10 EKİM


680- Kerbela Savaşı'nda Hazreti Muhammedin torunu Hazreti Hüseyin (İmam Hüseyin bin Ali) Halife I. Yezid tarafından bozguna uğratıldı ve kafası kesilerek öldürüldü. Şii Müslümanlar bu olayı Aşure günü olarak anıyor.
1690- Belgrad'ın ikinci defa fethi.
1780- Karayipler'de kasırga: yaklaşık 20.000 kişi öldü.
1792-Fransa'da krallık kaldırıldı.
1865- John Hyatts bilardo topunun patentini aldı.
1893- İlk dizel motor prototipi Almanya'da Krupp fabrikalarında denendi.
1896- The Times gazetesinin kitap eki The Times Literary Supplement'ın ilk sayısı çıktı.
1903- Kadın hakları mücadelesinin dünyadaki ilk öncülerinden Emmeline Pankhurst, İngiltere'de kadınların kurtuluşu mücadelesini yürütmek üzere "Toplumsal ve Siyasal Kadın Birliği"ni kurdu.
1911- Çin'in son İmparatorluğu, Çing hanedanı Vuçang ayaklanmasıyla yıkıldı ve Çin Cumhuriyeti kuruldu. Sun Yat-sen liderliğindeki devrimciler Çin'de Mançu hanedanını devirdi.
1914- İngiliz donanmasından kaçan "Goeben" ve "Breslau" adlı iki Alman zırhlısı Türkiye'ye sığındı. İki zırhlı daha sonra "Yavuz" ve "Midilli" adlarını aldı.
1915-Osmanlı ordusu Anafartalar'da İngiliz, Avustralya ve Yeni Zelanda birlikleri Conk Bayırı'nda yendi.
1920- Sevr Anlaşması imzalandı.
1926- Kıyafet Kanunu'nun kabulü
1933- İlk sentetik deterjan "Dreft", Procter&Gamble tarafından satışa sunuldu.
1944- Nazi katliamı: 800 çingene çocuk sistematik bir şekilde Auschwitz kampında öldürüldü.
1952- Amerika Birleşik Devletleri'nin Harlem basketbol takımı gösteri maçları için İstanbul'a geldi.
1952- İlk Amerikan ay uydusu ORBİTER fırlatıldı.
1954- Honduras Kominist Partisi kuruldu.
1964- 18. Yaz Olimpiyatları Tokyo'da başladı.
1965- Adalet Partisi 450 üyeli Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde 240 milletvekili ile çoğunluğu elde etti.
(( Cumhuriyet Halk Partisi 134, Millet Partisi 31, Yeni Türkiye Partisi19, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi 11 milletvekili çıkardı. Türkiye tarihinde ilk kez bir sosyalist parti, Türkiye İşçi Partisi de 15 milletvekili ile Meclis'te grup kurmaya hak kazandı. ))
1969- Fikir Kulüpleri Federasyonu (FKF) Devrimci Gençlik Dernekleri Federasyonu, DEV-GENÇ adını aldı.
1969- Necmettin Erbakan milletvekili adaylığı için Adalet Partisi'ne kaydını yaptırdı.
1970- Fiji bağımsızlığını kazandı.
1975- Bandırma Sülfirik Asit Fabrikası'nda işçi direnişi başladı.
1976- Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin hukuki varlığı resmen sona erdi.
1984- Başbakan Turgut Özal, İngiliz yayın kuruluşu BBC'ye, "Türkiye'de siyasi tutuklu olmadığını" söyledi.
1985- Amerikan F-14 savaş uçakları, Achille Lauro yolcu gemisini kaçıran korsanları taşıyan bir Mısır uçağını Sicilya'daki bir Nato üssüne inmeye zorladı. Korsanlar tutuklandı.
1986- Richter ölçeğiyle 7.5 şiddetinde bir deprem El Salvador'un başkenti San Salvador'u vurdu. Bin beş yüz ölü var.
1986- Süleyman Demirel, "Halk isterse cumhurbaşkanı olurum" dedi.
1987- Fiji'de cumhuriyet ilan edildi.
1987- 12 Eylül'de kapatılan Türkiye İşçi Partisi'nin son genel başkanı, siyasetçi ve sosyolog Behice Boran (Hatko) sürgünde öldü.
1988- Dolar 1,845 liraya çıktı. Merkez Bankası ilk kez müdahale kararı aldı. Müdahaleye rağmen ertesi gün serbest piyasada dolar 1,975 liraya fırladı.
1989-İstanbul'da cezaevlerindeki açlık grevini desteklemek amacıyla siyah elbiselerle yürüyen kadınlar tutuklandı.
1990- Amerikan üsleri ile lastik işkolundaki grevler ertelendi.
1991- Alâeddin Yavaşça 'ya Devlet Sanatçısı unvanı verildi.
1991- Pink Floyd, The Wall albümleri ile yaptıkları katkı nedeniyle, İngiliz Milli Tuğla Dağıtıcıları Birliği tarafından şeref listesine alındı.
1992- Özgür Gündem gazetesi köşe yazarı Hüseyin Deniz Ceylanpınar'da vurularak öldürüldü.
1993- Andreas Papandreou 74 yaşında Yunanistan başbakanı seçildi.
1994- İlk Türk uydusu " TÜRSAT 1-B" uzaya fırlatıldı. 1780 kilogram ağırlığındaki uydunun ömrü 13 yıl. Uydunun 11 kanalı Türk özel televizyonlarına ayrıldı.
1995- Garry Kasparov, bir ay süren satranç turnuvasında rakibi Viswanathan Anand'ı yendi.
1997- Nobel Edebiyat Ödülü'nü Dario Fo aldı.
1997- Güney Afrika, insan hakları ihlalleri ve Kıbrıs sorununu gerekçe göstererek Türkiye'ye askeri helikopter satışını durdurdu.
1997- Arjantin havayollarına ait bir DC-9 uçağı Uruguay'da düştü; 74 kişi öldü.
1997- Meksika'da Pauline Kasırgası: 200 ölü.
2001- Hükümet TBMM'den "dışarı asker gönderme ve yabancı askeri kabul etme" yetkisi aldı. Yetkinin, "gereği, kapsamı, sınırı, zamanı ve süresini" Bakanlar Kurulu belirleyecek.
2002- ABD Kongresi'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi,Başkan George W. Bush'a Irak'la savaş yetkisi veren yasa tasarısını kabul etti.
2002- Nobel Edebiyat Ödülü'ne Macar yazar İmre Kertesz layık görüldü.
2003- İsrail ordusu Gazze Şeridi'nde Refah mülteci kampına 40 tank, zırhlı araçlar ve helikopterlerle baskın yaptı;ikisi çocuk altı Filistinli öldü. İsrail, Mısır'dan gizlice silah getirmek için kullanılan tünelleri yok etmeyi baskına gerekçe gösterdi.
2004- Suudi Arabistan yönetimi,ramazan ayı boyunca oruç tutulan saatlerde yabancıların kamuya açık yerlerde yemek yemesi ve sigara içmesini yasakladı. Yasağa uymayan yabancılar derhal sınırdışı edilecek.
2005- Almanya'da seçimden üç hafta sonra başbakan netleşti. Hıristiyan Demokrat Birlik (CDU/CSU) partilerinin adayı Angela Merkel Almanya'nın ilk kadın başbakanı oldu.
2006- Internet arama motoru Geogle, video paylaşım sitesi YouTube'u 1.65 milyar dolara (2.47 milyar YTL) satın aldı.
2006- Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink, Zaman Gazetesi yazarı Etyen Mahçupyan ve Belge Yayınları sahibi Ragıp Zarakolu ortak açıklama yayımladı. Fransa'daki "Ermeni soykırımının inkar yasa tasarısı"nın soykırıma karşı mücadele gibi gözükse de ifade özgürlüğünü ortadan kaldırdığını söyledi.


10 Ekim - Doğanlar
1470- Yavuz Sultan Selim (ö. 1520)
1731- ngiliz bilim insanı Henry Cavendish (ö. 1810)
1813- La Traviata, Aida ve Rigoletto operalarının yaratıcısı İtalyan besteci Giuseppe Verdi
1877- Rudolf Hilferding.
(( 1923 ve 1928'de iki kez Alman Sosyal Demokrat hükümetlerinde maliye bakanlığı yapan Avusturya doğumlu Alman politikacı, Avusturya Marksizminin önce gelen teorisyenlerinden biri olarak tanınmıştı. Marksist "emperyalizm" kavramının gelişmesi sırasında Lenin'le tartışmaları Marksist literatürde önemli yer tutmuştu. ))
1905- Eugene Dennis. Amerikan Komünist Partisi'nin genel sekreteri olarak 1945-57 arasında görev yapan sendika önderi Dennis 1959-61 arasında da ABDKP'nin başkanıydı. 61.
1912- Amado, Jorge. Brezilya'nın kuzeydoğu bölgelerinin yaşantısını işlediği eserleriyle öne çıkan yazar, uluslar arası övgü kazanan pek çok romanın yazarıydı.
1929- Türk ses sanatçısı Ayten Alpman
1930- İngiliz oyun yazarı Harold Pinter.
1930- Fransız kimyacı, Nobel Kimya Ödülü sahibi Yves Chauvin
1936- Yunan şarkıcı Nana Mouskouri
1947- Hümeyra, Müzisyen ve sinema oyuncusu
1953-ABD'li şarkıcı David Lee Roth
1963- Hülya Avşar
1968- Feridun Düzağaç



10 Ekim – Ölenler

1875- Rus yazar ve şair Tolstoy (d. 1817)
1964- Eski bakanlardan, gazeteci, yazar Cemil Sait Barlas.
1970- Fransız siyasetçi Edouard Daladier.
1977- Tarihçi İsmail Hakkı Uzunçarşılı 89 yaşında öldü.
1981- Aşık Ali İzzet
1985- Amerikalı aktör ve film yönetmeni Sinemanın harika çocuğu Orson Welles, Los Angeles'ta 70 yaşında geçirdiği kalp krizine yenik düştü.
(( "Orson Welles çocuk yüzlü bir dev, dalları kuşlarla dolu büyük bir ağaç, ipini koparıp gül bahçesinde yatan bir köpek, çalışkan bir haylaz, akıllı bir soytarı, insandan kaçan bir hümanist, sınıfta dalga geçen üstün bir öğrenci, işine geldiği zaman sarhoş gibi davranan bir taktik ustasıdır." (Cocteau) ))
1985- Rus aktör Yul Brynner (d. 1915)
1989- Milliyet gazetesi eski sahibi Ercüment Karacan.
1995- Türk sinemasında, 115 filmde rol alan "babacan" rollerin oyuncusu Kadir Savun yaşama veda etti.
1995- Şair, yazar Şemsi Belli.
2001- Amerikalı sinema yönetmeni Helbert Ross,74 yaşında. Yönettiği filmler arasında, "Tekrar Çal Sam", "Çelik Manolyalar", "Funny Girl" var.
2004- ANKA Haber Ajansı'nın Onursal Başkanı, gazeteci Müşerref Hekimoğlu, 83 yaşında.
(( Cumhuriyet gazetesinde "Ankara ANKA" adlı köşesinde ve Cumhuriyet Dergi'de yazıyordu. ))
2004-ABD'li sinema sanatçısı Christopher Reeve (d. 25 Eylül 1952)
2005- Uganda devlet başkanı Milton Obote (d. 1925)