20 OCAK


1793- Fransa Kralı XVI. Louis İdama mahkum edildi. 10 Ağustos 1972 ayaklanmasında tahttan indirilerek hapsedilmiş, Ulusal Konvansiyon'da vatana ihanetten yargılanmıştı.
1815-Napolyon, 140.000 kişilik bir ordu ve 200.000 kişilik gönüllü birliği ile Paris'e girdi.
1841-Hong Kong Adası (Hong Kong'un güneyinde bir ada), Afyon Savaşları sırasında Birleşik Krallık'a verildi.
1861-Arjantin'in Mendoza şehri, şiddetli bir depremle harabeye döndü.
1892-Springfield, Massachusetts'te ilk resmi basketbol maçı oynandı.
1895- Darülaceze kuruldu.
1916- Albert Einstein, görelilik kuramını yayımladı.
1918- Midilli Kruvazörü, İmroz açıklarındaki mayınlara çarparak battı.
( I. Dünya Savaşı'nın başında, 11 Ağustos 1914'te İngiliz filosunun izlediği Almanların Goeben ve Breslau gemileri Çanakkale Boğazı'ndan geçmiş ve ilkine ''Yavuz'' ikincisine ''Midilli'' adı verilmişti.)
1920- Maraş halkı, 20 Ocak 1920'de Fransızlar'a karşı ünlü Maraş Savunmasını başlattı.
((I. Dünya Savaşı’nin sonlarına doğru Müttefiklerinin yenilmesi üzerine, Osmanlı İmparatorluğu 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Mütarekesi ile Anadolu'nun birçok yeri gibi Maraş'ta işgal altına girmesi ile işgal güçlerine karşı 11 Şubat 1920'de başlayan savunma 5 Mart 1920 tarihinde işgalin ortadan kalkması ile sonuçlanmıştır.))
1921- İlk Teşkilat-ı Esasiye (Anayasa) kabul edildi.
1921- Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti; Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'ne bağlı olarak kuruldu.
1923- Ali Şükrü Bey'in Ankara'da yayımladığı Tan gazetesinin ilk sayısı çıktı.
1923- Türkiye Büyük Millet Meclisi, gizli oturumunda Elcezire bölgesinde bir İstiklal Mahkemesi kurulması kararı aldı.
1923- İsmet Paşa'nın Lozan'da Yunanlılar tarafından yakılmış 26 şehrin listesini sunması.
1936- Sinemaların esas filmle beraber bir de "öğretici film" göstermek zorunda olduğuna ilişkin kanun çıktı.
1936- Ankara'da Sanayi Kongresi toplandı. Toplantıda İkinci Beş Yıllık Sanayi Planı kabul edildi.
1936- Sinemaların esas filmle beraber bir de 'öğretici film' göstermek zorunda olduğuna ilişkin yasa çıktı.
1942-Askerlik süresi üç yıla çıkarıldı.
1945- İngiltere'de eğitimini tamamlayan 50 Türkiyeli öğrenciye pilotluk brövesi verildi.
1947- Fransa'da Charles De Gaulle politikadan çekildiğini açıkladı ve görevinden istifa etti.
1950- Kiraların serbest bırakılması kararlaştırıldı.
1952- Milli Savunma Bakanlığı Kore'de 34 subay, 46 astsubay ve 1252 erin şehit olduğunu açıkladı.
1953- General Eisenhower, Amerika Birleşik Devletleri başkanı seçildi.
1954- Nice Konkurhipikleri'nde Yüzbaşı Salih Koç, Başak adlı atıyla şampiyon oldu.
1956- Varlık dergisi Roman Armağanı'nı İnce Memed romanıyla Yaşar Kemal kazandı.
( Yaşar Kemal efsanesi, hikayesi Çukurova'da geçen bu romanla başlar. Çözülmeyen feodal ilişkilerin baskısından bunalan köylü genci Memed'in isyanında hem bireysel bir meseleyi hem de köylünün genel toplumsal ve ekonomik sıkıntılarını buluruz. Roman ve kahramanının bu denli sevilmesinde, Memed'in haklı isyanının rolü tartışılmaz! )
1961- John F. Kennedy ABD başkanı olarak göreve başladı.
1961- Londra Konferansı'nda Kıbrıslı Rumlar federal yönetim tezini reddetti. Bunun üzerine Kıbrıs Türk toplumu temsilcileri Konferans'tan çekildi.
1964- Fener Rum Patriği Vekili Emilyanos ve Metropolit Canavaris Türk uyruğundan çıkarılarak sınır dışı edildi. Yunanistan, Kıbrıs'taki askeri birliğini, Birleşmiş Milletler Barış Gücü emrine vermeyi kabul etti.
1967- Yunanistan'da askeri darbe. Yorgo Papadopulos komutasında ABD tarafından desteklenen "Albaylar Cuntası" yönetime el koydu.
1967- Uluslararası Las Vegas Maratonu'nda İsmail Akçay ikinci oldu, derecesi: 2 saat, 23 dakika, 3 saniye.
1968- Türkiye, Yunanistan'daki askeri rejimi tanıyan ilk ülke oldu.
1971- Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Akademik Konsey'in kararıyla süresiz kapatıldı.
1972-Türk Hava Yolları'nın Marmara uçağı Adana'da düştü. Uçakta yolcu yoktu. Beş kişilik mürettebattan bir hostes öldü, dört görevli yaralandı.
1972- Türkiye- Fransa Sosyal Güvenlik Antlaşması imzalandı.
1973- Eski Milli Birlik Komitesi üyesi Cemal Madanoğlu ve 31 kişi hakkında "Anayasayı değiştirme ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni ıskat için gizli örgüt kurma" iddiasıyla dava açıldı. Dava açılanlar arasında Doğan Avcıoğlu, İlhan Selçuk, İlhami Soysal da var.
1975- Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanışma Derneği (Tüm-Der) kuruldu.
1975- Merkez Bankası'ndaki net döviz rezervlerinin tükendiği açıklandı.
1981- İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi 223 Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu üyesinin tutuklanmasına karar verdi.
1981-İran, 444 gündür rehin tutulan 52 Amerikalının serbest bırakıldığını açıkladı. Haber, Ronald Reagan'ın Amerika Birleşik Devletleri başkanlığı koltuğunu Jimmy Carter'dan devralmasından birkaç dakika sonra geldi.
1982- Boğaz'dan geçişte kılavuz kaptan alma zorunluluğu getirildi.
1983- Eski İstanbulBelediye başkanı Ahmet İsvan tahliye edildi. İsvan, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davasında yargılanmaktaydı.
1986- Demokratik Sol Parti (DSP) ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) arasında yapılan "solda birlik" görüşmeleri kesildi. Demokratik Sol Parti (DSP) Genel Başkanı Rahşan Ecevit "Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) ile yollarımız ayrıldı" dedi.
1986-Birleşik Krallık ve Fransa, Manş Tüneli planlarını açıkladılar.
1986- Jacques Chirac, Fransa başbakanı oldu.
1988- Mehmet Ali Aybar ile Aziz Nesin hakkında 15'er yıla kadar hapis cezası istendi. Gerekçe 2000'e Doğru dergisine Kürt sorunu konusunda yaptıkları açıklamalardı.
1989- Asil Nadir, Günaydın gazetesi, Gelişim yayınlarından sonra Güneş gazetesini de satın aldı.
1989- Samsunspor kafilesi, Malatyaspor ile yapacağı lig maçına giderken kaza geçirdi 3 kişi öldü.
1989-George H.W. Bush, Amerika Birleşik Devletleri'nin 41. başkanı seçildi.
1990-Bakü'de Sovyet ordusu tarafından yapılan katliam.Yüzlerce masum hayatını kaybetti. (20 Yanvar Faciası)
1990-Azerbaycan'da Ermeniler tarafından 143 Türk katledildi.
1992- Flash TV yayın hayatına başladı.
1993- Anayasa Mahkemesi dini bayramlarda Bayram dışında gazete çıkarılmasını yasaklayan yasayı iptal etti.
1993- Meclis Anavatan Partisi (ANAP) döneminin iki bakanı Safa Giray ile Cengiz Altınkaya'nın Yüce Divan'a verilmesini kararlaştırdı.
1993-Bill Clinton, Amerika Birleşik Devletleri'nin 42. başkanı seçildi.
1995-Tokyo metrosuna sarin gazı saldırısı: 12 kişi öldü, 1300 kişi yaralandı.
1995- Yeraltı dünyasının ünlü ismi Dündar Kılıç'ın kızı ve Alaattin Çakıcı'nın eski eşi Uğur Kılıç Uludağ'da öldürüldü.
( Uğur Kılıç, Engin Civan davasında yaptığı açıklamalarla Özal ailesini suçlamıştı. Kılıç'ı öldüren Abdurrahman Keskin yakalandı ve Uğur Kılıç'ı öldürmesi karşılığında Alaattin Çakıcı'dan 50 milyon lira aldığını söyledi. )
1996 - Filistin'de ilk kez devlet başkanlığı seçimleri yapıldı. Yaser Arafat devlet başkanı seçildi.
1997- Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), "Demokratik standartların yükseltilmesi paketi"ni Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı ile Genelkurmay başkanlığına sundu. TÜSİAD raporda Kürtçe eğitimin serbest bırakılmasını da öneriyordu.
2000- Yargıtay 1. Ceza Dairesi, gazeteci Metin Göktepe'yi döverek öldüren beş polise verilen 7 yıl 6'şar ay hapis cezasını onayladı. Polisler üç yıl yatıp çıkacaklar. Yargıtay, Emniyet Amiri Seydi Battal Köse'nin cezasını çok buldu.
2000- Diyarbakır DGM Başsavcılığı PKK liderlerinden Osman Öcalan hakkında idam istemiyle dava açtı.
2001- 7 Kasım'da başlayıp beş hafta süren seçim kaosunun ardından yargı kararıyla galip ilan edilen Cumhuriyetçi George W. Bush, yemin ederek resmen 43'üncü ABD Başkanı oldu.
2003- MERNİS hizmete girdi.
2004- Katar'da Emir Şeyh Hamid bin Halife el-Thani Eğitim Bakanlığı'na kızkardeşi Şeika Hossa bin Halife'yi getirdi. Şeika Katar'ın ilk kadın bakanı oldu.
2004- İsrail'de Mordehay Vanunu 18 yılın ardından hapisten çıktı.
( Ama bir yıl yabancılarla konuşamayacak. Fas kökenli olan fizikçi Mordehay Vanunu 1986'da İsrail'in gizli nükleer çalışmalarını belge ve fotoğraflarla ifşa etmişti. )
2005- Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW) kapsamında Türkiye'nin yaptığı iyileştirmeleri içeren rapor BM'ye sunuldu. BM, değerlendirmesinde hükümetin hazırladığı bu raporun yanısıra Kadının İnsan Hakları-Yeni Çözümler Vakfı'nın ve Türkiye CEDAW Sivil Toplum Yürütme Kurulu'nun raporunu da gözönüne alacak.
2006- Yargıtay 1. Ceza Dairesi, Abdi İpekçi'yi katleden Mehmet Ali Ağca'nın tahliye kararını bozdu.
( Serbest bırakıldıktan 9 gün sonra Ağca tekrar cezaevine konuldu. En az dört yıl daha, Başsavcı Nuri Ok'a göre ise 2014'e kadar hapiste kalacak. )
2006- İsrail'de Amir Peretz liderliğindeki İşçi Partisi, Kudüs'ün bir bölümünün Filistinlilere vermeyi destekleyeceğini açıkladı.
2006- Irak'ta 15 Aralık seçimlerinin kesin sonucu nihayet açıklandı: Şii Birleşik Irak İttifakı 128, Kürt İttifakı 53, Sünni Irak Uyum Cephesi 44, Sünni Cephe Ulusal Irak İttifakı 11, Ulusal Irak listesi 25, Irak Türkmen Cephesi bir vekil çıkardı.
2007-Hrant Dink'in öldürülmesi olayının zanlısı Ogün Samast, Samsun'da yakalandı.
2009- ABD’nin ilk siyahi başkanı Barack Obama, yemin ederek göreve başladı.



20 Ocak – Doğanlar

1775- André-Marie Ampère, Fransız fizikçi (ö. 1836)
1804-Eugène Sue, sanayi devriminin toplumsal sorunlarını gazete yazı dizilerinde ilk ortaya koyan Fransız yazar, romancı.
1805-Henry B. Metcalfe, ABD Temsilciler Meclisi Üyesi, Amerikalı (ö. 1881)
1812- Ağır engellilerin eğitimi için çağdaş yöntemleri getiren Fransız kökenli Amerikalı psikiyatr Edouard Segouin.
1856- Amerika'da kadınlara oy hakkı mücadelesinin önderi Harriot Eaton Stanton Blatch.
1866-Euclides da Cunha, Brezilyalı yazar ve sosyolog (ö. 1909)
1919- Silva Gabudikyan, Ermeni şair (ö. 2006)
1906-Aristotle Onassis, Yunan armatör (ö. 1975)
1920- II. Dünya savaşı sonrasının en önemli sinema yönetmenlerinden İtalyan Federico Fellini.
1924-Tekin Akmansoy, Türk sanatçı (ö. 2013)
1925- Ruben Diario'dan sonra Nikaragua'nın en önemli şairi kabul edilen rahip ve şair Ernesto Cardenal.
1930- Edwin Aldrin, ABDli astronot (1969 yılındakiayyolculuğunda, aya ayak basan ikinci insan oldu)
1959- R. A. Salvatore, ABDli yazar
1952-Hurşid Devran,Özbekşairi,yazari,tarihçisi, çevirmeni va devlet adamı .
1964-Željko Komšić, Bosnalı siyasetçi
1976-Conchita Martínez Granados, İspanyol profesyonel tenis oyuncusu
1976-Kirsty Gallacher, İskoç sunucu.



20 Ocak – Ölenler

1779- David Garrick, İngiliz aktör, oyun yazarı, tiyatro yöneticisi ve yapımcısı (d. 1717)
1875-Jean-François Millet, Fransız ressam (d. 1814)
1918- Gazi Ahmet Muhtar Paşa öldü
1934-Hüseyin Kazım Kadri, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında valilik ve nazılık görevlerinde bulunmuş bir devlet adamı ve yazar (d. 1870)
1936- V. George, (d. 1865)
1949- Romancı ve gazeteci Burhan Cahit Morkaya.
1957- Şair Ziya Osman Saba, 47 yaşında öldü.
1960- Eski Eskişehir Milletvekili Emin Sazak.
1965- Mesleki öğretimin kurucusu Rüştü Uzel.
1984-Johnny Weissmuller, ABD'li altın madalyalı yüzücü, Tarzan filmlerinin tanınmış aktörü (d. 1904)
1990-Barbara Stanwyck, ABD'li aktris (d. 1907)
1993-Kıyafetleri, stili ve güzelliğiyle ikon haline gelen ABD'li aktris Audrey Hepburn öldü.
1994- Sahneye çıkan ilk Türk kadın Tiyatro ve sinema sanatçısı Bedia Muvahhit 97 yaşında aramızdan ayrıldı
2004-Bedih Yoluk, Kazancı Bedih adıyla bilinen Türk gazelhan (d. 1929)
2005-Kıbrıs Barış Harekatı'nda görev alan tugayın komutanı emekli Tümgeneral Sabri Demirbağ, 84 yaşında İstanbul'da öldü.
2006- ABD'li soul şarkıcısı Wilson Pickett (64)