada Gregorian takviminin kabulu.
1783- İlk defa balonla uçuş gerçekleştirildi.
1878- Edison, Edison Electric Light Co adlı şirketi kurdu.
1878- İstanbul'da duvarcılar, kunduracılar ve terzi işçileri greve çıktı.
1917- Mata Hari casusluk suçlamasıyla Paris'in dış mahallelerinden Vincennes'da kurşuna dizildi.
( Aslen Hollandalı ve asıl adı Margaretha Geertruida Zelle olmasına karşın bir Hint tapınağında büyüdüğü efsanesini yaymıştı. Erkekleri baştan çıkararak casusluk yaptığı ileri sürülüyordu. Fransızlarca tutuklanan ve Alman gizli servisine bazı bilgiler verdiğini kabul eden Hollandalı dansçı Mata Hari (Margaretha Geertruida), askeri mahkemece yargılandıktan sonra, kurşuna dizildi. Zelle aslında sanıldığı kadar güzel, çekici ve başarılı bir casus değildi. Onu bu kadar "büyüten" Fransızların cephelerdeki yenilgilerini bu kadının üzerine atmalarıydı.)
1927- Gazi Mustafa Kemal Paşa Cumhuriyet Halk Partisi kurultayında "Büyük Nutuk"u okumaya başladı. Nutuk'un okunuşu 6 gün sürdü.
1928- Almanya'dan hareket eden dünyanın en büyük hava gemisi Graf Zeppelin Amerika'da New Jersey'e ulaştı. Uçuş 111 saat sürdü.
1928- Yusuf Ziya Ortaç Meşale dergisini kapattı.
( Böylece, birkaç ay önce bu dergide başlayan ve yedi genç şairin ortak kitabı Yedi Meşale ile süren "Yedi Meşaleciler" akımı da sona ermiş oldu. )
1934- Mao Zedung'a bağlı 100 bin kişilik birlik, Çin'in güneydoğusundan başlayıp kuzeydoğusuna kadar sürecek 10 bin kilometrelik Büyük Yürüyüş'e başladı.
1937- Yeni harflerle basılan ilk kağıt paralar tedavüle çıktı.
( Üzerinde Atatürk'ün resmi bulunan 100 liralık banknotlar 1942'de tedavülden kaldırıldı. )
1945- Nazi işgali altında işbirlikçi Geçici Fransız hükümetinde başbakanlık yapan Pierre Laval "vatana ihanet"ten suçlu bulundu ve kurşuna dizildi.
1946- Nazi savaş suçlusu Hermann Goering idam edilmesine saatler kala zehir içerek intihar etti.
1961- Uluslararası Af Örgütü Londra'da kuruldu.
1961- 27 Mayıs 1960 askeri darbesi sonrasında kısıtlı ve sınırlı seçim kampanyasının ardından genel seçimler yapıldı.
( Seçime dört parti katıldı. Cumhuriyet Halk Partisi 173, Adalet Partisi 158, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi 54, Yeni Türkiye Partisi 65 milletvekili kazandı. )
1964- Sovyetler Birliği lideri Nikita Hruşçov Karadeniz kıyısında tatildeyken görevden alındı.Yerini Leonid Brejnev aldı. Aleksey Kosigin başbakan oldu.
1964- Uzun bir aradan sonra İngiltere'de İşçi Partisi iktidara geldi. Harold Wilson başbakan oldu.
1966- Aşıklar Bayramı. 1966'dan bu yana kutlanan bayramda her çevreden aşıklar atışma, türkü, şiir dallarında yarışıyor.
1969- Amerika Birleşik Devletleri'nde, Vietnam Savaşı karşıtı mitingler düzenlendi.
1970- İstanbul'da güvenlik güçleri 12 Ekim1970'de oturma eylemine başlayan Gislaved Lastik Fabrikası işçilerini fabrikadan zorla çıkardılar; 1 işçi öldü, 50 işçi yaralandı.
1970- İstanbul'da kolera salgını olduğu açıklandı.
1990- Sovyetler Birliği başkanı Mihail Gorbaçov, Nobel Barış Ödülü'nü aldı.
1993- Nobel Barış Ödülü, Güney Afrika Devlet Başkanı De Klerk ile Afrika Ulusal Kongresi Başkanı Nelson Mandela'ya verildi.
1995- Türkiye'nin birçok ilinden Ankara'ya gelen binlerce işçi, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, TÜRK-İŞ'in düzenlediği mitingde Tansu Çiller'i protesto etti.
1996- Guatemala'da bir stadyumda izdiham yaşandı; 78 ölü, 100 yaralı.
1997- Borusan Kültür Merkezi İstanbul'da açıldı.
1999- Sınır Tanımayan Doktorlar örgütü, Nobel Barış Ödülü'nü aldı.

“Médecins Sans Frontières 1971 yılında Nijerya İç Savaşı sonrasında Bernard Kouchner'in de dahil olduğu küçük bir Fransız doktor grubunca kuruldu. Dünyanın çoğu yerinde Fransızca ismini veya MSF kısaltmasını kullanan kuruluş, ABD'de daha çok Doctors Without Borders (Sınırları Olmayan Doktorlar) olarak anılır.
MSF, Cenevre, İsviçre'de bulunan uluslararası bir kurul tarafından yönetilir. 20 alt bölümü vardır. Her yıl 3,000 doktor, hemşire, ebe ve ikmalci projelerde çalışmak üzere işe alınır. Sürekli istihdam edilen 1,000 kişilik ekip, gönüllüleri toplar ve medya ile finans işlerini düzenler. Özel bağışlar, kuruluşun gelirlerinin %80'ini oluştururken, geri kalan kısım hükümetlerin ve şirketlerin yardımlarından sağlanır. MSF'nin yıllık bütçesi 400 milyon ABD Doları civarındadır.[1]
Nijerya İç Savaşı sırasında açlık çeken bir kız çocuğu.
Kuruluş, 70'den fazla ülkede sağlık hizmetleri ve tıbbi eğitim programları uygular ve sıklıkla Çeçenistan ve Kosova gibi bölgelerde politik sorumluluk alınması talebinde bulunur. Kuruluş tarihinde sadece bir kez, 1994'teki Ruanda soykırımında ordu yardımı isteğinde bulunmuştur.
MSF 1999 yılında üyelerinin özellikle hızlı gelişen krizlerde tıbbi hizmetler sağlaması ve uluslararası ilgiyi bu krizlere çekmesi[2] ile Nobel Barış Ödülü'nü kazanmıştır. O dönemde MSF başkanı olan Dr. James Orbinski ödülü MSF adına aldı. Bundan önce, MSF 1996 Seul Barış Ödülü'nü de kazanmıştır.[3] Kuruluşun şu andaki başkanı Dr. Christophe Fournier'dir.
Türkçe'ye de çevrilen İnsancıl Hukuk Sözlüğü de (ISBN 9750500970), örgütçe tasarlandı ve üye doktorlardan Françoise Boucher-Saulnier tarafından hazırlandı.”

2000- Beyoğlu Savcılığı, hortumla işkence yaptığı görüntülerle kanıtlanan başkomiser Süleyman Ulusoy hakkında 27 yıl hapis istemiyle dava açtı.
2002- Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin yedi yıl daha liderlik yapmak için referanduma gitti. Seçime katılan 11 milyon 445 bin 638 seçmenin hepsi Saddam için "evet" oyu kullandı. Kuzey Iraklı Kürtler sandığa gitmedi.
2003- Azerbaycan'da devlet başkanlığı seçimi yapıldı. Devlet başkanı Haydar Aliyev'in oğlu İlham Aliyev oyların yüzde 79.57'sini alarak seçildi. Muhalefetle polis arasında çatışma çıktı. AGİT gözlemcileri seçimin şaibeli olduğunu söyledi.
2005- Irak'ta Şii ve Kürtlerin Sünnilerin boykotuna rağmen hazırladığı anayasa referanduma sunuldu. Katılım yüzde 65'i buldu. Yüzde 21 hayıra karşı yüzde 78 oy oranıyla kabul edildi.


15 Ekim - Doğanlar

M.Ö.70- Publius Vergilius Maro, Romalı şair (ö. M.Ö. 19)
1608- Barometrenin kaşifi İtalyan bilim insanı Evangelista Torricelli.
1836- Friedrich Nietzsche, Alman filozof (ö. 1900)
1915- Izak Şamir, İsrailli politikacı
1920- "Baba" romanının yazarı Mario Puzo(ö. 1999)
1923- Italo Calvino, İtalyan yazar (ö. 1985)
1924- Lee Iacocca, ABD'li sanayici
1926- Michel Foucault, Fransız düşünür (ö. 1984)
1948- Chris de Burgh, İrlandalı şarkıcı



15 Ekim - Ölenler

1563- Andreas Vesalius, Romalı hekim (d. 1514)
1872- Handrij Zejler, Alman yazar (d. 1804)
1917- Mata Hari, Hollandalı dansçı ve sözde casus (d. 1876)
1934- Raymond Poincaré, Fransız devlet adamı (d. 1860)
1945- Pierre Laval, Fransız siyasetçi (d. 1883)
1946- Hermann Göring, Alman general ve politikacı (d. 1893)
1958- Asaf Halet Çelebi, Türk şair 51 yaşında öldü. (d. 1907)
1976- Carlo Gambino, ABD'li mafya lideri (d. 1902)
1997- Dünya Bektaşilerinin Halife Babası Turgut Koca.

22 EKİM


1600-Osmanlı ordusu, Macaristan'ın Kanije Kalesi'ni fethetti.
1909- İlk kadın pilot Elsie Roche, ilk uçuş denemesini gerçekleştirdi.
1919- Amasya'da Mustafa Kemal Paşa ile İstanbul Hükümeti'nin Bahriye Nazırı (Denizcilik Bakanı) Salih Paşa bir protokol imzaladılar.
1931- Amerikalı mafya lideri Al Capone vergi kaçakçılığı gerekçesiyle 11 yıl hapis cezası aldı.
1937- Dersim bölgesinde 21 Mart gecesi başlayan ayaklanma bastırıldı. Dört yıl için çıkarılan Tunceli'nin İdaresi Hakkında Kanun, çeşitli eklerle1947'ye kadar sürdü.
1938- Chester Carlson "fotokopi"yi icat etti.
1945- Toprak Mahsulleri Vergisi olarak zeytin vergisi kararı çıktı. Zeytin vergisi, yağ olarak ödenecek.
1947-ABD yardımının ilk partisi İskenderun Limanı'na geldi. İlk malzemelerle İstanbul-Ankara karayolunun yapımına başlanacağı açıklandı.
1950- Nüfus sayımı sonuçlandı. Türkiye'nin nüfusu 20 milyon 902 bin 628. 5 yıl sonra aynı gün nüfus 24 milyon 64 bin 763 olarak sayıldı.
1951- Türkiye'nin, Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı, NATO üyeliği protokolü imzalandı.
1953- Laos Fransa’dan bağımsızlığını ilan etti.
1962- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı John F. Kennedy, Küba'da Sovyet füzeleri olduğunu açıkladı; Amerikan donanması Küba'yı ablukaya aldı.
1964- Jean Paul Sartre, Nobel Ödülü'nü reddetti.
( Sartre gerekçe olarak "böyle bir ödülü kabul etmenin yazarı ödülü veren kuruma bağlı kılacağı"nı ve "Nobel ödüllerinin geçmişte bütün ülkeler ve ideolojilerden yazarlara eşit davranılarak dağıtılmadığı"nı gösterdi. )
1972- Türk Hava Yolları'nın Truva uçağı Sofya'ya kaçırıldı. Bir gün sonra yolcuları serbest bırakan 4 hava korsanı Bulgaristan'a iltica etti.
1975- Türkiye'nin Viyana Büyükelçisi Daniş Tunalıgil, Ermeni teröristler tarafından öldürüldü.
1976- Türkiye Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu, HAK-İŞ kuruldu.
1980- Yönetmen Ömer Kavur'un filmi "Yusuf ile Kenan" Milano 'da altın madalya aldı.
1983- Batı Almanya ve Fransa'da 1 milyon 500 bin kişi nükleer karşıtı protesto gösterisi yaptı.
1988- Barış Manço'nun televizyon programı 7'den 77'ye TRT'de başladı.
[*** 7’den 77’ye Barış Manço tarafından TRT için yapılmış olan programdır. İlk yayın tarihi 22 Ekim 1988'dir. Yıllarca devam etmiş olan program pazar günleri yayınlanmıştır.
Akılda kalanlar
* Adam olacak çocuk: Yaklaşık bir düzine çocuk ve ailesinin katıldığı bölümde çocuklar şarkılar söyleyip birbirlerine puan verir. Bu sırada Barış Manço çocuklarla özellikle iyi ve kötü alışkanlıklar hakkında sohbet eder.
* Dünyayı dolaşalım: Bu bölümde Manço dünyanın değişik bölgelerini izleyiciye tanıtır. Bu bölümde özellikle gezilen yörenin kılık kıyafet ve şarkıları gibi kültürel yönleri izleyiciye aktarılır.
Program her seferinde Barış Manço'nun ağzından "Bana her konuda; ama her konuda yazmaya devam edin. Adresimi biliyorsunuz; Barış Manço Moda 81300 İstanbul. Tekrar ediyorum Barış Manço Moda 81300 İstanbul" sözleri ile biterek hafızalara kazındı.***]
1988- Diyarbakır Askeri Cezaevi İç güvenlik eski Komutanı Binbaşı Esat Oktay Yıldıran İstanbul'da öldürüldü.
1993-Diyarbakır'ın Lice ilçesine saldıran teröristlerle çıkan çatışmada Diyarbakır Jandarma Bölge Komutanı Tuğgeneral Bahtiyar Aydın şehit oldu. İlçede sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
1997- Kültür Bakanlığı, ''Oscar''a gidecek film olarak ''Eşkıya''yı seçti.
2000- Yugoslavya Devlet Başkanı Vojislav Koştunitza, yıllar sonra ülkelerinden kanlı bir savaşla kopan Bosna-Hersek'i ziyaret eden ilk Sırp lideri oldu.
2001- Afganistan'da, Amerikan bombardımanında Herat'ta bulunan yaşlıların kaldığı bir hastane isabet aldı; 100'den fazla sivil öldü. Aynı gün, 750 Afgan mülteci Pakistan'a zorla giriş yaptı.
2004- Danıştay, Türkçe Dışındaki Dil ve Lehçelerde Yayın Yönetmeliği'nin sınırlayıcı hükümlerinin durdurulması istemini reddetti. Danıştay'ın kararıyla,yerel televizyon ve radyolarda Kürtçe yasağı,öğretmek amaçlı yayın ve çocuklara yönelik program yasağı korunmuş oldu.
2006- TRT personel ve sözleşmeli personel yönetmeliklerinde değişiklik yapıldı. Artık sendika temsilcileri de disiplin kurulunda görev alacak.


22 Ekim - Doğanlar

1688- Nadir Şah, İran şahı (ö. 1742)
1811- Macar besteci Franz Liszt. (ö. 1886)
1844- Fransız tiyatro sanatçısı Sarah Bernhardt. (ö. 1923)
1917- Oscar ödüllü Amerikalı sinema oyuncusu Joan Fontaine.
1919- "Altın defter" adlı romanıyla tanınan, 2007 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi İngiliz edebiyatçı Doris Lessing, İran'da.
1938- Christopher Lloyd, ABD'li sinema oyuncusu
1943- "Gündüz Güzeli" filmiyle ünlü, Fransız sinema oyuncusu Catherine Deneuve.
1980-Şahan Gökbakar, Türk komedyen
1985- Hadise, Türk asılı Belçikalı şarkıcı

22 Ekim - Ölenler

1906- Fransız empresyonist ressam Paul Cezanne. (d. 1839)
1973- İspanyol çelist, besteci ve yönetmen Pablo Cassals. (d. 1876)
1975- İngiliz tarihçi Arnold Toynbee 86 yaşında öldü.
1975- Daniş Tunalıgil, Türkiye'nin Viyana Büyükelçisi
1978- Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu, Türk siyasetçi (d. 1900)
1990- Fransız Marksist felsefeci Louis Althusser, intihar ederek.
2002- Robert Nixon, İngiliz çizer (d. 1939)
2003- Türkiye'nin en eski caz müzisyenlerinden Ali Kayral, 63 yaşında.
2003- Sinema oyuncusu Derya Arbaş, 35 yaşında geçirdiği kalp krizi sonucu Los Angeles'taki evinde yaşama veda etti.
( Arbaş, "Kuyucaklı Yusuf", "Beyaz Bisiklet", "Bitmeyen Sevda", "Alev Gibi", "Bir Günlük Aşk", "Dilan", "Gece, Melek ve Bizim Çocuklar" filmlerinde başrol oynamıştı. )

1 KASIM


1604- William Shakespeare'in trajedisi ''Othello''nun ilk gösterimi Londra Whitehall Palace'da yapıldı.
1755- Lizbon'da meydana gelen çok şiddetli bir deprem ve ardından oluşan tsunami yaklaşık 90.000 kişinin ölümüne neden oldu. Şehrin üçte ikisi yıkıldı.
1896- National Geographic dergisi, ilk defa bir kadının çıplak göğüslerinin göründüğü bir fotoğraf yayımladı.
1912-İzmir'in ilk kulübü Karşıyaka Muaresei Bedeniye Kulübü, yani bugünkü adıyla Karşıyaka Spor Kulübü kuruldu.
1920- Yunanistan'da Venizelos kabinesi düştü.
1922- Son Osmanlı padişahı VI. Mehmet tahtını terketti.
1922- 623 yıl süren Osmanlı Saltanatı, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla sona erdi.
1925- İran'da Rıza Han Pehlevi, Kaçar Hanedanı’na son verdi.
1927- Gazi Mustafa Kemal 2. kez Cumhurbaşkanlığı'na seçildi.
1928- Latin temeline dayanan yeni Türk harfleri kabul edildi.
( Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya altın levha üzerine kabartma bir alfabe hediye edildi. )
1929-Ankara'da ''Anadolu Halk Bilgisi Derneği'' kuruldu. Derneğin 124 sayı çıkan ''Halk Bilgisi Haberleri'' adlı dergisi de yayımlanmaya başlandı.
1934- Ankara Kızılay'da Güven Anıtı açıldı.
1934- Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa, "Bir ulusun yeni değişikliğinde ölçü, musikîde değişikliği kavrayabilmesidir. Bugün dinletilmeye yeltenilen musikî yüz ağartacak değerden çok uzaktır" dedi.
1936- Ankara Devlet Konservatuvarı öğretime başladı.
1939- Suni döllenme yoluyla dünyaya gelen ilk tavşan basına tanıtıldı.
1946- Kahire'de yapılan uluslararası yüzme yarışmalarında İbrahim Sulu 400 metrede birinci oldu.
1951- Cezayir Ulusal Özgürlük Cephesi, Fransa'ya karşı gerilla savaşı başlattı.
1952- Amerika Birleşik Devletleri ilk hidrojen bombasını Pasifik'te patlattı.
1954- Cezayir bağımsızlığını kazandı.
1955-ABD havayolu şirketine ait DC-6 tipi bir yolcu uçağı Colorado yakınlarında infilak etti: 44 kişi öldü.
1956- Macaristan Varşova Paktı'ndan çekildiğini açıkladı. Başbakan Imre Nagy Macaristan'ın tarafsız bir devlet olarak tanınmasını istedi.
1956- Akis dergisi sahibi Metin Toker, 7 ay hapis cezasına çarptırıldı. Toker'in, İstanbul Milletvekili Mükerrem Sarol'a yayın yoluyla hakaret ettiği ileri sürülüyordu.
1958- Merzifon Yeni Çeltek Linyit İşletmesi'nde grizu patlaması.10 işçi öldü.
1959- Kongo'da Beyaz karşıtı ayaklanmalar sonrası milliyetçi lider Patrice Lumumba tutuklandı.
1961- Sovyetler Birliği Komünist Partisi 25. Kongresi'nde geçmişteki hataları nedeniyle suçlanan Josef Stalin'in naaşı Moskova Kızıl Meydandaki Lenin mozolesinden çıkarıldı.
1962- Sovyetler Birliği, Mars'a ilk roketi fırlattı.
( Yıllarca insanların kafasını kurcalayan 'Mars'ta yaşam var mı?' sorusu hala cevaplanabilmiş değil. Dünya'nın küçük bir prototipi konumundaki Mars'ta eksen eğikliği olduğundan mevsimler oluşur. Değişik mevsimlerde yer kabuğu değişik renkler alır.)
1966- Çanakkale Boğazı'nda bir Rus şilebi ile çarpışan Derince araba vapuru battı; 7 kişi öldü.
1967- Rum polisi, Kıbrıs Türk toplumu liderlerinden Rauf Denktaş'ı adaya gizlice girerken yakaladı ve tutukladı.
1968- Aydınlık Sosyalist Dergi yayımlanmaya başladı.
1970-Fransa'da bir dans salonunda çıkan yangın 144 gencin ölümüne yol açtı.
1971- Hindistan'da kasırga. 5000 kişi öldü, 1500 kişi evsiz kaldı.
1974- BM Genel Kurulu aldığı kararda iki toplumun eşitliğini kabul etti ve “Kıbrıs Hükümeti”nden söz etmeyerek iki toplum liderinin eşitlik esasıyla, Kıbrıs Sorunu’na siyasi bir çözüm bulmaları için görüşmeye davet etti.
1982- Ataol Behramoğlu, Asya -Afrika Yazarlar Birliği'nin Lotus Edebiyat Ödülü'nü kazandı.
1983- 2937 sayılı "Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Millî İstihbarat Teşkilâtı Kanunu" çıkarıldı.
1990- Halkın Emek Partisi (HEP) milletvekilleri Mehmet Ali Eren ve Mahmut Alınak, Kürtçe konuşma ve yazmanın serbest bırakılmasını istediler.
1992- Cihan Haber Ajansı (CHA) kuruldu.
1993- Cumhuriyet tarihinin ilk Din Şûrası toplandı. Başbakan Tansu Çiller toplantıda başını örterek ayet okudu.
1993- Maastricht Antlaşması yürürlüğe girdi; Avrupa Birliği resmen kurulmuş oldu.
1994- Trabzonspor, İngiliz Aston Villa futbol takımını eledi. Böylece Trabzonspor, UEFA Kupası'nda 3. tura çıktı.
1995- Eski Yugoslavya devletleri ile Bosna barış görüşmeleri başladı.
1995- Yurt Haber Ajansı (YHA) kuruldu.
1996- NTV yayın hayatına başladı.
1998- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kuruldu.
1998- İslam Konferansı Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesinin (İSEDAK) 14. Toplantısı İstanbul'da başladı.
1999- Türkiye İşçi Partili 7 gencin katledilmesi sanıklarından Ünal Osmanağaoğlu ve Bünyamin Adanalı 7'şer kez idam cezasına çarptırıldı. Aynı davada, Haluk Kırcı da 7 kez idam cezası almıştı.
2001- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer Bakanlar Kurulu'nun Afganistan'a asker gönderme kararını onayladı.
( Özel kuvvetlere bağlı 90 asker, Kuzey İttifakı askerlerini eğitecek, keşif ve terörle mücadele tecrübelerini aktaracak. Taliban yönetimi, "hangi dine mensup olursa olsun, Amerika'nın safına katılanın kendileri için düşman" olduğunu' söyledi. )
2001-Uçak gemisi Varyag İstanbul Boğazın'dan geçiş yaptı.
( Çin Halk Cumhuriyeti'nce Ukrayna'dan satın alınan ve boğazlardan geçirilmesi için dört kez başvuruda bulunulan Varyag'ın 3 yıllık Karadeniz macerası sona erdi. Uçak gemisi olarak tasarlanan donanımsız yüzer kütle 'Varyag', İstanbul Boğazı'ndan geçişini yaklaşık 6 saatte tamamladı. Varyag, 2 Kasımda da Çanakkale Boğazı'ndan Ege'ye çıktı. )
2002- Körfez ülkesi Bahreyn'de 1973'ten beri ilk kez yapılan Meclis seçimlerinde dinci adaylar 70 sandalyeden 19'unu kazandı.
2003- Yönetmen Nuri Bilge Ceylan'ın filmi "Uzak", Fransa'da 25. Montpellier Akdeniz Film Festivali'nde "En İyi Film" ve "Eleştirmenler Birliği" ödülünü kazandı.
2003- BM Genel Kurulu, ilk kez yolsuzluklarla mücadeleyi öngören uluslararası sözleşmeyi kabul etti. ( Sözleşme rüşvet, zimmete para geçirme, karapara aklamayı suç sayıyor ve bu yolla elde edilen malvarlıklarına el konulmasını öngörüyor. ABD, özel sektör ve sanayi sektöründe verilebilecek rüşvetlerin kapsam dışında bırakılmasını sağladı. )
2004- İnsan Hakları Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu'nun "Azınlıklar Raporu"nun son halini açıklayacağı basın toplantısı, Kamu-Sen temsilcilerinin de aralarında bulunduğu bir grup tarafından sabote edildi. Kaboğlu'nun elinden metni alıp yırtan grup, Lozan'ı tartışmaya açan bir raporun dağıtılmasına izin vermeyeceğini söyledi.
2005- Kırgısiztan'da yedi cezaevinde isyan çıktı. 17 bin mahkumun kaldığı 35 cezaevinde olağanüstü hal ilan edildi. Güvenlik güçlerinin yaptığı baskınlarda 21 mahkum öldü.
2006- Türkiye'nin ilk Sümerologlarından 92 yaşındaki Muazzez İlmiye Çığ, yargılandığı davadan beraat etti.
( Çığ "Vatandaşlık Tepkilerim" adlı kitabında "halkı kin ve düşmanlığa tahrik ve aşağılamak" suçu işlediği gerekçesiyle yargılanıyordu. )


1 Kasım – Doğanlar

1880- Alfred Lothar Wegener, Alman yerbilimci (ö. 1930)
1892- Aleksandr Alehine, Dünya satranç şampiyonu
1924-Süleyman Demirel, Türk siyasetçi
1925- Edward Said, ABD'li edebiyat eleştirmeni (ö. 2003). Filistin asıllı Amerikalı edebiyat eleştirmeni Edward Said Edebiyata toplumsal ve kültürel politika açısından bakışıyla ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulması konusundaki görüşleriyle tanınıyordu.
1939- Hıncal Uluç, Türk gazeteci ve yazar
1944- Meltem Mete, Türk sinema oyuncusu
1963- Rick Allen, İngiliz müzisyen


1 Kasım – Ölenler

1958- Şair Yahya Kemal Beyatlı 74 yaşında İstanbul'da öldü.(d. 1884)
1959- Tiyatro ve sinema sanatçısı Halide Pişkin 53 yaşında öldü.
1968- George Papandreou, Yunan siyasetçi (d. 1888)
1972- Amerikalı şair Ezra Pound.
2002- Arkeolog Ord.Prof.Ekrem Akurgal, 91 yaşında.
( Türkiye arkeolojisini dünyaya tanıtan Akurgal "hocaların hocası" olarak tanınıyordu. )
2005- TRT Haber Dairesi kurucularından Altan Aşar, 64 yaşında.
( Türkiye'de ilk televizyon haber programı "Yurttan, Dünyadan"ı hazırlamıştı. )
2006- Pieter Willem Botha,90 yaşında.
( Güney Afrika'daki ırkçı "Apartheid" yönetiminin eski devlet başkanı 1978-1989 arasındaki iktidarında binlerce insanın öldürülmesi ve işkenceden geçirilmesi emirlerini vermişti. )

10 KASIM


1444- Varna Savaşı
1908- Kız çocuklarının eğitimi için çalışacak olan Cemiyet-i Hayriye-i Nisvaniye, Selanik'te Zekiye Hanım tarafından kuruldu.
1918- Darülbedayi'ye ilk kız öğrenciler alındı: Öğrencilerin adları: Bedire, Memduha, Beyza, Refika ve Afife (Jale)
1922-Osmanlı padişahı VI. Mehmet Vahdettin, son Selamlık törenine katıldı.
1924- Halk Fırkası'ndan istifa eden milletvekillerinin kuracağı partinin adının "Cumhuriyet Fırkası" olacağı haberi üzerine Halk Fırkası'nın adı Cumhuriyet Halk Fırkası olarak değiştirildi.
1928- Michinomiya Hirohito Japonya'nın 124. imparatoru olarak taç giydi.
1938-Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Gazi Mustafa KemalAtatürk, sabah saat 9:05'te Dolmabahçe Sarayı'nda, 57 yaşındayken hayata gözlerini yumdu. Ulusal yas ilan edildi.
1938- Almanya'daki "Kristal Gece"de, Naziler Yahudilere ait mağazaları ve 267 Sinagogu yakıp tahrip ederken, binlerce Yahudi işsiz ve evsiz kaldı.
1944- Müttefikler Arnavutluk'ta Enver Hoca liderliğindeki hükümeti tanıdı.
1946- Adana hapishanesinden10 mahkum duvarı delerek kaçtı.
1953- Atatürk'ün naşı törenle Anıtkabir'e nakledildi. Atatürk'ün Selanik'te doğduğu ev de halkın ziyaretine açıldı.
1961- Sovyetler Birliği'nde Stalingrad'ın ismi Volgograd olarak değiştirildi.
1965- Çin'de Kültür Devrimi başladı.
1968- 30 Ekim'de Samsun'da başlayan "Tam bağımsızlık için Mustafa Kemal yürüyüşü" gençlerin Anıtkabir'e çelenk koymasıyla sonuçlandı.
1969- Sovyet yönetmen Sergey Yutkeviç'in çektiği "Türkiye'nin Kalbi Ankara" filmi TRT Ankara Televizyonu'nda yayınlandı.
1970- Şehirler arası otobüs ve kamyon şoförleri boykota başladı,
1983- Yeni kısıtlamalar getiren Basın Kanunu kabul edildi. Milli Güvenlik Konseyi aynı gün Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu, TRT Kanunu'nu da kabul etti. Yasaya göre başbakan gerekirse TRT'de haber ve yayın yasaklayabilecek
1988-Atatürk, ölümünün 50. yılında ilk kez yas tutulmadan anıldı.
1989- Bulgaristan Devlet Başkanı Tudor Jivkov, istifa etmek zorunda kaldı.
1991- Sosyaldemokrat Halkçı Parti Milletvekili Leyla Zana "PKK Kürt varlığını kabul ettirmeye çalışıyor" dedi.
1992- Türkiye'nin ilk cep denizaltısı, dalışını Bodrum'da gerçekleştirdi.
1996- Atatürk'ü anma törenlerinde on binlerce kişi "Şeriata geçit yok" pankartıyla Anıtkabir'e yürüdü.
( O gün Anıtkabir'i 1 milyon kişinin ziyaret ettiği açıklandı. Kayseri'nin Refah Partili Büyükşehir Belediye Başkanı Şükrü Karatepe "törenlere içim kan ağlayarak katıldım" dedi. )
2003- Gürcistan'da parlamento binasını kuşatan muhalifler genel seçimlere hile karıştığı iddiasıyla açlık grevi başlattı. Protestoyu Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze'nin istifasına dek sürdürüleceğini açıkladılar.
2005- Şemdinli'de Umut Kitabevi'nin bombalanmasını protesto için esnaf kepenk kapattı.
( Yaklaşık 5 bin kişi kaymakamlık binasına yürüdü. Polis havaya ateş açtı, göstericilerden yaralanan Ali Yılmaz yaşamını yitirdi. Olayların ardından ilçe giriş çıkışları kapatıldı, okullar tatil edildi. )
2005- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) türban taktığı için üniversiteye alınmayan Leyla Şahin davasında son kararını verdi: Türkiye'deki türban yasağı demokratik bir toplumda gereklilik.
2006- Hakkari'nin Şemdinli ilçesinde Umut Kitabevi'nin bombalanması davasında, sanık iki astsubayın ardından, PKK itirafçısı Veysel Ateş'e de 39 yıl 10 ay 27 gün hapis cezası verildi.


10 Kasım – Doğanlar

1483- Hıristiyanlığın büyük reformcusu Protestan reformunun lideri Martin Luther doğdu.(ö. 1546)
1697- William Hogarth, İngiliz ressam (ö. 26 Ekim 1764)
1759- Friedrich von Schiller, Alman yazar (ö. 1805)
1887- Arnold Zweig, Alman yazar (ö. 1968)
1888- Andrei Tupolev, Rus uçak tasarımcısı (ö. 1972)
1895- John Knudsen Northrop, ABD'li uçak üreticisi (ö. 1981)
1914- Edmund Conen, Alman futbolcu (ö. 1990)
1918- Ernst Otto Fischer, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
1919- Mikhail Timofeevich Kalashnikov, Rus kaşif
1927- Vedat Ali Dalokay, Türk politikacı, eski Ankara belediye başkanı
1928- Ennio Morricone, İtalyan besteci
1932- Necmettin Hacıeminoğlu, Türk dilbilimci, yazar (ö.1996)
1932- Roy Scheider, ABD'li sinema oyuncusu
1941- David Hemmings, İngiliz aktör ve film yönetmeni (ö. 2003)
1949- Mustafa Denizli, Türk futbol antrenörü
1969- Jens Lehmann, Alman kaleci



10 Kasım - Ölenler

1980- Yayıncı İlhan Erdost Ankara Mamak Askeri Cezaevi'nde askerlerce dövüldü ve öldü. Erdost iki gün önce kardeşi yazar Muzaffer Erdost ile gözaltına alınmıştı.
1981- Abel Gance, Fransız yönetmen, oyuncu, yazar (d. 1889)
1982- Sovyetler Birliği lideri Leonid Brejnev.
1984- Eski bakanlardan Emin Kalafat.
2001- Ken Kesey, ABD' li yazar (d. 1935)
2004- Şeref Görkey, Futbolcu ve teknik direktör (d. 1913)
2004- Yazar, tıp doktoru, nöropsikiyatrist Serol Teber, 66 yaşında.
( Açık Radyo’da "Didik Didik Freud" adlı programı hazırlıyordu. Pek çok kitabı olan Teber'in ilk kitabı "İşçi Göçü ve Davranış Bozuklukları" idi. )