4 MART


1493- Christophe Colomb, Niña adlı gemisiyle Amerika'ya ulaştı.
1656- Düşük ayarlı para ve alınamayan maaşlar için ayaklanan askerler, IV. Mehmed'in onayıyla bazı saray ağalarını idam ettirdiler.
1774- Orion Nebulası ilk kez William Herschel tarafından gözlemlendi.
(( Orion (Avcı Takımyıldızı), Gökyüzünde hem güney hem de kuzey yarıküresinde bulunan ve bu sayede tüm dünyadan görülebilinen, oldukça parlak yıldızlardan oluşan dolayısıyla da kolay bulunabilinen takım yıldız. Avcının belirgin şekli dört belirgin yıldızdan oluşan boyu eninin iki katı kadar olan bir dikdörtgen ve bu dikdörtgenin merkezinde çapraz durmakta olan üç ayrı yıldızdır. Betelgeuse avcının sağ omzuna, Bellatrix sol omzuna, Rigel sol ayağına ve Saif de sağ ayağına denk gelir. Ortadaki üç çapraz yıldız (alttan üste sırayla Alnitak,Alnilam ve Mintaka) avcının kemerini (Orion kuşağı olarak da bilinir) oluşturur. Kuşağın altında bulunan M 42 bulutsusu (nebulası) avcının kılıcıdır. Heka adındaki avcının başını simgleyen kısım aslında üç daha sönük yıldızdan meydana gelir. Betelgeuse'un üstündeki yıldızlar avcının sag kolunu Bellattrix'den ötede olan yıldızlarda avcının kalkanını oluşturur. Avcı kış ayları boyunca Türkiye'den rahatlıkla gözlemlenebilir. Avcıyı gözlemlemek isteyenler güney ufkuna bakmalıdır. Avcının yeri bulunulan aya göre güneybatı ile güneydoğu arasında değişir. Bünyesinde gökyüzünün en parlak yıldızlarından Rigel (7. en parlak yıldız) ve Betelgeuse (10'uncu en parlak yıldız) bulunur. Avcının komşuları Boğa, İkizler, Eranus nehri, Tavşan takımyıldızlarıdır. ))
1791- Vermont, ABD'nin 14. eyaleti oldu.
1877- Pyotr İlyiç Çaykovski'nin eseri Kuğu Gölü Balesi'nin ilk gösterimi.
1882- İngiltere'de ilk elektrikli tramvay hizmete girdi.
1894- Şanghay'da büyük yangın: Binden fazla bina kül oldu.
1903- Beşiktaş Jimnastik Kulübü kuruldu.
1923- İzmir İktisat Kongresi sona erdi.
(( 17 Şubat-4 Mart arasında yapılan kongrede İktisat Bakanı Mahmut Esat Bey (Mahmut Esat Bozkurt) yaptığı konuşmada, " Yeni Türkiye muhtelit (karma) bir iktisat sistemi takip etmelidir. İktisadi teşebbüs, kısmen devlet ve kısmen teşebbüsü şahsi (özel girişim) tarafından deruhte edilmelidir (üstlenilmelidir)." ))
1924- Happy Birthday To You şarkısı Clayton F. Summy tarafından yayımlandı.
1924- Halife Abdülmecit Efendi ve Osmanlı hanedanı mensupları yurtdışına çıkarıldı.
1925- Hükümete olağanüstü yetkiler veren Takrir-i Sükun Kanunu TBMM'de kabul edildi.
(( Kasım 1924 ortalarında dinsel gericilik tehlikesine karşı Başbakan İsmet İnönü sıkıyönetim ilan edilmesini istedi. Ancak Meclis'te bu isteğini kabul ettiremeyince istifa etti ve yerine yumuşak kişiliğiyle tanınan Fethi Bey (Okyar) başbakanlığa getirildi.1925 Şubat ortalarında Şeyh Sait Ayaklanması patlak verince, Doğu Anadolu'da hemen sıkıyönetim ilan edildi. Fethi Bey düşürüldü ve yeni hükümeti 3 Mart'ta İsmet Paşa kurdu. Yeni hükümet ilk iş olarak Takrir-i Sükun Kanunu'nu Meclis'ten geçirdi ve biri isyan bölgesinde, öteki "Ankara" adını taşımakla birlikte yurdun geri kalan bölgelerinde çalışmak üzere iki de İstiklal Mahkemesi kurulmasını kararlaştırdı. 3 maddeden oluşan Takrir-i Sükun Kanunu'nun1. maddesi şöyleydi: İrtica ve isyana ve memleketin nizam-ı içtimaisi (toplumsal düzen) ve huzur ve sükunu ve emniyet ve asayişini ihlale bais (bozmaya yönelik) bilumum teşkilat ve tahrikat ve teşvikat ve neşriyatı ( örgütlenmeleri, kışkırtmaları, yüreklendirmeleri ve yayınları), hükümet reisi cumhurun tasdikiyle ve re'sen ve idareten man'e mezundur (kendi başına yasaklamaya yetkilidir). İş bu ef'al erbabını (bu eylemleri işleyenleri) hükümet İstiklal Mahkemesi'ne tevdi edebilir. Cumhuriyet tarihinde bir dönüm noktası olan Takrir-i Sükun Kanunu, uzun bir döneme damgasını vurdu. Bütün muhalif odaklar bu kanuna dayanılarak büyük ölçüde susturuldu. Bu dönemde hükümet veya mahkeme kararıyla pek çok yayın kapatıldı ve özellikle sol yayınlar tamamen yeraltına itildi. ))
1929- Takrir-i Sükun Kanunu yürürlükten kalktı.
1934-Ankara Radyosu yayınına başladı.
1934-İstanbul Üniversitesi'nde açılan ''İnkılap Tarihi Enstitüsü''nde ilk dersi Milli Eğitim Bakanı Hikmet Bayur verdi.
1940- İstanbul'da yapılan Altıncı Balkan Güreş Şampiyonası'nda Türkiye takımı beş birincilik alarak altıncı kez şampiyon oldu.
1946- Frank Sinatra'nın ilk albümü "The Voice of Frank Sinatra", Columbia Records tarafından yayımlandı.
1949- Sovyetler Birliği'nde Molotov, gerekçe gösterilmeden Dışişleri Bakanlığı görevinden alındı.
1950- Yeni Basın Kanunu tasarısı Meclis'e sevkedildi.
1951- İnönü Ansiklopedisi'ndeki görevine son verilen eğitimci Agah Sırrı Levent, bu haksız uygulamadan dolayı, Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri'yi düelloya davet etti.
1952- Ronald Reagan, ikinci eşi Nancy Davis ile Los Angeles'da evlendi.
1954- Boston'da ilk başarılı böbrek nakli gerçekleştirildi.
1962- CHP İzmir Milletvekili Osman Nuri Adal, Nihal Adsız'ın1945 yılında Almanya'da bulunan karısına gönderdiği mektupları Meclis'te okudu. Adsız mektuplarda Atatürk'ü ahlaksızlık, İnönü'yü korkaklıkla suçladığı ortaya çıktı. Türkiye Milli Gençlik Teşkilatı Başkanı Martin Kumbasar, "Milliyetçi ve ırkçı geçinen bazı kişilerin en büyük Türk ve en büyük milliyetçi Atatürk'e nasıl küfrettiklerini bir defa daha öğrendik" diyerek açıklanan durumu protesto etti.
1963-İstanbul İstinye'deki Kavel Kablo Fabrikası'ndaki grev bitti.
(( Türk-İş'e bağlı Maden-İş Sendikası'na üye 170 işçi, fazla mesailerinin ve yıllık ikramiyelerinin tam olarak ödenmemesini, sendikadan ayrılmaları için baskı yapılmasını. ve Maden-İş Şişli şube başkanı ile işçi temsilcilerinin işten çıkarılmasını protesto etmek amacıyla 28 Ocak'ta iş bırakarak tezgah başında oturma eylemine başladı. İşveren bütün işçilerin işlerine son verdiğini açıklayınca işçiler eylemlerine fabrika önünde kurdukları çadırlarda sürdürmeye başladılar. Polislerin fabrika önündeki işçileri dağıtmak için yaptığı müdahele sırasında 9 işçi tabanca kabzası ve coplarla yaralandı. İşçilere İstinye halkıda polisleri protesto ederek destek verdi. Daha sonraki günlerde eyleme işçi eşleri de katıldı. Direniş sürerken işveren kablo yüklü kamyonları fabrika dışına çıkartmak istedi. Direnişteki işçilerin eşleri barikat kurdular. Ancak polis ekipleri kadınları dağıttılar. Kavel direnişi diğer fabrikalardaki işçilerden de destek gördü. Direnişin sona ermesinin ardından 12 işçi tutuklandı. Grevin yasak olduğu dönemde yapılan Kavel direnişi, Grev ve toplu sözleşme yasalarının biran önce çıkartılmasında önemli bir rol oynadı. Kavel direnişinden dört ay sonra yürürlüğe giren 275 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu'nda yer alan bir maddeyle, yasanın çıkışından önce grev nedeniyle haklarında takibat yapılan işçilerin davaları düştü. ))
1964-BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs'a uluslararası güç gönderme kararı aldı.
1965- Suat Hayri Ürgüplü hükümeti 231 kabul, 200 ret ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun verdiği 1 çekimser oy ile güvenoyu aldı.
1966- Bir Kanada yolcu uçağı Tokyo'ya inişi sırasında infilak etti: 64 kişi öldü.
1967- CHP Gençlik Kolları bildirisinde, başını Turhan Feyzioğlu'nun çektiği "Sekizler"'in partiden çıkarılması istendi.
1967- Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay kendisine "baba", "beyefendi", "paşam" biçimlerinde hitap edilmesini yasakladı.1967 yılı bugün Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri Kemalettin Gökakın'ın imzasıyla yayımlanan genelgeyle, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın isteği kamuoyuna duyuruldu.
1970- Yüksek Denetleme Kurulu Hacı Ali Demirel'e satılan Devlet Demiryolu arsaları için soruşturma açtı. üç gün sonra Yüksek Denetleme Kurulu'nun sekiz üyesi görevden alındı. Kurul üyeleri Danıştay'a başvurdu. Kurul üyelerinden beşi1 'ta Danıştay kararıyla görevlerine döndü.
1970- Fransız denizaltısı Eurydice infilak etti.
1977- Güney ve doğu Avrupa'da deprem: Bin beş yüzden fazla insan öldü.
1979- Voyager I'in gönderdiği fotoğraflarda Jüpiter'in halkaları görüldü.
1981- Türkiye'nin Paris Çalışma Ateşesi Reşat Moralı Ermeni örgütü Asala militanlarının saldırısı sonucu hayatını kaybetti. Olayda ağır yaralanan din görevlisi Tecelli Arı da bir gün sonra öldü.
1981- 74 sanıklı Dev-Yol davası Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Mahkemesi'nde başladı.
1983- Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 2 No'lu Askeri Mahkemesi'nde görülmekte olan Dev-Sol davası sonuçlandı. Dokuz sanık altı ay ile 10 yıl arası hapis cezasına çarptırıldı, 14 sanık beraat etti.
1985- Başbakan Turgut Özal, Boğaziçi'nde yabancılara arsa satılması konusunda bir açıklama yaptı. Özal, "Kandilli sırtlarında arazi satın alan Suudi Arabistan Veliaht Prensi Abdullah bin Abdülaziz saray değil, bin metrekarelik ufak bir ev yaptıracak" dedi.
1986- Eski emniyet müdürü ve vali, SHP milletvekili İbrahim Ural, "Süleyman Demirel bana işkence için talimat vermişti" dedi.
1986- Başbakan Turgut Özal, "1988 seçimlerinden sonra iki buçuk parti kalır, biri biz, biri sol, buçuğunu bilmem" dedi.
1987- Başbakan Turgut Özal Amerika Birleşik Devletleri'nin Houston kentindeki Methodist Hastanesi'nden uydu aracılığıyla Ankara'ya iletilen görüntüsüyle bakanlar kuruluna başkanlık etti.
1988- Kıbrıs'lı işadamı Asil Nadir, Titibank'ı (Türkiye İthalat İhracat Bankası) satın aldı.
1991- Mardi'in İdil ilçesinde yürüyüş yapan kalabalığa ateş açılması sonucu 2 kişi öldü, 25 kişi yaralandı. 3 gün sonra İdilde'ki olayları protesto etmek için Mardin'in Dargeçit ilçesinde yürüyüş yapan gruba ateş açıldı ;1 kişi öldü, 7 kişi yaralandı.
1992- İspanya'dan Engizisyon baskısından kaçarak Osmanlı İmparatorluğuna sığınan Museviler, 9 yıl önce bugün Türkiye'ye gelişlerinin 500. yılını kutladılar.
1992- Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın oğlu Ahmet Özal ve iki arkadaşı hakkında "güveni kötüye kullanmak ve resmi evrakta sahtecilik" iddiasıyla dava açıldı.
1994- Dokunulmazlıkları kaldırılan DEP milletvekilleri Leyla Zana, Sırrı Sakık, Ahmet Türk, Selim Sadak ve bağımsız milletvekili Mahmut Alınak gözaltına alındı. Mezarcı ve DEP Şırnak Milletvekili Selim Sadak serbest bırakıldı.
1994- Gazeteci Hıncal Uluç İstanbul Levent'teki bir benzincide uğradığı silahlı saldırıda bacağından yaralandı. Saldırganların kaçtığı otomobilin yeraltı dünyasının ünlü isimlerinden Alaattin Çakıcı'nın eşi Uğur Çakıcı'ya ait olduğu belirlendi.
1995- Michael Johnson kapalı salonda 400 m dünya rekoru kırdı: 44.63 saniye.
1997- ABD başkanı Bill Clinton, insan klonlama araştırmalarını yasakladı.
1997- Hale-Bopp kuyruklu yıldızı güneşin tam üzerinden geçti.
1998- ABD Anayasa Mahkemesi, işyerinde cinsel taciz kanunlarının, her iki tarafın aynı cins olması durumunda da geçerli olduğunu onayladı.
2000- Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Kürt kökenli isimlere ilk kez onay verdi.
2002- Ilımlı Arnavut lider İbrahim Rugova, Kosova'nın ilk devlet başkanı seçildi.
2003- Filipinler'in güneyindeki bir havaalanında, bir sırt çantasına gizlenmiş bomba patladı: 21 kişi öldü.
2005- Alman Matthias Jeschke, Toyota Landcruiser 90 V6 aracıyla, Ojos del Salado'da 6.358 metreye ulaşarak, "bir araçla çıkılan en yüksek konum" rekorunu kırdı.
2012- Rusya’da Vladimir Putin, yapılan seçimler sonucunda 3. kez devlet başkanı seçildi.







4 Mart – Doğanlar

1678- Antonio Vivaldi, İtalyan besteci.
1938- Kito Lorenc, Alman yazar.
1947- Jan Garbarek, Norveçli müzisyen.
1947- Kamil Sönmez, Türk halk müziği sanatçısı, sinema, tiyatro oyuncusu.
1949- Sergey Bagapş, Abhaz siyasetçi.
1951- Kenny Dalglish, eski İskoç futbolcu ve teknik direktördür.
1955- Dominique Pinon, Fransız oyuncu.
1963- Jason Newsted, ABD'li müzisyen.
1966- Wash Westmoreland, İngiliz yönetmen.
1968- Patsy Kensit, İngiliz oyuncu.
1974- Ariel Ortega, Arjantinli futbolcu.
1980- Omar Bravo, Meksikalı futbolcu.
1982- Landon Donovan, Amerikalı futbolcu.ABD Milli Futbol Takımı kaptanı.
1982- Yasemin Mori, şarkıcı.
1986- Erin OKelley Amerika güzellik kraliçesi





4 Mart – Ölenler

1193- Eyyubi devletinin kurucusu, Haçlı saldırılarına karşı duran Selahaddin Eyyubi öldü.
1615- Hans von Aachen, Alman ressam (d. 1552)
1832- Jean-François Champollion, Fransız filolog (d. 1790)
1852- Nikolay Gogol, Rus yazar
1976- Walter H. Schottky, Alman fizikçi (d. 1886)
1984- Ernest Buckler, Kanadalı roman ve öykü yazarı (d. 1908)
1985- "A. Kadir" adıyla tanınan şair Abdülkadir Meriçboyu İstanbul'da öldü.
1986- Eski İzmir Belediye Başkanı Osman Kibar İzmir'de öldü.
(( İzmir'de yaptığı yoğun asfalt çalışmaları nedeniyle "Asfalt Osman" adıyla ünlenen Kibar 1946'da Demokrat Parti kurucuları arasında yer almıştı.1963 yılında Adalet Partisi 'nden İzmir belediye başkanı seçildi ve10 yıl bu görevde kaldı. Siyaset yaşamından çekildikten sonra Tercüman gazetesinde "Kibarca" başlığı altında haftada bir yayımlanan sohbet yazıları yazdı. ))
1993- Miguel de Molina, İspanyol şarkıcı ve aktör.
1994- Ressam ve mimar Cihat Burak öldü.
(( Toplumsal çelişkileri, yozlaşan değerleri eleştirel ve mizahi bir yaklaşımla yorumlayan fantastik resimleriyle tanınıyordu. En önemli yapıtları arasında ölüm temasını işlediği "Kanaryam Güzel Kuşum Ben Sana Vurulmuşum" adlı çalışması, göğsüne bir demet çiçek saplanmış olarak Nazım Hikmet'i betimlediği "Şairin Ölümü" adlı yapıtı sayılabilir. Sedat Simavi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü'nü, Plastik Sanatlar Derneği Onur Belgesi'ni kazandı. Öykü de yazan Cihat Burak'ın "Yakutiler" adlı öyküsü Yunus Nadi Armağanı Yarışması'nda yayımlanmamış öykü dalında birincilik kazandı. ))
1995- Şair ve ressam Mustafa Irgat İstanbul'da öldü.
2012- Emniyet Genel Müdürlüğü Asayiş Dairesi eski başkanlarından emekli emniyet müdürü Hasan Eryılmaz aracında ölü bulundu.